فرقه تيجانيّه، كه توسط شيخ احمد بن محمد تيجانى (1230ق /1815م ـ 1150ق /1737م)، پايه گذارى شد، بعد از شكل گيرى بلافاصله مورد قبول عامه قرار گرفت. على بن عيسى (م1260ق /1844م) كه شيخ فعالى بود، همراه كاروان...

مدت ها قبل از استقرار نهايى اسلام در افريقا، مردان مقدس و مرشدان، با بخش هايى از اين قارّه تصادفاً ارتباط پيدا كرده بودند. [1] مبلغان صلح جوى مسلمان و اشراف زادگان بازرگان قبل از اسلامى شدن كامل اين مناطق،...

يكى از جنبه هاى الاهيّت، رحمانيّت است. خداوند مهربانىِ خود را از راه موجودكردنِ جهان، نشان داد و كمال او عبارت است از ديده شدن در هر ذرّه يا ا تمى از جهان. بنابراين، رحمانيّت به طور خاص، صفات خالق را نشان...

در جهان اسلام كسى را كه تقريباً به هر گونه رازورزى، مشغول باشد، صوفى مى دانند[1]. اين نام از واژه عربىِ صوف به معناى پشم برگرفته شده است. اين پوشش رسم برخى از نخستين زاهدانى بود كه پيشينيانِ تصوّف متأخر...

18. احصاى نام انبياى صاحب رسالت; مؤلف مى گويد كه انبياى صاحبان رسالت سيصد و سيزده نفرند و به نقل از شيخ ابوجعفر محمد بن يعقوب هوسمى در كتاب أصول الديانات نقل مى كند كه «حشويه» تعداد انبيا را يكصد و بيست...

آنچه در اولين نگاه روشن مى شود استمرار سنت علمى و ادامه حيات فرهنگى و دينى زيديه شمال ايران در سده هاى هفتم و هشتم هجرى قمرى است. در اين رساله نام بيش از يكصد شخصيت متاخر زيديه به همراه برخى توضيحات درباره...

زيدى مذهبان حداقل از نيمه قرن سوم تا نيمه قرن دهم هجرى قمرى در شمال ايران حضور داشتند. اين هفت قرن را مى توان به چهار دوره و مقطع اصلى تقسيم كرد. در مورد برخى از اين مقاطع به بركت برخى منابع تاريخى كه...

در سنه 1223 به واسطه اختلافى كه بين خوانين لارستان شد، يكى از رؤساى آن جا متوسل به طايفه اى وهابى شد كه در حدود بحرين مركزيت داشتند. به اين دستاويز، دسته اى از اعراب به لارستان آمده، قلعه بستك و جهانگيريه...

آغاز دعوت وهابيان در ديار نجد، به سال 1157 ق برمى گردد; زمانى كه محمد بن عبدالوهاب (1115 ـ 1206 ق) حركت تبليغى خويش را در مبارزه با آنچه آن را شرك مى ناميد، آغاز كرد. وى براى توسعه دعوت خود به دِرْعيه...

ماتريديه، فرقه كلامى نسبتاً بزرگى از اهل سنت و جماعت است كه پايه گذار آن، ابومنصور محمد بن محمد بن محمود ماتريدى سمرقندى تقسيم مى شوند كه آغاز تأسيس هر دو فرقه به قرن چهارم هجرى بازمى گردد. ابوالحسن اشعرى...