0
مسیر جاری :
جسم‌انگاری متکلمان اسلامی در ماسوی‌الله کلام قدیم

جسم‌انگاری متکلمان اسلامی در ماسوی‌الله

کلام اسلامی، ثمره‌ی تلاش متکلمان چند سده‌‎ی نخست تاریخ اسلام است. در میان آموزه‌های اصلی کلام اسلامی، تجرد خداوند از یک طرف و جسم‌انگاری ماسوای او از سوی دیگر، از اهمیت ویژه‌یی برخوردار است. این رویکرد...
حركت جوهری در كلام صدرایی کلام قدیم

حركت جوهری در كلام صدرایی

یكی از مهمترین ابتكارات وجودشناختی ملاصدرا كه تأثیر شگرفی بر اندیشه‌ی فلسفی و كلامی او داشته است، نظریه‌ی حركت جوهری است. اكتشاف عظیم ملاصدرا در این زمینه، اثبات ناآرامی و بیقراری در نهاد عالم و آدم و...
« عبقات الأنوار » و علامه میرحامد حسین کلام قدیم

« عبقات الأنوار » و علامه میرحامد حسین

در عرصه‌ی کلام شیعی به ویژه امامت، که بن مایه و وجه تمایز این فرقه با دیگر فرقه‌های اسلامی به شمار می‌رود، ردیه‌های بسیاری از سوی مخالفان شیعه نگاشته شده که سعی در تخریب این مذهب داشته‌اند. از جمله‌ی این...
براهمه در آثار متکلّمان مسلمان کلام قدیم

براهمه در آثار متکلّمان مسلمان

در آثار کلامی و ملل و نحل مسلمان هرگاه از منکران نبوت یاد می‌شود از آنها تحت عنوان کسانی که از « شبهه‌ی براهمه » تبعیت می‌کنند، نام می‌برند. براهمه در این آثار کسانی‌اند که به دلیل عقلی از نبوت پیروی نمی‌کنند....
مخالفان بداء کلام قدیم

مخالفان بداء

نظریه‌ی بداء غالباً دستاویزی برای مخالفان شیعه در تشنیع ایشان و تهمت بر آنان شده است. فخر رازی در المُحصّل از قول سلیمان بن جریر نقل می‌کند که ائمّه‌ی شیعه دو «قول» برای پیروان خود نهاده انده که با اختیار...
بیان برخی شبهات درباره‌ی علم امام و نقد آن‌ها کلام قدیم

بیان برخی شبهات درباره‌ی علم امام و نقد آن‌ها

- شیخ حر عاملی در رساله خود درباره‌ی رجعت، جبرئیل، را از امام و انبیا (علیهم السلام) عالم‌تر می‌شمارد، زیرا به واسطه‌ی وی، علم به ایشان می‌رسد.
بیان روایات معارض با عمومیت علم امام و رفع تعارض کلام قدیم

بیان روایات معارض با عمومیت علم امام و رفع تعارض

روایات معارض با عموم علم امام چند طایفه‌اند که در کتاب‌هایی چون تفسیر صافی، ج 4، ص 152 و مجمع البیان، ج 8، ص 324 و بصائر الدرجات، ج 2، باب 21 و ... می‌توان مشاهده نمود. برخی از این روایات می‌فرمایند: بخشی...
عدم علم حضرت موسی (ع) به علوم حضرت خضر (ع) کلام قدیم

عدم علم حضرت موسی (ع) به علوم حضرت خضر (ع)

در آیه شریفه «هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا» موسی (علیه السلام) از خضر (علیه السلام) می‌خواهد که از علوم وی فرا گیرد و خضر (علیه السلام) پاسخ می‌دهد: «قَالَ إِنَّكَ لَن...
عدم علم حضرت سلیمان علیه‌السلام به اخبار هدهد کلام قدیم

عدم علم حضرت سلیمان علیه‌السلام به اخبار هدهد

در آیه شریفه «أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُکَ مِن سَبَإٍ بِنَبَإٍ یَقِینٍ» هدهد خطاب به حضرت سلیمان می‌گوید من چیزی را می‌دانم که تو نمی‌دانی. این آیه دلالت دارد که علم سلیمان (علیه السلام) با...
عدم علم پیامبران به پاسخ امت کلام قدیم

عدم علم پیامبران به پاسخ امت

آیه شریفه «یَوْمَ یَجْمَعُ اللّهُ الرُّسُلَ فَیَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُواْ لاَ عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُیُوبِ» می فرماید: خداوند در روز قیامت پیامبران را جمع می‌نماید و می‌پرسد که...