نویسنده: مجتبی یزدانی
آیا برنامه‌های ورزشی گوناگون در آموزش سهیم هستند؟
پیدایش فعالیت‌های ورزشی سازمان‌یافته جدید دقیقاً به آموزش و تحصیل در انگلستان و آمریکای شمالی بستگی دارد. البته تعداد کمی از مدارس خارج آمریکای شمالی و در بخش‌هایی از ژاپن از برنامه‌های ورزشی متنوع میان مدرسه‌ای از نظر مالی حمایت و سرمایه‌گذاری می‌کنند. فعالیت‌های ورزشی سازمان‌یافته برای نوجوانان و جوانان در بسیاری از کشورها به سمت سرمایه‌گذاری باشگاه ورزشی اجتماعی توسط اعضا یا ترکیبی از منابع عمومی و خصوصی گرایش دارند.
فعالیت‌های ورزشی میان مدرسه‌ای، به یک بخش قابل قبول و مهم دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های ایالات متحده تبدیل شده‌اند و در کانادا و مدارس ژاپن این فعالیت‌ها بسیار دارای اهمیت هستند. وقتی تأکید فعالیت‌های ورزشی روی چهره و نمادهای مرتبط با درس و مدرسه بیشتر می‌شود، بسیاری از افراد نگران ارتباط خود با موفقیت آموزشی فوق‌العاده در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها و تأثیر آن روی فعالیت‌های ورزشی هستند.
ورزش‌های میان مدرسه‌ای و دانشگاهی پیرامون چهار پرسش اصلی تمرکز دارد:
* دلایل موافق و مخالف فعالیت‌های ورزشی متنوع چیست؟
* برنامه‌های ورزشی میان مدرسه‌ای و دانشگاهی چگونه با تجربه‌های آموزشی ورزشکاران و دانشآموزان دیگر دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها مرتبط می‌شود؟
* برنامه‌های میان تحصیلی به عنوان سازمان‌های آموزشی و ساختاری تحصیلی چه تأثیری بر دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها دارند؟
* مشکلات عمده‌ی مرتبط با برنامه‌های ورزشی دبیرستانی و دانشگاهی چیست و چگونه ممکن است حل شود؟
روند خودگزینشی و انتخاب مربی به دانشآموزان این اطمینان را می‌دهد که ورزشکاران دبیرستانی اغلب خصوصیات متفاوت‌تری از دانشآموزان دیگری دارند که از پیش در تیم‌های ورزشی گوناگون بازی می‌کردند. آنها ممکن است چیزهایی را در ورزش یاد بگیرند، اما جدا کردن آن موضوع‌ها از آنچه در جریانات پیشرفت کلی رخ می‌دهد و به مشارکت ورزشی ارتباطی ندارد، مشکل است.
البته بهترین توضیح منطقی برای اختلاف بین ورزشکاران و دانشآموزان دیگر در آن است که ورزش‌های میان تحصیلی مثل دیگر فعالیت‌های فوق‌برنامه، دانش‌آموزانی را جذب کند که از پیش، خصوصیات و مشخصه‌های مرتبط با موفقیت دانشگاهی و اجتماعی در دبیرستان داشته‌اند. در بیشتر مطالعات نمی‌توان این توضیح و مبحث را آزمایش کرد. چون محققان در واقع، دانشآموزان را در طول حرفه‌ی دبیرستانی خود دنبال نمی‌کنند تا بفهمند که چه تغییراتی و به چه دلیل در زندگی آنها رخ می‌دهند. معمولاً مطالعات، اطلاعاتی را گزارش می‌کنند و بعد دانشآموزان در یک نقطه‌ی زمانی جمع‌آوری شده است و بعد دانش‌آموزانی را که در ورزش و تیم‌های ورزشی بازی می‌کنند با دانشآموزان دیگر مقایسه می‌کنند. با این کار غیرممکن است محققان بگویند که آیا انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع در واقع افراد را تغییر می‌دهد یا این که دانش‌آموزانی که به تیم‌ها وارد می‌شوند، توسط مربیان انتخاب می‌شوند و برای عضویت دائم در تیم‌ها برگزیده می‌شوند با دانشآموزان دیگری که از قبل ورزشکار شده‌اند، فرق می‌کنند. واقعیت محض آن است که افراد جوان در طول همان سال‌هایی رشد و تکامل پیدا می‌کنند که در تیم‌های ورزشی متنوع بازی می‌کنند و این به معنای آن نیست که مشارکت ورزش باعث رشد و پیشرفت می‌شود. به طور کلی، نوجوانان چهارده تا شانزده‌ساله به روش‌های بسیاری رشد و تکامل پیدا می‌کنند و این رشد و تکامل ارتباطی با انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع و گوناگون ندارد. بیشتر مطالعه‌ها بین فعالیت‌ها و تجربه‌هایی که ممکن است باعث رشد و تکامل در بین دانشآموزان شود فرقی قائل نشده‌اند.
جدول شماره 1. اظهارات متداول موافق و مخالف ورزش‌های میان‌تحصیلی
همچنین بعضی از مطالعه‌های کمی در طی زمان، دانشآموزان را همراه و تغییراتی را در زندگی آنها اندازه‌گیری کرده‌اند. این مطالعه‌ها پیشنهاد می‌کنند افراد جوانی که در تیم‌های ورزشی گوناگون بازی می‌کنند، به احتمال زیاد پس‌زمینه‌های ممتاز خوب اقتصادی دارند و قابلیت‌های شناخت و درک، عزت نفس و نمره‌های دانشگاهی و بازده فوق‌میانگین دارند. به عبارت دیگر، دانش‌آموزانی که وارد تیم‌ها می‌شوند و در تیم‌ها باقی می‌مانند، اغلب به شیوه‌های خاصی با دانشآموزان دیگری که ورزشکاران دبیرستانی شده‌اند، فرق می‌کنند.
این نوع روند انتخاب در بیشتر فعالیت‌های فوق برنامه‌ی درسی و نه فقط فعالیت‌های ورزشی متداول شده است. دانش‌آموزانی که مشارکت در فعالیت‌های رسمی و حمایتی مدرسه را انتخاب می‌کنند، کمی با دانشآموزان دیگر فرق می‌کنند. این اختلاف در فعالیت‌هایی بیشتر به چشم می‌خورد که در آن خودگزینشی دانش‌آموز با امتحانات و گزینش‌های رسمی ترکیب می‌شود که مربیان با معلمان دانش‌آموزانی برای مشارکت انتخاب می‌کنند. درباره‌ی فعالیت‌های ورزشی گوناگون، این خودگزینشی و انتخاب توسط مربی قوی است. زیرا در امتداد یک روند گزینشی طولانی مدت است که در فعالیت‌های ورزشی نونهالان شروع می‌شود و تا سال‌های آخر دبیرستان نیز ادامه می‌یابد.
تحقیقات نیز حکایت از آن دارند دانش‌آموزانی که برای سه سال در طول دبیرستان خود به انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع می‌پردازند، با دانش‌آموزانی فرق می‌کنند که از تیم‌ها دور می‌مانند یا اخراج می‌شوند. محققان بر این باورند که بازی با تیم‌های گوناگون باعث بالا رفتن موقعیت اجتماعی مردان و زنان جوان و همچنین کنترل بیشتر بر عامل پویایی روابط آنها می‌شود و با این کار آنها می‌توانند فعالیت جنسی را از دیدگاه خود تنظیم کنند. کسانی که از تیم‌ها دور مانده‌اند یا اخراج شده‌اند، احتمالاً بیشتر کسانی هستند که پس‌زمینه‌های اقتصادی مناسب‌تر دارند و قابلیت درک کمتر، عزت نفس کمتر و میانگین نمرات و کلاس پایین‌تری از کسانی دارند که در تیم‌ها باقی می‌مانند. همچنین نمرات و کلاس پایین‌تری از کسانی دارند که در تیم‌ها باقی می‌مانند. همچنین ورزشکارانی که از تیم‌های خود اخراج می‌شوند، معمولاً بی‌صلاحیتی خود را ابراز می‌کنند و بعد از ورزش بیرون می‌روند. این موضوع تضمین می‌کند که دانشآموزان غیرورزشکار تحصیلات پایین‌تری داشته‌اند، وقتی که محققان مطالعاتی را در دبیرستان‌ها انجام دادند و تحصیلات ورزشکاران و افراد عادی را مقایسه می‌کنند. همچنین این یافته‌ها حکایت از آن دارند که علاوه بر انتخاب در عمل، جریان پاکسازی پیچیده‌ای نیز وجود دارد که در فعالیت‌های ورزشی میان‌تحصیلی رخ می‌دهد. این جریانات ترکیب می‌شوند تا روی فردی که به انجام فعالیت ورزشی می‌پردازد یا نمی‌پردازد، تأثیر بگذارند.
پیچیدگی بیشتر تلاش‌های ما برای یادگیری اثرات انجام فعالیت‌های ورزشی دبیرستانی این است که بسیاری از دانشآموزان در تیم‌های گوناگون در فعالیت‌های میان تحصیلی و فوق برنامه‌ای دیگر نیز شرکت می‌کنند. تعیین این که کدام تغییرات در زندگی آنها به انجام فعالیت‌های ورزشی یا مشارکت در فعالیت‌های فوق برنامه‌ی دیگر مانند کار در کتاب سال، دانش‌آموز باشگاه دانشآموزان بودن، رهبری دانشآموزان را بر عهده گرفتن یا انجام خدمت به جامعه می‌انجامد، غیرممکن است. ردیابی تأثیر مشارکت ورزشی در زندگی شخص بالغ و حرفه‌ی او حتی بیشتر در پرسش و تردید قرار دارد. معنی‌هایی که افراد به مشارکت می‌دهند، با گذشت زمان تغییر و با نیروهای اجتماعی و فرهنگی مرتبط با جنسیت، نژاد و قومیت و طبقه‌ی اجتماعی تغییر می‌کنند.
عملکرد نیروهای اجتماعی و فرهنگی در اطلاعات رفتار جنسی دانشآموزان دبیرستانی ترسیم شده است. جلسه‌های مصاحبه با 611 دانش‌آموز 15 تا 18 ساله در نیویورک نشان داد که زنان نوجوان که به فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، فعالیت جنسی کمتری از زنان هم سن و سال خود دارند که به فعالیت‌های ورزشی نمی‌پردازند. البته مردان جوانی که به فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، فعالیت جنسی بیشتری از مردانی دارند که به فعالیت‌های ورزشی نمی‌پردازند. محققان بر این باورند که بازی با تیم‌های گوناگون باعث بالا رفتن موقعیت اجتماعی مردان و زنان جوان و همچنین کنترل بیشتر بر عامل پویایی روابط آنها می‌شود و با این کار آنها می‌توانند فعالیت جنسی را از دیدگاه خود تنظیم کنند. زنان جوان ممکن است از کنترل بیشتری برای مقاومت در برابر روابط جنسی استفاده کنند، در حالی که امکان دارد مردان جوان از کنترل خود برای به دست آوردن نظرات موافق زنان جوان استفاده کنند. بنابراین، مشارکت ورزشی ممکن است بر رفتار و روابط ورزشکاران تأثیر بگذارد، اما باید موضوع‌ها فرهنگی و عوامل پویایی روابط اجتماعی را درک کنیم تا توضیح دهیم که این امر چگونه رخ می‌دهد. مشارکت ورزشی نمی‌تواند جدای از معنای اجتماعی درک شود و معنای اجتماعی در آن دنیای واقعی ایجاد می‌شود که درک جنسیت، رنگ پوست، کلاس اجتماعی و عوامل دیگر نتایجی بر زندگی افراد دارند.
مطالعه‌های صورت گرفته طی 30 سال گذشته حکایت از آن دارد که:
1. وقتی در حال عمومی ساختن ارزش تحصیلی فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و دبیرستانی هستیم، باید دقیق باشیم. انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع اثرات سیستماتیک منفی را تولید نمی‌کند، اما به طور خودکار دانشآموزان دبیرستانی را به شکل مثبت تغییر نمی‌دهد و آنها را متفاوت از دانشآموزان دیگر دبیرستانی می‌سازد. معمولاً کسانی که در تیم‌ها کار می‌کنند، توسط مربیان انتخاب می‌شوند و پیش از اینکه یونیفورم بپوشند، برای بیش از یک سال در تیم باقی می‌مانند و افراد متفاوت‌تر از دانشآموزان دیگر هستند. بنابراین، یک مقایسه‌ی آماری بین ورزشکاران و افراد عادی، چیز زیادی را درباره‌ی تجربه‌های واقعی انجام فعالیت‌های ورزشی و نحوه‌ی تأثیر آنها بر زندگی افراد جوان نمی‌گوید.
2. اگر می‌خواهیم درباره‌ی اثر فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و دبیرستانی در زندگی دانشآموزان دبیرستانی مطالبی را یاد بگیریم، باید مطالعه‌های طولانی مدت را بر زندگی دانشآموزان و نه زندگی ورزشی آنها انجام دهیم. اگر درباره‌ی زندگی افراد جوان در کل مطالبی بدانیم نمی‌توانیم ادعا کنیم که تغییر مشارکت ورزشی از کارکردن در کار پاره‌وقت، حضور در جلسات تیم، نوشتن روزنامه‌ی دبستان و دبیرستان یا مراقبت از برادران و خواهران مؤثرتر باشد، آن هم وقتی از رشد و پیشرفت بحث می‌شود.
3. باید بررسی کنیم که چگونه زندگی تحصیل ورزشکاران گوناگون ممکن است از زندگی دانشآموزان دیگر متفاوت باشد. آیا کسانی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، حمایت و تشویق دانشگاهی بیشتر از خانواده، دوستان و معلمان نیاز دارند؟ آیا معلمان به شکل متفاوتی آنها را ارزیابی می‌کنند؟ آیا تصمیمات دانشگاهی متفاوتی از دانشآموزان دیگر را می‌توان گرفت؟ موضوع واجد شرایط بودن چگونه بر آن تصمیمات تأثیر می‌گذارد؟ آیا کسانی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، امتیازاتی را دریافت می‌کنند که نحوه‌ی نگرش آنها را نسبت به مدارس و تحصیلات آنها تغییر دهد؟ آیا هر کسی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازد، درمان مطلوب مشابهی را دریافت می‌کند؟ اگر دانش‌آموزی ورزشی را خارج از مدرسه انجام دهد، مانند مسابقه‌ی موتورسواری یا اسکیت نمایشی، آیا مثل بازی‌کردن در تیم بسکتبال پرچهره همان نتایج را دریافت می‌کند؟
4. ما باید تأثیر فعالیت‌های ورزشی متنوع را در فرهنگ دانش‌آموزی بزرگ‌تری مطالعه کنیم که در دبیرستان‌ها وجود دارد. شاید اهمیت اجتماعی فعالیت‌های ورزشی در نحوه‌ی ارتباط آن با عوامل پویایی روابط اجتماعی در کل مدرسه وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد به مطالعه‌ی این احتمال باید اولویت بیشتری از توجه کردن تنها به دانش‌آموزانی پرداخت که وارد تیم‌ها می‌شوند. فعالیت‌های ورزشی گوناگون احتمالاً روی بیش از چند ورزشکار تأثیر می‌گذارند.
منبع مقاله :
یزدانی، مجتبی؛ (1395)، ورزش و مدیریت جهادی، تهران: تیسا، چاپ اول
پیدایش فعالیت‌های ورزشی سازمان‌یافته جدید دقیقاً به آموزش و تحصیل در انگلستان و آمریکای شمالی بستگی دارد. البته تعداد کمی از مدارس خارج آمریکای شمالی و در بخش‌هایی از ژاپن از برنامه‌های ورزشی متنوع میان مدرسه‌ای از نظر مالی حمایت و سرمایه‌گذاری می‌کنند. فعالیت‌های ورزشی سازمان‌یافته برای نوجوانان و جوانان در بسیاری از کشورها به سمت سرمایه‌گذاری باشگاه ورزشی اجتماعی توسط اعضا یا ترکیبی از منابع عمومی و خصوصی گرایش دارند.
فعالیت‌های ورزشی میان مدرسه‌ای، به یک بخش قابل قبول و مهم دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های ایالات متحده تبدیل شده‌اند و در کانادا و مدارس ژاپن این فعالیت‌ها بسیار دارای اهمیت هستند. وقتی تأکید فعالیت‌های ورزشی روی چهره و نمادهای مرتبط با درس و مدرسه بیشتر می‌شود، بسیاری از افراد نگران ارتباط خود با موفقیت آموزشی فوق‌العاده در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها و تأثیر آن روی فعالیت‌های ورزشی هستند.
ورزش‌های میان مدرسه‌ای و دانشگاهی پیرامون چهار پرسش اصلی تمرکز دارد:
* دلایل موافق و مخالف فعالیت‌های ورزشی متنوع چیست؟
* برنامه‌های ورزشی میان مدرسه‌ای و دانشگاهی چگونه با تجربه‌های آموزشی ورزشکاران و دانشآموزان دیگر دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها مرتبط می‌شود؟
* برنامه‌های میان تحصیلی به عنوان سازمان‌های آموزشی و ساختاری تحصیلی چه تأثیری بر دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها دارند؟
* مشکلات عمده‌ی مرتبط با برنامه‌های ورزشی دبیرستانی و دانشگاهی چیست و چگونه ممکن است حل شود؟
دلایل موافق و مخالف فعالیت‌های ورزش متنوع
بیشتر افراد در ایالت متحده در فعالیت‌های ورزشی میان‌تحصیلی به خاطر بورس تحصیلی مشارکت می‌کنند. این برنامه‌ها بخش مورد انتظار زندگی در مدرسه است. البته کاهش بودجه و مشکلات بسیار زیاد دولتی در برنامه‌های خاص دبیرستانی و دانشگاهی باعث ایجاد پرسش‌هایی درباره‌ی نحوه‌ی ارتباط فعالیت‌های ورزشی با اهداف آموزشی و پیشرفت افراد جوان شده‌اند. همچنین پرسش‌های مشابهی درباره‌ی فعالیت‌های ورزشی میان دانشگاهی در مدارس کانادا به وجود آمده‌اند. پاسخ این پرسش‌ها، متنوع و گوناگون است. حمایت‌کنندگان از این برنامه ادعا می‌کنند که برنامه‌های ورزشی میان تحصیلی از هدف تحصیلی مدارس حمایت می‌کنند، در حالی که منتقدان ادعا دارند که در هدف تحصیلی مداخله ایجاد می‌کنند. روند خودگزینشی و انتخاب مربی به دانشآموزان این اطمینان را می‌دهد که ورزشکاران دبیرستانی اغلب خصوصیات متفاوت‌تری از دانشآموزان دیگری دارند که از پیش در تیم‌های ورزشی گوناگون بازی می‌کردند. آنها ممکن است چیزهایی را در ورزش یاد بگیرند، اما جدا کردن آن موضوع‌ها از آنچه در جریانات پیشرفت کلی رخ می‌دهد و به مشارکت ورزشی ارتباطی ندارد، مشکل است. وقتی افراد وارد این بحث می‌شوند، اغلب درباره‌ی منافع یا مشکلات مرتبط با برنامه‌های ورزشی متنوع بحث می‌کنند. حامیان به گزارش‌های موفق پر تب و تاب اشاره و منتقدان به موارد تکان‌دهنده سوء استفاده و افراطی‌گری اشاره می‌کنند؛ اما بررسی‌های دقیق، مواردی میان این دو را بیان می‌کنند. با این وجود، حامیان و منتقدان توجه ما را به موارد مهم در ارتباط بین فعالیت‌های ورزشی و تحصیلی معطوف می‌سازند.فعالیت‌های ورزشی میان‌دبیرستانی و تجربه‌های دانشآموزان دبیرستان
آیا برنامه‌های متنوع ورزشی بر تجربه‌های تحصیلی و پیشرفت دانشآموزان دبیرستان تأثیر می‌گذارد؟ جواب دادن به این پرسش بسیار مشکل است. تحصیل و پیشرفت در ارتباط با بسیاری از فعالیت‌ها و روابط رخ می‌دهند. حتی اگر برنامه‌های ورزشی متنوع در بعضی از مدارس و برای بعضی از دانشآموزان مهم باشد، آنها تنها یکی از تجربه‌های بسیار تأثیرگذار ذاتی هستند. تحقیقات کمی در این باره، معمولاً بر اساس نظریه‌ی کارکردگرایانه پایه‌ریزی شده است که ابتدا بر خصوصیات ورزش‌های متنوع و نحوه‌ی مقایسه کردن آن با ویژگی‌های دانشآموزان دیگر تمرکز می‌کند. تحقیق کمی که اغلب با راهنمایی نظریه‌های انتقادی و طرفداران «کنش متقابل» صورت می‌گیرد، توجه خود را به نحوه‌ی ارتباط فعالیت‌های ورزشی میان‌دانشگاهی با فرهنگ سراسری و کلی آموزشی و تحصیلی معطوف می‌کنند که در بین دانشآموزان دبیرستانی وجود دارند.بیشتر بخوانید: ورزش صبحگاهی و انگیزه تحصیلی
ورزشکاران دبیرستانی
مطالعه‌ها به طور مداوم نشان داده‌اند که دانشآموزان ورزشکار دبیرستانی نسبت به دانشآموزان غیرورزشکار دبیرستانی معمولاً میانگین نمرات بهتر، طرز برخورد مثبت‌تر به مدرسه، علاقه‌ی بیشتر به ادامه‌ی تحصیل پس از فارغ‌التحصیلی و موفقیت تحصیلی نسبتاً بهتری دارند. این اختلافات معمولاً معقول بوده‌اند و جدا کردن اثرات طبقه‌ی اجتماعی، پس‌زمینه‌ی خانوادگی، حمایت از طرف دوستان و آشنایان و عوامل دیگر مرتبط با وضعیت رده و عملکرد تحصیلی مشکل بوده است. البته عضویت در یک تیم دانشگاهی منبع باارزشی از موقعیت اجتماعی در بیشتر مدارس ایالات متحده است و به نظر می‌رسد که به بالا رفتن تجربه‌های تحصیلی بعضی از دانشآموزان، کاهش نرخ افت تحصیلی و افزایش تعیین هویت در مدرسه کمک کند. البته تحقیقات به ما نگفته است که چه مشارکت ورزشی باعث این تجربه‌های مثبت می‌شود.روند خودگزینشی و انتخاب مربی به دانشآموزان این اطمینان را می‌دهد که ورزشکاران دبیرستانی اغلب خصوصیات متفاوت‌تری از دانشآموزان دیگری دارند که از پیش در تیم‌های ورزشی گوناگون بازی می‌کردند. آنها ممکن است چیزهایی را در ورزش یاد بگیرند، اما جدا کردن آن موضوع‌ها از آنچه در جریانات پیشرفت کلی رخ می‌دهد و به مشارکت ورزشی ارتباطی ندارد، مشکل است.
البته بهترین توضیح منطقی برای اختلاف بین ورزشکاران و دانشآموزان دیگر در آن است که ورزش‌های میان تحصیلی مثل دیگر فعالیت‌های فوق‌برنامه، دانش‌آموزانی را جذب کند که از پیش، خصوصیات و مشخصه‌های مرتبط با موفقیت دانشگاهی و اجتماعی در دبیرستان داشته‌اند. در بیشتر مطالعات نمی‌توان این توضیح و مبحث را آزمایش کرد. چون محققان در واقع، دانشآموزان را در طول حرفه‌ی دبیرستانی خود دنبال نمی‌کنند تا بفهمند که چه تغییراتی و به چه دلیل در زندگی آنها رخ می‌دهند. معمولاً مطالعات، اطلاعاتی را گزارش می‌کنند و بعد دانشآموزان در یک نقطه‌ی زمانی جمع‌آوری شده است و بعد دانش‌آموزانی را که در ورزش و تیم‌های ورزشی بازی می‌کنند با دانشآموزان دیگر مقایسه می‌کنند. با این کار غیرممکن است محققان بگویند که آیا انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع در واقع افراد را تغییر می‌دهد یا این که دانش‌آموزانی که به تیم‌ها وارد می‌شوند، توسط مربیان انتخاب می‌شوند و برای عضویت دائم در تیم‌ها برگزیده می‌شوند با دانشآموزان دیگری که از قبل ورزشکار شده‌اند، فرق می‌کنند. واقعیت محض آن است که افراد جوان در طول همان سال‌هایی رشد و تکامل پیدا می‌کنند که در تیم‌های ورزشی متنوع بازی می‌کنند و این به معنای آن نیست که مشارکت ورزش باعث رشد و پیشرفت می‌شود. به طور کلی، نوجوانان چهارده تا شانزده‌ساله به روش‌های بسیاری رشد و تکامل پیدا می‌کنند و این رشد و تکامل ارتباطی با انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع و گوناگون ندارد. بیشتر مطالعه‌ها بین فعالیت‌ها و تجربه‌هایی که ممکن است باعث رشد و تکامل در بین دانشآموزان شود فرقی قائل نشده‌اند.
جدول شماره 1. اظهارات متداول موافق و مخالف ورزش‌های میان‌تحصیلی
|
مخالف |
موافق |
|
آنها توجه دانشآموزان را از فعالیت‌های دانشگاهی منحرف می‌کنند. |
این فعالیت‌ها تنها شامل دانشآموزان مدارس و باعث افزایش علاقه به فعالیت‌های دانشگاهی می‌شود. |
همچنین بعضی از مطالعه‌های کمی در طی زمان، دانشآموزان را همراه و تغییراتی را در زندگی آنها اندازه‌گیری کرده‌اند. این مطالعه‌ها پیشنهاد می‌کنند افراد جوانی که در تیم‌های ورزشی گوناگون بازی می‌کنند، به احتمال زیاد پس‌زمینه‌های ممتاز خوب اقتصادی دارند و قابلیت‌های شناخت و درک، عزت نفس و نمره‌های دانشگاهی و بازده فوق‌میانگین دارند. به عبارت دیگر، دانش‌آموزانی که وارد تیم‌ها می‌شوند و در تیم‌ها باقی می‌مانند، اغلب به شیوه‌های خاصی با دانشآموزان دیگری که ورزشکاران دبیرستانی شده‌اند، فرق می‌کنند.
این نوع روند انتخاب در بیشتر فعالیت‌های فوق برنامه‌ی درسی و نه فقط فعالیت‌های ورزشی متداول شده است. دانش‌آموزانی که مشارکت در فعالیت‌های رسمی و حمایتی مدرسه را انتخاب می‌کنند، کمی با دانشآموزان دیگر فرق می‌کنند. این اختلاف در فعالیت‌هایی بیشتر به چشم می‌خورد که در آن خودگزینشی دانش‌آموز با امتحانات و گزینش‌های رسمی ترکیب می‌شود که مربیان با معلمان دانش‌آموزانی برای مشارکت انتخاب می‌کنند. درباره‌ی فعالیت‌های ورزشی گوناگون، این خودگزینشی و انتخاب توسط مربی قوی است. زیرا در امتداد یک روند گزینشی طولانی مدت است که در فعالیت‌های ورزشی نونهالان شروع می‌شود و تا سال‌های آخر دبیرستان نیز ادامه می‌یابد.
تحقیقات نیز حکایت از آن دارند دانش‌آموزانی که برای سه سال در طول دبیرستان خود به انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع می‌پردازند، با دانش‌آموزانی فرق می‌کنند که از تیم‌ها دور می‌مانند یا اخراج می‌شوند. محققان بر این باورند که بازی با تیم‌های گوناگون باعث بالا رفتن موقعیت اجتماعی مردان و زنان جوان و همچنین کنترل بیشتر بر عامل پویایی روابط آنها می‌شود و با این کار آنها می‌توانند فعالیت جنسی را از دیدگاه خود تنظیم کنند. کسانی که از تیم‌ها دور مانده‌اند یا اخراج شده‌اند، احتمالاً بیشتر کسانی هستند که پس‌زمینه‌های اقتصادی مناسب‌تر دارند و قابلیت درک کمتر، عزت نفس کمتر و میانگین نمرات و کلاس پایین‌تری از کسانی دارند که در تیم‌ها باقی می‌مانند. همچنین نمرات و کلاس پایین‌تری از کسانی دارند که در تیم‌ها باقی می‌مانند. همچنین ورزشکارانی که از تیم‌های خود اخراج می‌شوند، معمولاً بی‌صلاحیتی خود را ابراز می‌کنند و بعد از ورزش بیرون می‌روند. این موضوع تضمین می‌کند که دانشآموزان غیرورزشکار تحصیلات پایین‌تری داشته‌اند، وقتی که محققان مطالعاتی را در دبیرستان‌ها انجام دادند و تحصیلات ورزشکاران و افراد عادی را مقایسه می‌کنند. همچنین این یافته‌ها حکایت از آن دارند که علاوه بر انتخاب در عمل، جریان پاکسازی پیچیده‌ای نیز وجود دارد که در فعالیت‌های ورزشی میان‌تحصیلی رخ می‌دهد. این جریانات ترکیب می‌شوند تا روی فردی که به انجام فعالیت ورزشی می‌پردازد یا نمی‌پردازد، تأثیر بگذارند.
پیچیدگی بیشتر تلاش‌های ما برای یادگیری اثرات انجام فعالیت‌های ورزشی دبیرستانی این است که بسیاری از دانشآموزان در تیم‌های گوناگون در فعالیت‌های میان تحصیلی و فوق برنامه‌ای دیگر نیز شرکت می‌کنند. تعیین این که کدام تغییرات در زندگی آنها به انجام فعالیت‌های ورزشی یا مشارکت در فعالیت‌های فوق برنامه‌ی دیگر مانند کار در کتاب سال، دانش‌آموز باشگاه دانشآموزان بودن، رهبری دانشآموزان را بر عهده گرفتن یا انجام خدمت به جامعه می‌انجامد، غیرممکن است. ردیابی تأثیر مشارکت ورزشی در زندگی شخص بالغ و حرفه‌ی او حتی بیشتر در پرسش و تردید قرار دارد. معنی‌هایی که افراد به مشارکت می‌دهند، با گذشت زمان تغییر و با نیروهای اجتماعی و فرهنگی مرتبط با جنسیت، نژاد و قومیت و طبقه‌ی اجتماعی تغییر می‌کنند.
عملکرد نیروهای اجتماعی و فرهنگی در اطلاعات رفتار جنسی دانشآموزان دبیرستانی ترسیم شده است. جلسه‌های مصاحبه با 611 دانش‌آموز 15 تا 18 ساله در نیویورک نشان داد که زنان نوجوان که به فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، فعالیت جنسی کمتری از زنان هم سن و سال خود دارند که به فعالیت‌های ورزشی نمی‌پردازند. البته مردان جوانی که به فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، فعالیت جنسی بیشتری از مردانی دارند که به فعالیت‌های ورزشی نمی‌پردازند. محققان بر این باورند که بازی با تیم‌های گوناگون باعث بالا رفتن موقعیت اجتماعی مردان و زنان جوان و همچنین کنترل بیشتر بر عامل پویایی روابط آنها می‌شود و با این کار آنها می‌توانند فعالیت جنسی را از دیدگاه خود تنظیم کنند. زنان جوان ممکن است از کنترل بیشتری برای مقاومت در برابر روابط جنسی استفاده کنند، در حالی که امکان دارد مردان جوان از کنترل خود برای به دست آوردن نظرات موافق زنان جوان استفاده کنند. بنابراین، مشارکت ورزشی ممکن است بر رفتار و روابط ورزشکاران تأثیر بگذارد، اما باید موضوع‌ها فرهنگی و عوامل پویایی روابط اجتماعی را درک کنیم تا توضیح دهیم که این امر چگونه رخ می‌دهد. مشارکت ورزشی نمی‌تواند جدای از معنای اجتماعی درک شود و معنای اجتماعی در آن دنیای واقعی ایجاد می‌شود که درک جنسیت، رنگ پوست، کلاس اجتماعی و عوامل دیگر نتایجی بر زندگی افراد دارند.
بیشتر بخوانید: برنامه‌های ورزشی برای گروه‌های سنی مختلف
نکات قابل توجه تحقیقات
درباره‌ی فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و دبیرستانی و تجربه‌های افراد جوان، تحقیقات چه نکته‌هایی را به ما خاطرنشان می‌سازند؟مطالعه‌های صورت گرفته طی 30 سال گذشته حکایت از آن دارد که:
1. وقتی در حال عمومی ساختن ارزش تحصیلی فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و دبیرستانی هستیم، باید دقیق باشیم. انجام فعالیت‌های ورزشی متنوع اثرات سیستماتیک منفی را تولید نمی‌کند، اما به طور خودکار دانشآموزان دبیرستانی را به شکل مثبت تغییر نمی‌دهد و آنها را متفاوت از دانشآموزان دیگر دبیرستانی می‌سازد. معمولاً کسانی که در تیم‌ها کار می‌کنند، توسط مربیان انتخاب می‌شوند و پیش از اینکه یونیفورم بپوشند، برای بیش از یک سال در تیم باقی می‌مانند و افراد متفاوت‌تر از دانشآموزان دیگر هستند. بنابراین، یک مقایسه‌ی آماری بین ورزشکاران و افراد عادی، چیز زیادی را درباره‌ی تجربه‌های واقعی انجام فعالیت‌های ورزشی و نحوه‌ی تأثیر آنها بر زندگی افراد جوان نمی‌گوید.
2. اگر می‌خواهیم درباره‌ی اثر فعالیت‌های ورزشی دانشگاهی و دبیرستانی در زندگی دانشآموزان دبیرستانی مطالبی را یاد بگیریم، باید مطالعه‌های طولانی مدت را بر زندگی دانشآموزان و نه زندگی ورزشی آنها انجام دهیم. اگر درباره‌ی زندگی افراد جوان در کل مطالبی بدانیم نمی‌توانیم ادعا کنیم که تغییر مشارکت ورزشی از کارکردن در کار پاره‌وقت، حضور در جلسات تیم، نوشتن روزنامه‌ی دبستان و دبیرستان یا مراقبت از برادران و خواهران مؤثرتر باشد، آن هم وقتی از رشد و پیشرفت بحث می‌شود.
3. باید بررسی کنیم که چگونه زندگی تحصیل ورزشکاران گوناگون ممکن است از زندگی دانشآموزان دیگر متفاوت باشد. آیا کسانی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، حمایت و تشویق دانشگاهی بیشتر از خانواده، دوستان و معلمان نیاز دارند؟ آیا معلمان به شکل متفاوتی آنها را ارزیابی می‌کنند؟ آیا تصمیمات دانشگاهی متفاوتی از دانشآموزان دیگر را می‌توان گرفت؟ موضوع واجد شرایط بودن چگونه بر آن تصمیمات تأثیر می‌گذارد؟ آیا کسانی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، امتیازاتی را دریافت می‌کنند که نحوه‌ی نگرش آنها را نسبت به مدارس و تحصیلات آنها تغییر دهد؟ آیا هر کسی که به انجام فعالیت‌های ورزشی می‌پردازد، درمان مطلوب مشابهی را دریافت می‌کند؟ اگر دانش‌آموزی ورزشی را خارج از مدرسه انجام دهد، مانند مسابقه‌ی موتورسواری یا اسکیت نمایشی، آیا مثل بازی‌کردن در تیم بسکتبال پرچهره همان نتایج را دریافت می‌کند؟
4. ما باید تأثیر فعالیت‌های ورزشی متنوع را در فرهنگ دانش‌آموزی بزرگ‌تری مطالعه کنیم که در دبیرستان‌ها وجود دارد. شاید اهمیت اجتماعی فعالیت‌های ورزشی در نحوه‌ی ارتباط آن با عوامل پویایی روابط اجتماعی در کل مدرسه وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد به مطالعه‌ی این احتمال باید اولویت بیشتری از توجه کردن تنها به دانش‌آموزانی پرداخت که وارد تیم‌ها می‌شوند. فعالیت‌های ورزشی گوناگون احتمالاً روی بیش از چند ورزشکار تأثیر می‌گذارند.
منبع مقاله :
یزدانی، مجتبی؛ (1395)، ورزش و مدیریت جهادی، تهران: تیسا، چاپ اول
