آرامبخش‌ها و خواب آورها
آرامبخش‌ها و خواب آورها، موادی هستند که باعث بی‌حسی جزئی یا کلی می‌شوند و رایج‌ترین مسکن‌هایی هستند که برای زایمان به کار می‌روند. بی‌حسی کلی که این روزها به ندرت برای زایمان به کار می‌رود، فقط در مواردی که نیاز به جراحی اورژانسی و سزارین است و وقتی برای بی حسی موضعی (نخاعی)، استفاده می‌شوند. البته در زایمان طبیعی سختی که بچه در وضعیت بریچ است و برای بیرون کشیدن سر بچه از کانال زایمان هم کاربرد دارد. این داروها خیلی سریع کل بدن (و ذهن) را به خواب وامی‌دارد. این داروها همان موادی هستند که برای جراحی قلب یا کلیه استفاده می‌شود.این آرامبخش‌ها معمولا به صورت استنشاقی و گاهی هم با تزریق وریدی (یا حتی ترکیبی از هردو) به کار می‌روند.
اپیدورال
این نوع بی‌حسی دقیقا داخل ستون فقرات تزریق می‌شود بنابراین وارد جریان خون نمی‌شود و خطری برای فرزندتان ندارد. حدودا دو سوم مادرانی که زایمان طبیعی یا سزارین را در بیمارستان تجربه می‌کنند، اپیدورال روش انتخابی‌شان است.در این روش متخصص بیهوشی یک کاتتر نازک (سوند) وارد کمر شما کرده و ماده بی‌حسی را تزریق می‌کند. اگر از قبل تصمیم‌تان را گرفته‌اید، بی‌معطلی این روش انجام می‌شود اما متخصصان زنان و زایمان معمولا ۱۵ دقیقه یا بیشتر صبر می‌کنند و بعد سراغ این روش می‌روند. البته از آنجا که یک کاتتر حاوی ماده بی‌حسی هم وارد مجاری ادرارتان شده تا هیچ درد و احساسی در ناحیه پایین‌تنه نداشته باشید، متوجه نخواهید شد چه زمانی نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی دارید!
در زایمان اپیدورال، به محض تزریق ماده بی‌حسی، تمام ناحیه پایین‌تنه‌تان از جمله اعصاب رحم، بی‌حس می‌شود. بنابراین درد ناشی از انقباضات رحمی را متوجه نمی‌شوید. البته بعضی‌ها فشاری در ناحیه رحم حس می‌کنند. بعضی‌ها هم برای زور زدن مشکل پیدا می‌کنند اما خیلی‌ها هم با این روش مشکلی ندارند.
احساس سرما و بی حسی در یک طرف بدن از جمله دیگر احساساتی است که در روش اپیدورال ایجاد می‌شود.
اما یادتان باشد بر خلاف روش بیهوشی کلی، فرزندتان در روش زایمان با اپیدورال در معرض دارو قرار نمی‌گیرد.
روش «اپیدورال نخاعی ترکیبی» روش دیگری است که در بعضی بیمارستان‌ها انجام می‌شود. به خاطر مکان تزریق ماده بی‌حسی، شما همچنان می‌توانید عضلات پاهایتان را حس کرده و از آنها استفاده کنید. اگر احساس کنید به مسکن بیشتری احتیاج دارید، داروی بیشتری از طریق کاتتر به شما تزریق خواهد شد.
اسپاینال
اسپاینال (Spinal) هم نوعی بی‌حسی نخاعی است که با یک تزریق به سرعت بی‌حسی ایجاد می‌کند و درد پایین‌تنه را برای مدت زمان مشخصی از بین می‌برد.
از این روش بی‌حسی برای از بین بردن درد زایمان، طبیعی یا سزارین، استفاده می‌شود. برای این کار متخصص بیهوشی سوزن را وارد محل دقیقی در خارجی‌ترین لایه محافظ نخاع یعنی دورا (Dura) می‌کند و تزریق داروی بی‌حسی را انجام می‌دهد؛ در نهایت هم سوزن از ستون فقرات خارج می‌شود.
البته میزان داروی تزریقی در اسپاینال برای زایمان طبیعی با سزارین متفاوت است. به این ترتیب که در هر دو حالت، بعد از این تزریق، غیر از یک سوزش اولیه شما دیگر دردی نخواهید داشت، مگر کمی احساس فشار که آن هم طبیعی است. اما در زایمان طبیعی با اسپاینال، ممکن است شما متوجه انقباضات رحمی خود باشید و حتی بتوانید جابجا شوید بدون اینکه دردی احساس کنید اما در اسپاینال مربوط به سزارین، شما نمی‌توانید حرکتی داشته باشید و تمام ناحیه زیر شکم‌تان بی‌حس می‌شود.
از جمله مزایای اسپاینال می‌توان به تسکین سریع و کامل درد و دریافت کم دارو توسط جنیناشاره کرد اما عوارضی مثل نیاز به بررسی مداوم وضعیت سلامت جنین، سخت‌تر شدن روند زایمان طبیعی، کاهش فشار خون، احساس خارش در ناحیه تزریق و حالت تهوع دارد.
به خاطر همین عوارض است که این روش برای مادرانی که فشارخون‌شان (به هر دلیلی) پایین است، مشکل اختلال انعقاد خون، عفونت خونی، سابقه حساسیت به داروهای بی‌حسی موضعی داشته یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند، مناسب نیست.
تفاوت اپیدورال و اسپاینال
همانطور که گفته شد در روش اپیدورال، داروی بی‌حسی به فضای بیرونی اطراف نخاع و به صورت مداوم و تدریجی تزریق می‌شود اما ماده بی‌حسی در روش اسپاینال، به یکباره و مستقیم داخل مایع نخاعی تزریق می‌شود. به همین خاطر بی‌حسی سریع و کامل انجام می‌شود و فقط چند ساعت دوام دارد.بنابراین در مواردی که نیاز اورژانسی به سزارین وجود دارد یا در مواردی که روند پیشرفت زایمان طبیعی سریع است و هر لحظه ممکن است موعد زایمان برسد، با توجه به اینکه کاتتر اپیدورال از قبل در ستون فقرات قرار نگرفته، فرصتی برای اپیدورال نخواهد بود و پزشک می‌تواند از روش اسپاینال استفاده کند.
منبع: نی نی سایت
