شناسنامه کتاب:
عنوان: زندگانی موسی بن جعفر(ع)
موضوع: سیره امام کاظم(ع)
زبان: فارسی
قطع: وزیری
نویسنده: ابوالقاسم سحاب
محل چاپ: تهران
سال چاپ: 1370
تعداد صفحات: 317 صفحه
معرفی کتاب:
این کتاب در شرح احوال و بیان زندگانی و تاریخ دوران هفتمین امام(ع) است. در آغاز این کتاب، مقدمه‌ای از نویسنده آن آمده است. و در آن درباره شخصیت اخلاقی و شرح زندگانی امام و شماری از خدمات اجتماعی و تربیتی آن بزرگوار، سخن گفته شده است.این کتاب در چهار باب و یک خاتمه نگارش شده است که عبارتند از:
باب اول: در آغاز زندگی و روزگار پیش از امامت حضرت، این باب خود دارای هفت فصل است:
فصل اول: ولادت، نام، نسب و القاب، کنیه، مناقب آن بزرگوار (مادر آن حضرت، محبت امام صادق(ع) به آن بزرگوار، توصیف شفیق بلخی از شمائل و خصلت های حضرت، دوره زندگانی، ولادت و شهادت آن حضرت)
فصل دوم: تصریح به امامت آن حضرت از طرف حضرت صادق(ع) (تصریح آن حضرت درباره امامت فرزندِ خود علی بن موسی الرضا(ع)، حضرت موسی بن جعفر در حضور پدر و تصریح به امامت او و...)
فصل سوم: تعداد اولاد حضرت موسی بن جعفر(ع)
فصل چهارم: در شمایل، عبادت و بعضی از اوصاف ستوده حضرت موسی بن جعفر(ع)(شمایل، عبادات، سخاوت، گذشت، اوصاف و شایستگی‌های، مناقب و جلالت آن امام(ع) و...)
فصل پنجم: در شمه‌ای از کرامات و معجزات موسی بن جعفر(ع) (خبر علی بن حمزه درباره دوره زندگانی یعقوب بن یزید، روایت بطایی درباره شیر، خبر اسحاق بن عمار، در اخبار آن بزرگوار از مرگ زندانبان و...)
فصل ششم: مذاکرات علمی حضرت موسی بن جعفر(ع) با راهب نجران (تشرف نصرانی به خدمت حضرت، پاسخ حضرت در برابر پرسش ابوحنیفه، کرامات حضرت، خبر از مرگ اسحاق، عثمان بن عیسی
)باب دوم: دوره زندگانی حضرت با هارون و خلفای پیش از وی این باب دارای 6 فصل است.
فصل اول: ادوار خلافت اسلامی در دوره زندگی حضرت (حضرت موسی بن جعفر(ع) با منصور، مهدی و طرز خلافت و رفتار او، رفتار مهدی نسبت به حضرت موسی بن جعفر(ع)، حوادث دوره مهدی عباسی، وفات مهدی و خلافت هادی و...)
فصل دوم: هارون الرشید و چگونگی احوال و روزگار او (حوادث تاریخی زمان هارون و حکومت خراسان از طرف هارون، سیاست داخلی هارون و معامله او با یحیی بن عبدالله، رفتار هارون با علویان، قتل علویان به دست حمیدبن قحطبه و...)
فصل سوم: در چگونگی احوال شهید فخ و همراهان او (خطبه حسین، پایان جنگ و شهادت شهید فخ و...)
فصل چهارم: آغاز و سرانجام کار برمکیان (هارون الرشید و تقسیم بندی ساعات شب و روز خود، هارون و اظهار او درباره فدک، جنگ هارون در آفریقا، علت زوال برامکه و...)
فصل پنجم: در بقیه جریان دوران هارون الرشید و تعیین ولی عهد و نامه شرط (بیعت گرفتن هارون از مردم برای امین و مأمون، نامه عهد امین و مأمون)
فصل ششم: دستگیری حضرت موسی بن جعفر(ع) در مدینه و فرستادن آن حضرت به عراق، دوره حبس و شهادت ایشان (خبر فضل بن ربیع از حبس امام(ع)، عقیده بعضی درباره آن بزرگوار، اهمیت مقابر قریش، پاداش سندی شاهک، تفصیل مسمومیت آن بزرگوار، رفتن حضرت از زندان به مدینه و برگشتن او و...)
باب سوم: در اصحاب، روات و ابواب حضرت موسی بن جعفر(ع) و قسمتی از اقوال و گفتار آن حضرت این باب دارای 4 فصل است.
فصل اول: در اسامی اصحاب حضرت (ابوحمزه ثمالی، ابومحمد صفوان اسدی، حارث بن مغیره بصری، حمار بن عیسی و...)
فصل دوم: هشام بن حکم و احتجاجات او (هشام بن حکم، احتجاجات هشام در امامت از جلد یازدهم بحارالانوار مجلسی، هشام در مجلس هارون و...)
فصل سوم: در اسامی و تعداد روات اصحاب حضرت موسی بن جعفر(ع) به صورت مختصر
فصل چهارم: در ذکر اولاد، احفاد و سادات منتسب به حضرت موسی بن جعفر(ع) (احمد بن موسی(ع)، علی بن موسی الرضا(ع)، سادات شیرازی، عبدالله بن موسی بن جعفر(ع)، اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) و...)
باب چهارم: در مدفن امام هفتم و تاریخچه کاظمین این باب نیز دارای 4 فصل است:
فصل اول: در وضعیت و چگونگی شهر کاظمین پیش از دفن امام(ع) (در فضیلت قبر امام(ع)، منظره، قبه و بقعه مطهر، وضعیت بنا و طرح هندسی و ساختمانی این بقعه منوره و...)
فصل دوم: در کیفیت حرم، رواق ها و صحن مطهر
فصل سوم: در ابواب صحن و حرم محترم
فصل چهارم: در چگونگی ضریح مطهر و اوصاف آن
خاتمه: در پایان این فصل نویسنده برای حسن ختام، کلمات قصار امام(ع) را آورده است.همچنین در پایان این کتاب، فهرست منابع، فهرست تصاویر و غلط های کتاب آمده است.
منبع مقاله : pajuhesh.irc.ir
