نویسنده: دکترمحمدرضا اصلانی (همدان)
Roman Comedy
کمدی رومی مانند تراژدی با اقتباس از آثار یونانی به وجود آمد و بیشتر بر افراد تأکید می‌کرد تا بر رفتارهای احمقانه. البته بودند نویسندگانی که سعی داشتند با به کارگیری اصول کمدی یونانی و تلفیق آن‌ها با موضوعات و شخصیت‌های رومی، سبک جدیدی را بیافرینند.
صحنه‌ی بازشناخت از ویژگی‌های کمدی رومی است. برای مثال قهرمان زن که معمولاً کنیز یا روسپی است دختر آدم آبرومندی از آب در می‌آید، پس قهرمان مرد بی‌آن که آبرویش برود می‌تواند با او عروسی کند. دیگر شخصیت‌ها هم در می‌یابند وابستگانش چه کسانی هستند.
لیوییوس آندرونیکوس ونیوپوس جزو اولین کسانی بودند که علاوه بر تراژدی، طبع خود را در کمدی رومی آزمودند. از کمدی‌های این افراد فقط عناوین و چند سطری باقی مانده است. سیسیلپوس استاتیوس کمدی‌نویس دیگری بود که از او اثری باقی نمانده است.
تیتوس ماکیوس پلاتوس و پابلوس ترنتیوس (معروف به ترنس) کمدی‌نویسان مشهور رومی بودند که از آن‌ها اثری باقی مانده و در این زمینه شهرت زیادی دارند. آن‌ها متأثر از کمدی‌های مناندر بودند و بر کمدی های دوران الیزابت، به خصوص کمدی رفتارها تأثیر گذاشتند. حدود یک صد و سی نمایش‌نامه به پلاتوس نسبت داده‌اند که به ادعای وارو محقق رومی، بدون شک تعلق بیست و یک مورد از آن‌ها حتمی است. کمدی‌های مالیات بستن، تاجر و گنجینه‌ی طلا از جمله‌ی این موارد است. پالتوس آثار خود را به شیوه‌ی کمدی نو یونانی نوشت و شخصیت‌های رومی را با آن تلفیق کرد. به جای گروه همسرایان هم مقدمه‌ای را که بازیگران اجرا می‌کرد جایگزین کرد. تک‌گویی که بعدها در نمایش متداول شد شکل تکامل یافته‌ای از همین نوع مقدمه بود.
ترنس در کارتاژ متولد شد و به عنوان برده به روم آورده شد. شش کمدی نوشت که هنوز باقی است. آثار او حاوی موضوعات اخلاقی است و در مقایسه با پلاتوس زبانی مؤدبانه‌تر دارد. تقلید زیاد ترنس از کمدی‌های یونانی، رومی تا حدی از محبوبیت این نمایش‌ها نزد تماشاگران کاست. ترنس اولین نویسنده‌ای بود که عناصر تراژدی را وارد کمدی کرد، مادر خوانده، برادران و خودآزار نام سه اثر اوست. در خودآزار پدری پسرش را از ازدواج با دختر دلخواهش منع می‌کند. پسر از دستور پدر اطاعت نمی‌کند و پدر او را از ارث محروم می‌کند.
منبع مقاله :
اصلانی، محمدرضا؛ (1394)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز همراه با نمونه‌های متعدد برای مدخل‌ها، تهران: انتشارات مروارید، چاپ اول.
