نویسندگان:
دکتر محمد خدایاری فرد، دکتر یاسمین عابدینی
دکتر محمد خدایاری فرد، دکتر یاسمین عابدینی
نوجوانانی که از نظر جنسی فعالاند، در معرض خطر ابتلا به ایدز و سایر بیماریهای مقاربتی قابل انتقال قرار دارند. نوجوانانی که رفتارهای بسیار خطرناک از نظر جنسی را شناسایی کردهاند، کمتر به عفونت ایدز مبتلا میشوند. با این حال، بیشتر نوجوانان ناقل و حامل ویروس، یا تجارب انتقالی داشتهاند که در بیشتر زمینهیابیهای انجامشده در مورد عفونت HIV در نوجوانان مدنظر قرار نگرفته یا تاریخچهی دقیقی از رفتارهای خطرناک خود ارائه نکردهاند (استیفمن و ایرلز (1)، 1990؛ به نقل از دیکلمنت، هانسن و پانتون (2)، 1996).
به دلیل فاصلهی زمانی طولانی که بین عفونیشدن و پیدایش علائم و نشانههای ابتلا به عفونت مزمن HIV وجود دارد، بیشتر نوجوانان مبتلا به ایدز، از بیماربودن خود آگاهی ندارند. در حال حاضر، اطلاعات کافی در مورد تاریخچهی طبیعی عفونت HIV در نوجوانان در مقایسه با کودکان و بزرگسالان وجود ندارد.
به نظر میرسد عفونتهای قابل انتقال جنسی و سایر عفونتهای مقاربتی، خطر ابتلا به عفونت HIV را افزایش میدهند، سایر عوامل خطرآفرین شامل تعدد شریکهای جنسی، ماهیت اعمال جنسی و استفاده از داروهای تزریقی و آمپولهاست.
تشخیص ایدز:
از آنجا که بیشتر نوجوانان مبتلا به عفونت HIV بدون علامت و نشانهاند، تشخیص این عفونت بیشتر اوقات بر اساس وجود پادتنهایی در خون فردی که رفتارهای خطرآفرین داشته است، صورت میگیرد. از آنجا که ممکن است این پادتنها ششماه بعد از ابتلا به عفونت HIV به وجود آیند، انجام آزمایشهای مکرر اغلب ضرورت دارد، بویژه اگر نوجوان در رفتارهای خطرآفرین درگیر باشد. روش تشخیص، شامل فرایند دومرحلهای است که در مرحلهی اول، خود فرد از نظر وجود پادتن خاصی مورد آزمایش قرار میگیرد، سپس نمونههای مثبت از طریق تجزیهی شیمیایی الککتروفورتیکی تأیید میشوند.اگرچه هر نوجوانی که دارای فعالیت جنسی است، در معرض خطر ابتلا به عفونت HIV قرار دارد، اما به نظر میرسد که افراد زیر باید از نظر ابتلا به عفونت HIV آزمایش شوند: نوجوانانی که با سایر مردها یا پسرها رابطهی جنسی دارند؛ زنان یا مردانی که از داروهای تزریقی استفاده میکنند؛ زنان یا مردانی که با مصرفکنندگان داروهای تزریقی رابطهی جنسی دارند؛ افرادی که با زنان یا مردانی که سابقهی ابتلا به سایر بیماریهای انتقالی جنسی دارند، رابطهی جنسی دارند (بویژه بیماریهای مربوط به زخمهای آلت تناسلی)؛ زنانی که برای به دستآوردن مواد مخدر، پول، سرپناه یا اموال، تن به روابط جنسی میدهند؛ زنان یا مردانی که از خون یا فرآوردههای خونی استفاده میکنند؛ زنان یا مردانی که سابقهی همخوابی و ارتباط جنسی با چهارنفر یا بیشتر را داشتهاند یا شریکهای جنسی متعددی دارند. بیشتر سازمانهای مراقبتی نوجوانان توصیه میکنند که نوجوانان برای محرمانهماندن نتایج آزمایشهای مربوط به عفونت HIV، از آزمایشهای بدون نام استفاده کنند.
افرادی که دارای عفونتهای فرصتطلب یا بازداری ایمنی شدید و عمیقاند (مقدار لیمپوسیت (3) کمتر از 200 میلیلیتر مکعب در سلولهای آنها)، اغلب به عنوان افراد مبتلا به ایدز تشخیص داده میشوند.
درمان ایدز، امروز درمان ایدز با داروهای آنتی ریتروویرال (4) یا داروهایی که در مقابل عفونتهای فرصتطلب محافظت ایجاد میکنند، بر اساس سطح بازداری ایمنی صورت میگیرد (سطح بازداری ایمنی با کمیکردن تعداد مطلق لیمپوسیتهای دارای علائم سطحی تعیین میشود). در حال حاضر، توصیه میشود افرادی که مقدار آنها کمتر از 500 میلیمتر مکعب در هر سلول است، هر 8 ساعت یکبار از قرصهای زیدووادین (5) دویست میلیگرمی استفاده کنند (مقدار طبیعی برابر با 1200 یا 1400 میلیمتر مکعب در هر سلول است). بیمارانی که آنها کمتر از 200 میلیمتر مکعب در سلولهاست، برای مبارزه با انگلی که عامل بیماریزاست (6) و در همه جای بدن حضور دارد، باید از پروپیلاکسیس (7) استفاده کنند (دیکلمنت، هانسن و پانتون، 1996). درمان خاص عفونتهای همایند که همزمان در مبتلایان به عفونت HIV مشاهده میشود، از طریق ماهیت عامل بیماریزا تشخیص داده شده تعیین میشود. مراقبتهای حمایتی روانی- اجتماعی و تغذیهای در شرایط زندگی افراد مبتلا به HIV بسیار مهم است.
پیگیری، بیماران مبتلا به عفونت HIV باید به طور منظم معاینه شوند. افرادی که آنها بیشتر از 600 میلیمتر مکعب در هر سلول است، باید هر ششماه یکبار، افرادی که میزان آنها کمتر از 600 میلیمتر مکعب و بیشتر از 200 میلیمتر مکعب است، باید هر سه ماه یکبار و افرادی که آنها کمتر از 200 میلیمتر مکعب است، باید هر ماه یکبار معاینه شوند.
به تمام افراد مبتلا به عفونت HIV، توصیه میشود که وضعیت HIV خود را حتماً به شریک جنسی خود یا افرادی که به صورت شریکی با آنها به تزریق میپردازند، اطلاع دهند تا آنها نیز آزمایش و معاینه شوند. به بیماران مبتلا به HIV که از نظر جنسی فعالیت خود را حفظ میکنند و ادامه میدهند، باید اخطار داده شود که رفتارهای جنسی کمخطر یا بیخطری داشته باشند تا بیماری خود را به دیگران انتقال ندهند. اگرچه استفاده از کاندوم کمککننده است، اما کاندوم نمیتواند جانشینی برای تغییر رفتارهای جنسی یا پرهیز از برقراری روابط جنسی باشد.
در پژوهش سمندری (1383) نظر دانشجویان در مورد ابعاد اخلاقی- خانوادگی بیماری ایدز و نقش آن در پیشگیری از این بیماری بررسی شد. روش مطالعهی او توصیفی و گروه نمونه شامل 374 دانشجوی مقطع کارشناسی در دانشگاه شهید بهشتی بود. نتایج نشان داد 12/3 درصد آزمودنیها اعتقاد داشتند. انجام آزمایش HIV برای تشخیص ایدز قبل از ازدواج فرد را بدنام میکند، 2/13 درصد آنان اظهار کردند در صورت ابتلا به عفونت ایدز، همسر خود را در جریان نمیگذارند و 2/13 درصد آنان اظهار کردند حتی در صورت امکان ابتلا به ایدز حاضر به کنترل خود برای این که مبتلا نشوند، نیستند.
پینوشتها:
1. Stiffman & Earls
2. Diclemente, Hansen & Ponton
3. Lympocyte
4. antiretroviral
5. zidovudin
6. pneumocystis carinii
7. Prophylaxis
خدایاریفرد، محمد، عابدینی، یاسمین؛ (1391)، مشکلات سلامتی نوجوانان و جوانان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم