آزمایش CA-125 یا آنتی ژن سرطانی چیست؟

آنتی ژن سرطانی ۱۲۵ (CA-125) پروتئینی است که در سلول‌های مربوط به سرطان تخمدان یافت می‌شود. آزمایش خون CA-125 میزان آنتی ژن سرطانی ۱۲۵ را در جریان خون اندازه گیری می‌کند. این پروتئین توسط سلول ها تولید می‌شود و در خون فرد وجود دارد.

به منظور ارزیابی وضعیت سرطان تخمدان در حین درمان و پس از آن از آزمایش خون CA-125 استفاده می‌شود. در برخی موارد این تست برای بررسی علائم اولیه سرطان تخمدان در خانم‌هایی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته آزمایش خون CA-125 به اندازه کافی دقیق نیست که بتواند سرطان تخمدان را در همه زنان بررسی کند. زیرا احتمال دارد که سطوح غیرطبیعی CA-125 در خون ناشی از عوامل گوناگونی باشد.1

علت انجام این آزمایش چیست؟

آزمایش آنتی ژن سرطانی ۱۲۵ (CA-125) در موارد زیر انجام می شود:

برای بررسی عملکرد درمانی در سرطان تخمدان. اگر میزان CA-125 کاهش یابد، معمولا به معنی موثر بودن روند درمانی است.

بررسی عود سرطان تخمدان

بررسی منشا سرطان در خانم ها. اگر پزشک تشخیص دهد که سرطان به سایر نقاط بدن پخش شده است، ( متاستاز داده است ) ممکن است آزمایش CA-125 را برای بررسی منشا سرطان انجام دهد.

افزایش میزان CA-125 نشان دهنده ی وجود سرطان در تخمدان است اما سایر سرطان ها هم می توانند باعث افزایش میزان CA-125 شوند.

آزمایش CA-125 معمولا به صورت روتین برای غربالگری استفاده نمی شود، چون اغلب نتیجه ی کاذب می دهد. اما انجام این آزمایش به همراه سونوگرافی ممکن است برای فردی که شانس زیادی برای ابتلا به سرطان تخمدان دارد، مورد استفاده قرار گیرد. از جمله زنانی که شانس زیادی برای ابتلا به سرطان تخمدان دارند، وجود سابقه ی خانوادگی ابتلا به سرطان تخمدان و یا جهش ژنتیکی در DNA ( BRCA1 یا BRCA2 ) می باشد.2

بالا بودن CA125 نشانه چیست؟

اگر فرد تحت درمان سرطان تخمدان باشد ممکن است پزشک در روند درمان چندین دوره این آزمایش را تکرار کند و اگر کاهش در مقدار این پروتئنی مشاهده شود معمولا به معنی پاسخ فرد به شیوه درمان است.

اگر فرد از نظر سرطان تخمدانی تحت درمان نباشدو نتایج آزمایش گواه بر بالا بودن سطح خونی CA125 باشد می تواند نشانه ای از سرطان باشد. اما همچنین می تواند دالی بر وجود یک یاز بیماری های زیر باشد:

· اندومتریوز: در این بیماری بافت طبیعی داخل رحم در خارج از رحم رشد می کند ان شرایط می تواند قاعدگی های بسیار دردناک را برای شخص ایجاد کند همچنین در روند بارداری فرد اختلال ایجاد میکند.

· فیبروم رحم : رشد غیر سرطانی بافت داخلی رحم

· بیماری های کبدی

· بارداری

· قاعدگی : در دوره قاعدگی احتمال بالا رفتن این پروتئین وجود دارد.

پروتئین اپیدیدیم 4 انسانی در کنار آزمایش CA125 یکی دیگر از تومور ماکرهای شناخته شده برای سنجش سرطان های تخمدانی است.

همچنین در بررسی ابتلا فرد به سندرم لینچ ( نوعی سرطان کولون رکتال ) نیز رنج خونی CA125 می تواند بالا رود.3

آزمایش خون CA-125 چگونه انجام می شود؟

آزمایش خون CA-125 معمولا شامل نمونه گیری از ورید بازو است. طی این آزمایش همانند سایر روش‌های خون گیری برای آزمایش، موارد زیر رخ خواهد داد:

ابتدا یکی از پرسنل خدمات درمانی با استفاده از داروی ضد عفونی کننده محل ورود سوزن را تمیز و ضد عفونی می کند.

سپس یک نوار کشسان را دور بازوی شما می‌پیچند تا رگ های شما متورم شود.

وقتی رگ را پیدا کردند، سوزن را به آرامی وارد رگ می‌کنند. سپس خون را در یک لوله کوچک جمع آوری می کنند.

پس از خونگیری کافی سوزن را بیرون کشیده و ناحیه ورود سوزن را با پنبه فشار می‌دهند تا خونریزی متوقف شود.

سپس نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

پس از آماده شدن نتایج توسط آزمایشگاه، پزشک یک جلسه تعیین می کند تا در مورد نتایج با شما صحبت کند.1

خطرات

ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کمی وجود دارد که محل نمونه گیری کبود شود.

در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. انجام کمپرس گرم چند بار در روز می تواند به بهبودی این وضعیت کمک کند.

خون گیری می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند ٬ مشکل ایجاد کند. آسپیرین ٬ وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.2

چه عواملی بر روی نتیجه ی آزمایش موثر می باشد؟

نتیجه ی آزمایش CA-125 تحت تاثیر عوامل زیر است:

مصرف داروهای موثر در درمان سرطان

انجام آزمایش رادیو اکتیو اخیر، مثل اسکن استخوانی

جراحی شکم. میزان CA-125 تا سه هفته بعد از جراحی بالا باقی می ماند.2

نتایج تست CA-125 به چه معناست؟

نتایج آزمایش CA-125 ممکن است بسته به آزمایشگاهی که آنالیز را انجام داده است متفاوت باشد. با این حال در بیشتر موارد، اگر سطح CA-125 بیشتر از ۳۵ واحد در میلی لیتر باشد، به معنای افزایش میزان CA-125 در نظر گرفته می شود.

مقادیر بالای CA-125 لزوما وجود سرطان تخمدان یا هر نوع سرطان دیگر را تأیید نمی‌کند. سطح CA-125 ممکن است به دلیل بروز شرایط دیگری مانند موارد زیر افزایش یابد:

فیبروئید رحمی

آندومتریوز

بیماری التهابی لگن

بارداری

قاعدگی

برخی از داروها و جراحی های مربوط به سرطان نیز می توانند سطح CA-125 را تغییر دهند. بنابراین شما باید نتایج مربوط به آزمایش خود را با پزشکتان در میان بگذارید تا وی تشخیص دهد که آیا انجام آزمایش های تاییدی دیگری لازم است یا خیر.

هنگامی که از آزمایش خون CA-125 به منظور بررسی اثربخشی درمان سرطان تخمدان استفاده می شود، سطح بالای CA-125 اغلب بیانگر این است که سرطان به درمان پاسخ نمی دهد. در صورت بروز این مورد، ممکن است لازم باشد که برای مقابله با بیماری درمان های جایگزین اتخاذ گردد. کاهش سطح CA-125 در طول درمان نشان می دهد که سرطان به درمان پاسخ می دهد.

سطح پایه CA-125 در برخی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان طبیعی است، بدین معنی که تومورهای آنها پروتئین CA-125 تولید نمی‌کنند. اگر این اتفاق بیفتد، آزمایش خون CA-125 در نظارت و کنترل پیشرفت سرطان تخمدان به شما کمکی نمی‌کند.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.samanlab.com
3.www.drlanda.ir