آشنایی با روند زایمان طبیعی (بخش دوم)

با شروع تولید شیر، پستان‌ها ممکن است به مدت چند روز متورم، سفت و دردناک باشند یا در قسمت نوک پستان‏‌ها نیز احساس درد کنید.
 

مدت زمان زایمان زنان با یکدیگر متفاوت است، همین‌طور میزان دردی که آنها هنگام زایمان دارند نیز با یکدیگر تفاوت دارد. حالت، اندازۀ نوزاد و شدت انقباضات رحمی نیز در میزان این درد تأثیرگذار است. برخی زنان با تکنیک‏‌های تنفس و ریلکسیشن که در کلاس‌های آمادگی برای زایمان آموخته‌اند، میزان درد خود را کاهش می‌دهند، اما برخی دیگر برای کاهش درد زایمان نیاز به روش‌های دیگری دارند. برخی از روش‌های متداول تسکین درد شامل موارد زیر است:
 

داروهای مختلفی برای تسکین درد زایمان وجود دارد. با این وجود که معمولاً این داروها برای مادر و جنین ضرری ندارد، اما مثل تمامی داروهای دیگر ممکن است عوارضی داشته باشد. داروهای مورد استفاده برای تسکین درد دو دسته هستند؛ داروهای مسکن و داروهای بیهوشی که در زیر عنوان شده است:
 

این داروها بدون از بین بردن کامل حس و حرکت ماهیچه‌ها، درد را تسکین می‌دهد. هنگام زایمان، می‌توان این داروها را به روش تزریق عضلانی یا وریدی یا به صورت ناحیه‌ای استفاده کرد که تزریقی به بخش پایینی کمر برای بی‌حس کردن آن است. تزریق یک دوز داروی مسکن به داخل مایع نخاعی برای تسکین سریع درد را بی‌حسی نخاعی یا اسپاینال؛ Spinal، می‌گویند. نوع دیگر بی‌حسی که در آن از دارو استفاده می‌شود بی‌حسی اپیدورال؛ Epidural، است. در این روش با وارد کردن یک کاتتر به ناحیۀ اطراف نخاع و اعصاب نخاعی، داروی مسکن به صورت پیوسته وارد بدن و منجر به بی‌حسی ناحیه‌ای می‌شود. در هر دو نوع بی‌‌حسی اسپاینال و اپیدورال، احتمال بروز خطرهایی مثل پایین آمدن فشار خون که منجر به کاهش ضربان قلب جنین می‌شود نیز وجود دارد. سردرد هم یکی دیگر از عوارض این بی‌حسی‌هاست.
 

این داروها حس را کاملاً از بین می‌برد و باعث از بین ‌رفتن درد و از حرکت ایستادن موقتی ماهیچه‌ها می‌شود. بیهوشی عمومی مانند خوابیدن باعث از بین رفتن هشیاری می‌شود. درصورتی‌که زایمان شما به روش سزارین باشد، ممکن است بیهوشی عمومی، بی‏‌حسی اسپاینال یا اپیدورال برای شما تجویز شود که انتخاب نوع آن به وضع سلامت شما، سلامت نوزاد و وضعیت پزشکی شما در زمان زایمان در ارتباط است.
 

غیر از دارو، گزینه‌های دیگری نیز برای تسکین درد نظیر طب سوزنی، هیپنوتیزم، ریلکسیشن و تغییر وضعیت مداوم بدن مادر هنگام درد زایمان وجود دارد. حتی اگر این گزینه را انتخاب کنید، در هر زمان از زایمان می‌توانید برای تسکین درد خود درخواست دارو کنید.
 

بدن شما پیش از زایمان تغییرات زیادی کرده بود و پس از زایمان نیز تغییراتی را تجربه خواهید کرد. برخی از این تغییرات جسمی پس از زایمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
 

با شروع تولید شیر، پستان‌ها ممکن است به مدت چند روز متورم، سفت و دردناک باشند یا در قسمت نوک پستان‏‌ها نیز احساس درد کنید.
 

هموروئید یا واریسی شدن و تورم وریدهای ناحیۀ مقعد پس از دوران بارداری و زایمان عارضه‌ای شایع است.
 

گاهی مدفوع کردن تا چند روز پس از زایمان ممکن است دشوار باشد که دلیل این مسئله می‌تواند هموروئید، اپیزیوتومی یا درد ماهیچه‌های ناحیۀ مقعد باشد.
 

سازگار شدن بدن با تغییر سطح هورمون‌ها و جریان خون ممکن است باعث شود که لحظه‌ای از گرما عرق کنید و لحظۀ بعدی از سرما زیر پتو بروید.
 

کشیده شدن ماهیچه‌ها در زمان زایمان، به خصوص اگر زایمانی طولانی داشته‌اید، ممکن است باعث خروج چند قطره ادرار یا دفع مقداری مدفوع هنگام خندیدن یا عطسه کردن شود.
 

انقباضات رحم تا چند روز بعد از زایمان برای برگشتن آن به اندازۀ قبلی ادامه دارد. این انقباضات معمولاً هنگام شیر خوردن نوزاد بیشتر می‌شود.
 

بلافاصله پس از زایمان، ترشحات خونی و خونریزی طبیعی خواهید داشت که از خونریزی عادی عادت ماهانه شدیدتر است. با گذشت زمان، این ترشحات به رنگ سفید یا زرد متمایل و در حدود دو ماه کاملاً قطع می‌شود.
 

اپیزیوتومی ایجاد یک برش در ناحیۀ بین واژن و مقعد توسط پزشک برای کمک به خارج کردن نوزاد یا پیشگیری از پارگی این ناحیه در زمان زایمان است. در صورت انجام اپیزیوتومی یا پارگی ناحیۀ بین واژن و مقعد هنگام زایمان، بخیه‌های این ناحیه ممکن است باعث ایجاد مشکل در راه رفتن و نشستن شود. در زمان بهبود نیز ممکن است هنگام سرفه یا عطسه کردن احساس درد داشته باشید.

از لحاظ روانی نیز ممکن است روزها یا هفته‌های پس از زایمان، زودرنج یا بدخلق باشید یا به راحتی به گریه بیفتید. نشانه‌های بالا در بیشتر زنان پس از زایمان بروز می‌کنند و ممکن است با تغییرات فیزیکی که شامل تغییر سطح هورمون‌ها و خستگی است و سازگار شدن از لحاظ عاطفی با مسئولیت‏‌های مراقبت از نوزاد تازه از راه رسیده مرتبط باشد. در صورت ادامه پیدا کردن این مشکلات به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است به افسردگی پس از زایمان دچار شده باشید که مسئله‌ای جدی است و در ایران، حدود ۱۵ درصد از زنان پس از زایمان به آن دچار می‌شوند.

منبع: سایت مادرشو