خطرات مرگبار روابط اجتماعی بدون مرز

در نوشتار قبلی به این مطلب اشاره کردیم که آیین مقدس اسلام برای تمام ابعاد و شئون زندگی انسان چارچوب و برنامه هایی مشخص و متقن ارائه کرده است که رعایت آن قوانین و برنامه ها ضامن سعادت و سلامت روح و جسم انسان می باشد. در خصوص سلامت و امنیت روابط اجتماعی نیز برخی اصول اخلاقی را مورد بررسی قرار دادیم، که ارتباط مستقیمی با سلامت، امنیت و سعادت انسان در روابط اجتماعی دارد. در این قسمت به نوع دیگری از نحوه روابط بین افراد و پیامدهای آن اشاره می کنیم که به صورت نا صحیح صورت می گیرد.
 

به طور کلی اگر اصول و شاخص های دینی را در روابط اجتماعی حذف کنیم، به گونه ای که ارتباط با دیگران بر اساس ضوابط دینی، اخلاقی، و شرعی پایه ریزی نشود، خواه ناخواه ارتباطات اجتماعی دست خوش آسیب و بحران اخلاقی خواهند شد، در یک تعریف ساده به رابطه ای نامشروع اطلاق می شود که شرع، عقلانیت، اخلاق در آن جایگاهی نداشته باشد و تنها ارتباطات بر اساس خواهش و امیال شهوانی و نفسانی شکل گیرد.  این چنین ارتباطی می تواند در قالب یک دوستی با جنس مخالف و یا حتی هم جنس بر قرار شود، و یا اینکه در فضای مجازی باشد و یا در فضای حقیقی.

هر گاه روابط انسان از چارچوب اصولی و شرعی خود خارج شود و مدیریت ارتباطات بر اساس امیال و کشش های حیوانی تعریف شود انسان در باتلاقی از سختی ها گرفتار می شود، به طوری که روح آرامش و سعادت را از آنها سلب می نماید، فطرت انسان با ارتباط با خدای متعال به آرامش می رسد،[1] ولی افرادی که گرایش به گناه و تباهی دارند آن را در ارتباط نامشروع با دیگران جستجو می کنند و همین امر یعنی فاصله گرفتن از آرامش واقعی و گرفتار شدن در عذاب دنیوی و اخروی به گونه ای است که گویا آنها در همین دنیا در جهنمی از عذاب قرار گرفته، ولی خود متوجه این عذاب نیست: «یَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحیطَةٌ بِالْکافِرینَ؛[2] آنان با عجله از تو عذاب مى‏ طلبند، در حالى که جهنم به کافران احاطه دارد!» مفسران قرآن در ذیل این آیه شریف بعد از بیان این مطلب که قرآن به صورت یک امر فعلى از آن یاد مى‏ کند و مى‏ گوید: جهنم گویى هم اکنون آنها را احاطه کرده است! در اینجا تفسیر دقیقترى نیز براى این آیه وجود دارد و آن اینکه جهنم از دو نظر هم اکنون به معنى واقعى کلمه این گروه را احاطه کرده است.
یکی دیگر از تبعات شوم و ویرانگر ارتباطات بدون مرز و غیر مدیریت شده که هیچ گونه ضابطه ی شرعی ندارد از دست دادن جایگاه اجتماعی است، بسیار روشن است، هرگاه در محیط خانواده، یا در کوچه و محله ای شخص هرزه و هوسبازی وجود داشته باشد کسی حس خوبی نسبت به او ندارد و  همه از او کناره گیری می کنند.
نکته اول: ابتدا به جهنم دنیا اشاره می کنند که این جهنم در واقع بازگشت و اثر تکوینی و طبیعی رفتارهای شرک آلود و گناهان مختلف است، گناه و معصیت زندگی انسان را زهر آلود می کند، اختلاف، حسادت، خون ریزی، دنیا طلبی، صدارت طلبی و تکبر و شهوت پرستی، چیزی نیستند که برای انسان آرامش واقعی را به دنبال داشته باشد، ثمره این رفتاری ناپسند جهنم و عذاب دنیوی است که لذت واقعی را حتی در دنیا از انسان های گنهکار سلب می کند.

نکته دوم: اینکه مفسران به این موضوع اشاره کرده اند که جهنم هم اکنون وجود دارد و طبق برخی تحلیل های تفسیری در باطن همین دنیا قابل مشاهده است و به این ترتیب حقیقتاً کافران را احاطه کرده است.[3] در آیه 5 و 6 و 7 سوره تکاثر نیز به آن اشاره شده: «کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّها عَیْنَ الْیَقِینِ؛[4] چنان نیست که شما خیال مى‏ کنید؛ اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشتید (افزون طلبى شما را از خدا غافل نمى‏کرد)!قطعاً شما جهنّم را خواهید دید!سپس (با ورود در آن) آن را به عین الیقین خواهید دید.»

یکی از نعمت های بسیار ارزشمندی که خدای متعال در اختیار انسان قرار داده نعمت بهره مندی از خانواده و همسر است که مایع آرامش و راحتی انسان است، موضوع مهمی که خدای متعال در قرآن کریم نسبت به آن این گونه متذکر انسان می شود: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها؛[5] و از نشانه‏ هاى او اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید،» ولی چه بسیار افرادی شهوت گرایی که به واسطه ی هرزه گری و ارتباط نامشروع با دیگران  زمینه جدایی و اختلاف و طلاق  را با همسر خود فراهم کرده اند، و خود را از داشتن زندگی آرام و همسر مناسب محروم می کنند روانشناسان اسلامی بر این باورند شهوت تنوع طلبی که در برخی افراد وجود دارد، به طوری که نمی توانند به داشته های متعارف خود تمرکز داشته باشند، و به یک نفر به طور پایدار عشق بورزند موجب جدایی می شود،[6] تنوع طلبی مذمومی که در منابع روایی این چنین از آن نکوهش شده است: «إِنَ‏ اللَّهَ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏ یُبْغِضُ‏ أَوْ یَلْعَنُ‏ کُلَ‏ ذَوَّاقٍ‏ مِنَ‏ الرِّجَالِ‏ وَ کُلَ‏ ذَوَّاقَةٍ مِنَ‏ النِّسَاءِ؛[7] پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: «خداوند عز و جل هر مرد بُلهوس و هر زن بُلهوسى را دشمن مى‏دارد یا از رحمت خود، دور مى ‏سازد.»

یکی دیگر از تبعات شوم و ویرانگر ارتباطات بدون مرز و غیر مدیریت شده که هیچ گونه ضابطه ی شرعی ندارد از دست دادن جایگاه اجتماعی است، بسیار روشن است هرگاه در محیط خانواده یا در کوچه و محله ای شخص هرزه و هوسبازی وجود داشته باشد کسی حس خوبی نسبت به او ندارد و همه از او کناره گیری می کنند و جایگاه خوبی برای او قائل نمی شود، البته این مطلب صرفاً مختص به جوامع اسلامی و سنتی نیست، چرا که همه انسان ها به طور فطری و خدا دادی نسبت به انسان های هوس باز و هوسران احساس خوشایندی ندارند و برای او ارزشی قائل نیستند، به عنوان مثال درمنابع روایی شش پیامد شوم برای رابطه نامشروع زنا ذکر شده است که یکی از آنها از دست دادن جایگاه اجتماعی است:  پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)«فِی الزِّنَا سِتُّ خِصَالٍ ثَلَاثٌ مِنْهَا فِی الدُّنْیَا وَ ثَلَاثٌ فِی الْآخِرَةِ فَأَمَّا الَّتِی فِی الدُّنْیَا فَیَذْهَبُ بِالْبَهَاءِ وَ یُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ یَقْطَعُ الرِّزْقَ وَ أَمَّا الَّتِی فِی الْآخِرَةِ فَسُوءُ الْحِسَابِ وَ سَخَطُ الرَّحْمَنِ وَ الْخُلُودُ فِی النَّارِ[8] زِنا، شش پیامد دارد: سه در دنیا و سه در آخرت. سه پیامد دنیایى اش این است که: آبرو را مى بَرد، مرگ را شتاب مى بخشد و روزى را مى بُرد و سه پیامد آخرتى اش: سختى حسابرسى، خشم خداى رحمان و ماندگارى در آتش است.«
 

برخلاف ازدواج که مایه آرامش و تسکین زوجین به شمار می آید؛ ارتباط نامشروع نه تنها زمینه این آرامش را فراهم نمی کند، بلکه فضای روحی و روانی افراد و همچنین فضای عمومی اجتماع را ملتهب و مستعد خشونت می کند، شاید این چنین تصور شود که رابطه های نامشروع بر اساس عشق بنا شده است در حالی که واقعیت چیز دیگری را نشان می دهد چرا که تنها دلیل و بهانه شکل گیری این چنین روابط پر خطر و ناسالمی ریشه در زیاده خواهی و شهوت طلبی دارد نه عشق و محبت. کسی که یک ارتباط ناسالم و نامشروع را آغاز می کند در جامعه شاید نقش یک شخص خوشبخت را به خود بگیرد، ولی واقعیت امر چیز دیگری را نشان می دهد؛ چرا که آنها رابطه ای را آغاز کرده اند که که هیچ گونه ضمانت امنیتی و اجتماعی را به دنبال ندارد، هر یک از طرفین با کوچک ترین بهانه ای حاضرند که آن رابطه را ختم کنند و خود را از مهلکه نجات دهند این در حالی است که در ساز و کار ارتباط سالم و شرعی که در قالب ازدوج شکل می گیرد طرفین تمام تلاش و همت خود را برای استحکام محیط خانواده و پیوند عاشقلانه خود مبذول می دارند.

یکی دیگر از تبعات شومی که روابط نامشروع می تواند به دنبال داشته باشد، اعتیاد است، اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد به مواد روانگران، حتی اعتیاد به خودارضایی و دین عکس و فیلم های سکسی که همچون زلزله ی 70 ریشتری است هستی انسان را به باد فنا و نابودی می دهد، و تمام ابعاد زندگی را تحت شعاع خود قرار می دهد.

سخن پایانی:  علاوه بر موارد ذکر شده می توان به این نکته نیز اشاره کرد که یک رابطه بدون مرز و شهوانی زمینه بسیاری از گناهان و همچنین گرفتاری های دیگر همچون فرزندان نامشروع، کلاه برداری های، بیماری های مقاربتی و جسمی، ضرر های مالی را فراهم می کند.
 
پی نوشت ها:
[1]. سوره مبارکه رعد، آیه 28. « الَّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»
[2]. سوره مبارکه عنکبوت،  آیه 54.
[3].  مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج‏16، ص: 322
[4]. سوره مبارکه تکاثر، آیات5-7.
[5]. سوره مبارکه روم، آیه 23.
[6]. دکتر عباس پسندیده، طلاق، چرایی و چگونگی، 42.
[7]. کلینی، الکافی، ج‏6، ص54.
[8]. خصال ص  321 ، ح 3.