بطن مادر ، کانون تربیت2

بعد از اینكه نطفه، در بطن زن منعقد شد و زن، باردار گردید، مرحله‌‌ی جدیدی از مسئولیتهای او آغاز می‌گردد. دوران بارداری در عین حال كه از باشكوهترین دوران زندگی زن است، اما از سختیهایی هم برخوردار است. علاوه بر سختی‌های جسمی، مسئولیت تربیت جنین، بر عهده‌ی او قرار می‌گیرد.
مادر باردار، برای اینكه نقش خود را به خوبی انجام دهد. ابتدا با دانستن مراحل رشد جنین، نیازهای او را بررسی می‌كند و در جهت رفع آنان تلاش می‌نماید.
قرآن كریم، مراحل رشد جنین را در سوره‌ی مؤمنون (14) و حج (5) به خوبی بیان كرده است. این آیات در كنار یك سری اطلاعات علمی، می‌تواند كمك زیادی به آگاهی یافتن مادران باردار نماید.
از نكات مهمی كه وجود دارد، این است كه دانشمندان معتقدند، از میان مراحل رشد جنین كه به اختصار تخمك، رویان و جنین است، مرحله‌ی دوم (رویان)، كه از سومین تا هشتمین هفته تكاملی جنینی می‌باشد، بسیار مهم است، چرا كه در این زمان، اعضای بدوی بدن جنین شكل می‌گیرند و هر نوع عامل مخرب محیطی در این زمان، باعث ایجاد نابهنجاریها در جنین می‌گردد.
از آنجایی كه داشتن جسم سالم زمینه‌ساز تربیت بهتر فرزندان است، مادر باردار باید به مسائل جسمی فرزندش اهمیت بدهد. و چون تمام عوامل جسمی مادر بر جنین تأثیر می‌گذارد، او باید ابتدا سلامت خود را تأمین نماید.
بیماری مادر، در دوران بارداری بر رشد جنین تأثیر منفی می‌گذارد. لذا مادران باردار، باید از برخورد با افراد مبتلا خودداری كرده و اگر مبتلا به بیماری شدند به پزشك، مراجعه نمایند. جلوگیری از بارداری برای مادرانی كه به بیماری مبتلا هستند، توصیه می‌شود.
از طرف دیگر، مصرف بعضی داروها توسط مادران باردار، باعث فاجعه‌ای بزرگ برای جنین آنان می‌شود كه نابهنجاری مثل نقص در چشم، شكاف در كام، چروك كنار بینی و … از جمله‌ی آنهاست و لذا توصیه می‌شود كه مصرف هرگونه دارو، با مشورت پزشك انجام شود.
اعتیاد مادران باردار و همچنین مصرف الكل توسط آنها باعث بروز مشكلات جسمی و اختلالات تربیتی بعد از تولد می‌شود.
یكی دیگر از عواملی كه از طریق مادر برجنین اثر می‌گذارد، نوع تغذیه مادر، در دوران بارداری است. امام‌صادق (علیه‌السلام) تغذیه جنین را از همان‌چیزی كه مادر می‌خورد، می‌فرماید. این مطلب بر نقش مستقیم خوراك مادر بر جنین صحه می‌گذارد.
در تحقیقات انجام شده، كودكانی كه مادران آنها تغذیه خوبی داشته‌اند، از ضریب هوشی بالا و تربیت‌پذیری بهتری برخوردار بوده‌اند. لذا مصرف بعضی مواد غذایی مثل؛ عسل، انار، سیب، خربزه، به، كاسنی، كندر، شنبلیله، روغن زیتون، عدس، لوبیا، باقلا، بادام، فندق و آلوسیاه به مادران، توصیه می‌شود.
البته در كنار تغذیه مناسب، مادرباردار باید در خوردن، حدتعادل را رعایت كرده، از خوردن غذاهای حساسیت‌زا و مانده دوری كند و به حلال و حرام آن توجه نماید و در آخر كه تمام این شرایط را فراهم كرد، بقیه كارها را به خدا واگذار كند.
رجوع مادر به پزشك و یا مراجعه به مراكز بهداشت و كنترل ماهانه و رعایت توصیه‌های آنان، در سلامت و رشد جنین مؤثر است.
رشد روحی جنین نیز همچون رشد جسمی او مهم و در تربیت‌پذیری او بعد از تولد، نقش بسیار دارد. از جمله عواملی كه بر رشد روحی جنین مؤثر است، افكار و حالات مادر است. تمام عواطف مادر و حتی آنچه در فكر و قلب او می‌گذرد برجنین او اثر دارد، و این‌ها سعادت و شقاوت فرزند را در دوران جنینی رقم می‌زند.
دیگر عامل، شنیده‌های جنین است. به گواهی قرآن كریم و براساس یافته‌های علمی، جنین قادر به شنیدن صداهای اطراف خود بوده و از آنان تأثیر می‌پذیرد. بر همین اساس است كه توصیه می‌شود، مادر در دوران بارداری خویش با فرزندی كه در شكم دارد، حرف بزند و بر عبودیت خدا و ولایت اهل بیت – علیهم‌السلام – از او پیمان بگیرد. همچنین بزرگان، توصیه می‌كنند، گوش جنین، با بهترین صداها یعنی، تلاوت قرآن و زیارت اهل بیت و ادعیه نوازش داده شود. مراقبت مادر باردار در انجام آنها تا 40 بار مورد تأكید است.
با اینكه جنین در رحم مادر، قادر به دیدن مناظر اطراف نمی‌باشد و از قدرت بینایی برخوردار نیست، اما از آنجایی كه هر چه مادر ببیند بر روح او اثر می‌گذارد و مسائل روحی مادر به طور مستقیم بر جنین او مؤثر است، می‌توان گفت كه جنین، مناظر اطراف خود را از طریق مادر، درك می‌كند. لذا اگر مادر به دیدن مناظر زیبا، مشاهده مشرفه و … انس بگیرد، بر جنین تأثیر مثبت و اگر خود را به دیدن آنچه گناه‌آلود است عادت دهد بر او تأثیر منفی می‌گذارد. در كنار تمام این حرفها بهتر است مادران باردار، چون مادر حضرت مریم، فرزند خود را از خدمت خود آزاد كرده و نذر خدمت به خدا و دین نمایند، تا او، سرباز امام زمان – ارواحنا فداه - گشته و عاقبت به خیر شود.
و بعد، مادر فرزند خود را به پناهگاه محكم ولایت ائمه (علیهم‌السلام) سپرده، از آنها بخواهد كه او را تحت هدایت خویش قرار دهند.
همراهی مادر در دوران بارداری با فرزندش، بخشی از نقش او در برابر تربیت فرزند است و بعد از تولد این نقش ادامه می‌یابد. تولد یكی از مهمترین لحظات زندگی هر فردی است. آداب زیادی بعد از تولد وجود دارد كه عبارتند از اینكه: مادر باید نوزاد را در آغوش گرفته و او را در سمت چپ خود بخواباند. تا نوزاد كه در رحم، با صدای قلب مادر مأنوس بوده با این كار، آرامش یابد.
دیگر اینكه، مادر بعد از زایمان، خرما بخورد و این در آیات و روایات، توصیه گردیده است.
همچنین از سنت پیشوایان دینی – علیهم‌السلام – این است كه در گوش راست نوزاد، اذان و در گوش چپ او اقامه می‌خواندند و اثر آن دور كردن نوزاد از دسیسه‌های شیطان و تأثیر در حسن خلق اوست.
آنان بزرگواران به كام نوزاد چیزهایی چون خرمای نرم شده یا آب باران، تربت امام حسین‌(علیه‌السلام) و آب فرات می‌زدند و انجام این كار را به پیروان خود توصیه می‌كردند. از پوشاندن نوزاد با لباس زرد نهی كرده و لباس سفید را برای او توصیه می‌نمودند.
حق‌شناسی و شكرگزاری یكی دیگر از كارهایی بود كه پیشوایان دین – علیهم‌السلام – به آن اقدام می‌نمودند. همچنین آن بزرگواران، برای فرزندان خویش نام انتخاب می‌كردند. چرا كه نام هر كس تعیین كننده هویت و شخصیت دهنده‌ی به اوست.
بهتر است والدین گرامی، از نامهای پرمحتوا كه نام پیامبر و اهل‌بیت – علیهم‌السلام – از آنهاست، برای فرزندان خویش برگزینند.
عقیقه كردن برای نوزاد و طعام دادن یكی دیگر از سنت‌های این بزرگواران بوده است.
و ختنه پسران، دیگر كاری بود كه تا هفت روز اول انجام می‌گرفت. ختنه، احتمال ابتلای بیماریهای مختلف را كاهش خواهد داد.
علاوه بر رعایت این آداب، مادر باید به مسئله‌ی تغذیه نوزاد بسیار اهمیت دهد. از اولین لحظات تولد، شیر خود را (آغوز) حتماً به نوزاد بدهد و در ادامه هم او را با شیر خود تغذیه كند، چرا كه فواید این ماده غنی غذایی را هیچ غذای دیگری ندارد.
بنابراین مادران بهتر است با گرفتن وضو، بر زبان آوردن «بسم‌الله الرحمن الرحیم» و یاد لبهای تشنه امام‌حسین (علیه‌السلام) فرزندان خود را شیر دهند.
تلاش مادران در جهت اجرای دستور‌العمل‌های تربیتی در این سه مرحله (قبل از بارداری، بارداری و 2 سال اول تولد) راه‌گشای خوبی برای تربیت دوران كودكی می‌باشد.