با نگاهی به نوع و شرایط توافق کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی می‌توان دریافت که اقدامات دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور کنونی ایالات متحده در راستای منافع تلآویو و در وهله دوم منافع کوتاه‌مدتی است که رژیم‌های عربی به آن دل خوش کرده‌اند. از سوی دیگر برخی کشورهای سازش‌کار عربی، درحالی از انگیزه خود برای عادیسازی با اسرائیل، جهت حمایت از فلسطینیان و جلوگیری از اجرای طرح‌هایی مانند الحاق کرانه باختری می‌گفتند که با برقراری روابط پیدا و پنهان با رژیم صهیونیستی و مقدمه چینی برای رونمایی از مناسبات علنی با این رژیم در سال‌های اخیر، ثابت کردند که «مسئله فلسطین» از اولویت‌های آنها خارج شده است.
عادیسازی روابط میان کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی از زمان امضای معاهده «کمپ دیوید» میان مصر و اسرائیل در سال۱۹۷۸ مطرح شده و ریشه در آفریقا دارد. اما در مرحله کنونی و هم‌زمان با کشیده شدن کشورهای عربی خاورمیانه در منطقه خلیج فارس به روند صلح با صهیونیست‌ها، عربستان سعودی که همواره داعیه سردمداری کشورهای عربی و اسلامی را دارد در راستای تلاش برای امضای توافق سازش میان اعراب با تلآویو می‌باشد، بنابراین این کشور پا را از محدوده همسایگان عرب خود نیز فراتر گذاشته و به قاره آفریقا رسیده است.
از طرف دیگر هم، هزینه‌های سنگین مالی و سیاسی عربستان سعودی در سال‌های اخیر برای خوش خدمتی به صهیونیست‌ها و اجرای پروژه‌های ضد فلسطینی در منطقه، همچنین باج‌ها و هدایای چند صد میلیون دلاری به دونالد ترامپ تا پخش سریال‌های ضد فلسطینی همچون «أم هارون» و «مخرج7» و تلاش برای عادیسازی کشورهای عربی برای توافق با اشغال‌گران قدس، نمونههایی از اقدامات کثیف شیوخ وهابی عربستان می‌باشد که به عنوان جاده صاف کن عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونستی عمل می‌کنند.
مدیریت عادیسازی روابط کشورها با رژیم صهیونیستی توسط سعودی‌ها
باید این نکته را همواره به یاد داشت که سعودی‌ها در برابر موضوعات و خبرهای حساس منطقه، همواره یک روش مشخصی را در پیش میگیرند و پس از انتشار یک خبر حساس و داغ، آن خبر را تکذیب می‌کنند، حتی اگر اصل آن خبر واقعیت خارجی داشته باشد. به عبارت دیگر، مقامات «ریاض» در ابتدا اجازه انتشار یک خبر مهم را می‌دهند و بعد آن خبر را تکذیب می‌کنند تا وضعیت و فضای جاری افکار عمومی و رسانه‌ای را ارزیابی کنند؛ چراکه با این کار در واقع میدانند که با تکذیب خبر، حداکثر 50درصد چالشها و موانع حل خواهد شد و در ادامه، زمینه برای اهداف خود را فراهم می کنند. با توجه به روش عربستان و با تکمیل پازل می‌توان گفت که آنها دو هدف را در زمینه مدیریت جریان عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی دنبال می‌کنند:
1- می‌خواهند نقش خود را در میان تحولات منطقه برجسته نشان دهند و مدعی شوند که تحولات منطقه فقط با چراغ سبز و موافقت آنها صورت می‌گیرد.
2- از طرف دیگر با این اقدام می‌خواهند در برابر فشار دولت ترامپ برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، این‌طور مدعی شوند که مدیریت این اقدام را در دست دارند تا از فشار آمریکا بر عربستان کاسته شود. عربستان که از یک طرف با فشار کاخ سفید برای عادیسازی روابط با تلآویو روبرو است و از سوی دیگر، انجام این کار با موانع داخلی و مخالفت‌های قابل توجهی در جامعه عربستان روبرو است.
به همین دلیل به راحتی نمی‌تواند عادیسازی روابط خود را علنی اعلام کند. بنابراین با مدیریت و تشویق کشورهای عربی برای عادیسازی با رژیم صهیونیستی تا حدی از فشارهای دولت کاخ سفید برای انجام فوری عادی سازی روابط ریاض با رژیم صهیونیستی خواهند کاست و از سوی دیگر، مجال پرداخت به چالشها و موانع داخلی خود نیز برای عادی سازی روابط با تلآویو را خواهند داشت.
پیوستن کشور بوتان به قطار عادیسازی!
وزارت خارجه رژیم صهیونیستی و «بوتان» طی سال گذشته، مذاکرات محرمانه‌ای را با هدف ایجاد روابط رسمی انجام دادند که از جمله آن سفر هیأت‌های مذاکره کننده دو طرف به قدس و تیمفو، پایتخت کشور بوتان بوده است؛ امّا طی روزهای اخیر اقداماتی در راستای عادیسازی روابط بوتان با رژیم صهیونستی، خارج از چارچوب توافقی که چهار کشور عربی با وساطت آمریکا به سازش با اسرائیل تن دادند، صورت گرفته است.
کشور بوتان 200هزار نفر جمعیت دارد و تنها با 53کشور روابط دیپلماتیک دارد که در این میان کشورهای بزرگ از جمله: فرانسه ،روسیه و چین شامل این فهرست نمی‌شوند.
صهیونیست‌ها همواره به دنبال عادیسازی روابط با کشورهای عربی بوده‌اند و روابط پنهانی گذشته، سرآغازی برای روابط علنی فعلی بوده است؛ اما ما میبینیم کشور‌هایی در حال حاضر وارد فاز آشکارسازی روابط خود با اسرائیل شده‌اند که با نام کشورهای میکروسکوپی شناخته شده و کاملا محتاج دولت‌های بزرگ هستند و از آنجا که حاکمیت آنها مشروعیت مردمی ندارند و به دلیل نداشتن مؤلفه‌های قدرت، دچار ضعف سیاسی و ساختاری هستند، تلاش می‌کنند با انجام توافقات به این سبک و سیاق، جایگاه خود را در منطقه حفظ کرده و امنیت در معرض خطر خود را تضمین کنند.
از سوی دیگر هم رژیم صهیونستی با این‌گونه اقدامات، در پی آن است تا با حالت تهیدستی، آمار عادیسازی خود را بالا ببرد، بلکه به زعم خود هم امنیت خود را تأمین کرده و رژیم جعلی و غاصب را به عنوان یک کشور قانونی معرفی کند. غافل از اینکه تاریخ مصرف آنها تمام شده است و به زودی إن‌شاء‌الله شاهد نابودی این رژیم جعلی خواهیم بود.
توازن قدرت بین ایران و عربستان
وزن و جایگاه راهبردی عربستان سعودی امروز در معرض تهدید قرار گرفته است و تغییرات کنونی و موفقیت محور مقاومت، قدرت مانور عربستان را محدود کرده است؛ به اضافه اینکه شیوع ویروس کرونا و بازتاب‌های ناشی از آن بر قیمت نفت در بازار جهانی و نیز تغییر عرضه و تقاضا موجب شده است تا تمام آرزوها و بلندنظری‌های «محمد بن‌سلمان» برای سال2030 نقش بر آب شود.
دکتر«عمادی» کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به موضوع توازن قدرت و رابطه ایران و عربستان گفت: «در حال حاضر توازن قدرت میان ایران و عربستان از بین رفته است و عربستان خود را به شدت در موقعیت ضعف می‌بیند. بنابراین برای اینکه به نوعی توازن قدرت را برگرداند به سمت یک بازیگر ضد موازنه می‌رود و آن هم رژیم صهیونیستی است.
بنابراین آنچه که بعد از خروج ترامپ از کاخ سفید تعیین کننده روابط اسرائیل و عربستان خواهد بود نوع رابطه ایران و عربستان است. چرا که اگر تهران و ریاض به سمت گفت و گو انتقال پیدا کنند بحث عادی سازی روابط بین عربستان و اسرائیل نیز برای مدت‌ها به تعویق خواهد افتاد، اما از آنجایی که هیچ نشانه‌ای برای گفتگو و کاهش میزان تنش بین ایران و عربستان وجود ندارد. احتمال آنکه عربستان به سمت اسرائیل گرایش پیدا کند بسیار زیاد است.
سرخط تحلیل
صرف نظر از انگیزه‌های مختلف هر یک از این کشورهای عربی در توافق با رژیم صهیونیستی، نتیجه‌ای که در نهایت عاید همه آنها می‌شود مشترک است. در این میان ممکن است برخی از آنها کمتر یا بیشتر به سود کوتاه‌مدتی برسند اما پیامدهایی که در انتظار این کشورها است، در مقایسه با امتیازاتی که گمان می‌کنند به دست آورده‌اند بسیار زیاد است.
در رابطه با اعلام توافق عربستان با رژیم صهیونیستی، در حال حاضر نمی‌توان تاریخ دقیقی برای آن اعلام کرد و ممکن است این کشور همچنان مانند گذشته به تشویق کشورهای عربی، یکی پس از دیگری برای پیوستن به قطار سازش با صهیونیست‌ها ادامه دهد، یا اینکه قصد داشته باشد در میانه راه به این قطار بپیوندد.
اما آنچه مسلم است ریاض با توجه به هزینه‌های گزافی که در مسیر عادیسازی با اسرائیل پرداخته و حتی جایگاه اسلامی و قیمومیت بر حرمین شریفین را نیز نادیده گرفته، هرگز از فکر توافق با تلآویو عقب‌نشینی نخواهد کرد.
