آهنگسازی و موسیقی ایرانی چیست؟

آهنگسازی و موسیقی ایرانی به عنوان هنری شناخته می شود که با عواطف انسانی عجین شده و از آن برای بیان مفاهیم پایه و اساسی زندگی به شنوندگان استفاده می کنند. در واقع موسیقی دارای روح جمعی است به این صورت که قطعه نواخته شده توسط موسیقیدان بر احساسات سایرین اثر می گذارد و علاوه بر ایجاد سرگرمی، فواید بسیار دیگری نیز دارد.

در زمینه آهنگسازی و موسیقی ایرانی می توان به موسیقی اصیل ایرانی اشاره کرد. این نوع از موسیقی که از سنت های ما سرچشمه میگیرد و در واقع موسیقی بومی ایران است از آن به عنوان موسیقی کلاسیک نیز یاد می شود. این نوع از آهنگسازی و موسیقی ایرانی توسط هنرمندان ایرانی تولید می شود و علاوه بر سبک های سنتی و کلاسیک شامل سبک پاپ، راک و هیپ هاپ نیز می باشد که با توجه به موسیقی و آهنگسازی جهانی انجام می شود.

آهنگسازی و موسیقی ایرانی بر فرهنگ های دیگر در غرب آسیا تاثیر گذاشت و بسیاری از اصطلاحات موسیقی فرهنگ های ترک و عرب را بنا نهاد. و همچنین توسط امپراطوری مغول در قرن شانزدهم در هند نیز رواج پیدا کرد و به شهرت رسید.

آهنگسازی و موسیقی ایرانی

آهنگسازی و موسیقی ایرانی در طول تاریخ علاوه بر اینکه یک فعالیت تفریحی بود به عنوان یک ابزار معنوی نیز از آن استفاده می شد. زیرا مضامینی که در آهنگسازی و موسیقی ایرانی وجود دارد بیشتر جنبه معنوی دارد و مفاهیم بسیاری در آنها نهفته است که کمتر کسی قادر به درک آن می باشد.

تاریخچه آهنگسازی و موسیقی ایرانی

تاریخی که برای آهنگسازی و موسیقی ایرانی برای اولین بار مشاهده شده است به هزاران سال قبل بر میگردد. کاوش هایی که در زمینه باستان شناسی انجام شده است بیان می کند که موسیقی ایرانی و سنتی به دوران قبل از میلاد مسیح بر می گردد.

کارنا ساز بسیار مشهوری که در قرن ششم قبل از میلاد کشف شد و هم اکنون در موزه تخت جمشید نگهداری می شود نشان می دهد که موسیقی و آهنگ سازی در ایران قدمتی بسیار طولانی دارد. که به زمان هخامنشیان و مادها برمیگردد. از این ساز در دربار و برای تجلیل از پادشاهان درباری استفاده می شد.

در واقع در زمان ساسانیان اسامی همه هنرمندان موسیقی ثبت شده است .این بازه زمان طلایی و به اوج رسیدن آهنگسازی و موسیقی ایرانی در زمان های قدیم محسوب می شود. این دوران در موسیقی ایرانی به عنوان عصر طلایی در نظر گرفته شد. از نوازندگان معروف آن زمان می توان به ابراهیم موزلی و پسرش اسحاق موزلی اشاره کرد.

پس از احیای تأثیرات فرهنگی ایرانی با ورود تعدادی از سلسله های ایرانی مسلمان ، موسیقی بار دیگر به "یکی از نشانه های حکومت" تبدیل شد. در دهه‌های اخیر سازندگان ساز ایرانی اغلب ارمنی ایرانی بودند و بسیاری از خوانندگان و نوازندگان یهودی بودند. در دهه 1960 برخی از آنها به مناطق مختلف جهان مهاجرت کردند. بدین ترتیب ، آنها آهنگسازی و موسیقی کلاسیک ایران را در خارج از کشور خود تبلیغ کردند.. در نتیجه ، "آواز" ایرانی و آهنگسازی و موسیقی ایرانی شهرت جهانی خود را به دست آورد.

انواع سبک های آهنگسازی و موسیقی ایرانی

در واقع سبک موسیقی ایرانی را با سبک سنتی و کلاسیک آن می شناسند و این ویژگی باعث فراگیر شدن آن شده است. با این وجود هنوز انتقادهایی بر آهنگسازی و موسیقی ایرانی ایراد می شود که سبک های متنوع موسیقی در ایران وجود ندارد. که در واقع این تصور به کلی غلط است. علاوه بر سبک سنتی و ایرانی امروزه ما شاهد تنوع سبک در موسیقی ایرانی نیز می باشیم این سبک ها شامل سبک پاپ، راک، رگه، بلوز، و ... می باشد. البته این سبک ها ریشه در فرهنگ غربی دارند ولی امروزه در ایران نیز طرفداران خاص خود را پیدا کرده اند.

نوعی از آهنگسازی و موسیقی ایرانی وجود دارد که به موسیقی ردیف دستگاهی معروف است. در واقع ردیف مجموعه ای از ملودی های سنتی ایرانی است که با نظم خاصی در قالب آواز ترتیب داده شده است. این نوع موسیقی از زمان ناصرالدین شاه و توسط اکبر فراهانی باقی مانده است. در واقع این اطلاعات آموزشهایی است که توسط این استاد برجسته گردآوری شده و شامل آموزش های موسیقی ایرانی می باشد.

با استفاده از این آموخته ها در آهنگسازی و موسیقی ایرانی مجموعه ای در قالب هفت دستگاه و پنج آواز شکل گرفت که اساس موسیقی ایرانی د و نوازندگان و خوانندگان اصیل از آن در موسیقی سنتی ایرانی بهره گرفتند. همچنین قطعه های کوتاه ملودی را که در موسیقی ایرانی نواخته می شد به واژه ای به نام "گوشه" می شناسیم.

انواع ابزارهای موسیقی ایرانی

ابزارهای موسیقی ایرانی را می توان به صورت گسترده در سه گروه کلاسیک، غربی، و قومی طبقه بندی کرد. بیشتر سازهای موسیقی ایرانی در ایالات متحده سابق امپراتوری فارس در سر تا سر خاورمیانه ، قفقاز ، آسیای میانه و از طریق انطباق ، روابط و تجارت در اروپا و مناطق دور از آسیا گسترش یافته است.

برخی از مهمترین سازهای موسیقی ایرانی عبارت اند از سنتور، تار، ستار، دف، نی و ..که در سبک سنتی نواخته می شوند. و ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند.

استفاده از ساز به عنوان آهنگسازی و موسیقی ایرانی

تار فارسی با موسیقی ایرانی همراه است و از چوب درخت توت در ایجاد آن استفاده شده است. دارای یک بنده خمیده عمیق و دو برآمدگی به شکل 8 است. که در سطح بالایی آن دو قلب با اندازه های مختلف شکل گرفته است. از پوست جنین گوسفند برای صداگذاری بهتر تار استفاده شده است. و بر روی تار 6 دسته سیم فلزی قرار دارد که با استفاده از آن می توان تار را نواخت.

استفاده از نی در آهنگسازی و موسیقی ایرانی

قدمت این ساز به هزاره سوم قبل از میلاد برمیگردد. اسم نی از اصطلاح فارسی قدیمی به نام نی یا بامبو و با پسوند فلوت نی گرفته شده است. نی دارای یک بخش هفت قسمتی با 6 گره به طول 40 تا 80 سانتی متر می باشد که درای 5 سوراخ انگشتی و یک سوراخ انگشت شست است. که با جابجایی انگشتها بر روی سوراخ ها و همزمان دمیدن در نی می توان از آن در آهنگسازی و موسیقی ایرانی استفاده کرد.

دف در آهنگسازی و موسیقی ایرانی

این ساز در ترکیه ، سوریه ، عراق ، ایران و جاهای دیگر با آئین های صوفی استفاده می شد. این طبل در تنظیمات متنوعی استفاده می شود: موسیقی محلی ، موسیقی هنری ، موسیقی سرگرمی و رقص و آیین های مذهبی صوفی.

سنتور در آهنگسازی و موسیقی ایرانی

سنتور در منطقه ایران و بخش هایی از بین النهرین (عراق مدرن) اختراع و توسعه یافت. این ابزار در ان زمان مورد معامله با کشورهای دیگر قرار گرفت و به نقاط مختلف خاورمیانه برده شد. هر کشوری نسخه های خاص خود را برای سازگاری با مقیاس های موسیقی و تنظیم های خود ، سفارش و طراحی کرد. سنتور اصلی از پوست درخت و روده بز ساخته شده بود.امروزه سنتور را با چوب های مرغوب و چند سیم به عنوان تار می سازند و با استفاده از چوب های نازکی که به مضراب معروف است بر روی آنها ضربه می زنند و موسیقی و ملودی متفاوتی را به وجود می آورند.

در زمینه آهنگسازی و موسیقی ایرانی مطالب بسیاری وجود دارد که به گوشه ای از آنها اشاره شد. در واقع این نوع از موسیقی ریشه در فرهنگ ها و باور مردم دارد و باعث آرامش و درک بسیاری از مسائل مهم زندگی می شود.امروزه با سبک های متنوع موسیقی که در ایران به وجود آمده است موسیقی سنتی کمرنگ تر از قبل شده است. اما هوز طرفداران زیادی را در اکثر نقاط جهان دارد.

منبع: www.destinationiran.com