شاخص قیمت (TEPIX) در بورس چیست؟

بازار بورس بازاری پر از اعداد و قیمت ها است و کاربران برای تحلیل و پیش بینی بازار نیاز به تحلیل این اعداد گسترده دارند. تحلیل این حجم از داده در بازار به این راحتی ها نبوده و نیاز به زمان و کار بسیار زیادی دارد. در این میان پارامترهایی مانند شاخص ها که شاخص قیمت TEPIX یکی از مهم ترین آن ها است، می توانند به عنوان یک تعریف کلی، وضعیت بازار را به شما نشان داده و شما را از تحلیل حجم عظیمی از داده های عددی بی نیاز سازند. از این رو کاربران و معامله گران در بازار بورس بایستی با چنین تعاریفی آشنا بوده و در تحلیل های خود از آن ها بهره ببرند.

شنبه، 5 مهر 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

شاخص قیمت (TEPIX)

بورس و شاخص هایش اعضایی جدایی ناپذیر از هم هستند. شاخص قیمت و سایر شاخص هایی که در بورس تعریف می شوند به نوعی زبان بازار بورس هستند. داده های اعدادی و قیمتی به ظاهر می توانند بسیار پیچیده بوده و مفهوم آنچنانی برای ما به دنبال نداشته باشند. در این بین استفاده از شاخص ها می تواند به عنوان زبان بازار آن را برای ما مفهوم تر نمایند.

نگاه کردن به نمودار شاخص ها ترفندی است که شما با آن می توانید کلیت بازار را در یک دید کلی زیر نظر داشته باشید و با استفاده از روند حرکتی و نوع حرکت این شاخص ها، قیمت و روند آن را برای آینده پیش بینی کنید. از این رو شاخص ها یکی از اصلی ترین اجزای بازار محسوب می شوند. شاخص قیمت TEPIX نیز یکی از مهم ترین شاخص هایی است که در بازار بورس از آن برای تحلیل داده ها و حرکت قیمت استفاده می شود.

هر کدام از شاخص هایی که در بازار بورس تعریف شده اند، مشخصات و ویژگی های خاص خود را داشته و مفهوم خاص خود را نیز به بیننده القا می نمایند. البته این نکته را هم باید متذکر شویم که اهمیت هر کدام از آن ها با یکدیگر متفاوت است. در این محتوا قصد داریم تا شما را با شاخص قیمت TEPIX آشنا نموده و ویژگی ها و اهمیت آن را در بازار تعریف نماییم.

شاخص قیمت TEPIX یکی از مهم ترین شاخص های بازار بورس است که عدم آشنایی با آن می تواند به منزله یک ریسک بزرگ برای هر سهام داری در نظر گرفته شود. برای آشنایی بیشتر شاخص کل بازار بورس در ادامه با ما همراه بمانید.

تعریف شاخص در بورس

شاخص ها نه فقط در بازار بورس بلکه در هر بازاری، معیار اصلی شناخت ویژگی های آن بازار محسوب می شوند. احتمالا شما با واژه هایی مانند شاخص تورم، شاخص قیمت مسکن، شاخص مرگ و میر آشنا باشید. هر کدام از این شاخص ها تعریفی خاص داشته و برای معرفی یک پارامتر مهم در جامعه مورد استفاده قرار می گیرند.

شاخص بازار بورس نیز به عنوان شناسنامه و معرف این بازار محسوب می شود. برای مثال فرض کنید که در یک روز کاری تعدادی از نماد های بازار بورس روند منفی در پیش داشته باشند و برخی نیز در مسیر متقابل روند مثبتی در پیش گرفته باشند. حال شما به عنوان یک ناظر بازار اگر بخواهید روند کلی بازار را ببینید نیاز به پارامتری خواهید داشت تا این صعودها و نزول ها را به نوعی برای شما در یک نمودار تعریف نماید. این وظیفه در بازار بورس به عهده شاخص های مختلف آن است.

منفی شدن شاخص بورس به این معنی است که کلیت بازار روند منفی داشته اما هیچ گاه نباید از منفی بودن این شاخص این نتیجه را بگیرید که کل بازار همگی با هم در شرایط منفی قرار دارند. شاخص به عنوان معرفی برای روند عموم سهم ها تعریف شده و هرگز برای تحلیل یک سهم خاص روند شاخص تعریف خوبی نخواهد بود. شاخص ها از سهام ها و شرکت های فعال در بورس تاثیر می پذیرند. اما تاثیر هر شرکت به میزان وزن و بزرگی آن است.

برای مثال در بازار بورس تهران نمادی مانند «وتجارت» که نشان دهنده بانک تجارت است و با میلیون ها سهم منتشر شده است، مسلما تاثیر متفاوتی نسبت به شرکت کوچک مانند «سفاسی» (شرکت فارسیت اهواز) خواهد داشت. دلیل اصلی این امر هم تعداد سهام منتشره و بزرگی این شرکت ها است. این تعریف در هر شاخص دیگری نیز به این صورت مورد استفاده قرار می گیرد.

شاخص ها تنها مختص به بازار بورس ایران نبوده و در بازارهای بین المللی نیز از جمله پارامترهای مهم محسوب می شوند. شاخص نزدک و S&P از جمله مهم ترین شاخص ها در بازار بورس نیویورک هستند که تعریف کننده روند حرکتی چند سهم مهم در این بازار محسوب می شوند.

شاخص ها چه استفاده ای دارند؟

حال با تعریف کلی شاخص هایی مانند شاخص قیمت TEPIX آشنا شدید. سوال اینجاست که این شاخص ها در بازار بورس چه استفاده ای دارند؟ استفاده از شاخص ها هم برای تحلیل تکنیکال و پیش بینی آینده بازار بورس در کوتاه مدت و هم برای تحلیل بنیادی و پیش بینی مسیر بازار بورس در بلند مدت بهترین معیار محسوب می شوند. معامله گران با تحلیل نمودار شاخص می توانند روند کلی سهم ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.

برای درک بهتر این موضوع یک مثال را با هم مرور می کنیم. در بازار بورس ایران نمادهایی مانند ایران خودرو، خساپا (شرکت سایپا) ، شتران، شپنا، وتجارت، ونوین و ... از جمله نمادهای بسیار بزرگ محسوب می شوند. تعریف بزرگی نماد در بازار بورس نیز بر اساس میزان سهام منتشره توسط آن شرکت است. حال تصور نمایید که روند حرکت این سهم ها صعودی باشد. با توجه به تاثیر فوق العاده زیاد این سهم ها روی شاخص مسلما شاخص نیز روند صعودی پیدا خواهد کرد.

این موضوع در جهت عکس نیز به همین شکل قابل تحلیل است. منفی بودن شاخص می توانید نشانه منفی بودن سهام های بزرگ این چنینی در بازار باشد. شاید از خود بپرسید که در این صورت شاخص تنها با این نمادها تاثیر می پذیرد و بقیه نمادها خیلی روی شاخص موثر نبوده و منفی و مثبت بودن شاخص هیچ تاثیری روی آن ها نخواهد داشت.

این موضوع هم می تواند درست و هم اشتباه باشد. از نظر تاثیرپذیری، مسلما سایر نمادهای کوچک به میزان نمادهای بزرگ روی شاخص تاثیر ندارند و در واقعیت ای امکان به راحتی جود دارد که شاخص قیمت و قیمت این سهام های کوچک در جهت کاملا عکس یکدیگر حرکت کنند.

اما نکته دیگری که باید در این مواقع به آن توجه داشته باشید بار روانی است که حرکت شاخص روی سهام داران و تحلیل گران می گذارد. با توجه به این که شاخص یکی از اصلی ترین معیارهای معامله کران برای خرید و فروش سهام است، درصد بالایی از کاربران با دیدن منفی شدن شاخص، سریعا روی به فروش سهام های خود آورده و یا در جهت عکس می توانند به دنبال خرید سهام ها در روند مثبت باشند. از این روی منفی شدن شاخص قیمت یا همان شاخص قیمت TEPIX می تواند به منزله منفی شدن تعداد بسیاری از سهم ها نیز باشد. (1)

شاخص قیمت TEPIX چیست؟

شاخص قیمت TEPIX مخفف عبارت Tehran Price Index است که معرف شاخص کل در بازار بورس ایران است. این شاخص با یک رابطه ای ساده میزان رشد قیمت میانگین بازار بورس را نسبت به یک سال پایه محاسبه کرده و به کاربر نشان می دهد. این شاخص یکی از 8 شاخص مهم و حیاتی است که در بازار بورس برای تحلیل روند بازار از آن استفاده می نمایند.

مبدا اولیه محاسبه شده در فرمول شاخص کل نیز سال 1369 شمسی است. این شاخص بیان کننده رشد و یا نزول نسبی قیمت ها در بازار بورس است. مثلا اگر شاخص بورس نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد داشته باشد، به این مفهوم است که میانگین کل ارزش بازار بورس نسبت به سال گذشته 20 درصد بیشتر شده است. حال ممکن است در این بین سهمی بیشتر از این رشد داشته باشد و یا سهمی کمتر رشد کرده باشد. اما میانگین آنها بسته به میزان ارزشی که دارند 20 درصد است. (2) و (3)

نحوه محاسبه شاخص قیمت TEPIX

روش محاسبه شاخص قیمت TEPIX فرمول بسیار ساده ای دارد که خود این فرمول گویای تعریف این شاخص در بازار بورس نیز است. طبق فرمول شاخص قیمت TEPIX برای محاسبه آن در هر روز کاری باید تعداد سهام منتشره در بازار بورس را در ارزش جاری بازار ضرب کنیم. با تقسیم نتیجه این ضرب بر مقدار ضرب تعداد سهام منتشره در سال پایه در ارزش کل سهام سال پایه، مقدار شاخص قیمت TEPIX به درصد به دست می آید.

در این رابطه ارزش پایه سهام در بازار بورس ایران مقدار 100 در نظر گرفته می شود. کاربران باید در نظر داشته باشند که هر چند محاسبه این شاخص در هر لحظه بسیار ساده بوده و با یک محاسبه ساده به دست می آید، اما مقایسه آن با مقدار شاخص در روزهای قبلی می تواند روند کلی بازار بورس را برای شما نمایان سازد. (2)

ویژگی های شاخص قیمت TEPIX

برای تحلیل بازار بورس با استفاده از شاخص قیمت TEPIX بایستی با ویژگی های این شاخص نیز آشنا باشید. با توجه به اینکه شاخص بورس به نوعی نمایانگر کلیت بازار است، تفاوت هایی با سایر انواع شاخص ها مانند شاخص هم وزن و یا شاخص شرکت های بزرگ دارد. مهم ترین ویژگی های شاخص قیمت TEPIX عبارتند از:

شاخص قیمت TEPIX همیشه در دسترس است

این شاخص به صورت لحظه ای و آنی در بازار توسط ناظر بازار محاسبه شده و توسط سایت سازمان بورس در اختیار کاربران قرار می گیرد. از این نظر دیگر نیازی به محاسبه آن به صورت دستی نداشته و به راحتی می توانید به عدد شاخص در بازار دسترسی داشته باشید.

در دسترس بودن نمودار شاخص قیمت TEPIX

نمودار این شاخص نیز به عنوان روشی برای تحلیل بازار محسوب می شود. این نمودار را نیز می توانید در سایت سازمان بورس مشاهده کرده و روند بازار را با آن بررسی نمایید.

جامع بودن شاخص قیمت TEPIX

یکی دیگر از مشخصات و ویژگی های این شاخص در مقایسه با سایر شاخص های مورد استفاده در بازار بورس، جامع بودن آن و تاثیر پذیری ان از همه نمادها در بازار است. برخلاف بسیاری دیگر از شاخص ها که تنها از چند شرکت بزرگ تاثیر می پذیرند، شاخص قیمت TEPIX نمایی از ماهیت کلی بازار است.

تاثیرپذیری وزنی شاخص قیمت TEPIX

در رابطه شاخص قیمت TEPIX برای محاسبه ارزش بازار در شرایط فعلی باید ارزش هر سهم را با قیمتی که دارد در کل سهام منتشره آن شرکت ضرب کنیم. این مقدار نشان دهنده ارزش همان سهم در بازار است. در صورتی که این مقدار را برای همه سهام ها محاسبه و آن ها را با هم جمع کنیم، ارزش کل بازار به دست خواهد آمد.

از این رو این شاخص، تاثیر خود را از شرکت های مختلف و بر اساس مقدار سهمی که در بازار دارند می پذیرد. در واقع حرکت انفجاری یک سهم کوچک و یا تک سهم، نمی تواند خیلی روی مقدار شاخص قیمت TEPIX تاثیر بگذارد. (3)

پی نوشتها