مسیر جاری :
واژهی امانت در قرآن
در معانی الاخبار شیخ صدوق سخنی از امام سجاد (علیه السلام) آمده است که بر حفظ امانات تأکید دارد؛ امانت چیزی است که رعایت یا همراه داشتن آن برعهدهی آدمی نهاده شده است، خواه ملک باشد، یا گفتار یا کردار و...
واژهی امام در قرآن
شریف جرجانی در تعریف امام میگوید: «کسی است که ریاست عامّه در دین و دنیا از آن است، توضیح این مطلب آن است که امام بر امور مسلمانان نظارت دارد، چه خلیفه نامیده شود و چه رئیس. شایسته است که داناترین مردم...
واژهی اعتزال در قرآن
منظور از اعتزال، آن مکتب فکری معروف که در اسلام به وجود آمد و طرفداران آن را معتزله میگفتند و در برابر اشاعره بودهاند. نیست؛ بلکه مراد از اعتزال، خلوت گزینی، عزلت، تنهایی و با مردم درنیامیختن است. گاهی...
واژهی اسم در قرآن
سیبویه حد فعل و حرف را مشخص نمود، ولی حد اسم را نامشخص رها کرد. گو این که ویژگیهای فعل و حرف را حد آن قرار داده است و یا آن که به شکلی از اشکال محدود نشدن را حد او یافت. این، پایگاه سیبویه است که بیشترین...
واژهی إسراء در قرآن
سری و اسراء، حرکت در شب را گویند، سری و أسری به حرکت در شب اختصاص دارد و با الف به لهجهی حجاز است. در قرآن کریم سورهای است به نام «الإسراء» که در آیهی نخست آن به حادثهی حرکت پیامبر
واژهی اخلاص در قرآن
«حقیقت اخلاص، بیزاری جستن از هرچه غیر خداوند است». این عبارت جامع و شامل را راغب اصفهانی در سخن کوتاهش در باب اخلاص در المفردات آورده است. این تعریف دقیقترین تعریفی است که تمامی معانی اخلاصی را در بر...
واژهی ابتلاء در قرآن
ابتلاء یعنی «تجربهی حق». باباطاهر عریان با این عبارت جامع و زیبا به تعریف ابتلاء یا بلا پرداخته است. زندگی بشری، گذرگاهی است انباشته از تجربههای مختلف و آزمایشهای متفاوت؛ برخی از این تجربهها را آدمی...
درآمدی بر واژگان قرآنی
اگر کسی بپرسد بُرد سخن از واژگان قرآنی تا کجاست، خود را در برابر پاسخی مییابد که در آسمان سخن پردازی، طولانی خواهد شد و آن چنان بزرگ جلوه خواهد کرد که قابل گسترش نخواهد بود. این بدان خاطر است که ما وقتی...
معنای لغوی و اصطلاحی نزول در قرآن
نزول مصدر فعل «نزل» است به معنای حلول از فراز به فرود.
این مادّه در قرآنکریم به کار نرفته، ولی مشتقاش حدود 302 بار در قرآن آمده است:
معنای لغوی و اصطلاحی سبب (اسباب) در قرآن
«اسباب» جمع «سبب» است، و «سبب» چنان که از سخنان لغتنویسان و واژهپردازان زبان عرب به دست میآید دارای معانی و کاربردهای متنوعی است: