این هنرمند از اوایل خرداد ماه به دلیل عارضه کلیوی در بیمارستانی در تهران بستری شده بود.
محمدعلی کشاورز از بازیگران ماندگار و پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون ایران در ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ در اصفهان متولد شد. این هنرمند که دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر است، در سینما، تئاتر و تلویزیون بارها در نقشها و ژانرهای گوناگون حضور داشته است.
او در بازیگری، همراهِ علی نصیریان، زندهیاد جمشید مشایخی، داود رشیدی و عزتالله انتظامی پنج بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر و سینما و تلویزیون ایران بهشمار میآیند.
کشاورز تاکنون در حدود ۵۰ فیلم سینمایی، بیش از ۳۰ سریال تلویزیونی و چندین تئاتر و تلهتئاتر ایفای نقش کرده است.
از آثار ماندگار او، به مجموعههای تلویزیونی داییجان ناپلئون، آتش بدون دود، هزاردستان (در نقش شعبان استخوانی)، سربداران (در نقش خواجه قشیری)، افسانه سلطان و شبان (در نقش خوابگزار اعظم)، پدرسالار و گرگها میتوان اشاره کرد.
این هنرمند ایفاگر نقشهای ماندگاری در تاریخ سینما بوده است که از جمله آنها فیلمهای «خشت و آینه»، «آقای هالو»، «رگبار»، «صادق کرده»، «شطرنج باد»، «کمالالملک»، «مردی که موش شد»، «کفشهای میرزا نوروز»، «مادر»، «پول خارجی»، «دلشدگان»، «روز واقعه»، «ناصرالدین شاه اکتورسینما»، «خسوف»، «زیردرختان زیتون»، «غزال» بوده است.
کشاورز سالها پس از بازی با آنتونی کوئین در فیلم کاروانها در مصاحبهای درباره دوستیاش با این ستاره هالیوودی که در فیلم سینمایی محمد رسول الله به کارگردانی مصطفی عقاد در نقش حمزه ظاهر شد، اظهار کرد: آنتونی کوئین پس از فیلم کاروانها به من نامه نوشت و گفت: اینجا بیا، من همه چیز را برایت فراهم میکنم، اما من در جوابش گفتم ایران وطن من است. چند سال بعد به انگلیس رفتم و بار دیگر او را دیدم. آنتونی کوئین دوباره گفت: چرا نیامدی، اینجا مورد توجه خیلی از افراد قرار گرفتی؟ و من دوباره گفتم: وطن من ایران است و جز آنجا در جای دیگری کار نمیکنم.
مرحوم احمد رسولزاده از دوبلوران معروف کشورمان که در سال ۹۳ فوت کرد در بیشتر فیلمها و سریالها به جای محمدعلی کشاورز صحبت کرد البته گویندگان دیگری مثل منوچهر اسماعیلی هم به جای این هنرمند فقید صحبت کردهاند.
مدیرکل هنرهای نمایشی در پیامی ضمن تسلیت درگذشت محمدعلی کشاورز هنرمند پیشکسوت عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون گفت: این هنرمند تئاتر را «مثل نسیم روحبخش بهاری، نوید عشق و امید این زندگی» میدانست.
در پیام قادر آشنا آمده است: چه میتوان گفت در سوگ بزرگمردی که از شاهدان برپایی سالن ۲۵ شهریورِ سابق و سنگلج کنونی، دانشکده هنرهای دراماتیک و از رویصحنهروندگان در آن سالن و هنرجویان در آن دانشکده بوده است و چگونه میتوان ریشههای تناور او را در تئاتر که به باروبردادن در برابر دوربین سینما و تلویزیون انجامید از یاد برد؟
وی در این پیام افزود: محمدعلی کشاورز تئاتر را «مثل نسیم روحبخش بهاری، نوید عشق و امید این زندگی» میدانست و معتقد بود این هنر یکی از سرمایههای بزرگش بوده است. هنری که یاریدهنده او در آفرینش شخصیتهایی تا ابد ماندگار در قاب دوربین شد. چه نیکنام مردیست او، که در غیابش از جهان زندگان نیز با هر بار زنده کردن نقشی نامش به نکویی بر زبان جاری میشود.
پیام تسلیت مدیر مجموعه تئاتر شهر
سعید اسدی پس از ضایعه درگذشت استاد محمدعلی کشاورز بازیگر پیشگام تئاتر، سینما و تلویزیون کشورمان، به نمایندگی از کارکنان این مجموعه پیام تسلیتی را منتشر کرد.در متن پیام تسلیت سعید اسدی آمده است: «یکی دیگر از طلایه داران نسل پر قدر و با شکوه تئاتر ایران، چشم از جهان فرو بست. خیزش تئاتر نوین ایران در کار و نام درخشان کسانی چون استاد محمد علی کشاورز و همراهان هنرمندش نمادین شده است.
او اکنون به بسیاری از آن سفر کرده های گرانسنگ پیوسته و یاد و هنر و مهارت مثال زدنیاش به عنوان بخشی ماندگار از خاطره تاریخی ما در هنر ایران زمین و در ذهن و زبان مردمان این سرزمین باقی خواهد ماند.
مجموعه تئاترشهر سوگوار درگذشت اوست و به خانواده محترمش و هنرمندان گرامی تسلیت می گوییم.»
پس از انتشار خبر درگذشت این بازیگر قدیمی، هنرمندانی به اظهار نظر پرداختند. علی نصیریان که خیلی زود از این اتفاق با خبر شده بود، با اشاره به سابقه دوستی و همکاری خودش با محمدعلی کشاورز در طول سالهای کاریاش، به دلیل ناراحتی و اندوهی که از شنیدن این خبر داشت، قادر به صحبت نبود.
نصیریان سه چهار سال قبل نمایش «اعتراف» را به کارگردانی شهاب حسینی در تالار اصلی تئاتر شهر روی صحنه برد که در یکی از شبهای اجرا، کشاورز با وجود مشکلاتی که برای حرکت داشت برای دیدن این کار به تئاتر شهر رفت.
اما پرویز پرستویی که کشاورز را یکی از پنج تن بازیگری و الگوی خود نامیده بود، از شنیدن این خبر اظهار تاسف کرد و معتقد بود که این بازیگر غریب مُرده است.
احترام برومند هم که چند سالی است همسر خود داود رشیدی و یکی از رفقای قدیمی کشاورز را از دست داده در گفتو گویی با ایسنا از محبت ارزشمند کشاورز به خانواده خود سخن گفت.
ایرج راد محمد علی کشاورز را بازیگری دانست که تا سالها جایگزینی نخواهد داشت.
رضا بابک نیز به بهانه درگذشت این بازیگر یادداشتی را برای ایسنا نوشت.
اما از آنجا که یکی از نقشهای ماندگار محمدعلی کشاورز بازی در سریال «پدرسالار» بود، برخی بازیگران این مجموعه تلویزیونی هم به درگذشت او واکنش نشان دادند.
ناصر هاشمی که در این سریال نقش پسر محمدعلی کشاورز (اسدالله خان) را بازی میکرد، کشاورز را از بازیگرانی دانست که به این حرفه آبرو و اعتبار دادند.
کمند امیرسلیمانی هم در گفتوگویی با ایسنا مهربانی و بزرگی، اخلاق حرفهای، تعهد و همراهی را مهمترین ویژگیهایی عنوان کرد که از محمد علی کشاورز به یاد دارد.
همچنین برخی مدیران هنری و سینمایی پیامهایی را برای تسلیت منتشر کردند که در ادامه به آن ها می پردازیم:
متن پیام تسلیت انجمن بازیگران سینمای ایران
«بازگشت همه به سوی اوستسینمای ایران در نهایت دردمندی و اندوه ستارهای دیگر از بزرگان خود را از دست داد.
بازیگر پیشکسوت و نگین ارزنده هنر نقشآفرینی استاد محمدعلی کشاورز پس از تحمل دوران دشوار بیماری، دیده بر هم نهاد و به آبی بیکران آرامش پیوست.
انجمن بازیگران سینمای ایران سوگ از دست دادن این هنرمند دوستداشتنی ، ملی و چهره ماندگار را که از رفیعترین قلههای فرهنگ و هنرهای نمایشی ایران زمین بود، به خانواده محترم ایشان، همکاران عزیز و تمامی مردم هنردوست کشورمان تسلیت عرض مینماید.»
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در پیامی درگذشت استاد «محمدعلی کشاورز» را تسلیت گفت
به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، در پیام علیرضا تابش آمده است:«انالله و انا الیه راجعون
صفای نفس، خلوص، تواضع و فروتنی استاد فقید مرحوم «محمدعلی کشاورز» میراث مانایی است از هنرمندی که با شرافتش، در گنجینه هنرهای نمایشی این آب و خاک، چون دُرّی نایاب، تابنده خواهد ماند.
فقدانِ این چهره بی مانند و ماندگار هنر را به تمامی هنردوستان ایران زمین، تسلیت و تعزیت عرض مینمایم و برای بازماندگان معزز، صبر جمیل و برای روح بزرگ این هنرمند پیشکسوت، علو درجات را از درگاه خداوند متعال آرزومندم.»
پیام تسلیت انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس به مناسبت درگذشت استاد محمدعلی کشاورز
انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس درپی درگذشت استادمحمدعلی کشاورز چهره ماندگارسینما،تئاترو تلویزیون پیام تسلیت صادرکرد.به گزارش روابط عمومی انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس متن این پیام بدین شرح است:
انالله و انا الیه راجعون
درگذشت هنرمند نامدار سینما، تئاتر و تلویزیون استاد محمدعلی کشاورز، جامعۀ بزرگ و فرهیختۀ هنرهای نمایشی کشور را متاثر کرد.
بیشک نقشآفرینیهای ماندگار و خاطره ساز این چهرۀ بی بدیل عرصۀ بازیگری و خلق شخصیتهای مانا در تاریخ تئاتر و سینمای ایران، تا همیشه در اذهان مخاطبان هنردوست و علاقمندان وی جاویدان خواهد ماند.
انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و ستاد اجرایی هفدهمین جشنوارۀ سراسری تئاتر مقاومت، فقدان جبرانناپذیر این هنرمند توانمند را به عموم جامعۀ شریف تئاترکشور و خانوادۀ محترم ایشان تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای آن مرحوم آمرزش و غفران الهی مسئلت مینماید.
تسلیت معاون امور هنری برای درگذشت محمدعلی کشاورز
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت محمدعلی کشاورز، بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون را تسلیت گفت.سید مجتبی حسینی در پیام تسلیت برای درگذشت محمدعلی کشاورز نوشته است: «محمدعلی کشاورز بازیگر و هنرمند ارزشمند کشورمان از نسل هنرمندانی است که با حمیت و جدیت چراغ تئاتر و صحنه و هنر را روشن نگه داشتند، نقش های به یادماندنی بازی کردند و در هموار شدن راه دشوار هنر نقش داشتند. استاد کشاورز چند دهه با نقش آفرینی خود در تئاتر و سینما و تلویزیون خاطراتی ماندگار به یادگار گذاشت و ما در برابر آیینه هنر این هنرمندان به زندگی و چگونه زیستن فکر کردیم.
استاد محمدعلی کشاورز نوشته بود "یکی از سرمایه های بزرگ من تئاتر است"، تئاتر و صحنه و هنر را سرمایه بزرگ زندگی خود می دانست و امروز تئاتر، سینما و تلویزیون در اندوه یکی از سرمایه های ارزشمند خود است، استاد کشاورز سرمایه فرهنگ و هنر ایران است و در پس سال های عمر پربارش آسمان آبی دیده می شود.
درگذشت استاد محمدعلی کشاورز را به خانواده گرامیاش، هنرمندان و هموطنان تسلیت می گویم و برای آن زنده یاد نیک نام آرامش و علو درجات را از درگاه خداوند متعال خواستارم.»
پیام تسلیت حسین انتظامی برای درگذشت محمد علی کشاورز
رییس سازمانی سینمایی در پیامی درگذشت محمد علی کشاورز بازیگر پیشکسوت سینما را تسلیت گفت.به گزارش روابط عمومی سازمان سینمایی، در این پیام آمده است:
«فسبحان الذی بیده ملکوت کل شیءٍ و الیه ترجعون
استاد محمدعلی کشاورز، هنرمند پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون از میان ما پرکشید و به دیار باقی شتافت.
ترجیع بند زندگی هنری مرحوم کشاورز و مولفه مشترک نقش های ماندگار و متنوع او در فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی، مردمی بودن و الهام گرفتن از مسائل مردمان روزگار خویش بود.
فقدان این هنرمند تکرارناپذیر را به اهالی فرهنگ و هنر به ویژه اصحاب سینما تسلیت میگویم و از خداوند منان علو درجات برای آن مرحوم و صبر و شکیبایی برای بازماندگان محترم خواستارم.»
پیام تسلیت سازمان بسیج هنرمندان در پی درگذشت محمدعلی کشاورز
سازمان بسیج هنرمندان کشور با صدور پیامی درگذشت محمدعلی کشاورز هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون را تسلیت گفت.در متن این پیام آمده است: «محمدعلی کشاورز از جمله بازیگران و چهرههای ماندگار و پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون و یکی از سرمایههای ارزشمندی بود که همچون دری گرانبها و تابنده در عرصه فرهنگ و هنر ایران زمین میدرخشید. بیشک فقدان این هنرمند خسرانی بزرگ و جبرانناپذیر برای جامعه بزرگ هنری کشور است.
ضمن عرض تسلیت به خانواده گرامی این هنرمند مردمی و محبوب و همچنین به عموم هنرمندان و هموطنان گرامی، برای بازماندگان معزز آن مرحوم صبر جمیل و برای روح پرفتوح این هنرمند پیشکسوت علو درجات را مسئلت مینمائیم.»
پیام تسلیت معاون صدا و مرکز سیما فیلم در پی درگذشت محمدعلی کشاورز
حمید شاهآبادی - معاون صدا- و مرکز سیما فیلم در پیامهایی درگذشت محمدعلی کشاورز - بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون- را تسلیت گفتند.متن پیام حمید شاهآبادی - معاون صدا- به شرح زیر است:
انا لله و انا الیه راجعون
خبر درگذشت هنرمند برجسته و پیشکسوت تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون، مرحوم استاد محمدعلی کشاورز همه دوستداران هنر ایران زمین را دچار تالم و اندوه فراوان کرد.
محمدعلی کشاورز سالیان سال با نقشها و آثاری جاودان نقش ماندگار خود را در تاریخ هنرهای نمایشی این مرز و بوم به یادگار گذاشت و بیتردید آسمانی شدن این هنرمند فرهیخته و متعهد، ضایعهای بزرگ برای جامعه هنری کشور خواهد بود.
مصیبت فقدان انسانی شریف، مردی بزرگ، هنرمندی توانا و مردمی را به خانواده ایشان، اهالی فرهنگ و هنر و مردم ایران صمیمانه تسلیت میگویم و از خداوند بزرگ برای آن مرحوم رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبر و اجر مسألت دارم.
مرکز سیمافیلم نیز با انتشار پیامی درگذشت استاد محمدعلی کشاورز را تسلیت گفت
متن پیام بدین شرح است:انا لله و انا الیه راجعون
درگذشت محمدعلی کشاورز، چهره ماندگار عرصه بازیگری و پدرسالار تلویزیون ایران، موجب تأثر و اندوه عمیق همگان شد. این بازیگر توانمند و اخلاقمدار یکی از ستارههای درخشان آسمان هنر این مرز و بوم است. بازیگری که با حضور در سریالها و فیلمهای ارزشمند هیچگاه نام و یادش از ذهن و دل مردم هنرپرور و هنردوست ایران فراموش نمیشود.
زندهیاد محمدعلی کشاورز از جمله بازیگرانی بود که بیشتر مخاطبان، ایشان را با سریالهای تلویزیونی شناختند و با سریال «پدر سالار» و بازی تحسینبرانگیزش در یادها به یادگار ماند.
فقدان این بازیگر ارزنده، خسرانی برای فرهنگ و هنر ما و به ویژه رسانه ملی خواهد بود.
مرکز سیمافیلم درگذشت این هنرمند فقید را حضور خانواده محترم ایشان، خانواده رسانه ملی، جامعه هنری و مردم همیشه قدردان کشورمان تسلیت میگوید.
راسخون این ضایعه را به خانواده کشاورز و جامعه هنری ایران تسلیت میگوید.
منبع:
1. ایسنا/ محمد علی کشاورز از دنیا رفت
2. ایسنا/ انتشار پیامهای تسلیت برای درگذشت محمد علی کشاورز
3. ایرنا/ مدیرکل هنرهای نمایشی: تئاتر برای کشاورز نوید عشق و امید زندگی بود
4. باشگاه خبرنگاران جوان/ نگاهی به کارنامه محمدعلی کشاورز/ سینمای ایران در سوگ پدرسالار نشست