به عفونت معده، گاستروانتریت نیز می‌گویند. نوزادان و کودکان زیر ۵ سال، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. برآورد شده است که دلیل ۵ ,۱ میلیون مراجعه کودکان به مطب پزشک و ۲۰۰۰۰۰ مورد بستری کودکان در سال، این بیماری است.
علل عفونت معده نوزاد
عامل عفونت معده نوزاد، ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها هستند. هر چند ویروس عامل اصلی آن است. این موارد به گاستروانتریت ویروسی یا گاستروانتریت حاد نامیده می‌شوند. حاد به این معنی است که علائم به سرعت ظاهر می‌شوند.نورویروس و روتاویروس دو نوع ویروس هستند که عامل بیشتر موارد گاستروانتریت ویروسی هستند. بر اساس کتاب Merck Manual، نوروویروس در ایالات متحده رایج است، در حالی که روتاویروس در سراسر جهان شیوع بیشتری دارد. در برخی موارد نیز، آسترو ویروس یا آدنویروس عامل این بیماری هستند.
ویروس‌ها از فرد آلوده به دیگران منتقل می‌شوند. کودکان اغلب در مدرسه، مهد کودک و دیگر مکان‌های عمومی، مانند استخر شنا، در معرض ویروس قرار می‌گیرند. معمولا به دلیل عدم شستن صحیح دست‌ها پس از دستشویی رفتن و یا نشستن دست مادران پس از تعویض پوشک نوزاد، ویروس منتقل می‌شود. ویروس می‌تواند روی اسباب بازی‌ها، کتاب‌ها یا مواد غذایی زندگی کند و کودکان دیگر را آلوده کند. عطسه و پخش شدن آب دهان نیز موجب گسترش ویروس می‌شود.
عامل عفونت های باکتریایی دستگاه گوارش E. coli، salmonella و سایر باکتری‌های موجود در مواد غذایی و نوشیدنی‌های آلوده (مانند آب آلوده) است. همچنین تماس با حیواناتی - به ویژه دوزیستان، پرندگان و خزندگان - که به باکتری آلوده هستند، منجر به بیماری می‌شود.
آب آلوده به دلیل داشتن انگل‌ها و سموم شیمیایی مانند آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه، یکی از دلایل اصلی ابتلا به گاستروانتریت است. برخی از دارو‌ها نیز ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی، موجب اسهال شده و در نهایت به گاستروانتریت منجر شود.
نشانه‌های عفونت معده
استفراغ و اسهال دو نشانه اصلی ابتلا به عفونت معده ویروسی است. سایر نشانه‌ها عبارتند از:حالت تهوع
تب با درجه پایین
گرفتگی و درد شکم
سردرد
بی اشتهایی
این نشانه‌ها یک تا دو روز پس از ورود عامل بیماری زا به بدن، دیده می‌شود. بسته به نوع ویروسی که باعث بیماری شده، دوره عفونت ممکن است یک تا ۱۰ روز طول بکشد. برای نمونه، دوره بیماری اگر عامل روتاویروس باشد ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد، در حالی که نوروویروس به طور معمول تنها یک تا سه روز طول می‌کشد.
نشانه‌های کمتر شایع عفونت معده، سردرد و درد‌های عضلانی است.
در صورت ابتلای کودک به اسهال بیش از حد، استفراغ و یا عدم مصرف مایعات به اندازه کافی، بدن دچار کم آبی (دی هیدراسیون) می‌شود که مشکلی جدی است.
نشانه‌های کم آبی بدن شامل موارد زیر است:
دهان و زبان مرطوب
کاهش تولید ادرار (کاهش تعداد پوشک‌های خیس نوزاد)
کاهش وزن (در حدود ۳ درصد)
بالا رفتن دمای بدن
در صورت کم آبی شدید بدن، کودک بی قرار، نا آرام، تحریک پذیر و عصبی می‌شود. در صورت مشاهده نشانه‌های کم آبی در نوزادان بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. کم آبی شدید در نوزادان موجب بروز نشانه‌های زیر می‌شود:
بدون گریه اشک
گود افتادن ملاج نرم سر
گود افتادن چشم‌ها و گونه‌ها
خشکی دهان
کاهش ادرار (خشک بودن پوشک به مدت ۳ ساعت یا بیشتر)
کاهش انرژی
درمان عفونت معده نوزاد
همانند بسیاری از عفونت‌های ویروسی دیگر، درمان خاصی برای عفونت معده نوزاد وجود ندارد. برای ویروس عفونت معده هیچ گونه واکسنی (مانند دیگر انواع آنفولانزا) وجود ندارد، زیرا یک آنفولانزای واقعی نیست. با این وجود، دو واکسن برای پیشگیری از ابتلا به روتاویروس وجود دارد که ممکن است در هنگام واکسیناسیون نوزاد، آن را به شما توصیه کنند.هنگامی که نوزاد به عفونت معده دچار می‌شود، بایستی درمان‌های رایج برای استفراغ و اسهال را به کار برد تا از بروز کم آبی بدن جلوگیری شود. بایستی مایعات بیشتری به نوزاد داد و از دادن نوشیدنی‌هایی که موجب استفراغ و اسهال می‌شوند، اجتناب کرد.
دارو‌های ضد اسهال برای درمان عفونت معده نوزاد توصیه نمی‌شود. آنتی بیوتیک‌ها نیز برای درمان عفونت معده موثر نیستند، زیرا بسیاری از بیماری‌های معده از ویروس‌ها هستند و نه باکتری ها.
در گام نخست درمان، مقادبر زیادی آب و مایعات به کودک بدهید تا از کم آبی بدن او جلوگیری کنید. هنگامی که دیگر تمایلی به نوشیدن مایعات نداشت، می‌توانید به تدریج رژیم غذایی متناسب را از سر بگیرید.
معمولا پدر و مادرها، برای درمان اسهال کودکان رژیم BRAT را برایشان در نظر می‌گیرند. این رژیم شامل موز، برنج، سیب زمینی و نان تست است. از آنجایی که این غذا‌ها سرشار از املاح و مواد معدنی هستند، به کاهش اسهال کمک می‌کنند. اما رژیم غذایی BRAT مواد مغذی اندکی دارد و نباید طولانی مدت مصرف شود.
یکی از تصورات غلط رایج در درمان اسهال این است که ORS یا محلول‌های الکترولیتی دیگر اسهال را از بین می‌برند. این محلول‌ها برای درمان روتا ویروس و سایر علل اسهال نیست، اما کمک می‌کند تا بدن کودک دچار کم آبی نشود.
سخن آخر
به طور کلی، عفونت معده به سادگی در بین کودکان منتقل شده و معمولا بدون نشانه خاصی است. از دست دادن آب بدن بزرگترین نگرانی در مورد این بیماری است؛ بنابراین بایستی بدن کودک را هیدراته نگاه دارید و مراقب بروز نشانه‌های کم آبی بدن باشید. اگر متوجه هر یک از علایم شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.منبع: سایت ستاره
