بالا بودن آنزیم‌های کبدی ممکن است نشان دهنده‌ی اختلال در سلول‌های کبد باشد. عملکرد کبد شامل حذف سموم از بدن و کمک به هضم غذاست. برخی بیماری‌های خاص ممکن است به سلول‌های کبدی آسیب رسانده و باعث با انتشار مقادیر زیادی آنزیم در جریان خون گردند. عمدتاً دو نوع آنزیم آلانین ترانس آمیناز و آسپارات ترانس آمیناز در اثر آسیب به کبد وارد جربان خون می‌شود. این بیماری ممکن است به نظر جدی باشد، اما در اکثر موارد خفیف بوده و برای یک دوره موقت رخ می‌دهد. میزان آنزیم‌های موجود در خون می‌تواند با انجام آزمایشات خون اندازه گیری شود که به عنوان آزمایشات آنزیم‌های کبدی شناخته می‌شود. در صورتی‌که هر دو آنزیم آلانین ترانس آمیناز و آسپارات ترانس آمیناز در مقادیر بالا در خون یافت شود، به احتمال زیاد نشانه‌ای از آسیب کبدی می‌باشد.

علل بالا بودن آنزیم‌های کبد

پزشکان علت خاص ایجاد این اختلال را با بررسی داروها، علائم و آزمایشات و روش‌های دیگر مشخص می‌کنند. علل شایع این بیماری شامل استفاده از برخی داروهای بدون نسخه، و بیماری‌هایی مانند هپاتیت A، B و C می‌باشد. افراد چاق یا مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی نیز مستعد ابتلا به این بیماری می‌باشند.

بسیاری از اختلالات می‌تواند به بروز این بیماری کمک کند. این اختلالات شامل بیماری سلیاک، حملات قلبی، سرطان کبد، پانکراتیت، هپاتیت‌های سمی و بیماری ویلسون می‌باشد. بیماری‌هایی مانند هپاتیت‌های الکلی، هپاتیت‌های خود ایمنی، سیروز کبدی، درماتومیوزیت، مونونوکلئوز و پلی‌میوزیت نیز برخی دیگر از عوامل کمک کننده در بالا رفتن آنزیم‌های کبد می‌باشند.

همچنین افزایش آنزیم‌های کبد ممکن است نشانه‌ای از شروع بیماری‌هایی مانند عفونت سیتومگالوویروس، هموکروماتوز و دیستروفی عضلانی باشد.

علائم بالا بودن آنزیم‌های کبدی

علائم این بیماری ممکن است شامل خارش و زردی پوست باشد. خارش در نتیجه‌ی موادی که در بدن ساخته شده و در جریان خون و پوست باقی می‌ماند، رخ می‌دهد. زردی پوست یا یرقان ممکن است توسط علائمی مانند ادرار تیره یا ابری رنگ و مدفوع روشن تشخیص داده شود. همچنین، سفیده چشم، پوست و غشاهای مخاطی درون دهان نیز ممکن است به رنگ زرد تغییر پیدا کنند. ضعف عمومی و خستگی بدن نیز ممکن است یکی از علائم بالا بودن آنزیم‌های کبد باشد.

درمان بالا بودن آنزیم کبدی

درمان این بیماری شامل بررسی علت اصلی بیماری می‌باشد. بنابراین، به بیماران توصیه می‌شود که از مصرف داروهای بدون نسخه، داروهای تجویزی و مکمل‌ها، بدون مشاوره با پزشک خودداری کنند.

مصرف غذاهای سالم، دنبال کردن رژیم غذایی کم چرب و انجام تمرینات منظم ورزشی نیز می‌تواند به حل مشکل چاقی کمک کند. مصرف نوشیدنی‌های مضر نیز باعث ایجاد این بیماری در برخی افراد می‌گردد. بنابراین، کاهش مصرف این نوشیدنی‌ها به درمان بالا بودن آنزیم‌های کبدی کمک می‌کند. در صورتی‌که سطوح بالای آنزیم حتی بعد از انجام چنین اقداماتی کاهش پیدا نکرد، پس باید آزمایشات دیگری به منظور بررسی دیگر بیماری‌هایی که ممکن است علت احتمالی بالا بودن آنزیم کبدی می‌باشد، انجام دهید.

بالا بودن آنزیم کبد

باز تأکید می‌کنیم همان طور که از نام آن پیداست، آنزیم‌های کبدی آنزیم‌هایی است که در سلول‌های کبد وجود دارند. سطح بالای آنزیم‌های کبدی در خون یک نشانه هشدار دهنده از آسیب کبدی می‌باشد. در این بیماری، کبد آسیب دیده مجبور به انتشار بیش از حد این آنزیم‌هاست که در نهایت این آنزیم‌ها وارد جریان خون می‌شوند. در نتیجه، سطوح آنزیم‌ها در خون به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد.

آزمایش خون کبد

آزمایش خون کبد می‌تواند به تعیین این که آیا خون حاوی مقادیر بالایی از برخی آنزیم‌های کبدی خاص است یا خیر، کمک کند. هنگامی‌که کبد به واسطه برخی بیماری‌های کبدی آسیب می‌بیند، غلظت آنزیم‌های کبدی در خون افزایش می‌یابد که این موضوع می‌تواند به آسانی توسط آزمایش خون تشخیص داده شود. این آزمایش خون علاوه بر تشخیص هر نوع بیماری کبدی، به منظور ارزیابی سلامت بیمار نیز مفید می‌باشد.

مصرف نوشیدنی‌های مضر

مصرف نوشیدنی‌های الکل دار یکی از علل اصلی افزایش آنزیم‌های کبد می‌باشد. مصرف بیش از حد این نوشیدنی‌ها تاثیر منفی بر عملکرد کبد خواهد داشت. مصرف روزانه آنها ارتباطی قوی با افزایش آنزیم‌های کبدی در خون دارد. گفته می‌شود که سوء مصرف این نوشیدنی‌ها برای کبد سمی بوده و باعث آسیب به این اندام حیاتی بدن می‌گردد. این موضوع به دلیل این که بیشتر الکل مصرف شده توسط کبد متابولیزه می‌شود، رخ خواهد داد. در صورتی‌که هر دو آنزیم آلانین ترانس آمیناز و آسپارات ترانس آمیناز در مقادیر بالا در خون یافت شود، به احتمال زیاد نشانه‌ای از آسیب کبدی می‌باشد. بنابراین، مصرف این نوشیدنی‌ها باعث افزایش کار کبد و در نهایت وارد آمدن آسیب به آن می‌گردد. سوء مصرف الکل می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات کبدی مانند سیروز کبدی، کبد چرب و انواع هپاتیت‌ها را ایجاد کند. همه‌ی این بیماری‌های کبدی به بالا بودن غیر طبیعی آنزیم‌های کبدی کمک می‌کنند. به عبارت ساده‌تر، الکل باعث آسیب به کبد شده و در نتیجه این امر منجر به افزایش آنزیم‌های کبد در خون می‌گردد.

تومورها

تومورهای کبدی یا سرطان کبد یا دیگر بیماری‌های کبدی می‌توانند منجر به اختلال در عملکرد کبد شده و در نهایت باعث نشت آنزیم‌های کبدی به جریان خون گردند.

چاقی

چاقی باعث افزایش احتمال بروز بیماری کبد چرب می‌گردد. بنابراین، علاوه بر نوشیدنی‌های مضر، چربی بیش از حد در بدن نیز یک فاکتور کمک کننده به توسعه کبد چرب می‌باشد. همان طور که از نام آن پیداست، این بیماری کبدی معمولاً باعث ساخت چربی در سلول‌های کبد می‌گردد. داشتن سبک زندگی بدون تحرک و استفاده از غذاهای سرخ کردنی منجر به چاقی شده و بنابراین باعث افزایش خطر کبد چرب و ورود بیش از حد آنزیم‌های کبدی در خون می‌شود.

تغذیه ضعیف

داشتن یک رژیم غذایی فاقد مواد تغذیه‌ای ضروری نیز می‌تواند برای سلامت کبد مضر باشد و احتمال بالا رفتن آنزیم‌های کبدی را افزایش دهد. کبد تنبل یا شروع بیماری‌های کبدی، مرتبط با رژیم غذایی ناسالم است. بنابراین، انتخاب غذاهای سالم می‌تواند به بهبود کارایی کبد و پیشگیری از اختلال در غلظت آنزیم‌های کبدی در خون کمک کند.

داروها

داروهای مورد استفاده جهت درمان انواع بیماری‌ها نیز می‌تواند باعث بالا رفتن آنزیم‌های کبدی در خون گردد. برای مثال، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می‌تواند به بالا رفتن آنزیم‌های کبدی کمک کند. برخی از این داروها به شرح زیر می‌باشد:
داروهایی که دارای سطوح کلسترون بالای پایین‌تری هستند، مانند نیاسین
داروهای مورد استفاده به منظور کنترل تشنج، مانند والپروات اسید، فنی‌توئین و کاربامازپین
داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن و آسپرین
داروهای قلبی عروقی مانند هیدرازین، آمیودارون و کینیدین
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای

سطوح بالای آنزیم‌های کبدی در جریان خون می‌تواند باعث سردرد و درد شدید بدن گردد. افراد مبتلا به بیماری سنگ کیسه صفرا به احتمال زیاد از بالا بودن آنزیم‌های کبدی نیز رنج می‌برند. سنگ‌های صفراوی قطعاتی از مواد سخت است که در صفرا تشکیل می‌شود. کیسه صفرا یک اندام واقع در شکم در زیر کبد می‌باشد. مطالعات نشان می‌دهد که وجود سنک صفرا در کیسه صفرا مرتبط با افزایش آنزیم‌های کبدی می‌باشد.

در صورتی‌که مصرف نوشیدنی‌های ناسالم مسئول بروز این بیماری باشد، پس باید از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری کرد تا به این ترتیب سلامت کبد و کل بدن تضمین گردد. در صورتی‌که استفاده از داروهای تجویزی باعث افزایش تولید آنزیم‌های کبدی شده، پس بلافاصله مصرف این داروها را قطع کنید. افرادی که از چاقی رنج می‌برند، نیازمند اجتناب از مصرف غذاهای چرب و استفاده از سبزیجات و میوه های تازه می‌باشند. انجام روزانه ورزش مانند پیاده روی سریع و دویدن نیز می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش وزن کمک کند.

محصولات دارویی مانند لیو 52 و میلک تیستل نیز به منظور درمان آنزیم‌های بالای کبد مورد استفاده قرار می‌گیرند. میلک تیستل یا همان گیاه خار مریم اساساً یک داروی گیاهی است که باعث بهبود سلامت سلول‌های کبدی می‌شود. این داروی گیاهی تقریباً در همه داروخانه‌ها موجود است و برای بازگرداندن عملکرد نرمال کبد باید آن را در رژیم غذایی قرار داد.

منبع: Rajib Singha - Buzzle