انتقال ثروت از درآمدهای مالیاتی به واحدهای تولیدی
در طی یک پروسه مالیاتی در کشور درصد مشخصی از دارایی ها و یا درآمد افراد حاضر در آن کشور طی فرایند مشخصی دریافت شده و به حساب دولت جهت پیشبرد مواردی چون مصارف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... استفاده می شود. یکی از اهداف اصلی دریافت مالیات همانطور که گفته شد، دریافت منابع لازم برای تامین مخارج دولت است.در کنار آن، دریافت مالیات راهکاری برای قانون مند سازی الگوی مصرف و کنترل آن و همینطور توزیع درآمد در بین همه مردم و به نوعی در سیستم اقتصادی کشور است. در پروسه مالیاتی کشور هرفرد به میزان درآمد و دارایی خود مالیاتی را پرداخت می کند که همین امر باعث انتقال این پول در سطح جامعه خواهد شد و می تواند از تمامی ابعاد تاثیر مثبتی در اقتصاد کشور داشته باشد. (1)
در نظام مالیاتی کشور سوئد حداکثر نرخ مالیاتی که بر درآمد افراد لحاظ می شود حدود 57.2 درصد بوده و این عدد برای افراد مختلف متفاوت است. به نوعی که هرچه فرد از ثروت بیشتری برخوردار باشد به همان نسبت میزان مالیات بیشتری را نیز باید بپردازد و همین امر به شدت فاصله طبقاتی را در این کشور کاهش داده است. اگر این درصد را با میانگین مالیات بر درآمدی که در سایر کشورها در نظام مالیاتی تنظیم شده است مقایسه کنیم، متوجه تفاوت فاحش درصد مالیات خواهیم شد. (2)
.jpg "انتقال ثروت از درآمدهای مالیاتی به واحدهای تولیدی چگونه به تحقق عدالت اجتماعی در سال جهش تولید یاری می رساند؟")
به نوعی می توان گفت در کشورهایی که از نظام مالیاتی پیشرفته استفاده می کنند بخش زیادی از این کاهش فاصله طبقاتی در سطح کشور بر عهده ثروتمندان جامعه است. به طور مثال در سال 2016 در کشور آمریکا درصد کل مالیات بر درآمد در حدود 37 درصد بوده و درصدی از افراد جامعه که جزء ثروتمندان محسوب می شوند حدود 58 درصد از درآمد های خود را به عنوان مالیات پرداخت نموده اند.
به نوعی می توان گفت که نیمه بالایی ثروتمندان جامعه چیزی در حدود 97 درصد از کل مالیات پرداختی در کشور را بر عهده داشته و نیمه پایینی از سطح درآمدی کشور، تنها میزان 3 درصد از کل مالیات پرداختی را عهده دار بوده اند. همین امر است که باعث انتقال ثروت و توزیع متوازن آن و در نهایت تحقق عدالت اجتماعی در سطح جامعه می شود. (2)
مالیاتی که مردم می دهند چگونه خرج می شود؟
طبق اطلاعات به دست آمده از سازمان امور مالیاتی کشور طی سال های اخیر، درآمد مالیاتی کشور از درآمد های نفتی ایران که بخش مهمی از بودجه سالیانه کشور را تامین می کنند پیشی گرفته است. در کشور ایران حدود 10 درصد از درآمد ناخالص داخلی از درآمدهای حاصل از مالیات به دست می آید.مالیات دریافت شده همانطور که پیش تر گفته شد در تامین بودجه تاثیر به سزایی دارند به نوعی که از این درآمد در توسعه زیرساخت های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی چون آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، تامین امنیت کشور و بسیاری موارد دیگر استفاده می شود. در کنار این موارد برای ساخت و تامین و نگهداری جاده های کشور، راه ها و توسعه شهر ها و روستاهای مختلف نیز از این درآمد ها استفاده می شود که همگی به بهترسازی کشور کمک شایانی می نماید. (3)
مقدار زیادی از درآمد های حاصل از عوارض های شهرداری به شهرداری ها اختصاص یافته است. در بحث بهداشت و درمان نیز مبلغ زیادی از مالیات دریافتی اختصاص پیدا کرده است. همینطور در گسترش ورزش و پیشرفت آن نیز از همین منابع تامین های مالی صورت می پذیرد.
به همین علت باید با فرهنگ سازی مناسب و اطلاع رسانی به مردم نشان دهیم که هدف اصلی از دریافت مالیات در راستای رفاه بیشتر و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی برای خود آن ها بوده و در نهایت باعث توسعه کشور می شود. در این صورت است که افراد نیز با رضایت کافی در این مشارکت همگانی شرکت می نمایند و در پیشبرد اهداف نظام مالیاتی، کمک کننده کشور خواهند بود. (3)
چگونه می توان با تبیین استراتژی های کارآمد با مصرف صحیح مالیات، عدالت اجتماعی را ایجاد کرد؟
همانطور که گفته شد یکی از اهداف اصلی دریافت مالیات، کاهش فاصله طبقاتی و افزایش رفاه بین تمامی سطوح درآمدی جامعه است که برای عملی کردن آن نیازمند تببین استراتژی اصولی و الگوبرداری صحیح از کشورهای موفق در این زمینه خواهیم داشت تا بتوانیم با کمترین میزان آزمون و خطا بهترین خروجی را از هر یک از این استراتژی های بگیریم.در سال های اخیر مالیات مرتبط با بخش تولید هر ساله کاهش یافته است و در مقابل آن در بخش واردات مالیات های دریافتی را افزایش داده ایم تا شرکت های نوپای داخلی و تولید داخلی فرصت بهتری برای رشد و پیشرفت داشته باشند.
یک برنامه عملیاتی مدون و اصولی می تواند این درآمد ها را به صورت مناسب مصرف نموده و با برنامه ریزی مشخصی در هر بخش به میزان نیاز آن ها را در سطوح مختلف جامعه تزریق نموده و نشانه های آن را به مردم نشان دهد تا مردم با مشارکت هرچه بیشتر دولت را در پیشبرد این فرایند کمک نمایند. (3)
.jpg "انتقال ثروت از درآمدهای مالیاتی به واحدهای تولیدی چگونه به تحقق عدالت اجتماعی در سال جهش تولید یاری می رساند؟")
نقص مدیریتی در تخصیص بودجه حاصل از مالیات، چه تأثیری بر کاهش رونق کارها به خصوص کارهای تولیدی دارد؟
اگر بخواهیم به صورت کلی به این موضوع بنگریم می توان گفت که مالیات از سه طریق بر اقتصاد یک کشور تاثیر می گذارد. تولید، مصرف و کاهش نابرابری درآمد، سه کانالی هستند که می توان از طریق آن ها درآمد های حاصل از دریافت مالیات را در سطح جامعه تزریق نمود. همانطور که مشخص است میزانی از مالیات از درآمد افراد کسب می شود اما باید درصد مالیات دریافتی به نحوی تعیین شده باشد تا موجب کاهش تقاضا برای کار و افزایش بی کاری نشود.در مرحله بعدی که دریافت مالیات از تولید کنندگان است نیز باید دقت کافی صورت گیرد زیرا اگر درصد مالیات دریافتی متناسب با تولید صورت گرفته نباشد، موجب کاهش تولید و به دنبال آن کاهش اشتغال در سطح کشور خواهد شد. البته باید در نظر داشت که برای تولیداتی مانند دخانیات میزان این درصد خیلی حساس نبوده زیرا ضمن تخصیص میزان زیادی درآمد به دولت موجب کاهش مصرف دخانیات در سطح جامعه نیز خواهد شد. (1)
مورد بعدی در برنامه مالیاتی کشور، دریافت مالیات سنگین تر از ثروتمندان جامعه است. البته به عقیده بسیاری بار کاهش فاصله طبقاتی در سطح جامعه باید توسط این بخش از مالیات دریافت شود اما برخی دیگر نیز عقیده دارند که دریافت مالیات سنگین از افراد پول دار می تواند تاثیرات منفی بر اقتصاد نیز داشته باشد که باید این عدد نیز به صورت دقیق و پس از بررسی های تخصصی به خوبی مشخص گردند تا این تاثیرات منفی به کمترین میزان خود برسد.
به نوعی باید توجه داشته باشیم که ثروتمندان جامعه یکی از منابع اصلی پس انداز و سرمایه گذاری در جامعه هستند که می توان با این پس انداز ها وام های مختلفی برای طرح های تولیدی به تولید کنندگان اختصاص داد و اگر میزان دارایی های آن ها خیلی کاهش پیدا کنند، قطعا بر میزان سرمایه گذاری ها و پس انداز های آن ها نیز تاثیر خواهد گذاشت.
در کنار آن دریافت مالیات سنگین از این قشر از جامعه می تواند انگیزه های آن ها را برای سرمایه گذاری های مستقیم در سطح جامعه و شرکت های تولیدی داخلی را نیز کاهش دهد که در نهایت این موارد می تواند به شدت کاهش تولید بیانجامند. (1)
الگو برداری از کشور های موفق در زمینه امور مالیاتی و مزایای آن
کشورهای بسیاری در جهان وجود دارند که بهره گیری از نظام مالیاتی پیشرفته توانسته اند به خوبی میزان درآمد های دریافتی از این منبع را افزایش داده به نوعی که علاوه بر کاهش فشارهای حاصل از دریافت مالیات از تمامی اقشار جامعه، توانسته اند این درآمدها را به خوبی در سطح جامعه و اقتصاد تزریق نموده و به دنبال آن فاصله اقتصادی بین اقشار مختلف را کاهش دهند.این مورد سبب افزایش رضایت مردم در سطح جامعه می شود و همینطور به خوبی به افزایش تولید و رونق آن در سطح کشور کمک می کند. در حال حاضر با توجه به تحریم های متعدد که علیه کشور ما اتخاذ شده است، دولت و مردم با فشارهای اقتصادی زیادی روبرو شده اند که راهکار خروج از این شرایط همانطور که توسط مقام معظم رهبری نیز طی سالیان اخیر به شدت توصیه شده است، افزایش رونق تولید و جهش تولید خواهد بود که این مورد به خوبی با بهره برداری از یک نظام مالیاتی مناسب و پیشرفته قابل دستیابی است و رونق تولید بدون استفاده از درآمدهای مالیاتی در وضعیت جاری غیرقابل تصور است. (4)
کشورهای پیشرفته دنیا با بهره گیری از نظام های مالیاتی دقیق توانسته اند به خوبی تولید و درآمد زایی را در سطح جامعه خود افزایش دهند و باید با الگوبرداری از نحوه صحیح اجرای فرایند دریافت مالیات و استفاده از آن در کشور خودمان نیز بتوانیم به خوبی از مزایای این امر در سطح جامعه استفاده نماییم. (4)
.jpg "انتقال ثروت از درآمدهای مالیاتی به واحدهای تولیدی چگونه به تحقق عدالت اجتماعی در سال جهش تولید یاری می رساند؟")
نتیجه گیری و جمع بندی
به طور کلی می توان گفت که کشور ما در حال حاضر در زمینه نظام مالیاتی با سطح جهانی و رو به رشد آن فاصله زیادی دارد و نتوانسته ایم آن کاهش نابرابری و فاصله طبقاتی که از مزایای اصلی اجرای طرح های مالیاتی صحیح و اصولی است را به دست آوریم که این امر نیازمند اجرای دقیق تر و همینطور که پیشتر گفته شد بهره گیری از تجربیات کشورهای پیشرفته در این زمینه خواهد بود. باید توجه داشته باشیم که پروسه مالیاتی صحیح می تواند علاوه بر رونق تولید و ایجاد عدالت اجتماعی، در بسیاری از سطوح دیگر در جامعه نیز تاثیرگذار باشد.پیشرفت ساختارهای ورزشی کشور و تخصیص بودجه بیشتر به این قسمت ها جهت دستیابی به پیروزی های بیشتر در سطح جهانی، تاسیس بیمارستان ها و محیط های درمانی بیشتر و تجهیز دارایی های قبلی به امکانات جدید تر، دستیابی به سیستم های ارتباطی و مخابراتی جدید و تولید سلاح های جدید برای ایجاد امنیت هرچه بیشتر کشور در کنار تقویت ارگان های نظامی برای تامین این امر، همگی از مزایای بسیار مناسب نظام مالیاتی صحیح هستند که شاید تا حدودی در حال حاضر در ایران نیز قابل دستیابی باشند اما فاصله زیادی با سطح جهانی داریم. (3)
توسعه اقتصادی به نوعی رشد اقتصادی است که با تغییرات بنیادین در اقتصاد و همینطور افزایش ظرفیت های تولیدی چون ظرفیت های فیزیکی، انسانی و اجتماعی همراه است. تمامی این موارد به خوبی کشور را در مسیر صحیح رونق تولید و جهش تولید تاثیر گذار خواهند بود.
امید بر این است که طی سال های آتی با پیشرفت نظام مالیاتی کشور، با افزایش تولید و کاهش میزان بیکاری در سطح جامعه و همینطور کاهش نابرابری بین اقشار مختلف و فاصله طبقاتی در سطح کشور، بتوانیم بستر مناسب برای رشد نیروی جوان را فراهم نموده و وابستگی خود را در تمام زمینه ها به کشور های دیگر کاهش داده و به صفر برسانیم. (3)
پی نوشتها
- www.donya-e-eqtesad.com
- www.moqavemati.net
- www.eghtesadonline.com
- www.intamedia.ir
