وسایل و شیوههای ارتباط امام خمینی از نجف با ایران
چکیده: وجود عتبات عالیات در عراق باعث شده در طول تاریخ، پیوندهایمعنوی محكمی میان ملت ایران و عراق برقرار باشد و به طور مستمر زائرین زیادی بهقصد زیارت این اماكن مقدس عازم كشور عراق شوند. در سالهای مبارزه، این زوارنقش بسیار مهمی در انتقال پیامهای امام به داخل ایران ایفا كردند. یكی از مزایای اینكانال این بود كه به صورت مستمر برقرار بوده و ساواك به راحتی نمیتوانست این كانالرا كنترل یا محدود نماید...
«اطلاعات واصله حاكی است توسط عدهای از زوار كه جهت زیارت به عراق میروند مبالغ زیادی همراه با پیامها جهت خمینی برده میشود و همچنین بعضی از زوار در مراجعت از عراق، اعلامیهها و نوارهای متعددی از خمینی بهایران میآورند».
این راه ارتباطی در سال 57 تا آن حد نقش مؤثری در پیوند امام با ایران داشت كه ساواك نسبت به این ارتباط هشدار داد:
«خمینی به طور مرتب با افراد ایرانی سر و كار دارد و مرتباً در تماس بوده و میتواند كلیهی نیات خود را به هر ترتیبی كه میخواهد به وسیلهی زوار ایرانی كه در حقیقت نقش یك نفر پیك را بازی میكنند و این امر در حال حاضر روزانه انجام میگیرد عملی كند، در نتیجه لازم است ضمن نفوذ در تشكیلات وی درنجف به وسیلهی افراد سازمان اطلاعات و امنیت شهر نجف در هر پوششی كه صلاح باشد مواظب این شخص بوده و تماس هایی كه نامبرده برقرار میكند فوراً به ایران منعكس شود تا قبل از وقوع حادثهای از اعمال وی جلوگیری به عمل آید».
همچنین با اوجگیری مبارزات، ساواك برای محدودیت و كنترل بیشتر به اقدام زیردست زد:
ـ افزایش تعداد افراد ساواك در میان كاروانهای زوار و افرادی كه كاملاً توجیه و به وظایف آشنا باشند.
ـ وسایل و لباس زوار قبل از عزیمت به عراق كاملاً به وسیله مأمورین گمرك و ساواك مورد بازدید قرار میگرفت. زیرا ساواك میدانست این زوار برخی اوقات وجوهات شرعی داخل ایران را به نجف میبرند و به امام تحویل میدهند.
ـ پس از مراجعت زوار از عراق، وسایل و لباسها با دقت خاصی مورد بازدید قرار میگرفت تا بدین طریق با كشف اعلامیه و نوارهای امام از ورود آنها به داخل كشورجلوگیری كنند.
در میان این روحانیون میتوان به افراد زیر اشاره كرد:
شیخ محمد داوردوست، سید صادق خلخالی، صالح عراقی، شیخ تقی رجایی، شیخموسی قمی، حاج شیخ حسن اثنی عشری، آیتالله زاده حسن سعید، محمد تقیموسوی، شیخ هادی ابراهیمی، شیخ فضلالله كریمی.
به دلیل اختلافی كه رژیم عراق با رژیم ایران داشت به گروههای مخالف اجازه میدادكه از بخشهای رادیویی استفاده نمایند. روحانیون مبارز ازاین فرصت استفاده و تلاش كردند با اتخاذ این تاكتیك، برنامهای به نام «نهضت روحانیت در ایران» را پخش نمایند.ابتدا ربع ساعت، ولی بعداً كه موج مستقلی به آنها داد شد این برنامه به چهل و پنج دقیقه افزایش یافت. این فعالیت هشت سال ادامه داشت و خبرهایی كه این رادیو پخش میكرد از چند طریق بهدستشان میرسید:
1ـ توسط كسانی كه به ایران رفت و آمد داشتند
2ـ توسط زائران عتبات
3ـ بهوسیلهی هستههای دانشجویی در اروپا كه اخبار تلفنی از ایران به آنها گزارشمیشده ونیز آنها را در اختیار این رادیو قرار میدادهاند.
آقای مصطفی كفاشزاده دربارهی نقش تلفن در انتقال پیامها و سخنرانیهای امام بهداخل ایران اینچنین میگوید:
«در شرایطی كه انقلاب در حال گسترش یافتن بود، حفظ ارتباط بین رهبری و مردم انقلابی، از طریق تسریع در دریافت و تكثیر و توزیع و پخش بیانیهها،پیامها و سخنان امام میسر میشد. باید بگویم به فاصله هفت ـ هشت دقیقه پساز این كه امام پیامی میفرمودند و یا بیانیهای صادر میكردند، برادرانی كه درنجف بودند، حجج اسلام آقایان دعایی و فردوسی و مرحوم آقای املایی كه ازبرداران بسیار فعال بودند، به وسیلهی تلفن و پیام سخنان امام رابه ایرانمیفرستادند و این پیامها و بیانیهها به سرعت ضبط و از تهران به شهرهای دیگر ارسال میشد و در سراسر كشور، برادران ما سریعاً به تكثیر و پخش اعلامیهها و بیانیهها و نوارهای سخنان امام اقدام میكردند. گاهی پخش نوارهای تكثیرشدهی پیامها و رهنمودهای امام به قدری سریع انجام میگرفت كه باعث حیرتدشمنان میشد و آنها از راه تزویر و حیله گری سعی میكردند این سوال را اشاعهدهند كه «چطور ممكن است این پیامها را شخص امام فرستاده باشند، در حالیكه ظرف یك ساعت پس از ارسال پیام، در تهران پخش میشود؟» و یا گاهیمیگفتند: «این امضای امام نیست» و به این صورت سمپاشی میكردند كه بحمدالله اثر و نتیجهای نداشت. حفظ سرعت در این كار تنها با استفاده از تلفن راهدور میسر بود. گاهی هم كه تلفن كردن از نجف به تهران مشكل میشد، پیام و سخنان امام به وسیلهی تلفن از نجف به كویت، به منزل آیتالله مهری میرسید و ما از تهران با كویت تماس میگرفتیم و پیام را دریافت میكردیم. گاهی هم پیام از نجف به برخی از برادران در پاریس داده میشد و ما پیام را از پاریسمیگرفتیم. در هر صورت، این كار به وسیلهی تلفن و ضبط تلفنی انجاممیشد».
به دنبال اوجگیری مبارازت و ارتباط مداوم با ایران از طریق تلفن، ساواك تلاش كرد كه تماس تلفنی بین ایران و عراق محدود گردد و در راستای تحقق این هدف، ارتباط تلفنی ایران و عراق به دو كانال محدود گردید و تلاش كرد از طریق اپراتور، تلفنهایخارج كشور را كنترل نماید و مشخصات تلفن كنندگان به نجف را ضبط میكردند.
مراسم حج در واقع یك نوع میعادگاه و محل تلاقی و برخورد مبارزان داخل و خارجكشور بوده است، نمایندگان امام هر ساله در موسم حج به عربستان میآمدهاند و بهصورت مخفیانه با نمایندگان مبارز داخل كشور ارتباط برقرار میكردهاند. فعالیتهای مبارزان در این مراسم عبارت بودهاند از 1ـ ایجاد هماهنگی و آشنایی مبارزان بافعالیتهای یكدیگر 2ـ انتقال اعلامیهها، پیامها، نوارها، جزوات امام به داخل ایران 3ـپخش پیامهای امام در میان حجاج ایران و سایر كشورها 4ـ اخذ وجوهات شرعی ازحجاج 5ـ رفتن مبارزان داخل كشور از طریق عربستان به نجف.
بنابراین حضور زائرین خانهی خدا از اكثر كشورهای مسلمان و تجمعات پر ازدحام،فرصتی طلایی برای مبارزان به وجود میآورده كه ضمن پخش اعلامیهها و پیامها امام درمیان حجاج سایر كشورها، پیام نهضت و مواضع امام در قبال تحولات جهان اسلام را به گوش دنیای اسلام برسانند.
حاج آقا مصطفی خمینی اولین نمایندهی امام بودند كه در مراسم حج سال 1344شركت كرده و با مبارزان داخل كشور ملاقات كردهاند.
«طبق اظهارات سیدعبدالرضا حجازی، آقای شیخ مجدالدین محلاتی و آقایمصطفی خمینی پسر آیتالله خمینی در مدینه و مكه صحبتهایی كرده وتصمیماتی برای ایام محرم گرفتهاند. ضمناً سید عبدالرضا حجازی اضافه نمودهعدهای روحانی مخفیانه عازم عراق میباشند كه با آیتالله خمینی ملاقاتنموده و دستوراتی بگیرند».
«سید مصطفی خمینی از ساعت 24 بالاتر از مقام ابراهیم مینشست، در اینمواقع افرادی كه با او ملاقات كردهاند عبارتاند از شیخ فضل الله محلاتی، سیدزنجانی، شیخ ابوالقاسم نجات، شیخ غلامحسین مراغهای و چند نفر دیگر كهشناخته نشدند... محلاتی مكرر نزد مصطفی میرفت و افرادی را با خودش میبرد كه دست او را ببوسند و چند نفر هم مبالغی به او دادند. شمس ساوجی چند مرتبه مصطفی خمینی را در محل اقامتش ملاقات كرده است.»
رژیم شاه و مأمورین ساواك برای كنترل فعالیتهای مبارزان در مراسم حج بهاقداماتی دست زدهاند كه عبارتاند از:
ـ از همان حج سال 1344 در واكنش نسبت به فعالیتهای مبارزان، سفیر شاه درجده با امیر مكه و مدینه ملاقات و موضوع فعالیتهای مبارزان در مراسم حج را با آنها در میان گذاشت و از مقامات سعودی درخواست كرد كه اجازه ندهند مبارزان هیچ گونهفعالیتی انجام دهند، آنها نیز اطمینان دادند كه به هیچ وجه اجازه نخواهند داد كه فعالیتیعلیه مصالح ایران در مراسم حج صورت گیرد.
ـ ساواك به كلیهی مأمورین خود دستور داد با شناسایی زائرین طرفدار امام خمینیبرای آنها گذرنامه صادر نكنند. ساواك در اجرای این نقشه نتوانست كاملاً موفقباشد.
ـ گماردن جاسوس میان كاروانها
ـ مأمورین ساواك در مراسم حج كسانی را كه مشغول پخش اعلامیه و جزواتحضرت امام بودهاند دستگیر كردهاند. از میان دستگیرشدگان میتوان به شیخمحمدرضا ناصری، محمدعلی فقیه خراسانی اشاره كرد. دستگیری آقای ناصری موجب اعتراض و صدور اعلامیهای از سوی طلاب مقیم نجف به رؤسای كشورهایاسلامی مبنی بر انجام اقداماتی برای آزادی ایشان شد.
«از ساعت 2 روز 19/11/49 اعلامیههای چاپ نجف اشرف در هشت صفحه به زبانهای عربی و فارسی به تعداد محدود در منی توزیع كه یكی از عاملین آن، كهخود را به نام محمدعلی فقیه خراسانی فرزند حسین معرفی میكرد و از طریقعراق به مكه عزیمت نموده دستگیر و به علت وضع خاص تحویل مقامات امنیتی گردید تا در جده تحویل گرفته و به ایران اعزام شود ضمناً در حدود امكان،اعلامیه جمعآوری و ضبط شده است... ضمناً شخص دیگری كه در توزیع اعلامیههای موصوف دخالت داشته شیخ علی اصغر مروارید است كه دارای سوابق بازداشتی و از وعاظ افراطی میباشد كه چون وی قریباً به ایرانعزیمت خواهد نمود به نحو غیر محسوس اعلامیههای وی به عنوان توزیع اخذ و اقدام در مورد وی به عمل نیامده است».
ـ بازرسی از وسایل حجاج در موقع برگشت به ایران.
منبع: www.irdc.ir
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله
سفر مبارزان داخل كشور به نجف:
زوار عتبات:
«اطلاعات واصله حاكی است توسط عدهای از زوار كه جهت زیارت به عراق میروند مبالغ زیادی همراه با پیامها جهت خمینی برده میشود و همچنین بعضی از زوار در مراجعت از عراق، اعلامیهها و نوارهای متعددی از خمینی بهایران میآورند».
این راه ارتباطی در سال 57 تا آن حد نقش مؤثری در پیوند امام با ایران داشت كه ساواك نسبت به این ارتباط هشدار داد:
«خمینی به طور مرتب با افراد ایرانی سر و كار دارد و مرتباً در تماس بوده و میتواند كلیهی نیات خود را به هر ترتیبی كه میخواهد به وسیلهی زوار ایرانی كه در حقیقت نقش یك نفر پیك را بازی میكنند و این امر در حال حاضر روزانه انجام میگیرد عملی كند، در نتیجه لازم است ضمن نفوذ در تشكیلات وی درنجف به وسیلهی افراد سازمان اطلاعات و امنیت شهر نجف در هر پوششی كه صلاح باشد مواظب این شخص بوده و تماس هایی كه نامبرده برقرار میكند فوراً به ایران منعكس شود تا قبل از وقوع حادثهای از اعمال وی جلوگیری به عمل آید».
همچنین با اوجگیری مبارزات، ساواك برای محدودیت و كنترل بیشتر به اقدام زیردست زد:
ـ افزایش تعداد افراد ساواك در میان كاروانهای زوار و افرادی كه كاملاً توجیه و به وظایف آشنا باشند.
ـ وسایل و لباس زوار قبل از عزیمت به عراق كاملاً به وسیله مأمورین گمرك و ساواك مورد بازدید قرار میگرفت. زیرا ساواك میدانست این زوار برخی اوقات وجوهات شرعی داخل ایران را به نجف میبرند و به امام تحویل میدهند.
ـ پس از مراجعت زوار از عراق، وسایل و لباسها با دقت خاصی مورد بازدید قرار میگرفت تا بدین طریق با كشف اعلامیه و نوارهای امام از ورود آنها به داخل كشورجلوگیری كنند.
مسافرت روحانیون نجف به ایران:
در میان این روحانیون میتوان به افراد زیر اشاره كرد:
شیخ محمد داوردوست، سید صادق خلخالی، صالح عراقی، شیخ تقی رجایی، شیخموسی قمی، حاج شیخ حسن اثنی عشری، آیتالله زاده حسن سعید، محمد تقیموسوی، شیخ هادی ابراهیمی، شیخ فضلالله كریمی.
طلاب و مسافران افغانی:
رادیو
به دلیل اختلافی كه رژیم عراق با رژیم ایران داشت به گروههای مخالف اجازه میدادكه از بخشهای رادیویی استفاده نمایند. روحانیون مبارز ازاین فرصت استفاده و تلاش كردند با اتخاذ این تاكتیك، برنامهای به نام «نهضت روحانیت در ایران» را پخش نمایند.ابتدا ربع ساعت، ولی بعداً كه موج مستقلی به آنها داد شد این برنامه به چهل و پنج دقیقه افزایش یافت. این فعالیت هشت سال ادامه داشت و خبرهایی كه این رادیو پخش میكرد از چند طریق بهدستشان میرسید:
1ـ توسط كسانی كه به ایران رفت و آمد داشتند
2ـ توسط زائران عتبات
3ـ بهوسیلهی هستههای دانشجویی در اروپا كه اخبار تلفنی از ایران به آنها گزارشمیشده ونیز آنها را در اختیار این رادیو قرار میدادهاند.
تلفن، پست، نامه:
آقای مصطفی كفاشزاده دربارهی نقش تلفن در انتقال پیامها و سخنرانیهای امام بهداخل ایران اینچنین میگوید:
«در شرایطی كه انقلاب در حال گسترش یافتن بود، حفظ ارتباط بین رهبری و مردم انقلابی، از طریق تسریع در دریافت و تكثیر و توزیع و پخش بیانیهها،پیامها و سخنان امام میسر میشد. باید بگویم به فاصله هفت ـ هشت دقیقه پساز این كه امام پیامی میفرمودند و یا بیانیهای صادر میكردند، برادرانی كه درنجف بودند، حجج اسلام آقایان دعایی و فردوسی و مرحوم آقای املایی كه ازبرداران بسیار فعال بودند، به وسیلهی تلفن و پیام سخنان امام رابه ایرانمیفرستادند و این پیامها و بیانیهها به سرعت ضبط و از تهران به شهرهای دیگر ارسال میشد و در سراسر كشور، برادران ما سریعاً به تكثیر و پخش اعلامیهها و بیانیهها و نوارهای سخنان امام اقدام میكردند. گاهی پخش نوارهای تكثیرشدهی پیامها و رهنمودهای امام به قدری سریع انجام میگرفت كه باعث حیرتدشمنان میشد و آنها از راه تزویر و حیله گری سعی میكردند این سوال را اشاعهدهند كه «چطور ممكن است این پیامها را شخص امام فرستاده باشند، در حالیكه ظرف یك ساعت پس از ارسال پیام، در تهران پخش میشود؟» و یا گاهیمیگفتند: «این امضای امام نیست» و به این صورت سمپاشی میكردند كه بحمدالله اثر و نتیجهای نداشت. حفظ سرعت در این كار تنها با استفاده از تلفن راهدور میسر بود. گاهی هم كه تلفن كردن از نجف به تهران مشكل میشد، پیام و سخنان امام به وسیلهی تلفن از نجف به كویت، به منزل آیتالله مهری میرسید و ما از تهران با كویت تماس میگرفتیم و پیام را دریافت میكردیم. گاهی هم پیام از نجف به برخی از برادران در پاریس داده میشد و ما پیام را از پاریسمیگرفتیم. در هر صورت، این كار به وسیلهی تلفن و ضبط تلفنی انجاممیشد».
به دنبال اوجگیری مبارازت و ارتباط مداوم با ایران از طریق تلفن، ساواك تلاش كرد كه تماس تلفنی بین ایران و عراق محدود گردد و در راستای تحقق این هدف، ارتباط تلفنی ایران و عراق به دو كانال محدود گردید و تلاش كرد از طریق اپراتور، تلفنهایخارج كشور را كنترل نماید و مشخصات تلفن كنندگان به نجف را ضبط میكردند.
اتوبوسهای مسافربری:
ارتباط با داخل ایران از طریق دیگر كشورها:
دانشجویان مقیم «كشورهای اروپایی و آمریكا»:
مراسم حج:
مراسم حج در واقع یك نوع میعادگاه و محل تلاقی و برخورد مبارزان داخل و خارجكشور بوده است، نمایندگان امام هر ساله در موسم حج به عربستان میآمدهاند و بهصورت مخفیانه با نمایندگان مبارز داخل كشور ارتباط برقرار میكردهاند. فعالیتهای مبارزان در این مراسم عبارت بودهاند از 1ـ ایجاد هماهنگی و آشنایی مبارزان بافعالیتهای یكدیگر 2ـ انتقال اعلامیهها، پیامها، نوارها، جزوات امام به داخل ایران 3ـپخش پیامهای امام در میان حجاج ایران و سایر كشورها 4ـ اخذ وجوهات شرعی ازحجاج 5ـ رفتن مبارزان داخل كشور از طریق عربستان به نجف.
بنابراین حضور زائرین خانهی خدا از اكثر كشورهای مسلمان و تجمعات پر ازدحام،فرصتی طلایی برای مبارزان به وجود میآورده كه ضمن پخش اعلامیهها و پیامها امام درمیان حجاج سایر كشورها، پیام نهضت و مواضع امام در قبال تحولات جهان اسلام را به گوش دنیای اسلام برسانند.
حاج آقا مصطفی خمینی اولین نمایندهی امام بودند كه در مراسم حج سال 1344شركت كرده و با مبارزان داخل كشور ملاقات كردهاند.
«طبق اظهارات سیدعبدالرضا حجازی، آقای شیخ مجدالدین محلاتی و آقایمصطفی خمینی پسر آیتالله خمینی در مدینه و مكه صحبتهایی كرده وتصمیماتی برای ایام محرم گرفتهاند. ضمناً سید عبدالرضا حجازی اضافه نمودهعدهای روحانی مخفیانه عازم عراق میباشند كه با آیتالله خمینی ملاقاتنموده و دستوراتی بگیرند».
«سید مصطفی خمینی از ساعت 24 بالاتر از مقام ابراهیم مینشست، در اینمواقع افرادی كه با او ملاقات كردهاند عبارتاند از شیخ فضل الله محلاتی، سیدزنجانی، شیخ ابوالقاسم نجات، شیخ غلامحسین مراغهای و چند نفر دیگر كهشناخته نشدند... محلاتی مكرر نزد مصطفی میرفت و افرادی را با خودش میبرد كه دست او را ببوسند و چند نفر هم مبالغی به او دادند. شمس ساوجی چند مرتبه مصطفی خمینی را در محل اقامتش ملاقات كرده است.»
رژیم شاه و مأمورین ساواك برای كنترل فعالیتهای مبارزان در مراسم حج بهاقداماتی دست زدهاند كه عبارتاند از:
ـ از همان حج سال 1344 در واكنش نسبت به فعالیتهای مبارزان، سفیر شاه درجده با امیر مكه و مدینه ملاقات و موضوع فعالیتهای مبارزان در مراسم حج را با آنها در میان گذاشت و از مقامات سعودی درخواست كرد كه اجازه ندهند مبارزان هیچ گونهفعالیتی انجام دهند، آنها نیز اطمینان دادند كه به هیچ وجه اجازه نخواهند داد كه فعالیتیعلیه مصالح ایران در مراسم حج صورت گیرد.
ـ ساواك به كلیهی مأمورین خود دستور داد با شناسایی زائرین طرفدار امام خمینیبرای آنها گذرنامه صادر نكنند. ساواك در اجرای این نقشه نتوانست كاملاً موفقباشد.
ـ گماردن جاسوس میان كاروانها
ـ مأمورین ساواك در مراسم حج كسانی را كه مشغول پخش اعلامیه و جزواتحضرت امام بودهاند دستگیر كردهاند. از میان دستگیرشدگان میتوان به شیخمحمدرضا ناصری، محمدعلی فقیه خراسانی اشاره كرد. دستگیری آقای ناصری موجب اعتراض و صدور اعلامیهای از سوی طلاب مقیم نجف به رؤسای كشورهایاسلامی مبنی بر انجام اقداماتی برای آزادی ایشان شد.
«از ساعت 2 روز 19/11/49 اعلامیههای چاپ نجف اشرف در هشت صفحه به زبانهای عربی و فارسی به تعداد محدود در منی توزیع كه یكی از عاملین آن، كهخود را به نام محمدعلی فقیه خراسانی فرزند حسین معرفی میكرد و از طریقعراق به مكه عزیمت نموده دستگیر و به علت وضع خاص تحویل مقامات امنیتی گردید تا در جده تحویل گرفته و به ایران اعزام شود ضمناً در حدود امكان،اعلامیه جمعآوری و ضبط شده است... ضمناً شخص دیگری كه در توزیع اعلامیههای موصوف دخالت داشته شیخ علی اصغر مروارید است كه دارای سوابق بازداشتی و از وعاظ افراطی میباشد كه چون وی قریباً به ایرانعزیمت خواهد نمود به نحو غیر محسوس اعلامیههای وی به عنوان توزیع اخذ و اقدام در مورد وی به عمل نیامده است».
ـ بازرسی از وسایل حجاج در موقع برگشت به ایران.
منبع: www.irdc.ir
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله