«ماهیت» و «وجود» دو امر مغایرند. بدین معنی که حیثیت هستی هر شیء، غیر از حیثیت چیستی آن است. تفصیل آنکه ذهن، شیء واحد را به دو امر تحلیل می کند: ماهیت و وجود. زیرا یک موجود واحد، هر چند هم که بسیط باشد،...

در تاریخ متافیزیک کهن مابه التحقیق موجود را به وجود خاص، یا ماهیت شیء دانسته اند. بنابراین فیلسوفان دوره ی یونانی و اسکولاستیک و نیز فیلسوفان دوره ی اسلامی به دو دسته ی کلی انقسام می پذیرند: قائلان به...

در جهان شناسی، جهان، عرصه ی گشت و بازگشت عقل و مواجهه ی آن با جهل است. عقل به عنوان صادر اول، طی دو فرمان با مخلوقات ارتباط برقرار می کند. در آغاز، عقل فرمان یافت تا از اصل خود جدا شده و با نزول در عالم،...

حکمت از دیدگاه کشفی عبارت است از همان قوه ای که انسان را به نفس الامر می رساند. و فرق آن با علم، فرق ظاهر و باطن است. در واقع، علم در منظر حکیمان، معرفت به ظواهر است و حکمت، معرفت به بواطن. با توجه به...

روش شناسیِ کشفی به طور اساسی، در ساختار کتاب «تحفة الملوک» بازتاب یافته است. او در سومین تحفه از کتاب مذکور و نیز در لابه لای مباحث عقل و جهل، به روش های معرفت شناسیِ خود اشاره کرده و به تفصیل، درباره...

حقیقت وجود در دو هزار و پانصد سال تاریخ مغرب زمین نیست انگاشته شده و در متافیزیک پرسشی از آن به میان نیامده است و جز این هم نمی توان باشد؛ زیرا مادامی که ساحت قدس فروبسته است و موعد و میقات فتوح راز فرانرسیده،

سیر اختصامی طریقت فکری حکمای انسی در تحلیل از تضاد و تناقض است، و دیالکتیک منهج فکری افلاطونیان و پاره ای از حکمای جدالی مذهب دوره ی جدید در بحث از تناقض و تضاد محسوب می شود وجه اصلی امتیاز و افتراق در...

سیر اختصامی طریقت فکری حکمای انسی در تحلیل از تضاد و تناقض است، و دیالکتیک منهج فکری افلاطونیان و پاره ای از حکمای جدالی مذهب دوره ی جدید در بحث از تناقض و تضاد محسوب می شود وجه اصلی امتیاز و افتراق در...

طریقت تفکر در حکمت انسی مقام جمع الجمع دو امر است: نخست، رسوخ از ظاهر به باطن، یا تأویل و زندآگاهی؛ و دوم، سیر اختصامی، که جمع الجمع آن دو را می توان سیر اختصامی زندآگاهانه یا تأویل اختصامی نامید. در مباحث...

سیر تأویل، سیر از ظهور به بطون است و سالک ابتدا از ظواهر و واقعیت ها به حقایق و ماهیات که همان اَعیان ثابته است سیر می کند و سپس از عین، به کُنه آن که اسمی از اسماء حق و شأنی از شئون وجود مطلق است، سلوک...