آشنایی با ۱۰ بازار بورس بزرگ جهان

با توجه به وضعیت مناسب این روزهای بازار بورس تهران، ضمن رشد چشمگیر شاخص بورس در ماه های اخیر و مشارکت روزافزون مردم در این بازار، مبحث بورس بسیار موردتوجه قرارگرفته است و در هرجایی سخن از بازارهای سرمایه و سودآوری آن ها است. اما پیدایش بازارهای بورس در جهان به طور عمده به دوره ی پس از قرن ۱۹ میلادی بازمی گردد که در آن زمان به دلیل وجود برخی مشکلات در بازار کالا که منجر به نوسانات قیمتی می شد و ناکارآمدی های بازارهای سنتی که دیگر جواب گوی نیازهای اقتصادی جامعه نبودند، بازارهای بورس کالا در صحنه ی اقتصاد کشورها پدیدار شدند.

امروزه بازار بورس هر کشور نشانه ای از قدرت و توانمندی های اقتصادی آن کشور است. به همین علت توسعه ی بازار بورس در درجه ی بالایی از اهمیت قرار دارد. برای افزایش اطلاع از بازارهای بورس سراسر جهان در این مقاله به معرفی و بررسی ۱۰ بازار بورس معتبر و بزرگ جهان می پردازیم که از غرب تا شرق، از نیویورک تا شانگهای، پهنه ی جغرافیایی وسیعی را در برمی گیرند.

بورس نیویورک (New York Stock Exchange)

بورس اوراق بهادار نیویورک با نام مستعار تابلوی بزرگ، یک بازار بورس اوراق بهادار آمریکایی است که در والاستریت نیویورک واقع شده است. این مرکز از ۱۷ می ۱۷۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده است و از ۳۰ فوریه ی ۲۰۱۸ تاکنون با شرکت های پذیرفته شده اش که درمجموع سرمایه ای به ارزش ۳۰.۱ تریلیون دلار آمریکا دارند، بزرگ ترین بورس اوراق بهادار در جهان است. متوسط ارزش معاملات روزانه در سال ۲۰۱۳ در این بازار بورس حدود ۱۶۹ میلیارد دلار بوده است.

واحد تجاری بورس اوراق بهادار نیویورک در شماره ی ۱۱ والاستریت واقع شده و از ۲۱ اتاق تشکیل شده است که برای تسهیل تجارت استفاده می شود. ساختمان اصلی این مرکز و شماره ی ۱۱ وال استریت در سال ۱۹۸۷ به عنوان نشانه های ملی تاریخی معرفی شدند.

بورس اوراق بهادار نیویورک برای خریداران و فروشندگان سهام، بستری فراهم می کند تا بتوانند سهام شرکت های ثبت شده در این مرکز را برای تجارت عمومی معامله کنند. این بازار از دوشنبه تا جمعه هر هفته از ۹:۳۰ صبح تا ۴:۰۰ بعدازظهر، به استثنای تعطیلات اعلام شده توسط بورس، باز است. (1)

بورس نزدک (NASDAQ)

بازار سهام نزدک نیز یک بورس اوراق بهادار آمریکایی است که در One Liberty Plaza در شهر نیویورک واقع شده است. این بازار بورس در فهرست بورس های اوراق بهادار جهان بر اساس سهام معامله شده، بعد از بورس نیویورک، در رتبه دوم قرار دارد. این مرکز از ۴ فوریه ی ۱۹۷۱ فعالیت خود را آغاز کرده است این بازار به طور متوسط ۲۵۳ روز در سال فعال است و شرکت های پذیرفته شده در آن ارزشی معادل ۱۰ تریلیون دلار آمریکا دارند. (2)

اگر از ارتفاع ۲۰۰۰۰ پایی هم به برج نزدک نگاه کنید، متوجه می شوید که عمل ظاهراً ساده تهیه بورس کالا درواقع سه مؤلفه جداگانه دارد:

رابط

مکانی است که دلالان کارگزار و تولیدکنندگان بازار به سیستم دسترسی پیدا می کنند.

موتور تطبیق

سیستمی رایانه ای است که خریداران و فروشندگان را در هنگام مطابقت با قیمت هایشان به یکدیگر متصل می کند.

خدمات بازگویه

تغذیه ی داده ای که نزدک به واسطه ی آن بازگویه ی قیمت های خرید و فروش را ارائه می دهد. (3)

بورس توکیو (Tokyo Stock Exchange)

بورس توکیو که به اختصار Tosho یا TSE / TYO نامی‌ده می شود، بورس سهام واقع در شهر توکیوی کشور ژاپن است. این بازار در ۱۵ می ۱۸۷۸ با عنوان Tokyo Kabushiki Torihikijo فعالیت خود را آغاز نمود و از ۱۶ می ۱۹۴۹ تحت عنوان Tokyo Stock Exchang فعالیت خود را از سر گرفت. طبق آمار منتشرشده در فوریه ی ۲۰۱۹، شرکت های پذیرفته شده در این بازار، درمجموع سرمایه ای به ارزش ۵.۶۷ تریلیون دلار آمریکا داشته اند.

ساعات کار این بازار از ساعت ۸ تا ۱۱:۳۰ صبح و از ساعت ۱۲:۳۰ تا ۵:۰۰ بعدازظهر است. سهام قابل مبادله در این بازار به بخش اول برای شرکت های بزرگ، بخش دوم برای شرکت های متوسط و بخش های مادر برای شرکت های نوپا با پیشرفت مناسب، تقسیم بندی می شوند. (4)

بورس شانگهای (Shanghai Stock Exchange)

بورس شانگهای، بازار بورس کالای مستقر در شهر شانگهای چین است. این بازار یکی از دو بورس اوراق بهادار است که به طور مستقل در چین فعالیت می کند و دیگری بورس شنژن است.

این سازمان از ۲۶ نوامبر سال ۱۹۹۰ میلادی تاکنون فعال است و طبق آمار منتشرشده در ماه می سال ۲۰۱۹ ارزش کل سهام شرکت های پذیرفته شده در آن معادل ۵.۰۱ تریلیون دلار آمریکا بوده است. برخلاف بورس اوراق بهادار هنگ کنگ، بورس اوراق بهادار شانگهای هنوز کاملاً به روی سرمایه گذاران خارجی باز نیست و غالباً به دلیل کنترل سرمایه حساب که توسط مقامات چین صورت می گیرد، تحت تأثیر تصمیمات دولت مرکزی است.

سازمان پاک سازی شانگهای برای مشارکت کنندگان در بازارهای اقتصادی، با اهداف توسعه خدمات و شفاف سازی، امنیت فراهم می نماید و همچنین ارتباطات و همکاری های بین المللی را نیز هموار می کند. (5)

سهام قابل معامله در بازار بورس شانگهای بر اساس ارزش اعلام شده ی آن ها در اول ژانویه ی ۲۰۱۵ به شرح زیر است:

(۱۷۵۰.۳ میلیارد دلار)

بانک صنعتی و تجاری چین (۱۲۸۹.۱ میلیارد دلار)

بانک کشاورزی چین (۱۰۹۰.۹ میلیارد دلار)

بانک مرکزی چین (۸۱۳ میلیارد دلار)

زندگی چین (۷۱۱.۱ میلیارد دلار)

پتروشیمی چین (۵۹۲.۴ میلیارد دلار)

بیمه (۳۵۷.۵ میلیارد دلار)

بانک بازرگانی (۳۴۲.۲ میلیارد دلار)

شرکت انرژی Shenhua China (۳۳۴.۶ میلیارد دلار)

اوراق بهادار Citic (۳۳۳.۵ میلیارد دلار)

بورس لندن (London Stock Exchange)

بورس لندن، بورس اوراق بهاداری در شهر لندن انگلیس است. طبق آمار منتشرشده در آوریل ۲۰۱۸ بورس اوراق بهادار لندن دارای سرمایه ی ۴.۵۹ تریلیون دلاری در بازار بود. این مرکز در سال ۱۵۷۱ تأسیس شد و به همین جهت یکی از قدیمی ترین صرافی های دنیا است. محل فعلی آن در میدان پاترنوستر نزدیک کلیسای جامع سنت پاول در شهر لندن واقع شده است. این مرکز بخشی از گروه بورس اوراق بهادار لندن است.

خدمات صادرکننده به شرکت هایی از سرتاسر جهان، کمک می کند تا برای دستیابی به سرمایه به بازار سهام لندن بپیوندند. بورس اوراق بهادار لندن به شرکت ها اجازه می دهد تا پول جمع کنند، مشخصات خود را افزایش دهند و از طریق مسیرهای مختلفی ارزیابی هایی از بازار به دست آورند؛ بنابراین شرکت ها را در کل مراحل IPO همراهی می کند.

بورس اوراق بهادار لندن بازارهای مختلفی را ارائه می دهد. شرکت های بین المللی می توانند تعدادی از کالاها شامل سهام، رسید سپرده گذاری و اعتبارات را در لندن مبادله کنند و راه های مختلف و مقرون به صرفه ای برای افزایش سرمایه ارائه دهند. در سال ۲۰۰۴، بورس لندن دفتری در هنگ کنگ افتتاح نمود و بیش از ۲۰۰ شرکت از منطقه ی آسیا و اقیانوسیه را به سمت خود جلب کرد. (6)

بورس اروپا (Euronext)

بورس اروپا یا Euronext (European New Exchange Technology) بورس اوراق بهادار اروپایی با دفتری واقع شده در آمستردام و دفتر مرکزی شرکت در La Défense پاریس است که بازارهای آمستردام، بروکسل، لندن، لیسبون دوبلین، اسلو و پاریس را اداره می کند. بورس اروپا در ۲۲ سپتامبر سال ۲۰۰۰ تأسیس شده است و با دارا بودن حدود ۱۵۰۰ شرکت پذیرفته شده به ارزش ۴.۱ تریلیون یورو در بازار سرمایه تا پایان ژوئیه ی ۲۰۱۹، بزرگ ترین بورس اوراق بهادار در قاره ی اروپا بوده است.

بورس اروپا سهام، صندوق های مبادله ای ارزی، ضمانت نامه ها و گواهی نامه ها، اوراق بهادار، مشتقات، کالاها و شاخص ها و همچنین بستر معاملات ارزی را ارائه می دهد. (7)

بورس هنگ کنگ (Hongkong Stock Exchange)

بورس هنگ کنگ، بازار بورس کالای مستقر در هنگ کنگ است که در ۳ فوریه ی ۱۸۹۱ فعالیت خود را تحت عنوان انجمن کارگزاران بورس اوراق بهادار در هنگ کنگ آغاز نمود، سپس در ۲۱ فوریه ی ۱۹۱۴ با عنوان بازار بورس هنگ کنگ فعالیت خود را از سر گرفت. طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۸ مجموع ارزش شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس هنگ کنگ در آن زمان ۳.۹ تریلیون دلار آمریکا بوده است.

بورس اوراق بهادار متعلق به هلدینگی با نام تجاری Hong Kong Exchanges and Clearing Limited است. در اکتبر سال ۲۰۱۷ طبقه ی مربوط به تجارت فیزیکی در سازمان معاملاتی بورس هنگ کنگ بسته شد. ساعت انجام معاملات در بورس هنگ کنگ برای فعالیت های پیش گشایش از ساعت ۹:۰۰ تا ۹:۳۰ صبح است.

همچنین برای معاملات نوبت صبح بازار از ساعت ۹:۳۰ الی ۱۲:۰۰ باز است که تا ساعت ۱:۰۰ بعدازظهر نیز قابل تمدید است. معاملات نوبت عصر نیز در ساعات ۱:۰۰ تا ۴:۰۰ بعدازظهر قابل انجام است. (8)

بورس شنژن (Shenzhen Stock Exchange)

بورس شنژن، بورس اوراق بهادار مستقر در شهر شنژن، در جمهوری خلق چین است. این بازار یکی از دو بورس اوراق بهادار است که به طور مستقل در سرزمین چین فعالیت می کند و دیگری بورس بزرگ تر، شانگهای است. این مرکز در ۱ دسامبر ۱۹۹۰ تأسیس شده و در منطقه ی Futian شنژن واقع شده است. طبق آمار سال ۲۰۱۹ این شرکت با دارا بودن شرکت های پذیرفته شده به ارزشی در حدود ۳.۵۱ تریلیون دلار سرمایه در بازار بوده است.

معاملات بورس از ساعت ۹:۱۵ صبح الی ۹:۲۵ صبح و جلسات معاملات عادی از ۹:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ بعدازظهر و همچنین از ۱:۰۰ بعدازظهر تا ۳:۰۰ بعدازظهر مطابق با ساعت رسمی چین، در کلیه ی روزهای هفته به جز شنبه ها، یکشنبه ها و تعطیلاتی که از قبل توسط بورس اعلام شده است، صورت می گیرد. (9)

بورس تورنتو (Toronto Stock Exchange)

بورس تورنتو، بورس اوراق بهادار واقع در تورنتو از ایالت انتاریوی کانادا است. طیف گسترده ای از دارایی های مشاغلی از کانادا و خارج از کشور در این بازار بورس ارائه می شوند که از این میان، شرکت های معدنی و نفت و گاز بیشتر از بورس اوراق بهادار در بورس تورنتو ثبت شده اند.

این مرکز در ۲۵ اکتبر ۱۸۶۱ تأسیس شده است و طبق آمار منتشرشده در سپتامبر ۲۰۱۹، ارزش مجموع شرکت های پذیرفته شده در این بازار ۳.۲۵۶ تریلیون دلار بوده است. معاملات عادی در این بازار از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ۴:۰۰ بعدازظهر، در تمام روزهای هفته به جز شنبه و یکشنبه و ایام تعطیلی اعلام شده از طرف خود بازار، صورت می گیرد. (10)

بورس بمبئی (Bombay Stock exchange)

بورس بمبئی، بورس اوراق بهاداری کشور هند است که در خیابان دالال شهر بمبئی واقع شده است. این سازمان در ۹ جولای ۱۸۷۵ آغاز به کار نموده است و طبق آمار منتشرشده در مارس ۲۰۱۹، ارزش مجموع شرکت های پذیرفته شده در این بازار معادل ۱۵۱۹۷۰.۸۷ میلیارد روپیه برابر با ۲.۱ تریلیون دلار آمریکا بوده است. این مرکز، همچنین، شریک تجاری بورس اوراق بهادار سازمان ملل متحد است که در سپتامبر ۲۰۱۲ به هم پیوستند. (11)

جمع بندی و نتیجه گیری

در این مقاله به معرفی و بررسی ۱۰ بازار معتبر و بزرگ بورس جهان از نیویورک در غرب گرفته تا اروپا و آسیا و شانگهای در شرق دور پرداختیم. در این بین بازار بزرگی چون نیویورک با ۲۲۸ سال سابقه در معاملات و ارزش کل ۳۰.۱ تریلیون دلار، به عنوان بزرگ ترین عرصه معاملات اوراق بهادار شناخته می شود که پس از آن، بورس آمریکایی نزدک با ۴۹ سال سابقه و ۱۰ تریلیون دلار در رتبه ی بعدی بورس های بزرگ جهان قرار می گیرد.

بورس توکیو با ۱۴۲ سال سابقه، بورس شانگهای با ۳۰ سال سابقه، بورس قدیمی لندن با ۴۴۹ سال سابقه، بورس اروپا با ۲۰ سال سابقه، بورس هنگ کنگ با ۱۲۹ سال سابقه، بورس شنژن با ۳۰ سال سابقه، بورس تورنتو با ۱۵۹ سال سابقه و بورس بمبئی با ۴۵ سال سابقه در رده های بعدی در سرتاسر دنیا به فعالیت خود ادامه می دهند.

آشنایی با معتبرترین بورس های جهان از این نظر می تواند مهم باشد که دیدگاه مناسبی از درآمد، به فعالان اقتصادی ارائه می دهد. هرچند مقایسه کردن کسب و کارهای کوچک با چنین کسب و کارهای بزرگی کار درستی نیست، اما می توان با الگوبرداری از آن ها به ویژه در زمینه ی بازاریابی و مدیریت، موفقیت های بزرگی را کسب نمود. به امید اینکه بازار بورس ایران نیز روز به روز با رونق بیشتری همراه باشد و از این طریق وضعیت اقتصادی کشور به سطح مطلوبی برسد.

پی نوشتها