برای دیده شدن در دنیای بزرگ تبلیغات، قطعا خلاقیت، ایده جذاب و خوش رنگ و لعاب بودن اثر میتواند محصول را هم بهتر و بیشتر معرفی کند، اما آیا این خلاقیت باید به هر قیمتی باشد؟
تا سالها تلویزیون تنها محل پخش محتوا ویدئویی تبلیغاتی هر محصولی چه فرهنگی و تجاری بود، طی چند سال گذشته و با فراگیر شدن سرویسهای ویدئویی و همچنین فضای مجازی این انحصار شکسته شد. همزمان با باز شدن فضای تبلیغاتی، ایدههای جدید در این حوزه بروز کرد و محتوای برخی تبلیغات که دیگر چارچوبهای صدا و سیما را به همراه نداشت، راحتتر شد.
اگرچه تاکنون تبلیغات گوناگونی را در فضای مجازی دیدهایم که نوع موسیقی یا محتوای آن خارج از چارچوبهای صداوسیما است، اما انتشار این ویدئو به نوعی عبور از چارچوبهای اخلاقی و فرهنگی بشمار میآید.
اما قانون چه میگوید؟
نکته مهمی که شاید به آن کمتر توجه میکنیم، این است که شاید تبلیغات در فضای مجازی راحتتر باشد، اما برای آن قوانین و مقرراتی تعیین و منتشر شده است.طبق ماده ۳ دستورالعمل کمیته مرکزی سازمانهای تبلیغاتی کشور، «کلیه آگهی های مندرج در شبکه ها و پیام رسان ها تابع ماده ۱۲ آیین نامه تاسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانون های آگهی و تبلیغاتی و سایر قوانین و مقررات تبلیغاتی کشور هستند و رعایت آنها الزامی است.»
این ماده ۱۲ آییننامه نکات مختلف و زیادی را شامل میشود که دو بند زیر مرتبط با موضوعی است که در این گزارش به آن پرداختهایم:
« الف - آگهیهای تبلیغاتی باید با موازین شرعی و قانونی کشور منطبق باشد.»
« ث - آگهی تبلیغاتی نباید محتوی گفتار یا تصاویری باشد که برای اخلاق و معتقدات مذهبی و عفت عمومی توهینآمیز باشد.»
با در نظر گرفتن همین دو نکته، میتوان تبلیغ شرکت لبنیاتی مورد نظر را زیر سوال برد که علاوه بر استفاده از موسیقی که کاملا برداشته شده از یک خواننده خارج از کشور است، از تصاویر زنندهای هم استفاده کرده که با توجه به خوش رنگ و لعاب بودن تبلیغ احتمالا کودکان آن را تماشا میکنند، اما محتوایی که در ناخودآگاه ذهنشان از تصویر نامتعارفی که نقش میبندد، میتواند بدل به فرهنگی شود که پدر و مادرها هم به دنبالش نیستند.
به نظر میرسد نظارت روی این محتواها که اتفاقا در فضای مجازی قابلیت دیده شدن دارند و به راحتی در دسترس هر سنی قرار میگیرند، باید بیشتر شود تا هرچیزی که صرفا بامزه است و احتمالا جذابیتهای بصری دارد، منتشر نشود.