عرضه اولیه سهام (initial public offering) چیست؟

ما در این مقاله به معرفی مفهوم عرضه اولیه پرداختیم که پی بردیم این اصطلاح به روند ارائه سهام یک شرکت خصوصی به عموم مردم اشاره می کند. همچنین دریافتیم هدف از عرضه اولیه افزایش سرمایه و غنی سازی سرمایه گذاران پیشین است. در گام بعد چگونگی خرید عرضه اولیه را شرح دادیم. همچنین علاوه بر نحوه سود بردن از عرضه اولیه و بررسی مزایای آن، زمان مناسب برای فروش سهام عرضه اولیه را بررسی کردیم و متوجه شدیم که زمانی مبهم و غیرقابل پیش بینی است. به سودآوری عرضه اولیه پرداختیم و درنهایت توضیح مختصری در مورد روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه ارائه کردیم.

جمعه، 21 شهريور 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

عرضه اولیه سهام چیست؟

دیکشنری آنلاین مریام- وبستر اصطلاح عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering) را این گونه تعریف می کند: اولین فروش سهام یک شرکت به عموم مردم. به طورکلی عرضه اولیه سهام، فرآیندی است که در آن یک شرکت برای اولین بار در بازار عمومی سهام دارد که از آن با اصطلاح رفتن به عموم (go to public) هم یاد می شود. (1)

عرضه اولیه سهام به یک شرکت امکان می دهد تا سرمایه گذاران عمومی را افزایش دهد. گذار از یک بخش خصوصی به یک شرکت دولتی می تواند یک زمان مهم برای سرمایه گذاران خصوصی باشد تا به طور کامل به سود حاصل از سرمایه گذاری خود دست پیدا کنند، چرا که معمولاً شامل حق بیمه ها برای سرمایه گذاران خصوصی فعلی است. همچنین به سرمایه گذاران عمومی اجازه شرکت در این عرضه را می دهد. (2)

شرکت های نوپا می توانند درنهایت عمومی شوند اما در آغاز راه اندازی آن ها شروع به عرضه اولیه نمی کنند، چون برای تدوین برنامه تجاری و تعیین وضعیت بازار به زمان کافی نیاز دارند. این امر به نوبه خود، به گونه ای است که شرکت می تواند سرمایه گذاران را جذب کند و این تا حدودی می تواند بسیاری از صلاحیت های موردنظر کمیسیون بورس و اوراق بهادار را برای یک عرضه اولیه برآورده کند.

یک شرکت قبل از شروع عرضه اولیه، ممکن است به طور کامل توسط بنیان گذاران خود یا با ترکیبی از مدیران شرکت و سهامداران خصوصی بی حرکت بماند و هیچ برنامه‌ای نداشته باشد. در این مرحله شرکت کاملاً ساختار مالکیت خود را کنترل می کند. در صورت داشتن سهام، مدیران شرکت می توانند این سهام را محدود کنند تا خریداران یا سرمایه گذاران منتخب خود را انتخاب کنند. بعد از فروش سهام اولیه، شرکت بخشی از سهام مالکیت خود را به دست می آورد و آن را در دسترس عموم قرار می دهد. (3)

هدف از عرضه اولیه

دو دلیل اصلی یک شرکت برای اقدام به عرضه اولیه، افزایش سرمایه و غنی سازی سرمایه گذاران پیشین است. یک شرکت با عمومی شدن، به همه جهان سرمایه گذاری احتمالی دسترسی پیدا خواهد کرد. همچنین پتانسیلی که یک عرضه اولیه در آینده برای شرکت های جوان دارد، یکی از مشوق های اصلی است که این شرکت ها از آن برای جذب سرمایه گذاران اولیه استفاده می کنند. سهامداران موجود در شرکت با فروش سهام خود می توانند از یک عرضه اولیه موفق، ارزش خود را جبران کنند. (3)

عرضه اولیه را چگونه خریداری می کنید؟

شما، به عنوان یک سرمایه گذار فردی، نباید تصور کنید که می توانید قبل از اولین روز معاملات به خرید سهام اولیه برسید. هدف از عرضه اولیه، افزایش مقدار زیاد پول برای شرکتی است که می خواهد روزی عمومی شود. با این حال، شما هنوز باید در مورد عرضه اولیه و کارگزاری ها تحقیقاتی را انجام دهید. اگر شما در حال حاضر یک حساب کارگزاری دارید یا با مؤسسات واسطه در ارتباط هستید، با آن ها تماس بگیرید و الزامات آن ها برای خرید سهام اولیه را پرس وجو کنید.

الزامات ممکن است نه تنها مقدار دارایی هایی که شما در اختیار دارید را شامل شود، بلکه ممکن است به این که یک تاجر چقدر فعال بوده است هم بستگی داشته باشد. اگر شما واقع این فرصت را در اختیار دارید که برای خرید عرضه اولیه پیش از اولین روز معاملات خود اقدام کنید، اطمینان حاصل کنید که پیش از خرید، تحقیقات درست را در مورد شرکت انجام داده اید.

اگر قیمت سهام شرکت ها در روز اول به طرز سرسام آوری افزایش یابد، می تواند نویدبخش سود قابل توجهی باشد؛ اما عرضه اولیه برخی از سرمایه گذاری ها بسیار متغیر است و می توانند بسیار غیرقابل پیش بینی باشند. بنابراین مهم است که تلاش خود را انجام دهید و اطمینان حاصل کنید که این یک شرکت قابل اعتماد است که ارزش ریسک کردن را دارد یا خیر.

اگر یک حساب کارگزاری داشته باشید، می توانید سهام شرکت را در زمانی که به طور رسمی عمومی می شود، خریداری کنید؛ اما با این فرض که شما قادر به خرید سهام در قیمت تعیین شده قبل از حرکت مردم باشید، وارد این کار نشوید. با این همه نوسانات و تعداد زیاد سهام در یک روز، قیمت سهام می تواند به طور بالقوه نسب به زمانی که شما سهام خود را خریداری می کنید، به طور قابل توجهی افزایش یابد. (3)

در زیر به نکات مهمی اشاره شده است که اگر می خواهید شانس خود را در یک عرضه اولیه امتحان کنید به آن ها نیاز خواهید داشت:

به درک درستی از تحلیل های بنیادی در مورد شرکت موردنظر خود برسید

کسب اطلاعات در مورد شرکت هایی که قرار است عمومی شوند، دشوار است. برای کسب اطلاعات مربوط به شرکت و رقبای آن، تأمین مالی، نسخه های مطبوعاتی قبلی و همچنین سلامت کلی صنعت به صورت آنلاین جستجو کنید.

یک شرکت با کارگزاری قوی انتخاب کنید و به اندازه شرکت توجه کنید

به این نکته توجه کنید که اغلب شرکت های کارگزاری بزرگ به اولین سرمایه گذاری شما اجازه فروش اولیه را نمی دهند.

دفترچه راهنمای شرکت را بخوانید

یکی از بزرگ ترین مزایایی که خواندن یک دفترچه راهنما می تواند داشته باشد، چشم انداز درآمدی آینده ای بسیار خوش بینانه است که به معنای خواندن ارقام حسابداری برنامه ریزی شده با دقت است. شما همیشه می توانید این بروشور را از کارگزار شرکت درخواست کنید.

محتاط باشید

محتاط بودن یک ویژگی مثبت برای رشد در بازار سهام اولیه است؛ زیرا عمدتاً به دلیل فقدان اطلاعات موجود، همیشه عدم قطعیت زیادی پیرامون عرضه اولیه وجود دارد، بنابراین، همیشه باید بااحتیاط به عرضه اولیه نزدیک شوید.

پایان دوره بسته شدن سهام منتظر بمانید

مدت بسته بودن یک قرارداد الزام آور قانونی (3 تا 24 ماه) بین بیمه گران و کارمندان شرکت است که آن ها را از فروش هر سهام برای یک دوره مشخص منع می کند. نکته در اینجا این است که صبر کردن تا زمانی که افراد داخلی آزاد باشند تا سهام خود را بفروشند، استراتژی بدی نیست، زیرا اگر زمانی که دوره پس از اتمام منقضی شده باشد، ممکن است نشانه ای باشد مبنی بر اینکه شرکت یک آینده روشن و پایدار دارد. (2)

نحوه سود کردن از عرضه اولیه

همان طور که قبلاً گفته شد، عرضه اولیه به معنی خرید سهام از بازار اولیه است. در اصل به معنای خرید سهام مستقیم از شرکت است. پس از طی دوره عرضه اولیه، سهام تبدیل به بخشی از بازار ثانویه می شود. در بازار ثانویه سهام برای همه موجود است و از این رو در معرض فراز و نشیب های بسیاری قرار دارد. عرضه اولیه می تواند مزایای زیادی برای یک شرکت و سهامداران آن فراهم کند که به مواردی از آن ها اشاره می کنیم.

جذب سرمایه
درآمد حاصل از عرضه اولیه توجیه کافی برای بسیاری از شرکت ها فراهم می کند تا حتی بدون توجه به منافع دیگر، در عرضه اولیه شرکت کنند. این سرمایه ها می توانند به سود یک شرکت درحال توسعه باشند. شرکت ها ممکن است از عرضه اولیه برای تأمین مالی، توسعه، استخدام کارمندان جدید، کاهش بدهی، تأمین بودجه، کسب فناوری جدید یا این که از هرگونه امکانات دیگری حمایت کنند. پول ارائه شده توسط عرضه اولیه قابل توجه است و می تواند مسیر رشد یک شرکت را متحول کند.

تبلیغات و اعتبار
اگر شرکتی امیدوار است به رشد خود ادامه دهد، به دیده شدن توسط مشتریان خود نیاز دارد. عرضه اولیه با قرار دادن یک شرکت به کانون توجه مردم، این دیده شدن را فراهم می کند. تحلیلگران در سراسر جهان برای ارائه کمک به مشتریان خود در مورد سرمایه گذاری، از همه عرضه های اولیه گزارش می دهند و بسیاری از آژانس های خبری به شرکت های مختلفی که عمومی می شوند، توجه می کنند.

شرکت ها وقتی تصمیم می گیرند عمومی شوند، نه تنها توجه زیادی را به خود جلب می کنند بلکه از اعتبار نیز برخوردار می شوند. برای تکمیل یک عرضه، شرکت باید یک بررسی دقیق و موشکافانه انجام دهد تا این اطمینان حاصل شود که چیزی که آن ها در مورد خودشان گزارش می دهند درست است. این بررسی همراه با تمایل افراد برای اعتماد بیشتر به شرکت های دولتی، می تواند منجر به افزایش اعتبار یک شرکت و محصولات آن شود.

کاهش کلی هزینه سرمایه گذاری
یک مانع بزرگ برای هر شرکت و به ویژه شرکت های خصوصی جوان، هزینه های سرمایه گذاری آن هاست. قبل از عرضه اولیه، شرکت ها اغلب مجبور به پرداخت نرخ های بهره بالاتر برای دریافت وام از بانک ها یا واگذاری مالکیت به دریافت سرمایه از سوی سرمایه گذاران هستند. عرضه اولیه می تواند دشواری دریافت سرمایه اضافی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. (4)

زمان مناسب برای فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟

با جستجویی مختصر در صفحه گوگل، متوجه خواهید شد که این سال که "زمان مناسب برای فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟ " دغدغه بسیاری از افراد حاضر در بازار سرمایه است. طبق گفته کارشناسان پاسخ روشن و دقیقی برای این سال وجود ندارد؛ زیرا به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله می توان به مقدار نیاز فرد به نقدینگی حاصل از عرضه اولیه، خرید عرضه اولیه به صورت اعتباری از کارگزار و در نتیجه تسویه حساب با آن و... اشاره کرد.

البته کارشناسان شاخص هایی را مطرح کرده اند که با کمک آن ها می توان به طور نسبی زمان درست فروش عرضه اولیه را تشخیص داد. ابتدا این که شرکت موردنظر خود را مورد بررسی قرار دهید و اطلاعات لازم در مورد آن را به دست آورید. در مرحله بعد به اندازه شرکت توجه کنید که با توجه به شرایط شما آیا برای سرمایه گذاری مناسب است یا خیر. در مرحله بعد به روند فعلی بازار توجه کنید که در بعضی مواقع صعودی است و در برخی مواقع نزولی.

شاخص بعدی توجه به رفتار سهامداران عمده است که متوجه شوید در زمان معاملات سهام چه فعالیت هایی در بازار انجام می دهد. در پایان نیز به ارزیابی وضعیت فعلی و آینده بازار و همچنین شرکت بپردازید. (5)

آیا عرضه اولیه همیشه سودآور است؟

عرضه های اولیه به عنوان فرصت های سرمایه گذاری خوب تلقی می شوند اما حقیقت این است که عرضه های اولیه همیشه برنده نیستند. قطعاً در گذشته عرضه های اولیه ای بوده اند که اندکی پس از خرید، دو برابر یا سه برابر شده اند، اما تعداد سهام زیادی نیز وجود دارند که از ابتدای کار با افت شدیدی مواجه شده اند.

سرمایه گذاری در عرضه اولیه می تواند خطرناک تر از خرید سهام با سابقه تجارت طولانی باشد. عدم ثبت سابقه در بازار سهام، عرضه های اولیه را از بسیاری جهات غیرقابل پیش بینی می کند. سهام هایی که تازه در صف خرید قرار می گیرند، خطرات ناشناخته ای همراه با خود دارند که باعث بالا رفتن سودهایی می شود که سرمایه گذاران از عرضه اولیه انتظار دارند.

به این دلیل، صادرکنندگان، اوراق بهادار خود را بر اساس تقاضای سرمایه گذاران قیمت گذاری می کنند تا اطمینان حاصل کنند که قیمت پیشنهادی نهایی با انتظارات بازار همسو است. به طورکلی می توان گفت سرمایه گذاری در عرضه اولیه درست مانند خریدن سهام عادی، نیاز به تحقیق و ارزیابی دقیق دارد. عرضه های اولیه ممکن است معامله خطرناکی باشند، اما اگر به خوبی مدیریت شوند می توانند فرصتی سودآور باشند. (6)

بوک بیلدینگ

بوک بیلدینگ یک مکانیسم کشف قیمت است که در زمان قیمت گذاری اوراق بهادار برای اولین بار در بازار سهام استفاده می شود. وقتی در عرضه اولیه، سهام برای فروش ارائه می شود، می توان آن را با قیمت ثابت عرضه کرد. اما اگر شرکت از قیمت دقیقی که در آن سهام خود را به بازار عرضه می کند اطمینان نداشته باشد، می تواند به جای رقم دقیق، محدوده قیمت را در نظر بگیرد و ارائه دهد.

این روند کشف قیمت که دامنه قیمت به سرمایه گذاران ارائه می دهد و سپس از آن ها می خواهد که در این کار داوطلب شوند، فرآیند بوک بیلدینگ نامیده می شود. فرآیند بوک بیلدینگ، باعث انعطاف پذیری در قیمت گذاری عرضه های اولیه می شود. قبل از معرفی بوک بیلدینگ، عرضه های اولیه یا خیلی ارزان و کم ارزش بودند و یا خیلی گران که موجب مشکلات فراوانی می شد.

چون اگر کم ارزش بودند، شرکت سرمایه احتمالی خود را از دست می داد و از سوی دیگر اگر گران قیمت بودند به طور کامل پذیرفته نمی شد. درواقع، اگر زیر یک درصد مشخص می شد، مسئله اوراق بهادار لغو می شد و هزینه های گزافی که بر این مسئله متحمل می شد باید حذف می شد. با معرفی فرآیند بوک بیلدینگ چنین رویدادهایی دیگر رخ نمی دهند و بازار اصلی کارآمدتر عمل می کند. (7)