مسیر جاری :
واژهی تطیر (فال بد زدن) در قرآن
پرنده یا پرندگان نزد عرب پیش از اسلام نشانهی بدبینی و یا خوش بینی بوده است. طیر نام دیگر تطیر (فال بد زدن) است. میگویند: «لاطیرَ اِلاّ طیر الله.» منظورشان این است که کسی جز خدا نه امر خوب میآورد و نه...
واژهی تسبیح در قرآن
تسبیح یعنی منزه ساختن خداوند از هر آنچه که شایستهی کمال ذات او نیست. وقتی میگوییم: «سُبحانَ الله»؛ یعنی ساحت عظمت او را از نقص، زشتی و بدی و اوهامِ وهم کنندگان و گمان گمان کنندگان منزه میکنیم؛ پس هر...
واژهی تجلی در قرآن
به آشکاری چیزی پس از ناپیدایی، تجلی گویند؛ و در این آیه آمده است: وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى؛ یعنی پس از پنهان بودن در پشت شب، واضح و روشن و آشکار گردید. همچنین وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا؛ یعنی آن را...
واژهی بلیغ در قرآن
این کلمه از نظر اشتقاق نظایر فراوانی دارد که برخی از آنها اسمند، مانند: بلوغ، بلیغ، تبلیغ و...؛ و برخی فعل، مانند: بَلَغَ، یبلَغ، أبلَغَ و... همه اینها بنا به نظر راغب به معنای «رسیدن به نهایت مقصد و نهایت،...
واژهی برزخ در قرآن
در لغت یعنی مانع و فاصله بین دو چیز: بَینَهُمَا بَرْزَخٌ لَا یبْغِیانِ. یعنی بین آن دو مانعی وجود دارد، و به هیچ یک از دو طرف اجازهی تجاوز به دیگری داده نمیشود. راغب میگوید: «برزخ در قیامت همان مانع...
واژهی بخل در قرآن
راغب در المفردات بخل را چنین تعریف کرده است. امساک ورزیدن دستاوردهایی که، بازداری آنها شایسته نیست و در برابر بخشش قرار میگیرد.» مراد از آن، خود انسان، دیگران و حتی حیوان است که جایز نیست حق خوردن،
واژهی آیه در قرآن
راغب تلاش میکند تعریفی ساده و روشن از آیهی قرآن ارائه دهد و معتقد است: «هر کلامی از قرآن که با فصل لفظی، جدا شده باشد» آیه است. همچنین گفته میشود: «هر جملهی قرآن که دال بر حکمی باشد، آیه است. چه سوره...
واژهی انسان در قرآن
انسان در میان آفریدههای خداوند، مجموعهی شگفتیها و امور متضاد و غریب است. از هر چیزی در وی اثری است و در هر اثری ضد اوست که با آن در نبرد است و یا با آن شباهت دارد. از نزاع این امور متضاد در وجود آدمی،...
واژهی اَمَل (آرزو) در قرآن
تعریفی که از آرزو میتوان ارائه کرد این است: عمل مقرون به انتظار برای رسیدن به چیزی که در آن فایده یا مصلحت آدمی نهفته است. از جهت دیگر امیدی است که در نفس، شکل میگیرد تا به آنچه که دوست دارد، برسد. ابن...
واژهی اهل- آل در قرآن
آل و اهل را با هم آوردهایم؛ چون در اصل اشتقاق و معنا به هم نزدیکند. راغب در مفردات دربارهی آل چنین میگوید: «آل مقلوب أهل است و در تصغیر آن گفته میشود: اُهیل، جز این که آل خالص اعلام و انسان است نه...