اسم فاعل از حُکم (= فرمان، رأی، دانش، حکمت). از این کلمه در قرآن کریم ذکری نشده است ولی از جمع آن به صورت حُکّام در یک آیه (بقره، 188) و به صورت حاکمین در 5 آیه مذکور افتاده است که

برخی از مفسران و لغت‌شناسان درصدد تعیین وجوه معانی نفس برآمده‌اند. طبرسی در مجمع البیان می‌نویسد: نفس در کلام بر سه وجه است: 1. به معنای روح؛ 2. به معنای تأکید؛ 3. به معنای ذات که این وجه، معنای اصلی نفس...

این کلمه در قرآن در چهار سوره و پنج آیه آمده است: «وَقَالُواْ هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لاَّ یَطْعَمُهَا إِلاَّ مَن نّشَاء (انعام، 138)؛ «وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ

حَبل در لغت به معنی ریسمان و هر دست آویزی است که آدمی را به محل مورد نظر خود برساند؛ مانند ریسمانی که به کمک آن از چاه بیرون آیند یا از محل پست و پایین به جایی بلند برسند.

وصفی قرآنی برای محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) که در طول تاریخ اسلام تفسیرهایی بسیار متفاوت از آن عرضه شده است. مسلمانان به طور سنتی امّی را به معنای «بی‌سواد» می‌دانند، چنان‌که محمد (صلی

مصدری از ریشه‌ی عربی أ ل ف که مفسران مسلمان و نیز پژوهشگران جدید آن را به شیوه‌های گوناگونی توضیح داده‌اند. این واژه در سوره‌ای از قرآن (قریش: 1-2) آمده است و با نام قریش مرتبط شده و با

اَعراب: کسانی که محل سکونت خویش را در جاهای مختلف و غالباً بسته به شرایط آب و هوایی برمی‌گزینند و تغییر می‌دهند. اعراب اقوامی غیر شهرنشین از شبه جزیره‌ی عربستان‌اند که ده بار در قرآن یاد شده‌اند.

این عبارت در چهار سوره‌ی مکی آمده است (حجر: 78؛ شعراء: 176؛ ص: 13؛ ق: 14). اجماعی درباره‌ی هویت این قوم، که به سبب کفر خود به عذاب نابودی گرفتار آمدند، وجود ندارد. دست کم پنج

عبارت «اصحاب الرَسّ» دو بار در قرآن به کار رفته است: «برای ستمکاران عذابی پردرد آماده کرده‌ایم و [نیز] عادیان و ثمودیان و اصحاب رس و نسل‌های بسیاری میان این [جماعت‌ها] را [هلاک کردیم]»

اعراف، عنوان معادشناختی انسان‌هایی که دوزخ برای ایشان مقدّر نگشته است. واژه‌ی «الأعراف» (مفـ عُرف) در آیات 46 و 48 اعراف (که به صورت «اصحاب الاعراف» آمده است) به عنوان «مکان مرتفع