جستاری در چیستی، چرایی و چگونگی یک هجمه فرهنگی
خانواده به عنوان پایه تربیتی جامعه ایرانی در گذشته و اکنون توسط جریان‌های استعماری مورد هجمه‌های مختلفی قرار گرفته است. از ایده زندگی در خانه های مجردی و ترویج روابط آزاد تا تلاش برای رفع قبح از طلاق و تبدیل آن به حسن و کلاس اجتماعی همه را می‌توان در دایره فعالیت‌های خانواده ستیز جریان‌های استعماری در ایران تعریف کرد. اما چندی است با پیشرفت فضای رسانه‌ای نوع این هجمه‌ها هم به‌روز‌رسانی شده است و شیوه‌های نوینی برای بیشتر شدن گسست‌های خانوادگی و جلوگیری از تشکیل خانواده به شیوه صحیح در دستور کار جریان‌های ضد فرهنگی قرار گرفته است.
ازدواج سفید نسخه‌ای پیچیده شده است که اگرچه در حال حاضر عده کمی از جوانان ایرانی به آن واکنش مثبت نشان داده‌اند، اما اگر به روشنگری و مقابله با آن نپردازیم در مدت زمانی کوتاه‌تر از آنچه ما فکر می‌کنیم به عنوان یک فرهنگ ثانویه در ایران پذیرفته خواهد شد و اگر این اتفاق بیفتد دیگر نمی‌توان در مقابل آن حرکت مثمر ثمری انجام داد.
طرح ازدواج سفید یکی از همان طرح‌های به‌روز‌رسانی شده برای مقابله با خانواده متعهد است که چند سالی است بوق‌های رسانه‌ای جریان‌های استعماری برای آن تبلیغ می‌کنند و به عنوان جای‌گزین ازدواج مطرح میشود. سرمایه‌گذاری جریان‌های معاند برای ترویج این سبک از زندگی بسیار عجیب است و آنان که فضای رسانه‌ای را می‌شناسند تایید می‌کنند که ترویج شیوه‌های نوین باهمباشی به جای ازدواج اصیل جزء موضوعات ترند در رسانه‌های معاند است.
ازدواج سفید چیست؟
در مورد ازدواج سفید تعاریف مختلفی بیان میشود. این نوع ازدواج در برخی از کشورها به عنوان ازدواج کامن‌لا یا ازدواج عرفی شناخته میشود که در واقع نوعی ازدواج غیر رسمی است، ولی مطابق قانون و عرف جامعه آن کشورها مسئولیت‌های قانونی را متوجه زوجین می‌کند؛ اما در بسیاری از کشورها ازدواج سفید در واقع نوعی از باهمباشی بدون مسئولیت است؛ به گونه‌ای که طرفین می‌توانند هر زمانی به این رابطه پایان دهند؛ این نوع ازدواج در فرانسه و انگلستان به ازدواج بدون وصال[1] مشهور است. اما در ایران ازدواج سفید بیشتر به نوعی زندگی دوستانه و فارغ از مسئولیت گفته میشود که طرفین هیچ‌گونه تعهدی نسبت به یکدیگر ندارند و بر‌خلاف قانون و شرع اسلامی فقط به نوعی شریک جنسی یکدیگر می‌باشند.[2]
ازدواج سفید را به هرگونه تعریف کنیم یقینا در تعارض با ازدواج اصیل است و باعث میشود تا تمام مزایای ازدواج اصیل برای فرد و بالتبع برای جامعه از بین برود و با تعالی جامعه در تضاد جدی است.
در ایران ازدواج سفید بیشتر به نوعی زندگی دوستانه و فارغ از مسئولیت گفته میشود که طرفین هیچ‌گونه تعهدی نسبت به یکدیگر ندارند و بر‌خلاف قانون و شرع اسلامی فقط به نوعی شریک جنسی یکدیگر می‌باشند
فعالیت‌های ترویجی در مورد ازدواج سفید
ازدواج سفید در واقع یک انتقال فرهنگی است به این معنا که این نوع ازدواج در جوامعی که محور تعاملات خود را بر اساس روابط آزاد و افسار گسیخته تعریف کرده‌اند یک مسئله پذیرفته شده است که با فرهنگ و سبک زندگی غلط آن منطقه هم‌خوانی دارد اما در کشورهای شرقی مخصوصا کشورهای اسلامی این سبک از ازدواج اصلا پذیرفته شده نیست اما غرب برای سیطره فرهنگی و اجتماعی اقدام به انتقال این نوع از سبک ازدواج به ایران نمود.
سریالی برای انتقال فرهنگ
فیلم‌ها و سریال‌های در صد سال اخیر یکی از ابزارهای مهم انتقال فرهنگ بوده و هستند. یکی از سریال‌هایی که برای انتقال فرهنگ ازدواج سفید به ایران ساخته شد سریال Friends یا همان دوستان بود این سریال یک مجموعه سیت کام[3] است که توسط دیوید کرین و مارتا کافمن ساخته شده ودر 10 فصل و 260 قسمت از سپتامبر ۱۹۹۴ تا ماه مه ۲۰۰۴ از شبکه ان‌بی‌سی پخش.[4]
در این سریال دوستانی به تصویر کشیده شده‌اند که خارج از قواعد خانواده به زندگی دوستانه و به نوعی باهمباشی می‌پردازند و با هم هم‌خانه می‌شوند و گاهی از هم جدا می‌شوند و باقی ماجرا... نکته جالب این است که دقیقا در زمانی که این سریال در تلوزیون امریکا در حال پخش است بدون هیچ فاصله‌ای با زیر‌نویس فارسی در اختیار جوانان ایرانی قرار میگیرد و همین به روز بودن باعث استقبال جوانان ایرانی میشود.
حال سوال این است در زمانی که بخشی از مالیات پرداختی مردم امریکا برای ساخته شدن سریال دوستان هزینه میشود، کدامین دست پنهان با هزینه‌های کلان اقدام به ترجمه و زیر‌نویس این سریال برای جوان ایرانی می‌کند و کدام نیت خیری می‌تواند در پشت پرده این ماجرا قرار بگیرد؟! دوستان در واقع نوع جدیدی از زندگی را برای جوان ایرانی به نمایش گذاشت که تا قبل از آن نسبت به آن واهمه داشته و شاید اصلا به آن فکر نمی‌کرد.
از فعالیت‌های مستقیم دولت‌های استعمار‌گر که بگذریم پیاده نظام داخلی و اپوزوسیون خارج نشین هم برای نهادینه کردن این سبک از زندگی پا به میدان گذاشتند؛ به عنوان مثال ماهنامه زنان امروز یکی از مجله‌هایی بود که بعد از یک دوره هفت ساله توقیف مجدد در خرداد 93 مجوز فعالیت گرفت؛ اما به دلیل پرداختن به موضوع ازدواج سفید و ترویج آن به جرم «اشاعه فحشا و منکرات و انتشار مطالب خلاف عفت عمومی» و «اخلال به مبانی و احکام اسلام»[5] در هفتم اردیبهشت 1394 مجددا توقیف شد.
علاوه بر آن شبکه هایی مثل فارسی‌وان و جم تی‌وی تلاش می‌کنند با ساخت و یا دوبله فیلم‌هایی با محتوای روابط آزاد قبح اجتماعی این نوع زندگی را شکسته و به نوعی آن نظریه انتزاعی را صورت عینیت بخشیده و آن را ملموس و دست‌یافتنی نشان دهند؛
از طرفی رسانه‌های فارسی زبان و شبکه‌های اجتماعی که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند به شدت برای ترویج این نوع ازدواج در ایران سرمایه‌گذاری نمود‌ند و بنا بر یک آمار غیر رسمی در شش سال گذشته بیش از 400 مصاحبه و گزارش فقط از یازده رسانه فارسی زبان غیر داخلی در تایید ازدواج سفید منتشر شده است.
علاوه بر آن شبکه هایی مثل فارسی‌وان و جم تی‌وی تلاش می‌کنند با ساخت و یا دوبله فیلم‌هایی با محتوای روابط آزاد قبح اجتماعی این نوع زندگی را شکسته و به نوعی آن نظریه انتزاعی را صورت عینیت بخشیده و آن را ملموس و دست‌یافتنی نشان دهند؛ نکته جالب این است که مروجان ازدواج سفید در دفاع تمام قد از این سبک زندگی، سراسر آن را حسن بیان کرده و هیچ عیبی بر قامت نظریه خود نمی‌بینند اما همین جماعت به ازدواج‌های اصیل و سنتی که می‌رسند به بر شمردن معایب بی حد و حصر آن می‌پردازند؛ گو اینکه نسل بشر تا کنون به واسطه ازدواج سفید باقی مانده است و هزاران سال است که بشربا مدل ازدواج سفید زیست می‌کند!
ازدواج سفید نسخه‌ای پیچیده شده است که اگرچه در حال حاضر عده کمی از جوانان ایرانی به آن واکنش مثبت نشان داده‌اند، اما اگر به روشنگری و مقابله با آن نپردازیم در مدت زمانی کوتاه‌تر از آنچه ما فکر می‌کنیم به عنوان یک فرهنگ ثانویه در ایران پذیرفته خواهد شد و اگر این اتفاق بیفتد دیگر نمی‌توان در مقابل آن حرکت مثمر ثمری انجام داد.
نویسنده: عبدالصالح شمس‌اللهی
منابع و پی نوشتها
[1] انگلیسی White marriage ، فرانسوی Mariage blanc
[2] ر ک: سایت ویکی پدیا واژه ازدواج سفید
[3] نوعی از کمدی است که به آن کمدی موقعیت گفته میشود به این صورت که طنز در فضای زندگی عادی رخ میدهد و ژانر مخصوص و غیر واقعی ندارد و بیشتر از نوع تعاملات اجتماعی نشئت میگیرد.
[4] رک: سایت ویکی پدیا، ذیل واژه سریال دوستان
[5] قانون مطبوعات، بند ۲ از ماده ۶
