تشنج ناشی از تب در کودکان و درمان آن

کودک را در جای قرار ندهید که امکان افتادن و پرت شدن در هنگام تشنج وجود داشته باشد. 
 

تشنج نوعی حمله عصبی و واکنش بدنی در در مقابله با دمای بالای بدن است، که موقع تب بالا ممکن است که پیش بیاید. این نوع بیماری ممکن است که ریشه خانوادگی و بر اثر وراثت باشد، به طور کلی این نوع تشنج ها در کودکان بین سن پنج، شش ماهگی تا پنج، شش سالگی پیش می آید. در بیشتر اوقات کودک کمتر از پنج دقیقه تشنج را تجربه می کند و و بعد از آن به حالت عادی خود باز می گردد. اما اگر این تشنج بسیار شدید و غیر قابل کنترل باشد و زمان آن نیز طولانی شود نیاز به درمان تخصصی و مراجعه سریع به دکتر دارد.

در درجه اول خانواده ها باید توجه داشته باشند که دمای بدن کودک شان در هنگام تب بسیار بالا نرود و همیشه تحت کنترل آنها باشد. چرا که ممکن است تشنج در کودکان آسیبی را به مغز و اعصاب کودک وارد کند، که قابل درمان و برگشت نباشد. پس بهتر است در زمانی که کودک شما تب دارد، در ابتدا با آن تب مبارزه کنید، تا ناچار به درمان آسیب های ناشی از تشنج در کودکان نشوید. اگر دمای بدن کودک شما به بالاتر از ۳۹ درجه برسد بدن دچار نوعی عفونت شدید، غیر از مغزی می‌شود که تشنج بروز می کند. ممکن است که این بیماری در شروع بیماری های عفونی رخ دهد و به آن دلیل که کودکان هنوز مغزشان کامل نشده و به این تشنج بیشتر دچار می شوند. 
 

* سفت و سخت شدن عضلات بدن، بیهوشی، توقف موقتی تنفس و اندازه نیم دقیقه تنفس های کم عمق و نامحسوس، دفع غیر ارادی ادرار.
* حرکات تشنج آمیز دست و یا پا شاید سر و یا کل بدن. 
* چپ شدن یا بالا رفتن چشم ها، سفید شدن چشم. 
* حرکات انقباضی در خواب یا بیهوشی. 

کودک ممکن است که پس از به هوش آمدن چند ساعت در سکوت بخوابد و به یک خواب عمیق فرو رود. که پس از بیدار شدن امکان دارد خواب‌ آلودگی، به همراه سرگیجه و لجبازی داشته باشد. 
 

* قبل از شروع تشنج زمانی که بیماری کودک تان شروع شده است. شما سعی داشته باشید که بدن کودک تان را خنک نگه دارید و نگذارید که دمای تب بدنش بالا رود. به شکلی که شب هنگام، زمانی که کودک تان خواب است لباس های خنک در آن پوشیده و مقدار آب زیادی به آن بخورانید که دمای بدنش از راه ادرار خارج شود. 

* از دادن داروهای همچون آسپرین، تب بر، ضد تشنج، در آن لحظات خودداری کنید و حتما با مشورت پزشک این داروها را مصرف کنید. اما پس از از اتفاق افتادن تشنج می‌توانید از استامینوفن برای آرامش بدن کودک استفاده نمایید. 

* ترکیبی از سرکه طبیعی انگور، به اضافه آب، می‌تواند دمای بدن کودک را سریعاً پایین آورد به شکلی که پاها، صورت و گوش کودک را با این مواد بشویید و مرطوب نگه دارید. 

* سعی در درمان عفونت بدن کودک کنید. برای مثال اگر قسمتی از بدن کودک دچار عفونت شده است، مثلاً گلو، گوش یا غیره... روغن سیاه دانه، عسل، جوشانده آویشن، پنیرک، پونه، مرزنگوش، ناخنک و اسپند و سیاه دانه، می تواند آن عفونت را کاهش داده و از بین ببرد. [1] 

* در هنگام تشنج مانع از حرکات کودکان نشوید و با دست آن را کنترل نکنید، و حتماً لباس‌های تنگ کودک را از بدن خارج کنید. توجه داشته باشیم که در آن هنگام چیزی یا مایعی را در دهان کودک خود قرار ندهید. چرا که کودک در آن لحظات کنترل در خوردن آن مواد را ندارد، و چه بسا باعث خفگی کودک نیز بشود. 

* به دلیل اهمیت و حساسیت بالای این بیماری و کم بودن سن بیمار باید کودک را به اورژانس یا پزشک معالج خودش منتقل کنید. اما توجه داشته باشید که قبل از مراجعه به دکتر در فرصت کمی هم که دارید سعی در پایین آوردن تب کودک خود داشته باشید. 

* کودک را در جای قرار ندهید که امکان افتادن و پرت شدن در هنگام تشنج وجود داشته باشد. 

* هر وسیله تیز یا شکستنی و خطرناک را از اطراف کودک خود دور نگه دارید.

* پس از هوشیاری کودک و تمام شدن کامل تشنج سعی داشته باشید که به کودک خود آب و مایعات دهید. از جمله آب میوه، شربت، نوشابه و چای.... 

* آب خیار برای کاهش تب بسیار مؤثر است.

* آب لیمو ترش تازه به همراه کمی عسل در آب جوش را در هنگام تب بنوشید. [2]

* والدین گرامی باید حواس شان به حرکات کودک شان باشند و به خوبی آنها را به ذهن بسپارند، که اگر از طرف پزشک معالج سوالی شد، دقیقاً بدانند که چه پاسخی بدهند. چراکه کوچکترین حرکت از سمت بیمار می تواند به تصمیم پزشک کمک کند.

* البته باید دانست که کودکان اکثراً پس از دو ساعت گذشتن از تشنج، می توانند راه بروند و حتی بدود و کاملاً اثرات  ناشی از تشنج رفع می‌شود. اما این مسئله کوچکی نیست و نباید به راحتی از آن گذشت، بهتر است که در همان ساعت اول یه به اورژانس مراجعه کرد. 

* امام رضا علیه السلام می فرماید :« برای درمان صرع (حالت تشنج شدید) سوره ی حمد و ناس و فلق را بر ظرف آبی بخوانید و به آن بدمید سپس آب را بر سر و صورت بیمار بریزید انشاءالله خوب می‌شود.» [3] 


پی نوشت :
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان ، قم: نشر شهید کاظمی، 1396، صفحه 252.
[2] مصطفی خدادای، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396 ، صفحه 30
[3] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، ناشر : دار إحیاء التراث العربی، جلد 2، صفحه 364.