بر طبق نظريه ابن سينا اگر چه عقل بالقوه، به عنوان خصيصه اي شخصي در فرد ظهور مي کند (و از اين رو حادث است) معذلک جوهري غير مادي و باقي است.

نظريه فيلسوفان مسلمان در خصوص عقل تا آنجا که به مباني روانشناختي مابعدالطبيعي آن مربوط مي شود بر نظريات يونانيان در مورد نفس و قواي دراکه ي آن مبتني مي باشد.

علت غايي چنين تعريف شده است، «آنچه از براي آن فعل انجام مي گيرد». و چنين مفهومي، مي تواند بر فاعل و بر قابل يا بر چيزي سواي اين دو حمل گردد.

تعريف عمومي براي نفس چنين است: «کما اوّل براي جسم طبيعي آلي». يا از آن حيث که توليد و رشد و تغذيه مي کند (همان طور که نفس نباتي چنين است) يا از آن حيث که مدرک جزئيات است و با اراده حرکت مي کند (همان طور...

فارابي، بنيانگذار فلسفه ي نوافلاطوني اسلامي و برجسته ترين متفکّر تاريخ اين نهضت فلسفي از عهد پروکلوس، آخرين نماينده ي بزرگ اين نحله در غرب، محسوب مي گردد. بزرگترين مدافع اين فلسفه در شرق و حکيمي که نويسندگان...

گرايشهاي نو افلاطوني مستتر در فلسفه ي کندي و رازي، در آثار فارابي و ابن سينا، نخستين دو فيلسوف مسلماني که مابعدالطبيعه ي مفصل و بسيار پيچيده اي را بنيان نهادند، کاملاً آشکار شد. در تفکر کندي که بيشتر داراي...

حدوث و قدم را به ترتيب مي توان به مسبوقيت به غير و عدم مسبوقيت به غير تفسير کرد. و چون وجود و عدم در هر يک از مراتب وجود نحوه و عنوان خاصي دارد، حدوث و قدم نيز قهراً در هر جا لون مخصوصي به خود مي گيرد.

امکان، که يکي از لغات متداول فلسفه است، معاني مختلفي دارد. اکنون براي آگاهي دانشجويان، تمامي معاني مصطلح آن را اشعار مي داريم:

« جهت » چگونگي نسبتي است که بين موضوع و محمول هر گزاره وجود دارد، و اين نسبت گاهي به ضرورت، گاهي به امتناع و گاهي به امکان ( سلب ضرورت ) موصوف مي شود. گزاره در صورت اول « واجب ». در صورت دوم

مقصود از جعل، تأثير علت يا، به عبارت ديگر، اثر حقيقي جاعل و مؤثر است که عيناً معلول آن علّت خواهد بود. و چون وجود به وجود نفسي و وجود رابط تقسيم مي شود، جعل نيز گاهي بسيط و گاهي ترکيبي است.