از شگفتيهاي جهان و انسان, تو همين بس دان كه چون اين وجود انساني دستهاي خود را باز مي‌كند و به اينسو و آنسو مي‌كشاند و خود را در مكان بنحوي مي‌يابد كه دستهاي وي او را در دو طرف محاط كرده اند و اين دستها...

اين مقاله، با شكل كنوني‌اش، طرح مختصري است از تحقيق ناتمام من دربارة عرفان ملاصدرا كه از منظري عرفاني، «وجود» را مورد بحث قرار مي‌دهد. قبل از نگارش اين مقاله اين فرصت به من دست نداده بود كه چند اثر مهم...

انسان براي پاكي و اعتدال مزاجي كه دارد از طرف خداوند شايسته صورت كمالي نفس ناطقه شناخته شده است. اين نفس كه قوه‌اي روحاني است آدمي را قادر مي‌سازد تا درك كلي و جزئي داشته، در معاني و صُور تصرف نمايد. نفس...

اصول و مباني علم النفس صدرايي تفاوتهاي مبنايي بسياري با علم النفس پيشـينيان خود دارد. در نتيجه اين تفاوتهاست كه ملاصدرا در حل و تبيين معضلات موجود در حكمت الهي كاميابتر رخ نموده است. در اين مقاله پس از...

در مورد نظر صدرالمتألهين درباره اثولوجيا و صاحب آن پيش از هر چيز يادآورى اين نكته ضرورى است كه صدرا نظير ديگر فيلسوفان و مورخان يا صاحبان ملل و نحل در عالم اسلام، اثولوجيا را اثر ارسطو يا لااقل منسوب به...

در طول تاريخ تمدّن و تفكّر همواره انديشمندانى بوده اند كه دغدغه پيوند ميان علوم اسلامى را داشته اند. ايجاد ارتباط و هماهنگى ميان معارف اسلامى و روشهاى تحقيق از عمده فعاليّتهاى عالمان گذشته بوده است، و...

راههای گوناگون کسب معرفت دربارة خداوند را به سه قسم اساسی تقسيم کرده‌اند, بدين شرح که اگر در راههای خدايابی و خداشناسی, رونده (انسان شناسا), هدف (خداوند يعنی مورد شناسايی) و راه (شيوه و روش وصول رونده...

بحثهاي‌ مربوط‌ به‌ كلي‌ طبيعي‌، مستقيماً، با بحثهاي‌ مربوط‌ به‌ اصالت‌ ماهيت‌ يا وجود پيوند خورده‌ است‌. عقيده‌ به‌ اصالت‌ ماهيت‌، در واقع‌، بمنزلة‌ عقيده‌ به‌ وجود بالذات‌ و مستقل‌ كلي‌ طبيعي‌ در خارج‌...

مسئلة محوري در الهيات خاص([1]) عبارت است از تنش ميان قدرت و بخشش الهي در آفرينش بهترين جهان از يكسو و از سوي ديگر كاستي آشكار جهاني كه او بواقع آفريده است. ملاصدرا اين تنش را اينگونه بيان مي‌كند: جهان...

وجود كاستيها و شر (Evill) در برگهاى زرين كتاب تكوين عنايت الهى، ذهن هر بيننده و انديشمندى را به خود معطوف مى كند، و زمينه پيدايش سؤالات و شبهاتى را درباره سازگارى شر با ذات وجود خدا و صفات كمالى خدا، مانند...