برداشتهایی از بیانات امام خمینی (ره)
انسان نمیتواند باور کند که با داشتن همه چیز، و احتیاج غرب در بسیاری از امور به ممالک اسلامی، اینها همه تحت سلطهی آنها باشند، با داشتن جمعیتهای زیاد و ذخایر زیاد، این نیست جز اینکه آن روحیهای که در صدر اسلام بود و منشأ غلبه شد، آن روحیه را ما از دست دادیم.
دلیل بر اینکه یک همچو روحیهای میتواند غلبه کند بر مشکلاتش، قصه ایران است. اگر در ایران هم مثل سابق، مثل سالهای گذشته، تمام مسائل برمیگشت به اینکه مشکلات گفته بشود و هیچ عمل نشود، مصیبتها را ذکر بکنند و بروند منزلشان بخوابند! اگر اینطور بود، الان هم زیر بار همان رژیم و همان گرفتاریها بودیم، لکن خداوند خواست که این ملّت از حد حرف به حد عمل بیاید و آن روحیهای که در صدر اسلام بین مسلمین بود تا حدودی در این ملت پیدا شد، و همان، رمز پیروزی یک مشت فاقدِ همه چیز بر یک قدرتهای شیطانی بزرگ [شد] همان روحیه که در صدر اسلام بود - مسلمین دنبال شهادت میرفتند، جنگ میرفتند - این تا یک حدودی در ایران پیدا شد، به طوری که جوانهای برومندی که اوّل جوانیشان بود و هست، چه در آن وقت که من نجف بودم و چه حالا که ایران هستم، و چه قبل از پیروزی و چه بعد، اینها از من میخواهند که دعا کنم شهید بشوند، و جدّاً دعا میخواهند و بعضیها اظهار تأسف میکنند که ما نشدیم. (1)این روحیه تا در مسلمین پیدا نشود همیناند که هستند. مجلسها اثری ندارد، اجتماعات اثری ندارد، کنفرانسهای دولتهای مختلف و اجتماعاتشان اثری ندارد، صحبت است. دلخوش کردن به این چیزها، موجب تحوّل ما شده است و میشود. مسلمین فکری بکنند که این تحوّل در آنها حاصل بشود: تحوّل از خوف به شجاعت، و تحوّل از توجّه به دنیا به ایمان به خدا. منشأ همه پیروزیها همین یک کلمه است.
ما متحوّل بشویم به یک موجودی اسلامی - انسانی با ایمانی که خدای تبارک و تعالی از ما خواسته است. والّا شما تشریف میآورید اینجا با ما صحبت میکنید، ما هم با شما صحبت میکنیم، دردها را میگوییم، درمانش هم گاهی گفته میشود، لکن شما که میروید و ما که اینجا هستیم، هیچ دیگر در فکر این نیستیم که یک عمل انجام بگیرد. (2)
برادران شجاع من که برای آزادی وطنهای خود قیام کردهاید، ملّتهای خود را هشدار دهید و مغزها را از آثار تبلیغات چند صد ساله و خودباختگی در مقابل غرب و مستکبرین شستشو دهید: و به نهضت ما که نهضت اسلامی و مستضعفین است بپیوندید: که امروز اسلام عزیز در مقابل کفر، و منطق در برابر زور واقع شده است. نهضت ما اسلامی است قبل از آنکه ایرانی باشد؛ نهضت مستضعفین سراسر جهان است قبل از آنکه به منطقهای خاص متعلق باشد.
ای مسلمانان جهان، و ای مستضعفین به پا خاسته، و ای دریای بیپایان انسانها، به پا خیزید و از کیان اسلامی و ملّی خویش دفاع کنید. (3)
اسرائیل بیتالمقدس را از مسلمین گرفت، و با مسامحه دولتها مواجه شد. اکنون، چنان که آثارش ظاهر شده است، امریکا و شاخه فاسد آن اسرائیل، درصدد است که مسجدالحرام و مسجدالنبی را قبضه کند. باز هم مسلمانان نشسته و تماشاگرند و بیتفاوت!برخیزید و از اسلام و مرکز وحی دفاع کنید و از این هیاهوها نهراسید، که امروز اسلام به شما محتاج است و شما در قبال خداوند متعال مسؤولید.
به خداوند تعالی اتّکال نمایید و با وحدت کلمه به پیش روید. ما به پیروی از اسلام بزرگ، از جمیع مستضعفین حمایت میکنیم؛ و از شما و هر سازمانی در جهان که برای نجات کشور خویش به پا خاسته است پشتیبانی میکنیم. ما از مبارزات برادران فلسطینی و مردم جنوب لبنان در مقابل اسرائیل غاصب کاملاً پشتیبانی مینماییم.و به خواست خدای تعالی بر دشمنان بشریت و اسلام پیروز خواهیم شد و امید است که نصر خدایی و فتح مسلمانان نزدیک باشد. از خداوند تعالی سلامت و سعادت همه را خواستارم. (4)
در این نزاعی که مبارزهای که الآن بین کفر و اسلام است، این منازعه بین ما و امریکا نیست، بین اسلام و کفر. چنانچه غلبه کنند خدای نخواسته اینها بر نهضت ما - که نخواهند کرد - این غلبه، غلبه بر اسلام است. غلبه بر مسلمین است. باید همهی مسلمین بدانند که مقدرات ما الآن تنها نیست که بین وجود و عدم است. مقدرات اسلام، مقدرات همه مسلمین است. همه مسلمین در این مسأله با هم باید شرکت کنند.
که اگر این نهضت خدای نخواسته به سستی گراید یا از بین برود، حساب شرق، حساب تمام شرق و خصوصاً مسلمین [را] به تباهی خواهند کشید. من از همه ملّتهای اسلامی، از همه مسلمین، از همه ارتشهای اسلامی، از همه قوای انتظامی اسلامی، از همه رؤسای جمهور ممالک اسلامی میخواهم که با این نهضت ما همراه باشند. با این مقابلهای که ما بین کفر و اسلام است، نه مابین ایران و امریکا. مابین تمام کفر و تمام اسلام است. مسلمین به پا خیزند.برخیزند و در این معارضه پیروز شوند. و پیروز خواهند شد و از این طبلهای میانتهی نترسند. نترسند که امریکا یک قدرت بزرگ است، یک قدرت شیطانی است و میتواند که با یک روز همه را به هم بزند»! اینها تبلیغات است. امریکا نمیتواند این کار را بکند. (5)
در مقابل مسلمین نمیتواند امریکا خودنمایی کند. دنیا توجّهش الآن به این مبارزه است. دنیا الآن توجّه به این دارد که در این مبارزه چه خواهد شد و خود مملکت امریکا در آن اختلاف واقع شده است. سیاههای امریکا که در تحت ظلم امریکا بودند الآن آنها هم موافقت با ما دارند و ممکن است آنها هم قیام بکنند.باید مسلمین در یک همچه موقع حساسی که ما مقابل ایستادیم در مقابل امریکا و در مقابل دسایس شیطانی او، با ما موافقت کنند. با ما همراهی کنند. ما و خود را از هم بدانند. مملکت ایران را با سایر ممالک، با پاکستان، با عراق، با اندونزی، با تمام این ممالک اسلامی یک بدانند و هم قیام کنند.
و همه تظاهر کنند در مقابل این ظلمی که این شخص به ما دارد میکند. (6)ای مستضعفان جهان! به پا خیزید و خود را از چنگال ستمگران جنایتکار نجات دهید.
و ای مسلمانان غیرتمند اقطار عالم! از خواب غفلت برخیزید و اسلام و کشورهای اسلامی را از دست استعمارگران و وابستگان به آنها رهایی بخشید. (7)مسلمین با داشتن این همه ذخایر و با داشتن این همه مکنتها و با داشتن این همه جمعیت، معالأسف اینها را چون تکهتکه کردند بعد از جنگ عمومی، عثمانی را تکهتکه کردند و هر جا را دادند دست یک نوکری از نوکرهای خودشان، حالا این گرفتاریها پیدا شده است.
مسلمین باید یکپارچه بشوند و با ابرقدرتها مقابله کنند، و هیچ ابرقدرتی هم نمیتواند با آنها مقابله کند. (8)
ما الان با جمعیت کمی که داریم - ما 35 میلیون جمعیت داریم، در صورتی که حریفهای ما میلیارد جمعیت دارند - ما با جمعیت کم عازم این شدیم که مقابله کنیم، و هیچ هم بنا نداریم به اینکه پیروز بشویم. ما بنا داریم به تکلیف عمل کنیم. ما مکلّفیم که با ظلم مقابله کنیم. در پاریس هم که میآمدند، به من بعضی «خیراندیشان» و اشخاصی که ملتفت قضایا نبودند میگفتند که نمیشود؛ دیگر امکان ندارد، دیگر شما یک فکری مثلاً بکنید که یک تنازلی بکنید، من به آنها میگفتم ما تکلیف داریم ادا میکنیم، میشود و نمیشود برای ما مطرح نیست.ما مکلّفیم از طرف خدای تبارک و تعالی که با ظلم مقابله کنیم؛ با این آدمخوارها و با این خونخوارها مقابله کنیم. ما به آن اندازهای که قدرت داریم مقابله میکنیم؛ اگر پیروز شدیم که خوب، الحمدالله، و اگر پیروز هم نشدیم، الحمدالله که به تکلیف عمل کردیم.
مسلمین باید خودشان را مکلّف بدانند؛ گمان نکنند که اگر پیروز نشدند، نیستید پیروز. اگر معنویات ما محفوظ بشود، گرایشمان به قرآن محفوظ باشد، چه شهادت برای ما حاصل بشود، که نیل بزرگی است؛ و چه پیروز بشویم. ما الحمدلله در همه جاها پیروز هستیم؛ و احدیَ الحُسنَیَین برای ماست، انشاءالله. (9)باید تا کی ملّتهای مسلم در غفلت باشند؟ چرا این ملّتها در مقابل این ابرقدرتها قیام نمیکنند؟ ایران قیام کرد. الآن هم بیش از دو سال است - یا دو سال است - که میگذرد بر امر و تمام قدرتها هم مخالفت کردند.
معذلک، ایران سر جای خودش هست و ایستاده است و ابداً اعتنا به این هیاهو نمیکند و همه کارهایی هم که آنها کردند فلج کرده؛ خوب همین کودتایی که تمام این دولتهای اطراف و آن دولتهای بزرگ دست در آن داشتند و لکن نتوانستند کاری بکنند. چرا؟ برای اینکه مسأله، مسأله ملّت است. اگر دولتِ شاه بود، کودتا میخواستند بکنند فوراً میشد؛ امریکا میخواست کودتا بکند فوراً میشد. اما حالا مسأله، مسأله ملت است؛ یعنی، اینطور نیست که دولت و ملّت دوتا باشند، اینطور نیست که مثل دولت عراق باشد که ملّت با او دشمن است، مثل دولت مصر باشد که ملّت با او دشمن است. اینجا ملّت اسلامی است که حکومتش اسلامی است و ملّت با این حکومت موافقاند. از این جهت، توطئهها را خود ملّت به دست میآورد. (10)ای مسلمانان جهان که به حقیقت اسلام ایمان دارید، به پا خیزید و در زیر پرچم توحید و در سایه تعلیمات اسلام، مجتمع شوید و دست خیانت ابرقدرتان را از ممالک خود و خزاین سرشار آن کوتاه کنید، و مجد اسلام را اعاده کنید، و دست از اختلافات و هواهای نفسانی بردارید که شما دارای همه چیز هستید.
بر فرهنگ اسلام تکیه زنید و با غرب و غربزدگی مبارزه نمایید و روی پای خودتان بایستید و بر روشنفکران غربزده و شرقزده بتازید و هویت خویش را دریابید و بدانید که روشنفکران اجیر شده بلایی بر سر ملّت و مملکتشان آوردهاند که تا متّحد نشوید و دقیقاً به اسلام راستین تکیه ننمایید، بر شما آن خواهد گذشت که تاکنون گذشته است.امروز زمانی است که ملّتها چراغ راه روشنفکرانشان شوند و آن را از خودباختگی و زبونی در مقابل شرق و غرب نجات دهند که امروز روز حرکت ملّتهاست و آنان هادی هدایتکنندگان تاکنوناند.
بدانید که قدرت معنوی شما بر همه قدرتها چیره خواهد شد و قریب یک میلیارد جمیعت شما با خزاین سرشار و ثروت بیپایان میتواند تمام قدرتها را درهم شکند.نصرت کنید خدا را تا نصرت دهد شما را. ای اقیانوس بزرگ مسلمانان، خروش برآورید و دشمنان انسانیت را درهم شکنید؛ که اگر به خدای بزرگ رو آورید و تعلیمات آسمانی را وجهه خود قرار دهید، خدای تعالی و جنود عظیم او با شماست. (11)
چرا باید ممالک اسلامی توجّه نداشته باشند که نقطهنظر آنها اسلام است نه ایران، ملّتها همه توجّه دارند، چرا دولتها توجّه ندارند؟ تا کی باید ما و دولتهای ما تحت سلطه اجانب باشیم؟ تا کی باید مستشاران امریکا و شوروی به ما حکومت کنند؟
تا کی باید یک گروهبان شوروی، یک گروهبان انگلیسی، یک گروهبان امریکایی بیاید و به ارتش ما حکومت کند؟ ما آنها را بیرون کردیم، شما هم بیرون کنید، سایر ممالک اسلامی هم بیرون کنند. ما آنهایی که تشتّت ایجاد میکنند در ایران به جای خودشان نشاندهایم و مینشانیم. سایر ممالک اسلامی هم مکلّفند به اینکه آنهایی که برخلاف اسلام، برخلاف دستور قرآن، برخلاف دستورات نبیّ اسلام ایجاد تشتّت میکنند، آنها را بگیرند و بیرون کنند و از بین ببرند.چرا نشستهایم ما؟ چرا مسلمین نشستهاند؟ چرا نهضت نمیکنند؟ چرا قیام نمیکنند مسلمین بر ضد مستکبرین؟ چرا مستضعفین جهان قیام نمیکنند بر ضد مستکبرین؟
سیاههای آمریکا ما را تأیید کردند، لکن دولتهای اسلامی اکثراً تأیید نکردند. ملّتها در هر جا بودند ما را تأیید کردند. مسلمین ملّتهایشان در هرجا بودند ما را تأیید کردند و این دولت غاصب بعض را، بعث عراق را محکوم کردن، لکن دولتها این کار را نکردند. چه شده است دولتها را؟ چرا باید تا آخر اینها تحت فشار ظلم ابرقدرتها تسلیم بشوند؟ چرا باید افغانستان را آنطور کنند و مسلمین نشسته باشند؟ چرا باید ایران را اینطور کنند و مسلمین ساکت باشند؟ نشستهاند که یکی یکی اینها را از بین ببرند، نوبت بعدی بشود؟ (12)آن روز مبارک است بر ما که سلطه جهانخواران بر ملّت مظلوم ما و بر سایر ملّتهای مستضعف شکسته شود؛ و تمام ملّتها سرنوشت خودشان را به دست خودشان بگیرند: و دولتها بیدار بشوند و ببینند که با داشتن آن همه ابزار و آن همه انسان و قوای انسانی و آن همه اراضی وسیع و ذخایر زیرزمینی، برای اینکه ما توجّه نکردیم به دستورات اسلام که بین همه مسلمانها عقد اخوت بسته است و همه را دعوت به اعتصام به حبلالله و پیروزی از خط اسلام میفرماید نکردیم. (13)
اینها میبینند که در تمام دنیا، در حتی سیاههای خود امریکا، زمزمههای فنای آنها دارد بلند میشود. اینها دیدند که اسلام قدرتی دارد که خودش به پیش میرود و خودش مردم را و جناحهای متدیّن را و جناحهای مظلومین را بسیج میکند و انشاءالله، با این قیامِ همگانی مستضعفین جهان فاتحه ابرقدرتها خوانده خواهد شد. اینها از این میترسند. اینها به ایران کار ندارند، به ملّت ایران کار ندارند؛ اینها به اسلام کار دارند.ملّت ایران چون سمبل اسلام است و با هدایت اسلام قیام کرده است و این قیام صادر شده است به کشورهای دیگر و هر یک از کشورها قیام کردهاند و درصدد قیام هستند و پشتیبانی میکنند از این قیام انسانی - اسلامی ایران، آنها خوف این را دارند که در منطقه، بلکه در همه جهان منافع خودشان را و سلطه خودشان را از دست بدهند.
الآن مصر قیام کرده است، عراق مشغول به قیام است و سایر جاها همینطور و با خواست خدا، ملّتها وقتی که اطلّاع پیدا بکنند از انگیزهای که ایران دارد، خود آنها همین انگیزه را دارند و قیام میکنند و افرادی مثل صدام و مثل دیگر جنایتکاران را، مثل سادات را و دیگر جنایتکاران را خودشان تصفیه خواهند کرد. (14)
ای ملّتهای مسلم! ای ملّتهای مظلوم همه کشورهای اسلامی! ای ملّتهای عزیزی که در تحت سلطه اشخاصی واقع شدید که ذخایر شما را تقدیم امریکا میکند و شما خودتان با زحمت و ذلّت زندگی میکنید! بیدار بشوید، برخیزید از جا.ای مستضعفین جهان! برخیزید و در مقابل ابرقدرتها بایستید که اگر ایستادید، اینها هیچ کاری نمیتوانند بکنند. (15)
شما دیدید که ملّت مسلم ایران با هم متّحد شدند و با هم قیام کردند و با دست خالی بدون اسلحه در مقابل آن قدرتهای عظیم شیطانی محمدرضا و آن قدرتهای ابرقدرتها که پشت سر او صفبندی کرده بودند، آنها همه را به کنار زدند و این دولت فاصد را و این سلطنت غیرقانونی فاسد را با قدرت ایمان خودشان و با بانگ «الله اکبر» از صحنه بیرون کردند و به جهنم فرستادند، و به جای او دولت اسلامی - دولتی که الآن در ایران مشاهده میکنید، یک دولت اسلامی است، یک دولتی است که طرفدار ضعفاست، طرفدار مستضعفین جهان است - یک همچو دولتی را به پا کردند، با اینکه نه قدرت مالی و نه قدرت بدنی و نه قدرت نظامی داشتند، لکن قدرت ایمانی داشتند.خدای تبارک و تعالی اگر شما او را نصرت کنید شما را نصرت میکند؛ إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْكُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ اگر خدا را نصرت بکنید، نصرت خدا به نصرت دین اوست، به نصرت بندگان اوست، به نصرت مظلومین است. شما باید بایستید در مقابل ظالمها و داد مظلومین را از آنها بخواهید، بایستید در مقابل ابرقدرتها که به شما میخواهند حکومت کنند، از آن طرف دنیا، از امریکا، از آن طرف عالم میآید و میخواهد به ما حکومت میکند و ما و شما و همه را تحت قدرت خودش قرار بدهد و ذخایر ما را هم از بین ببرد و معالأسف، دولتها هم با او موافقت میکنند بیشتر از آنها. (16)
باید ملّتها را در میان گذاشت؛ همانطوری که در ایران، ملّت ایران بود که فاجعهای که برای اسلام به دست امریکا و سرسپردگان او - که رژیم منحوس پهلوی است - پیش میآمد، همین جوانهای ایران بودند و همین ملّت ایران بود و همین ارتش ایران بود و همین نیروهای دریایی و هوایی و زمینی ایران بود و همین سپاه پاسداران ایران بود و همین جوانهای بسیج و عشایر ایران بودند که با هم وظیفه فهمیدند، بیدار شدند و با هم مشتها را گره کردند و با مشت، تانکها را از صحنه بیرون کردند.تا ملّتها یک همچو بیداری پیدا نکنند و تا ملّتها یک همچو انسجامی پیدا نکنند، باید بدانند که محکوم به حکومتهای فاسد و محکوم به امریکای جنایتکار و سایر ابرقدرتها هستند.
با داشتن آن همه ذخایر، آن همه امکانات، که اگر یک هفته نفت خودشان را به روی این جنایتکارها ببندند تمام مسائل حل خواهد شد، معذلک، میگویند که ما این کار را نمیکنیم. این مصیبتها را ما به کجا باید عرض کنیم، جز به ساحت مقدس خدای تبارک و تعالی. (17)ملّت ایران هیچ نداشت و ایمان داشت، و ایمان او را بر همه قدرتها غلبه داد و مسلمانهای همه کشورها، دولتهاشان همه چیز دارند، لکن ایمان ندارند. آنچه که کشور ما را، ملّت ما را پیروز کرد، ایمان به خدا و عشق به شهادت بود. عشق به شهادت در مقابل کفر، در مقابل نفاق، برای حفظ اسلام، برای حفظ قرآن کریم.
این مهمانهای عزیز ما که آمدهاند، اینها حامل پیام ایران باشند به ملّتها که خودتان باید به فکر باشید: ننشینید تا برای شما دستنشاندگان امریکا کار کنند. آنها در این گرفتاری که ایران دارد، برای باغ وحش خودشان شتر میخرند! این مصیبت را ما کجا ببریم؟ چهارده تا شتر برای باغ وحش فلان سلطان منطقه از خارج میخرند و با طیارهها میخواهند ببرند به آن محل. اینها دارند همه چیز ما را میبرند و آنها شتر میخرند!
من نمیدانم که این گوشها کی باز میشود. با نفخ صور باید باز بشود؟ و این چشمها کی بینا میشود و این زبانها کی گویا میشود؟ صُمٌّ بُكْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ. همه اش سر لاَ یَعْقِلُونَ است. صُمٌّ بُكْمٌ عُمْیٌ هم دنبال لاَ یَعْقِلُونَ است. (18)
جواب برای نسلهای آتیه که - خدای نخواسته - با این روشی که اینها دارند، آنها در دام خواهند افتاد، جواب باید تهیه کنند. اگر ارزشهای ایمانی را هیچ حساب میکنند، ارزشهای نظامی خودشان را، ارزشهای ملّی خودشان را، ارزشهای انسانی را در نظر بگیرند و برای چهار روز حکومت کردن، زیر بار ذلت نروند، آن هم ذلت در تحت چکمه اسرائیل. مسلمانها باید از جا برخیزند، باید قیام کنند. خدا فرموده است: إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَ فُرَادَى. نگویید: تنها هستیم. تنهایی هم باید قیام بکنیم. اجتماعی هم باید قیام کنیم. با هم باید قیام کنیم. همه موظفیم به اینکه برای خدا قیام کنیم و برای حفظ کشورهای اسلامی قیام کنیم در مقابل این دو غده سرطانی که یکی حزب فاسد بعث عراق است و یکی اسرائیل و هر دو سرمنشأش امریکاست. (19)شما ای مستضعفان جهان و ای کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان به پا خیزید و حق را با چنگ و دندان بگیرید و از هیاهوی تبلیغاتی ابرقدرتها و عمّال سرسپرده آنان نترسید؛ و حکّام جنایتکار که دسترنج شما را به دشمنان شما و اسلام عزیز تسلیم میکنند از کشور خود برانید؛ و خود و طبقات خدمتگزار متعهد، زمام امور را به دست گیرید و همه در زیر پرچم پرافتخار اسلام مجتمع، و با دشمنان اسلام و محرومان جهان به دفاع برخیزید؛ و به سوی یک دولت اسلامی با جمهوریهای آزاد و مستقل پیش روید که با تحقق آن، همه مستکبران جهان را به جای خود خواهید نشاند و همه مستضعفان را به امامت و وراثت ارض خواهید رساند. به امید آن روز که خداوند تعالی وعده فرموده است. (20)
راهبردهای تصریحی:
1- باید ملّتها بر علیه دولتهای خیانتکار، ابرقدرتها و مستکبرین قیام کنند.2- هراس از ابرقدرتها و حکومتهای سرسپرده، عامل اصلی عدم قیام مسلمانان برای دفع ظلم و چپاول است.
3- اختلاف مسلمانان و بیتوجّهی به قدرتهای مادّی و معنوی خود، مسلمانان را زمینگیر کرده است.
4- ملّت ایران نشان دادند که با ایمان و وحدت کلمه میتوان مقابل ابرقدرتها ایستاد و پیروز شد.
نکات استنباطی:
1- راهکار اصلی برای تحوّل کشورهای اسلامی از بین رفتن دولتهای وابسته و دستنشانده است.2- تبلیغات دشمن، هراس از آنها را دامن میزند؛ وضعیت ایران دروغین بودن قدرت مستکبرین و عدم توانایی ایستادگی آنان در برابر ملّتها را نشان میداد.
پینوشتها:
1. صحیفه امام (ره)، ج9، صص 39 و 40.
2. صحیفه امام (ره)، ج9، صص 40 و 41.
3. صحیفه امام (ره)، ج11، ص 110.
4. صحیفه امام (ره)، ج11، صص 110 و 111.
5. صحیفه امام (ره)، ج11، صص 105 و 106.
6. صحیفه امام (ره)، ج11، ص 106.
7. صحیفه امام (ره)، ج12، ص 160.
8. صحیفه امام (ره)، ج12، ص 321.
9. صحیفه امام (ره)، ج12، صص 321 و 322.
10. صحیفه امام (ره)، ج13، صص 74 و 75.
11. صحیفه امام (ره)، ج13، صص 211 و 212.
12. صحیفه امام (ره)، ج13، صص 343 و 344.
13. صحیفه امام (ره)، ج14، ص 226.
14. صحیفه امام (ره)، ج15، صص 315 و 316.
15. صحیفه امام (ره)، ج16، صص 37 و 38.
16. صحیفه امام (ره)، ج16، ص 38.
17. صحیفه امام (ره)، ج16، صص 325 و 326.
18. صحیفه امام، ج16، صص 326 و 327.
19. صحیفه امام، ج16، صص 329 و 330.
20. صحیفه امام، ج21، صص 448.
گردآوری: مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، (1390)، سیره سیاسی حضرت امام خمینی (ره) (12)، تهران: قدر ولایت، چاپ اول.
/ج