مردم و دولت در کنار هنرمندان؛ چگونه انگیزه هنرمندان برای عرضه آثار در بازار را افزایش دهیم؟

روز به روز بر اهمیت هنر در جهان و در عرصه‌های مختلف آن افزوده می‌شود و کشور ما نیز، از این قاعده مستثنی نیست. هنر، بخش جدایی ناپذیر و تعیین کننده‌ای از جامعه و فرهنگ در هر کشوری است و نقش بسیار مهمی در پرورش افکار در بین مردم دارد. هنر در انواع مختلف و متناسب با فرهنگ هر جامعه‌ای نمود پیدا کرده، خود را نشان داده است و تاثیر مثبت یا منفی خود را خواهد گذاشت؛ اما در عین حال نیازمند حمایت دولت و مردم است و این موضوع باید به عنوان یکی از مهم‌ترین وظایف دولت‌ها مورد توجه ویژه قرار گیرد.

دوشنبه، 15 ارديبهشت 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

چرا دولت باید از هنرمندان حمایت کند؟

تاثیر هنر در هر نوعی از آن بر زندگی مردم و رفتار‌ها در جامعه غیر قابل انکار بوده و این موضوع بر هیچ کس پوشیده نیست. دولت مردان و هدایت کنندگان در هر کشوری نیز از این موضوع با خبر بوده و همیشه سعی در حمایت از هنرمندان در جامعه داشته اند.

جدای از آن زندگی بدون هنر هیچ رنگ و بویی ندارد. مردم کتاب می خوانند، فیلم می بینند، بازی می کنند، به موسیقی گوش می دهند و برای تماشای فیلم مورد علاقه خود به سینما می روند و تک تک این موارد به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به نحوی می توانند برای هر دولتی سود رسان باشند (1) .

هنر اجتماعات را پر جنب و جوش می کند و در هر مکانی که یک اتفاق هنری در حال رخ دادن باشد، عموم مردم را به خود جذب کرده و این موضوع می تواند به خوبی در روند اقتصادی آن مکان تاثیر گذار باشد.

به طور کلی هنر با ایجاد شغل‌های بسیار زیاد برای افراد جامعه، در عین حال که می تواند نرخ بیکاری را کاهش دهد (که خود یکی از بزرگترین دغدغه‌های هر دولت و کشوری است)، از این قابلیت نیز برخوردار است تا با جذب مسافر برای هنرهای خاص از شهرهای دیگر و یا کشور‌های دیگر سود آوری خوبی نیز داشته باشد که همه ی این موارد در گام اول برای به وقوع پیوستن نیاز به حمایت از طرف دولت دارند (2) .

هنر سلامت روحی و جسمی افراد را بهبود می بخشد و در فرایند درمانی بیماران تاثیر گذار است و هنر تراپی به عنوان یک روش پزشکی برای بهبود در روند درمان بزرگسالان، کودکان و اقشاری چون سربازان جنگی و سربازان آسیب دیده روحی مورد استفاده قرار می گیرد.

در برخی کشور‌های دنیا سازمان هایی تاسیس شده اند تا با استفاده از هنرتراپی فرایند درمان این افراد را تسریع ببخشند که با عنوان آژانس‌های هنری فعالیت می کنند.

همچنین هنر به خوبی می تواند به عنوان محرک برای جوانان مورد استفاده قرار گیرد و یادگیری و نوآوری را در افراد و به خصوص جوانان افزایش می دهد و توانایی‌های آن‌ها را شکوفا کرده و رشد می دهد (2) .

توان دولت در وضع قوانین حمایتی برای هنرمندان

همانطور که بیان شد، هنر و هنرمندان نیازمند حمایت دولت هستند تا بتوانند تاثیر مناسب و مثبت خود را در تمامی عرصه‌ها بگذارند. در راستای حمایت‌های دولت از هنر در سال 1383 سازمان صندوق اعتباری هنر به عنوان صندوق اعتباری حمایت از هنرمندان شروع به کار نمود و وظیفه اصلی آن خدمت رسانی به جامعه فرهنگ، رسانه و هنری کشور است.

یکی از خدمات مهمی که توسط دولت در راستای حمایت از هنرمندان صورت گرفت فراهم نمودن امکان استفاده از بیمه تامین اجتماعی، بیمه عمر و بیمه تکمیلی بود.

با توافقات صورت گرفته مابین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تامین اجتماعی، هنرمندانی که از شرایط مورد نیاز جهت استفاده از مزایای بیمه برخوردار باشند، می توانند با ثبت نام در صندوق اعتباری هنر و پس از طی نمودن مراحل اداری بیمه تامین اجتماعی شوند.

همچنین از آنجایی که تامین آرامش هنرمندان و همینطور ارتقای سطح سلامت تمامی افراد جامعه که هنرمندان نیز جزئی از آن هستند همیشه از اولویت‌های دولت و اداره بهداشت و درمان کشور بوده است، امکان استفاده از بیمه تکمیلی درمانی که می تواند تامین کننده بخش بیشتری از هزینه‌های درمان برای هنرمندان بوده، فراهم شده است (3) .

یکی دیگر از کار هایی که توسط دولت باید انجام گیرد، سعی در گسترش جایگاه هنرمندان در بین عموم مردم با فرهنگ سازی از طریق رسانه‌های جمعی همچون صدا و سیما است.

از آنجایی که رسانه‌های جمعی مهم‌ترین ابزار ارتباطی دولت با مردم است، اگر از طریق این رسانه‌ها به هنرمندان بهای بیشتری داده شود و امکان مشارکت برای آن‌ها فراهم شود، قطعا شاهد تاثیر محسوسی خواهیم بود.

همچنین دولت می تواند با آماده کردن بستر‌های مورد نیاز امکان صادرات هنر ایرانی و جهانی سازی هنر و هنرمندان ایرانی را به خوبی فراهم کند. هنر در ایران از گذشته تا به امروز همیشه از قدرت بسیار بالایی برخودار بوده و پتانسیل بالایی جهت پیشرفت و رشد دارد (2) .

در دنیای امروز، جهانی شدن بر تمامی ابعاد زندگی انسان ها، چه از نظر سیاسی و فرهنگی و چه از بعد اقتصادی تاثیر گذار است و هر کشوری باید در تلاش باشد تا با بهره گیری بهینه از فرصت‌های موجود، سعی در رشد و تقویت فرهنگ ملی خود داشته باشد.

یکی از بهترین روش‌ها برای دستیابی به این امر، می تواند جهانی شدن هنر باشد. با توجه به پتانسیل‌های موجود در عرصه هنر در کشور ما ایران، این فرایند جهانی شدن می تواند نتایج و دستاورد‌های مثبت بسیاری را برای ما به همراه داشته باشد و در ضمن آن نیز فرصت‌های جدیدی را برای پیشرفت خلق نماید.

هنر و اندیشه اسلامی ایرانی از قدمت بالایی برخوردار بوده و در طول دوره‌های مختلف از تاریخ کشورمان، ارتباط تنگاتنگی مابین هنر و اندیشه اسلامی وجود داشته که اغلب موجب شکوفایی این بعد از هنر شده است.

در حال حاضر در ابعاد متفاوتی از هنر، هنرمندان ما موفق به حضور در عرصه‌های جهانی شده اند و در بسیاری موارد نیز به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته اند، موسیقی، سینما، هنرهای دستی و سنتی و بسیاری دیگر از ابعاد هنر موفق شده اند با پیشرفت و حمایت‌های دولت مسیر موفقیت را طی نموده و فراتر از مرزهای کشور، توانسته اند به دستاوردهای خوبی برسند (4).

توان دولت در استفاده از هنر در بحث دیپلماسی عمومی

دیپلماسی عمومی به برنامه‌های تحت حمایت دولت اشاره می کند که هدف از آن‌ها اطلاع رسانی و یا تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی دیگر کشور‌های دنیا است و ابزار اصلی آن از طریق انتشار متن، تصاویر، رسانه‌های همگانی و اینترنت است.

دیپلماسی عمومی کاملا به روابط وابسته است و درمعنی دیگری دیپلماسی عمومی با بردن تعریف می‌شود و در عصر حاضر ترکیبی از این دو مورد برای دیپلماسی عمومی مورد استفاده قرار می گیرد که به یک رابطه برد-برد منتهی شود.

دیپلماسی عمومی امروزه یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در کشورهای پیشرفته است و یکی از مهم‌ترین سیاست‌های خارجی محسوب می‌شود که دولت‌ها می توانند از آن بهره ببرد. این فرایند در واقع یک سرویس کمکی است که دولت‌ها با استفاده از آن می توانند، با سازمان ها، گروه‌ها و یا اشخاص دیگر در کشورهای دیگر ارتباط موثر برقرار کرده و از این طریق به دستاورد‌های سیاسی بهتری دست پیدا کنند.

یکی از روش‌های مورد استفاده در استراتژی‌های دیپلماسی عمومی می تواند بهره بردن از هنر برای ایجاد این ارتباط باشد. هنر می تواند به عنوان یک پل و رابط بین کشورها عمل کرده و با فرا رفتن از مرزها، در اذهان شنونده و بینندگان، فارغ از ملیت آنها تاثیر خود را بگذارد. در عصر حاضر که روابط بین کشور‌ها از اهمیت بالایی برخودار است، و شاید در بسیاری از موارد امکان برقراری ارتباط مستقیم نیز وجود ندارد و یا در صورت وجود نیز دارای موانع و سختی‌های متعدد است، استفاده از دیپلماسی عمومی و ایجاد راه‌های ارتباطی با استفاده از هنر در زمینه‌های مختلف، از مزایای این امر بهره برده و ارتباط موثر و کارآمدی را با هزینه‌ای بسیار کمتر برقرار نمود (5) .

نقش مردم در حمایت از هنرمندان

جدا از نقشی که دولت می تواند در حمایت از هنرمندان در کشور ایفا کند و تا به اینجا به آن اشاره شد، مردم نیز به نوبه ی خود می توانند نقش پر رنگی از طرق مختلف در این زمینه داشته باشند.

یکی از ابتدایی‌ترین موارد در راستای حمایت مردم از آثار هنری که پیش‌تر در کشورهای پیشرفته وجود داشته، خرید نسخه اصلی محتوای تولید شده توسط هنرمندان است.

شاید تا چند سال پیش چنین فرهنگی خیلی در کشور ما وجود نداشت، اما با گذشت زمان و ارتقای سطح فرهنگ و دانش اکنون در بسیاری از موارد حق کپی رایت و خرید و فروش آثار برای هنرمندان مورد توجه قرار گرفته و با استقبال خوبی نیز توسط مردم عزیزمان مواجه شده است.

با پیشرفت در این عرصه، می توان بخشی از هزینه‌های ساخت آثار هنری را برای هنرمند جبران نموده و انگیزه کافی برای ساخت آثار بهتر و بیشتر را برای آنها ایجاد کرد (2) .

یکی دیگر از روش‌های حمایت مردم از هنر تشویق فرزندان به یادگیری تخصصی حداقل یک هنر در دوران پر استعداد جوانی است. بهتر است خانواده‌ها برای انجام و یادگیری فعالیت‌های هنری فرزندانشان از معلم های مخصوصی بهره بردند که برای آموزش مشتاق و پر انرژی بوده و با خلاقیت خود بتواند علاقه به یادگیری را در فرزند تقویت کند.

این امر یک آینده نگری برای کمک به دنیای هنری کشور است و شاید در حال حاضر نتوان تاثیر آن را در لحظه مشاهده کرد اما در آینده‌ای نه چندان دور شاهد درخشش هر یک از این فرزندان خواهیم بود.

این آموزش‌ها باید توسط مربیان کاربلد و با حوصله صورت گرفته به نوعی که فرزند به سرعت از هنر مربوطه دل زده و یا خسته نشود و با آموزش مداوم در مسیر پیشرفت و موفقیت گام بردارد (6) .

نحوه برخورد جامعه و مردم با هنرمندان باید به گونه‌ای باشد که به آن‌ها به عنوان معماران فرهنگ ایرانی نگاه شود. هنرمند شکل دهنده فرهنگ در یک جامعه است و به دنبال آن می تواند گسترش دهنده این فرهنگ در کشورهای دیگر باشد.

این امر جدای سودآوری برای کشور، با آشنا نمودن مردم سایر کشورهای دنیا با فرهنگ ایرانی اسلامی ما موجب ایجاد ارتباط موثر و بهتری با آن‌ها خواهد شد.

همان طور که گفته شد همچنین مردم می توانند با تشویق فرزندان خود به هنر آموزی به نوعی حمایت خود از هنرمندان را نیز نشان دهند (2) .

به طور کلی می توان گفت که هنر کلید رشد فرهنگ و بهبود و انتشار آن است و این موضوع از گذشته نشان دهنده اهمیت آن برای تمامی کشور‌های دنیا بوده و حال نیز به عنوان یکی از روش‌های جذب درآمد، نشر فرهنگ و ایجاد دیپلماسی عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.

ورای آن هنر از جذابیت‌های خاص خود برخوردار است و می تواند روحیه مردم را در سطح خوبی قرار داده و آثار مثبت خود را در سطح جامعه نمایان سازد. اگرچه هرجا صحبت از آثار مثبت باشد، قطعا باید مراقب دوری کردن از آثار منفی نیز باشیم.

در همین راستا دولت به عنوان هدایت کننده کشور، با روش‌های خاص خود حمایت‌های لازم از هنرمندان را تا حد امکان فراهم کرده و به دنبال آن مردم نیز با افزایش حمایت خود از طریق روش‌های متفاوتی چون خرید نسخه اصلی آثار هنری، رفتن به سینما، کنسرت، تئاتر و دنبال کردن هنرمندان در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، حمایت خود را از نشان داده اند.

هنرمند نیز مانند هر قشر دیگری در جامعه نیازمند حمایت برای پیشرفت است که این حمایت هم می تواند از جنبه ی اقتصادی و هم از جنبه ی روحی و روانی باشد.

تمامی این‌ها گام اول در راستای انگیزه دادن به هنرمند و افزایش کمی و کیفی آثار هنری بوده ولی کافی نیستند. باید پس از این گام، همچنان هم مردم و هم دولت، حمایت‌های خود از هنر را به طور مستمر ادامه داده تا بازار وارد رونق شده و این چرخه و فرایند باید به صورت مداوم تقویت و ترمیم گردد.

پینوشتها