شروع «یزدگرد»، شروع امیدبخشی است. در نخستین سخنان و نمودها نوید پادشاهی فاتح و استوار را می‌دهد و دل ایرانیان از او شاد می‌گردد.

«دارا» جوانی زودخشم و تندخو با زبانی گزنده است. در آغاز سلطنت دستور می‌دهد که به همسایگان و سران و فرمانروایان اطراف و نواحی، نامه‌های پرعتاب و تهدیدآمیز بنویسند تا هم باج و خراج بدهند و هم به یاد داشته...

«لهراسپ» جانشین کیخسرو و ادامه دهنده‌ی روش دادگری و آبادگری اوست. لهراسپ آتشکده‌ی «آذر بُرزین» را پی می‌افکند و آن را جایگاه پرستش قرار می‌دهد. لهراسپ دو پسر دارد اولی «گشتاسپ» و دیگری «زریر» گشتاسپ

نخستین کسی که در جهان، بنیان یک مدنیّت را می‌گذارد کیومرث است، آن گاه که آفتاب به برج بره می‌رسد و ماه فروردین آغاز می‌شود، هنگام بهار، بهترین زمان به آفرینش و ظهور انسان بر روی زمین اختصاص یافته است و...

ضحاک از دشت سواران نیزه‌گذار می‌آید، از سرزمین تازیان، ضحاک پسر مرداس است و مرداس مردی نیکوست. ضحاک بیوراسپ است یعنی صاحب ده هزار اسب. ضحاک دارای عقده‌های کودکی است. بی اعتمادی و شک به هر آنچه

سیمرغ، مرغ افسانه و اسطوره است و حتی فراتر از این‌ها گاه سر به خاک ولایت عرفان کشیده و بال به آتش الوهیت ساییده.

بزرگمهر، وزیر خردمند کسری نوشین روان است. در جایی از شاهنامه می‌خوانیم که بزرگمهر دفتری ترتیب می‌دهد و سخنان راه گشا و گران سنگ در آن می‌نویسد و به گنجور می‌سپارد تا شاه به هنگام آسودگی و فراغت بخواند....

معناگرایی، توجه به ماوراء‌الطبیعه و آن چه در پس پرده‌ی ظواهر در جریان است، مدد جستن، امداد یافتن و نیل به آرامش و رضایت با توکل و ایمان.

شاید نخستین جایی که در شاهنامه، به وضوح، حساسیت بر مسئله‌ی سلامت جسم آشکار می‌شود و نمود می‌یابد داستان زادن زال است.

«در سال 346 امیر ابومنصور عبدالرزاق که در آن زمان فرمانروای طوس بود دستور خویش ابومنصور العمری را بفرمود تا شاهنامه‌ای به نثر تدوین کنند» این امر منجر به تولید شاهنامه ابومنصوری گردید.