عضویت العربیة English
سه‌شنبه، 22 خرداد 1403 ( جهش تولید با مشارکت مردم )
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: هرکه عبادت‌هاى خالصانه‌اش را نزد خداوند بفرستد، خداوند بهترین مصلحت‌ها را بر او فرو فرستد. مجموعه ورّام ج 2 ص 108
شرح حدیث
امام باقر علیه السلام فرمودند:
وَجَدنا فِی کِتابِ رَسولِ الله صلّی الله علیه و آله: أذاظَهَرَ الزِّنا مین بَعدی کَثُرَ مَوتُ الفَجأَةِ، وَ اِذا طُّفِفَ المِکیالُ والمیزانُ أَخَذَهُم اللهُ بِالسّنینَ وَالنَّقصِ، وَاِذا مَنَعوا الزَّکاةَ مَنَعَتِ الأرضُ بَرَکاتِها مِنَ الزَّرعِ وَ الثِّمارِ وَالمَعادِنِ کُلِّها، وَإذا جارُوا فی الأَحکامِ تَعاوَنوا عَلَی الظُّلمِ وَ العُدوانِ، وَ اِذا نَقَضوا العَهدَ سَلَّطَ اللهُ عَلَیهِم عَدُوَّهُم، وَ اِذا قَطَعوا الأرحامَ جُعِلَتِ الأموالُ فی أَیدی الأشرارِ، وَ اِذا لَم یأمُروا بِالمَعروفِ وَ لَم ینهَوا عَنِ المُنکَرِ وَ لَم یتَّبِعوا الأَخیارَ مِن أَهلِ بَیتی سَلَّطَ‌اللهُ عَلیهم شِرارَهُم فَیدعو خِیارُهُم فَلا یستَجابُ لَهُم؛
در کتاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله یافتم: هرگاه پس از من زنا پدیدار شود، مرگ ناگهانی فراوان گردد، و هرگاه از پیمانه و ترازو کم شود، خداوند آنان را به قحطی(خواربار و سایر وسایل زندگی) و خشکسالی گرفتار می‌کند، و هر گاه از دادن زکات دریغ کنند، زمین برکات خود را از زراعت و میوه‌ها و معادن از آنها دریغ می‌کند، و هرگاه در احکام به ناحق حکم کنند، در ستم و دشمنی با هم گرفتار می‌شوند و چون پیمان‌شکنی کنند خداوند دشمنانشان را بر آنان مسلّط کند، و چون قطع رحم کنند خداوند اموال (و ثروت‌ها) را در دست اشرار قرار دهد، و چون امر به معروف و نهی از منکر نکنند و پیروی از نیکان اهل بیت من ننمایند، خداوند اشرار آنها را برایشان مسلّط گرداند، پس نیکان آنها دعا کنند و مستجاب نشود».
اصول کافی، ج 4، ص 81 ؛ تحف‌العقول، حکمت 129
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله به اباذر فرمودند:
یا اَباذَر، یطَّلِعُ قَومٌ مِن اَهلِ الجَنَّةِ عَلی قَومٍ مِن اَهلِ النّارِ فَیقولونَ مَا اَدخَلَکُمُ النّارَ وَ قَد دَخَلنا الجَنَّةَ بِفَضلِ تَأدِیبِکُم وَ تَعلِیمِکُم فَیقُولُونَ إِنّا کُنّا نَأمُرُ بِالخَیرِ وَ لانَفعَلُهُ.
ای اباذر، (روز قیامت) جمعی از اهل بهشت (به جهنّم نگاه می‌کنند) جمعی از اهل علم را می‌بینند و به آنها می‌گویند ما به تعلیم و تربیت شما وارد بهشت شدیم، چرا شما اهل جهنّم شدید؟ می‌گویند: ما شما را امر می‌کردیم به کارهای درست، ولی خودمان عمل نمی‌کردیم.
بحارالانوار، ج 77، ص 76
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرَةٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله فی خُطبَتِهِ: لاتَکونوا مِمَّن خَدَعَتهُ العاجِلَةُ وَ غَرَّتهُ الأمنِیهُ فَاستَهوَتهُ الخُدعَةُ فَرَکَنَ اِلی دارِ السُّوءِ سَریعَةِ الَّزوالِ وَ شیکَةِ الإِنتِقالِ اِنَّهُ لَم یبقَ مِن دُنیاکُم هَذِهِ فی جَنبِ مَا مَضی إِلّا کَإناخَةِ راکِبٍ اَو صَرِّ حالِبٍ فَعَلی ما تَعرِجونَ وَ ماذا تَنتَظِرونَ؟
از ابوهریره روایت شده است که پیامبر صلّی الله علیه و آله در خطبه‌ای فرمود: از کسانی نباشید که دنیا به آنان نیرنگ زده و آرزوها آنان را فریفته است، پس نیرنگ و فریب دنیا وی را سرگشته و بی خرد و مدهوش ساخت و لذا به دنیای پر از نکبت و بدی و زودگذر و ناپایدار دل بست و اعتماد کرد. بدانید از این دنیای شما در مقایسه با آنچه گذشته، فقط به اندازه‌ی خواباندن شتری یا بستن پستان حیوانی باقی مانده است. بنابراین بر چه چیزی بالا می‌روید (در کجا اقامت می‌کنید) و چه چیزی را انتظار می‌برید؟
بحارالانوار، ج 77، ص 183
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی اَیوبٍ الاَنصاری: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلّی الله علیه و آله یقولُ: حُلُّوا اَنفُسَکُمُ الطّاعَةَ وَ اَلبِسوها قِناعَ المُخالَفَة فَاجعَلوا آخِرتَکُم لِأنفُسِکُم وَ سَعیکُم لِمُستَقَرّکُم وَاعلَموا اَنَّکُم عَن قَلیلٍ راحِلونَ وَ اِلَی اللهِ صائِرونَ وَ لایغنی عَنکُم هُنالِکَ اِلّا صالِحُ عَمَلٍ قَدَّمتُموهُ وَ حُسنُ ثَوابٍ اَحرَزتُمُوهُ فَإِنَّکُم اِنَّما تَقدِمونَ عَلی ما قَدَّمتُم وَتُجازَونَ عَلی ما اَسلَفتُم.
ابوایوّب انصاری روایت کرده است که شنیدم پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: لباس و حلّه‌ی اطاعت الهی بر تن کنید و جامه‌ی مخالفت با هوای نفس را بر جانتان بپوشانید. پس آخرت را از آن خویش کنید و سعی خود را برای جایگاه ابدی‌تان قرار دهید. بدانید که شما به زودی می‌کوچید و به سوی خدا می‌روید. در آن روز چیزی جز عمل صالحی که از پیش فرستاده‌اید یا ثوابی که پس‌انداز کرده‌اید بی نیازتان نمی‌کند، چرا که شما بر آنچه از پیش فرستاده‌اید وارد می‌شوید و به اعمالی که مقدّم داشته‌اید جزا داده می‌شوید.
بحارالانوار، ج 77، ص 182
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن عَبدِاللهِ بنِ عُمَرَ: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلّی الله علیه و آله یقولُ: اِنَّما هُوَ خَیرٌ یرجی اَو شَرٌّ یتَّقی اَو باطِلٌ عُرِفَ فَاجتُنِبَ اَو حَقٌّ یتَعَینُ فَطُلِبَ وَ آخِرَةٌ اَظَلَّ اِقبالُها فَسُعِی لَها وَ دنیا عُرِفَ نَفادُها فَاُعرِضَ عَنها ... اِنَّ العَجَبَ کُلَّ العَجَبِ لِمَن صَدَّقَ بِدارِ البَقاءِ وَ هُوَ یسعی لِدارِ الفَناءِ وَ عَرَفَ اَنَّ رِضَی اللهِ فی طاعَتِهِ وَ هُوَ یسعی فی مُخالَفَتِهِ.
عبدالله بن عمر گفت شنیدم که پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: آن خیری است که امید می‌رود، یا شرّی است که از آن پرهیز می‌شود، یا باطلی شناخته شده است که از آن پرهیز می‌شود، یا حقّی روشن و آشکار است که طلب می‌شود، یا آخرتی است که رومی‌آورد پس برای آن تلاش می‌شود. (بدانید) دنیا ناپایداریش شناخته شده است پس از آن دوری می‌شود. شگفتا و بس شگفتا که کسی قبول دارد خانه‌ای جاویدان هست، امّا برای سرای فانی می‌کوشد و می‌داند که رضای الهی در اطاعت اوست، امّا در مخالفت او گام برمی‌دارد.
بحارالانوار، ج 77، ص 182
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرَةٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: اِیاکُم وَ فُضولَ المَطعَمِ فَاِنَّهُ یسِمُ القَلبَ بِالقَسوَةِ وَ یبطِیءُ بِالجَوارِحِ عَنِ الطّاعَةِ وَ یصِمُّ الهِمَمَ عَن سَماعِ المَوعِظَةِ وَ اِیاکُم وَ فُضولَ النَّظَرِ فَإِنَّهُ یبدُرُ الهَوی وَ یولِدُ الغَفلَةَ وَ اِیاکُم وَ استِشعارَ الطَّمَعِ فَإِنَّهُ یشوبُ القَلبَ شِدَّةَ الحِرصِ وَ یختِمُ عَلَی القُلوبِ بِطابعِ حُبِّ الدُّنیا وَ هُوَ مِفتاحُ کُلِّ سَیئَةٍ وَ رَأسُ کُلِّ خَطیئةٍ وَ سَبَبُ اِحباطِ کُلِّ حَسَنَةٍ.
ابوهریره از پیامبر صلّی الله علیه و آله روایت کرد که آن حضرت فرمود: از پرخوری بپرهیزید، چرا که آدمی را سنگدل می‌گرداند و اعضا (و جوارحش) را برای اجرای تکالیف الهی به سستی و تنبلی می‌کشانَد و گوش جان را از شنیدن موعظه بازمی‌دارد و کر می‌کند. از چشم چرانی بپرهیزید، زیرا هرزگی چشم، هوی و هوس را بیشتر می‌گردانَد و سرعت می‌بخشد و غفلت می‌زاید. هشدار، مبادا طمع را در عمق جانتان قرار دهید، زیرا طمع باعث آلودگی قلب به حرص شدید می‌شود و بر دل‌ها مُهر حبّ دنیا می‌زند که محبّت دنیا خود کلید هر زشتی، سرچشمه‌ی همه‌ی گناهان و موجب از بین رفتن همه‌ی حسنات و نیکی‌هاست.
بحارالانوار، ج 77، ص 182
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی سَعیدٍ الخُدری: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلّی الله علیه و آله یقولُ عِندَ مُنصَرَفِهِ مِن اُحُدٍ وَ النّاسُ یحدِقونَ بِهِ وَ قَد اَسنَدَ ظَهرَهُ اِلی طَلحَةَ: اَیها النّاسُ اَقبِلوا عَلی ما کُلِّفتُموهُ مِن اِصلاحِ آخِرَتِکُم وَاَعرِضوا عَمّا ضُمِنَ لَکُم مِن دُنیاکُم وَ لا تَستَعمِلوا جَوارِحاً (1) غُذِّیت بِنِعمَتِهِ فِی التَّعَرُّضِ لِسَخَطِهِ بِنِقمَتِهِ وَاجعَلُوا شُغلَکُم فِی التِماسِ مَغفِرَتِهِ.
ابو سعید خدری روایت می‌کند که شنیدم رسول خدا صلّی الله علیه و آله هنگام بازگشت از احد، در حالی که به طلحه تکیه داده بود و مردم دورش حلقه زده بودند فرمود: ای مردم، به وظیفه‌ی اصلی خود یعنی اصلاح آخرت روآورید و از دنیایی که برای شما تضمین شده است روی گردانید و اعضایی را که از نعمت پروردگار رشد کرده‌اند برای جلب ناخشنودی و غضب الهی به کار نبرید. هدف و وظیفه‌ی اصلی‌تان را آمرزش‌خواهی از خدا قرار دهید.
بحارالانوار، ج 77، ص 182
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن ابنِ عَبّاسٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله فی بَعضِ خُطَبِهِ اَو مَواعِظِهِ: اَیها النّاسُ لَایشغَلَنَّکُم دُنیاکُم عَن آخِرَتِکُم فَلا تُؤثِروا هَواکُم عَلی طاعَةِ رَبّکُم وَ لاتَجعَلوا ایمانَکُم ذَریعَةً اِلَی مَعاصِیکُم وَ حاسِبُوا اَنفُسَکُم قَبلَ اَن تُحاسَبوا وَ مَهِّدوا لَها قَبلَ اَن تُعَذِّبوا وَ تَزَوَّدوا لِلرَّحیلِ قَبلَ اَن تُزعَجُوا.
ابن عبّاس از پیامبر صلّی الله علیه و آله روایت می‌کند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله در برخی خطبه‌ها یا مواعظش فرمود: ای مردم، دنیا شما را از آخرت باز ندارد پس هوی و هوس خودتان را بر طاعت الهی مقدّم ندارید و ایمانتان را وسیله‌ای برای ارتکاب گناهان قرار ندهید. به محاسبه‌ی نفس خویش بپردازید پیش از آنکه حسابرسی شوید و (وسایل سعادت را) برای قیامت آماده کنید پیش از آنکه عذاب شوید و برای کوچ کردن توشه بیندوزید پیش از آنکه به اجبار حرکت داده شوید.
بحارالانوار، ج 77، ص 181
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن سالِمِ بنِ عَبدِاللهِ عَن ابنِ عُمَر: قالَ لی رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: کُن فِی الدُّنیا کَأَنَّکَ غَریبٌ وَ عابِرُ سَبیلٍ وَاعدُد نَفسَکَ فِی المَوتی وَ اذا اَصبَحتَ لاتُحَدِّث نَفسَکَ بالمَساءِ وَ اِذا اَمسَیتَ فَلا تُحَدِّث نَفسَکَ بِالصَّباحِ وَ خُذ مِن صِحَّتِکَ لِسُقمِکَ وَ مِن شَبابِکَ لِهَرَمِکَ وَ مِن حَیاتِکَ لِوَفاتِکَ فَاِنَّکَ لاتَدری ما إسمُکَ غَداً.
سالم بن عبدالله از ابن عمر روایت کرده که پیامبر صلّی الله علیه و آله به من فرمود: در دنیا مانند غریبان و رهگذران زندگی کن (و دنیا را منزلگاه موقّت بدان) و خودت را در شمار مردگان بشمار. صبح که می‌شود به زنده بودن تا غروب امید مبند و شب نیز به زنده بودن تا صبح و از زمان سلامتی برای وقت بیماری‌ات، از دوران جوانی برای پیری‌ات و از زندگانی برای مرگت بهره‌برداری کن، چرا که نمی‌دانی فردای قیامت جزء کدام گروه خواهی بود.
بحارالانوار، ج 77، ص 181
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرَةِ: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلّی الله علیه و آله یقولُ: اِنَّما اَنتُم خَلَفُ مَاضینَ وَ بَقِیةُ مُتِقَدِّمینَ کَانوا اَکبَرَ مِنکُم بَسطَةً وَ اَعظَمَ سَطوَةً فَاُزعِجوا عُنها اَسکَنَ ما کانوا اِلَیها [وَ غَدَرَت بِهِم] وَ اُخرِجوا مِنها اَوثَقَ ما کانوا بِها فَلَم یمنَعهُم قُوَّةُ عَشیرَةٍ وَ لا قُبِلَ مِنهُم بَذلُ فِدیةٍ فَارحِلوا اَنفُسَکُم بِزادٍ مُبَلِّغٍ قَبلَ اَن تُؤخَذوا عَلی فَجأَةٍ وَ قَد غَفَلتُم عَنِ الإستِعدادِ.
از ابوهریره روایت شده که گفت از پیامبر صلّی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: شما بازمانده‌ی پیشینیان و جانشین گذشتگان هستید، پیش از شما اقوامی قوی‌تر و نیرومندتر بودند، پس خداوند آنان را در حالی که در نهایت آرامش و آسایش بودند و به دنیا کمال اطمینان داشتند به جهان آخرت برد و (این در حالی بود که) نیرومندی قوم و قبیله نتوانست مانع رفتنشان شود و (برای اینکه در دنیا بمانند) از آنان پولی و - به طور کلّی - فدیه‌ای پذیرفته نشد. پس قبل از اینکه بدون آمادگی و در حال غفلت به طور ناگهانی شما را از دنیا ببرند، خودتان توشه‌ی فراوان (که برای شما در آن جهان کافی باشد) بردارید و آماده‌ی رفتن شوید.
بحارالانوار، ج 77، ص 181
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَنَسِ بنِ مَالِک: قالوا: یا رَسولَ اللهِ مَن اَولیاءُ اللهِ الَّذینَ لاخَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یحزَنُونَ؟ فَقالَ: اَلَّذینَ نَظَروا اِلَی باطِنِ الدُّنیا حینَ نَظَرَ النّاسُ اِلَی ظَاهِرِها فَاهتَمُّوا بِآجِلِها حینَ اهتَمَّ النّاسُ بِعَاجِلِها فَاَمَاتوا مِنها مَا خَشَوا اَن یمیتَهُم وَتَرَکوا مِنها ما عَلِمُوا اَن سَیترُکَهُم فَما عَرَضَ لَهُم مِنها عارِضٌ اِلّا رَفَضُوهُ وَ لا خَادَعُهُم مِن رِفعَتِهَا خادِعٌ اِلّا وَضَعُوهُ خَلُقَتِ الدُّنیا عِندَهُم فَما یجَدّدونَها وَ خَرِبَت بَینَهُم فَما یعمُرونَها وَ ماتَت فی صُدورِهِم فَما یحِبُّونَها بَل یهدِمونَها فَیبنونَ بِها آخِرَتَهُم وَ یبیعونَها فَیشتَرونَ بِها ما یبقی لَهُم. نَظَروا اِلَی اَهلِها صَرعی قَد حَلَّت بِهِم المَثُلاتُ فَما یرَونَ اَماناً دُونَ ما یرجُونَ وَ لاخَوفاً دُونَ ما یحذَرُونَ.
انس بن مالک روایت کرده است که به پیامبر صلّی الله علیه و آله گفتند: ای رسول خدا، دوستان خدا که نه ترسی دارند و نه غمگین می‌شوند کیانند؟ فرمود: کسانی‌اند که وقتی مردم به ظاهر دنیا می‌نگرند (و بدان توجّه دارند)، باطن آن را می‌بینند، از این رو هنگامی که مردم برای دو روزه‌ی دنیا می‌کوشند، تلاش آنان برای آخرت و آینده است. پس (علاقه به) دنیا را می‌میرانند برای اینکه می‌ترسند دنیا (جان قدسی و ملکوتی) آنان ا تباه کند و بمیراند ( به جای آنکه دنیا آنان را بشکند، آنان دنیا را خرد می‌سازند و می‌شکنند). دنیا را رها می‌کنند چون می‌دانند به زودی دنیا ترکشان می‌کند. تمام زرق و برق‌های دنیا را رد می‌کنند (و اسیر آن نمی‌شوند). فراز و نشیب‌های دنیا آنان را نمی‌فریبد، بلکه آن بلندی‌ها را به پایین می‌کشند. در نظر آنان دنیا کهنه و ویران شده و لذا به نوسازی و آبادانی آن نمی‌پردازند. عشق به دنیا در سینه‌هایشان مرده است. لذا آن را دوست ندارند، بلکه آنان دنیا را ویران می‌کنند آن‌گاه بر این ویرانه‌ها خانه‌ی ابدی را می‌سازند. دنیای گذرا را می‌فروشند و جهان باقی و پایدار را می‌خرند. وقتی به دنیاپرستان می‌نگرند گویا (می‌بینند که) اینان بر روی خاک افتاده‌اند و به عذاب الهی گرفتار آمده‌اند. هیچ امنیت و امانی در این دنیا نمی‌بینند و فقط به خدا و سرای آخرت دل بسته‌اند و فقط از عذاب و خشم الهی می‌ترسند.
بحارالانوار، ج77، ص181
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرَةٍ قالَ: بَینا رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله جالِسٌ إذ رَأیناهُ ضاحِکاً حَتّی بَدَت ثَنایاهُ، فَقُلنا: یا رَسولَ الله، مِمَّا ضَحِکتَ؟ فَقالَ: رَجُلانِ مِن اُمَّتی جیئا بَینَ یدَی رَبّی فَقالَ اَحَدُهُما یا رَبِّ خُذ لِی بِمَظلِمَتی مِن آخَرِ فَقالَ اللهُ تَعالی: اَعطِ اَخاکَ مَظلِمَتَهُ. فَقالَ: یا رَبِّ لَم یبقَ مِن حَسناتی شَیءٌ. فَقالَ: یا رَبِّ فَلیحمِل مِن اَوزاری. ثُمَّ فاضَت عَینا رَسولِ اللهِ صلّی الله علیه و آله وَ قالَ: اِنَّ ذَلکَ الیومَ لَیومٌ تَحتاجُ النّاسُ فِیهِ اِلی مَن یحمِلُ عَنهُم أوزارَهُم. ثُمَّ قالَ الله تَعالی لِلطّالِبِ بِحَقِّهِ: اِرفَع بَصَرَکَ اِلَی الجَنَّةِ فَانظُر ماذا تَری؟ فَرَفَعَ رَأسَهُ فَرَأی ما اَعجَبَهُ مِنَ الخَیرِ وَ النِّعمَةِ فَقال: یا رَبِّ لِمَن هَذا؟ فَقالَ: لِمَن اَعطانی ثَمَنَهُ. فَقالَ: یا رَبِّ وَ مَن یملِکُ ثَمَنَ ذَلِکَ؟ فَقالَ: اَنتَ فقالَ: کَیفَ بِذَلکَ؟ فَقالَ: بِعَفوِکَ عَن اَخیکَ. فَقالَ: قَد عَفَوتُ. فَقالَ اللهُ تَعالی: فَخُذ بِیدِ اَخیکَ فَادخُلا اَلجَنَّةَ. فَقالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: «فَاتَّقُوا اللهَ وَ اَصلِحُوا ذاتَ بَینِکُم».
از ابوهریره نقل شده است که گفت: رسول خدا صلّی الله علیه و آله نشسته بود که دیدیم خندید به گونه‌ای که دندان‌های پیشین او ظاهر شد. به حضرتش گفتیم: ای پیامبر خدا، از چه خندیدید؟ فرمود: دو مرد از امتّم را نزد خداوند تعالی آوردند. یکی از آن دو گفت: خدایا، حقّم را از دیگری بگیر. خدای تعالی فرمود: حقّ برادرت را بپرداز. گفت: خدایا، چیزی از حسناتم باقی نمانده است که بخواهم در مقابل ظلمی که به این شخص کرده‌ام به او بدهم. مظلوم گفت: خدایا، پس گناهان مرا به دوش بکشد. آن‌گاه چشمان رسول خدا صلّی الله علیه و آله گریان شد و فرمود: آن روز روزی است که مردم محتاجند به کسی که گناهانشان را بر دوش بکشد. بعد حضرت فرمود: سپس خداوند تعالی به طالب حق فرمود: نگاهی به بهشت کن چه می‌بینی؟ او سرش را بلند کرد نگاهی به بهشت افکند و آثاری از خیر و نعمت دید که او را به شگفتی و تعجّب واداشت. مظلوم گفت: پروردگارا اینها از آن کیست؟ خداوند تعالی فرمود: اینها برای کسی است که قیمتش را به من بدهد. گفت: بار پروردگارا، چه کسی مالک قیمت آن است؟ فرمود: تو. گفت: چگونه چنین چیزی ممکن است با اینکه پولی نپرداخته‌ام؟ خداوند فرمود: با گذشتی که از برادر دینی‌ات می‌توانی بکنی. گفت: عفو کردم. آن‌گاه خداوند تبارک وتعالی فرمود: دست برادرت را بگیر و داخل بهشت شوید. سپس رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: از خدا بترسید و اختلاف بین خودتان را اصلاح کنید. (1)
بحارالانوار، ج 77، ص 180
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرَةٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: اِنَّما یؤتی النّاسُ یومَ القِیامَةِ عَن اِحدی مِن ثَلاثٍ: اِمّا مِن شُبهَةٍ فِی الدّین ارتَکَبوها اَو شَهوَةٍ لِلَذَّةٍ آثَرُوها اَو عَصَبیةِ لَحمَةٍ اَعمَلُوها. فَإِذا لاحَت لَکُم شُبهَةٌ فِی الدّینِ فاجلُوها بِالیقینِ وَ اِذا عُرِضَت لَکُم شَهوَةٌ فَاقمَعوها بِالزُّهدِ وَ اِذا عَنَّت لَکُم غَضبَةٌ فَأدُّوها بِالعَفوِ إِنَّهُ ینادی مُنادٍ یومَ القِیامَةِ مَن کانَ لَهُ عَلَی اللهِ أجرٌ فَلیقُم فَلا یقومُ اِلَّا العافون ألَم تَسمَعوا قَولَهُ تَعالَی: فَمَن عَفَا وَ أَصلَحَ فَأَجرُهُ عَلَی اللهِ.
از ابوهریره روایت شده است که پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: روز قیامت که فرامی‌رسد مردم به یکی از سه کار مؤاخذه می‌شوند (و به جهنّم می‌روند): یا به سبب شبهاتی که در دین مرتکب شده‌اند، یا شهوتی که در آن فرورفته‌اند، یا تعصّباتی که به آنها عمل کرده‌اند. بنابراین اگردر دین برای شما شبهه‌ای پیش آمد آن را با یقین روشن کنید. اگر شهوت سراغتان آمد با زهد آن را سرکوب و ریشه کن کنید و اگر خشمگین شدید درگذرید، زیرا روز قیامت منادی ندا می‌دهد که هر کس نزد خدا اجری دارد برخیزد و در اینجا فقط کسانی برمی‌خیزند که بخشوده‌اند آیا نشنیده‌اید که خداوند فرمود: هر کس درگذرد و اصلاح کند، مزدش برخداست.
بحارالانوار، ج 77، ص 180
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن ابنِ عُمَرَ قالَ: خَطَبَنا رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله خُطبَةً ذَرَفَت مِنها العُیونُ وَ وَجِلَت مِنها القُلوبُ فَکانَ مِمّا ضَبَطتُ مِنها: اَیها النّاسُ اِنَّ اَفضَلَ النّاسِ عَبداً مَن تَواضَعَ عَن رِفعَةٍ وَ زَهِدَ عَن رَغبَةٍ وَ اَنصَفَ عَن قوَّةٍ وَ حَلُمَ عَن قُدرَةٍ.
از ابن عمر روایت شده است که پیامبر صلّی الله علیه و آله برای ما خطبه‌ای خواند که از آن خطبه، چشم‌ها گریان شد و دل‌ها لرزید و بخشی از آنچه من یادداشت کردم این است: ای مردم، بهترین بندگان خدا کسی است که در عین بزرگی، فروتنی کند و در عین دلبستگی به دنیا، زهد ورزد و در عین توانایی، انصاف دهد و در عین قدرت، بردبار باشد.
بحارالانوار، ج 77، ص 179
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند:
عَن اَبی هُرَیرةٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: اَیها النّاس لاتُعطوا الحِکمَةَ غَیرَ اَهلِها فَتَظلِموها وَ لاتَمنَعوها اَهلَها فَتَظلِموهُم وَ لاتُعاقِبوا ظالِماً فَیبطُلَ فَضلُکُم وَ لاتُراؤُوا النّاسَ فَیحبَطَ عَمَلُکُم وَ لاتَمنَعوا المَوجُودَ فَیقِلَّ خَیرُکُم اَیها النّاس اِنَّ الأشیاءَ ثَلاثَةٌ: اَمرٌ استَبانَ رُشدُهُ فَاتَّبِعوهُ وَ اَمرٌ استَبانَ غَیهُ فَاجتَنِبوهُ وَ اَمرٌ اختُلِفَ عَلَیکُم فَرُدُّوهُ اِلَی اللهِ.
از ابوهریره نقل شده است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: ای مردم، به نااهل حکمت (و دانش) نیاموزید، زیرا به حکمت ستم می‌شود و علم را از اهلش (و شایستگان) مضایقه نکنید، برای اینکه به شایستگان ستم می‌شود. از ستمگر (که حقّ شخصی شما را نادیده گرفته است) انتقام نگیرید مبادا که ارزشتان از بین برود. اعمالتان را خالص گردانید و برای (جلب رضایت) مردم کاری نکنید، چرا که اگر ریا کنید عملتان از بین می‌رود. از انفاق آنچه دارید خودداری نکنید که اگر مضایقه کنید خدا خیرش را کم می‌کند. ای مردم، امور بر سه قسم است: برخی امور رشد (و درستی) آن روشن است پس از آن پیروی کنید، بعضی از آنها بطلانش آشکار است پس از آنها بپرهیزید و بعضی از آنها را که بر شما مشتبه است برای شناخت آن امور آنها را به خدا برگردانید.
بحارالانوار، ج 77، ص 179