دانستنی هایی راجع به آزمایشات پزشکی

چگونه آزمایش های خود را متوجه شویم؟

انجام آزمایش در آزمایشگاه روندی است که در آن مسئول مربوطه به بررسی نمونه خون، ادرار و دیگر مایعات بدن و یا بخشی از بافت بدن شما می‌پردازد تا اطلاعاتی در مورد سلامتی شما به‌دست آورد.

از برخی آزمایش‌ها برای کمک به تشخیص، غربالگری یا نظارت بر یک بیماری یا وضعیت خاص استفاده می‌شود. آزمایش‌های دیگر اطلاعات کلی‌تری را در مورد اندام‌ها و سیستم‌های بدن شما ارائه می‌دهند.

انجام به‌موقع آزمایش‌ها می‌تواند نقش مهمی را در حفظ سلامتی شما ایفا کند. اما نمی‌توان انتظار داشت که اطلاعات کاملی از وضعیت سلامتی‌تان ارائه دهند.

پزشک معالج شما به ارزیابی اطلاعاتی ازجمله وضعیت جسمانی، تاریخچه سلامتی و سایر آزمایش‌ها و اقدامات برای کمک به تشخیص و تصمیم‌گیری مربوط به درمانتان خواهد پرداخت.

چرا به انجام آزمایش نیاز داریم؟

آزمایش‌ها بنا به دلایل متفاوتی انجام می‌شوند. پزشک معالج شما ممکن است یک یا چند آزمایش، را برای شما تجویز کند تا به ارزیابی موارد ذیل بپردازد:

تشخیص یا رد یک بیماری یا وضعیت خاص

آزمایش HPV نمونه‌ای از این نوع آزمایش است. انجام این آزمایش می‌تواند مشخص کند که آیا شما مبتلا به این عفونت هستید و یا خیر. اگر شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به یک بیماری خاص باشید انجام آزمایش غربالگری می‌تواند به تشخیص آن کمک کند. همچنین اگر شما مبتلا به یک بیماری خاص باشید با انجام این آزمایش به آن پی می‌برید حتی اگر هیچ علائمی نداشته باشید.

آزمایش پاپ اسمیر نوعی آزمایش غربالگری برای سرطان دهانه رحم است که برای ارزیابی و درمان به‌کار می‌رود. اگر قبلاً به یک بیماری مبتلا شده باشید انجام این آزمایش‌ها می‌تواند مشخص کند که آیا وضعیت شما بهبود یافته و یا وخیم‌تر شده است و همچنین مشخص می‌کند که آیا درمان شما مناسب است و یا خیر.

آزمایش قند خون نوعی آزمایش است که برای کنترل و بررسی بیماری دیابت و درمان آن استفاده می‌شود. گاهی اوقات نیز این آزمایش برای تشخیص بیماری در فرد استفاده می‌شود.

بررسی وضعیت عمومی سلامت فرد

این آزمایش‌ها اغلب در روند یک بررسی معمول در جهت بررسی وضعیت عمومی سلامت فرد، انجام می‌شوند. ممکن است پزشک معالجتان آزمایش‌هایی مربوط به اعضا و سیستم‌های مختلف بدن را تجویز کند تا بررسی کند که آیا با گذشت زمان تغییراتی در سلامت شما ایجاد شده است یا خیر. انجام آزمایش می‌تواند به شما دریافتن مشکلات مربوط به‌سلامتی‌تان حتی پیش از بروز علائم کمک کند.

آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون نوعی آزمایش معمول است که مواد مختلفی را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد وضعیت کلی سلامتتان و امکان خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را در اختیار پزشک معالجتان قرار دهد.

نتایج آزمایش من به چه معناست؟

نتایج ارائه‌ شده توسط آزمایشگاه اغلب به‌صورت مجموعه‌ای از اعداد هستند که به‌عنوان دامنه مرجع شناخته می‌شوند. این دامنه اعداد با عنوان مقادیر طبیعی نیز نامیده می‌شوند.

ممکن است در نتایج خود چنین چیزی را مشاهده کنید: طبیعی: ۷۷ تا ۹۹ میلی‌گرم در هر دسی لیتر. دامنه‌های مرجع بر اساس نتایج نرمال در میان گروه بزرگی از افراد سالم به‌دست می‌آید. این دامنه از اعداد کمک می‌کند تا بدانیم نتیجه نرمال به چه صورت است.

اما نمی‌توان این مقادیر را برای همه افراد به‌عنوان معیاری ثابت در نظر گرفت. گاهی اوقات ممکن است این اعداد برای افراد سالم خارج از محدوده مرجع باشند، درحالی‌که افراد با مشکلات سلامتی نتیجه‌ای در حد طبیعی داشته باشند.

اگر نتایج شما خارج از محدوده مرجع باشد، یا اگر با وجود نتیجه طبیعی، علائمی دارید، به‌احتمال ‌زیاد به انجام آزمایش ها بیشتری نیاز خواهید داشت.

همچنین ممکن است نتایج آزمایش شما شامل یکی از شرایط زیر شود:

منفی یا طبیعی، به این معنی که بیماری یا ماده مورد آزمایش یافت نشد.

مثبت یا غیرطبیعی، به این معنی که این بیماری یا ماده در بدن یافت شده است.

نامعین یا غیرقطعی، یعنی ماده یا بیماری به‌صورت غیرقاطع یا نامعین یافت شده است و اطلاعات کافی در نتایج برای تشخیص یا رد یک بیماری وجود ندارد. اگر نتیجه به‌دست آمده قطعی نباشد، احتمالاً باید آزمایش‌های بیشتری بدهید.

در آزمایش‌هایی که به بررسی اعضا و سیستم‌های مختلف پرداخته می‌شود، اغلب نتایج به‌صورت دامنه اعداد مرجع ارائه می‌شوند، در حالی‌که آزمایش‌هایی که بیماری‌ها را تشخیص داده یا آنها را رد می‌کنند، غالباً از اصطلاحات ذکرشده در بالا استفاده می‌کنند.

نتایج مثبت کاذب و منفی کاذب چیست؟

نتیجه مثبت کاذب به این معنی است که آزمایش شما نشان می‌دهد که شما مبتلا به یک بیماری یا اختلال هستید، اما در واقع نیستید.

نتیجه منفی کاذب به این معناست که آزمایش شما نشان می‌دهد که شما مبتلا به بیماری یا مشکل خاصی نیستید، اما در واقع مبتلا هستید.

به‌ندرت اتفاق می‌افتد که نتایج نادرست به‌دست بیایند، اما احتمالاً در برخی از انواع خاصی از آزمایش‌ها این اتفاق می‌تواند رخ دهد و یا اگر آزمایش به‌درستی انجام‌ نشده نباشد.

حتی اگر نتایج منفی و مثبت نادرست به‌ندرت هم اتفاق بیافتد، پزشک معالجتان باید چندین آزمایش را برای شما انجام دهد تا از صحت تشخیص خود اطمینان حاصل کند.

چه عواملی نتایج به‌دست ‌آمده را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند بر صحت نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:

برخی از غذاها، نوشیدنی‌ها و داروهای خاص، اضطراب، ورزش‌های سنگین، متغیرهای موجود در فرآیندهای آزمایشگاهی و ابتلا به یک بیماری خاص.

اگر در خصوص آزمایش خود و یا مفهوم نتایج آن هرگونه پرسشی داشتید با پزشک معالج خود در میان بگذارید.

منبع: سایت راستینه