دامپینگ از واژهی dump به معنی شکستن قیمت گرفته شده است. درک این موضوع کمی سخت است، اما دامپینگ در اطراف ما به شدت در حال وقوع است.
اثرات منفی و مثبت دامپینگ:
اثرات منفی: کشورهای ثروتمند قدرت رقابت مصنوعی به کالاهای خود میدهند و آن را به بازارهای جهانی صادر میکنند و این عمل سبب سلب قدرت رقابت از کالاهای کشورهای توسعه نیافته میشود. این عمل نتیجهای جز افزایش فقر در کشورهای توسعه نیافته ندارند.
اثرات مثبت: مصرفکنندگان محصول را با قیمت پائینتر دریافت میکنند، این باعث میشود که پول آنها ذخیره شود.دامپینگ میتواند باعث شود بازارهای خارجی(واردکنندگان) رقابتیتر و نوآورانهتر باشند. اگر آنها به این باور برسند که دامپینگ ممکن است طولانیمدت ادامه داشته باشد، هیچ چارهای جز تلاش برای کاهش هزینهها و بهبود کیفیت محصول نخواهند داشت. در هر صورت، این کار به نفع مصرف کننده خواهد بود.درآمد خوب، مشاغل بیشتر و دستمزد بهتر برای کارکنان کشور صادرکننده.
از نظر تقسیم بندی سه نوع دامپینگ وجود دارد، که از عبارتند از:
دامپینگ مستمر یا دائمی
دامپینگ مستمر یا دائمی ناشی از تمایل یک انحصارگر داخلی برای حداکثر نمودن سود خود با فروش کالا به قیمتی بالا در بازار داخلی که فاقد محدودیتهای تجاری یا هزینههای حمل و نقل است نسبت به قیمت خارجی که تحت تاثیر رقبای قدرتمند خارجی است.
دامپینگ مخرب یا غارتگر
دامپینگ مخرب یا غارتگر عبارت است از فروش موقتی کالا در خارج به قیمت کمتر از قیمت داخل یا حتی با ضرر و فروش آن به قیمت کمتر از هزینههای تولید برای بیرون راندن رقبای دیگر یا از بین بردن صنعت داخلی یک کشور. سپس بعد از بی رقیب شدن در بازار کالای مذکور قیمتها جهت کسب سود حاصل از قدرت انحصاری بالا میرود.
دامپینگ تصادفی
دامپینگ تصادفی فروش اتفاقی یک کالا در بازار خارجی به قیمت کمتر از بازار داخلی برای تخلیه مازاد پیشبینی نشده کالاها به علت اینکه این مازاد باعث کاهش قیمت در بازار داخلی نگردد و در واقع وقتی اضافه تولید فروخته شد دامپینگ متوقف میگردد.
علل اجرای دامپینگ
الف- بیرون کردن رقبای خارجی و بدست آوردن انحصار بازار(حتی با تحمل زیانهای کوتاه مدت)؛
ب- بدست آوردن سهم از بازار کالای مربوط؛
ج – کاهش مازاد موقتی ذخایر کالا به منظور جلوگیری از پایین آمدن قیمتهای داخلی و در نتیجه درآمد تولیدکنندگان؛ البته با وجود دامپینگ یک انحصارگر با عرضه محدود تولیداتش در داخل کشور به قیمت بالاتر و در خارج از کشور با قیمت کمتر، سود بیشتری بدست میآورد.
د- کاهش ضررهای مربوط به کالاهائی که قابلیت رقابت و فروش ندارند.
لازم به ذکر است که پائین بودن قیمت کالاهای وارداتی نسبت به قیمتهای داخلی و یا قیمتهای صادراتی نسبت به قیمت مشابه مصرفی در داخل، لزوماً به معنی دامپینگ نیست.
ایجاد محدودیتهای تجاری در بازار رقابتی ناسالم جهت حمایت از صنایع داخلی مجاز شناخته شده است. این محدودیتها اغلب بهصورت عوارض ضددامپینگ و یا تهدید به وضع این عوارض خود را نشان میدهد.به هر حال تعیین نوع دامپینگ مشکل است و تولیدکنندگان در مقابل هر نوع دامپینگی از بازار داخلی حمایت میکنند.با این کار واردات محدود میشود و تولید و سود عرضهکنندگان داخلی افزایش مییابد.امکان دارد در دامپینگ مستمر یا تصادفی سودی که بابت پایین بودن قیمت نصیب مصرفکننده میشود بیش از زیانی باشد که تولیدکننده میبیند.
طی دهه 90 ژاپن اقدام به دامپینگ در قیمت محصولاتی چون تلویزیون و فولاد در بازار آمریکا و محصولاتی مثل اتومبیل و فولاد در بازار اروپا کرده است.بسیاری از کشورهای صنعتی مانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نظر دارند از دامپینگ مستمر برای مازاد محصولات کشاورزی خود استفاده کنند.اگر استفاده از دامپینگ از طرف یک کشور یا شرکت اثبات شود کشور یا شرکت مزبور اقدام به افزایش قیمت خود خواهد کرد. مانند آنچه در سال ۱۹۷۶ و ۱۹۷۷ از شرکت فولکس واگن آلمان و تولیدکنندگان تلویزیون ژاپنی دیده شد تا با سیاستهای ضددامپینگ مواجه نشوند.
در سال ۱۹۷۸ دولت آمریکا یک مکانیسم شلیک قیمت را معرفی کرد با وجود چنین مکانیسمی هزینه فولادی که به آمریکا وارد میشود پایینتر از کمترین هزینه تولیدکنندگان خارجی مانند کره در اواخر دهه 80 خواهد بود.چنانچه دامپینگ کشف شود دولت آمریکا یک معافیت مالیاتی برای تولیدکنندگان داخلی صنعت فولاد در نظر میگیرد و این کار باعث میشود که قیمت فولاد وارداتی برابر با پایینترین هزینه تولید در داخل کشور شود.
/117/