تاریخ برگ‌های قرائت‌نشده بسیاری دارد. افرادی هستند که لایه‌های پنهانی از تاریخ انقلاب اسلامی را در سینه خود محفوظ دارند. «مصطفی مهذب» یکی از همان اشخاص است که سینه‌ای مملو از ناگفته‌ها دارد. با اولین تماس...

در اثر فروپاشی شاهنشاهی ساسانی به فرهنگ بومی ایران ضربه‌ای شدید وارد شد. آن زبان شایستگی ادبی خود را از دست داد، و آیین باستانی زرتشتی کشور تقریباً تا حد اعتقادی کفرآمیز اعتبار خود را از دست داد. اما،...

حتی اگر بخواهیم در عقاید تویینبی تخفیف دهیم، به این عنوان که او در درجه‌ی نخست یک کارشناس تاریخ اسلام تلقی نمی‌شود؛ اگر برخی از عقاید چالش‌طلبانه‌ی هاجسُن را به عنوان این که بسیار افراطی است کنار بگذاریم؛...

عرب‌ها، پس از غلبه، با فرهنگ ایران و شیوه‌ی زندگی ایرانیان آشنایی نزدیک‌تری پیدا کردند. عرب‌ها پیش از اسلام با ایرانیان ناآشنا نبودند، اما گروه گروه ایرانیانی که در جریان پیروزی‌های عرب‌ها به اسارت گرفته...

با توجه به تماس‌های گسترده و گوناگون میان عرب‌ها و ایرانی‌ها، به ویژه در قرن ششم میلادی، جای شگفتی نیست که شماری از مفاهیم و رسوم اسلامی از اعتقادات مذهبی ایرانیان اخذ یا متأثر شده باشد. شماری از مورّخان...

مهم است که به تأثیراتی که ایران در عربستان پیش از اسلام و در نتیجه بر جهان اسلام داشته است توجه کنیم. زیرا جامعه اسلامی قسمتی از فرهنگ اعراب جاهلی و بسیاری آداب و مراسم پیش از اسلام و آیین‌های مذهبی و...

نظریه‌ی رایج درباره‌ی توسعه تمدن اسلامی نظریه‌ای نسبتاً ساده است، بدین معنی که اسلام در فرصتی مناسب پدید آمد، هنگامی که دو اَبَر قدرتِ قرن هفتم، یعنی امپراتوری‌های ایران و بیزانس، در اثرِ جنگ‌های طولانی،...

لازمه‌ی نوشتن تاریخ ایلام نو اتکای پر دردسر بر شرایط و زدوبندهاست. وجود خیال‌پردازی‌ها، شکاف‌ها و فقدان توافقی شناخته شده میان منابع ایلام نو و میان‌رودان سبب شده است که بیش‌تر نتیجه‌گیری‌ها جنبه‌ی مشروط...

شواهد مربوط به گستره‌ی تمدن ایلامی بالغ بر سه هزاره است. اما در این بین چندین شکاف مهم قرار دارد. دوره‌ی اول تاریخ ایلام نو (در حدود 743 تا 1000 پ.م) با این چنین شکافی آغاز می‌شود که تا اواسط قرن هشتم...

تاریخ ایلام نو به دوره‌ی اصلی (I-III) تقسیم شده است. گاه‌شماری‌های م.ج. استو، مالبران – لابا و ف. والا به ترتیب به شرح زیر است: