گندم سیاه چیست؟
گندم سیاه، برخلاف نامش، ربطی به گندم ندارد، بنابراین حاوی گلوتن نیست. گندم سیاه فراوری شده و به شکل دانه، آرد، نودل یا دمنوش در دسترس مردم قرار می‌گیرد.غلات گندم سیاه مانند برنج در بازار وجود دارد و یکی از مواد غذایی اصلی اروپای قدیم و آسیاست. این گیاه به دلیل اینکه سرشار از مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های متفاوت است، غذایی سالم به حساب می‌آید و طرفداران زیادی دارد. حتی گندم سیاه می‌تواند قند خون را کنترل کند.
گندم سیاه، قهوه‌ای است و شکل نامنظمی دارد. دو نوع گندم سیاه، معمولی (با نام علمی Fagopyrum esculentum) و تارتاری (با نام علمی Fagopyrum tartaricum)، وجود دارد.
گندم سیاه عمدتا در نیمکره شمالی زمین، به ویژه در اروپای مرکزی و شرقی، روسیه، قزاقستان و چین کشت می‌شود.
مواد مغذی گندم سیاه
مواد اصلی تغذیه‌ای گندم سیاه، کربوهیدرات ها هستند؛ اما پروتئین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان هم در آن یافت می‌شود. ارزش تغذیه‌ای گندم سیاه به طور قابل توجه‌ای، از غلات دیگر، بسیار بیشتر است.مقدار مواد مغذی ۱۰۰ گرم گندم سیاه به عبارت زیر هستند:
کالری: ۳۴۳
آب: ۱۰٪
پروتئین: گرم
کربوهیدرات‌ها: ۷۱,۵ گرم
فیبر: ۱۰ گرم
قند: —
چربی: ۳,۴ گرم
چربی اشباع‌شده: ۰,۷۴ گرم
چربی تک‌اشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
چربی چنداشباع‌نشده: ۱,۰۴ گرم
امگا۳: ۰,۰۸ گرم
امگا۶: ۰,۹۶ گرم
چربی ترنس: — 1
خواص گندم سیاه برای پوست و مو
ضد آفتاب طبیعی
گندم سیاه مقادیر زیادی روتن دارد که پوست را در برابر اشعه های مضر خورشید محافظت کرده و احتمال آفتاب سوختگی را کاهش می دهد.
جوان سازی پوست صورت
مصرف منظم گندم سیاه به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید هایی که دارد با کاهش چین و چروک به جوان سازی پوست صورت کمک می کنند.
پوست درخشان و شفاف
منیزیم موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون در بدن صورت کمک کرده و پوست را درخشان و شفاف می سازد.
تقویت و افزایش رشد مو
مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه با تقویت فولیکول های مو به افزایش رشد موی سر کمک می کند.
فواید دارویی و درمانی گندم سیاه برای بدن
لاغری و کاهش وزن
گندم سیاه کالری پایینی دارد و به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای افرادی که رژیم لاغری دارند.همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
دیابت و قند خون
در مقایسه با بسیاری از غلات و دانه های کامل، گندم سیاه شاخص گلیسمی پایینی دارد. کربوهیدرات های پیچیده ی موجود در گندم سیاه به آهستگی به جریان خون وارد می شوند و در نتیجه باعث افزایش قند خون نمی شوند.مطالعات انجام شده نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که گندم سیاه را برای دو ماه به رژیم غذایی خود وارد می کنند، قند خون و مقاومت به انسولین در آن ها بهبود قابل توجهی پیدا می کند. (در این آزمایش از دارو های کاهش دهنده قند خون استفاده نشده است)
جنین و زنان باردار
فولات موجود در گندم سیاه از نقایص لوله عصبی جنین در دوران بارداری جلوگیری می کند.مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه به بهبود رشد جنین کمک می کند.
گندم سیاه مقادیر بالای فیبر دارد و مصرف آن در دوران بارداری به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ، درمان یبوست و کاهش کلسترول خون بالا کمک می کند.
مقادیر بالای پروتئین و کربوهیدرات های موجود در گندم سیاه به افزایش انرژی روزانه کمک کرده و خستگی و بی حالی در زنان باردار را درمان می کند.
مقادیر بالای ویتامین های B موجود در گندم سیاه برای پیشگیری و درمان افسردگی در زنان باردار مفید می باشد.
نوزادان و کودکان
مقادیر بالای منیزیم و ویتامین E موجود در گندم سیاه خطر ابتلا به آسم در نوزادان و کودکان را کاهش می دهد.مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گندم سیاه برای بهبود رشد نوزادان و کودکان مفید هستند.
گندم سیاه گلوتن ندارد به همین دلیل برای تغذیه نوزادان و کودکان مبتلا به سلیاک یا کسانی که به گلوتن حساسیت دارند، مناسب می باشد.
درمان سنگ کیسه صفرا
مقادیر بالای فیبر موجود در گندم سیاه به کاهش ترشح اسید های صفراوی کمک کرده و باعث درمان سنگ کیسه صفرا می شود.
اضطراب و افسردگی
مقادیر بالای ویتامین های B، منگنز، فسفر و روی موجود در گندم سیاه به بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و با افزایش انتقال دهنده های عصبی در مغز باعث درمان اضطراب و افسردگی می شوند.
پوکی استخوان
منگنز و منیزیم موجود در گندم سیاه به تقویت استخوان ها کمک کرده و با افزایش جذب کلسیم در بدن خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی و همچنین آنتی اکسیدان های موجود در گندم سیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا را کاهش می دهد.2
معده و دستگاه گوارش
مقادیر بالای فیبر و مواد مغذی موجود در گندم سیاه باعث بهبود هضم غذا می شود، اشتها را افزایش می دهد، سو هاضمه را درمان کرده و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
یبوست
فیبر موجود در گندم سیاه باعث افزایش حرکات روده شده و به پیشگیری و درمان یبوست کمک می کند. همچنین مطالعات متعدد ثابت کرده اند که گندم سیاه می تواند رشد باکتری های خوب در روده بزرگ را تسهیل کند.گندم سیاه دارای یک ترکیب شیمیایی به نام روتین است که به بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و فشار خون بالا را کاهش می دهد.
سرطان
آنتی اکسیدان ها و فلاونوئید های موجود در گندم سیاه به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و با تقویت سیستم ایمنی بدن، خطر ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان را کاهش می دهد.
سلیاک
گندم سیاه گلوتن ندارد و به عنوان یکی از بهترین منابع غذایی برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک و افرادی است که به گلوتن حساسیت دارند.
آلرژی و حساسیت فصلی
مطالعات نشان داده که مواد مغذی موجود ددر گندم سیاه برای پیشگیری و درمان آلرژی و حساسیت فصلی مفید هستند.
دوران یائسگی
دوران یائسگی در زنان خطر ابتلا به کلسترول خون بالا، فشار خون، سرطان پستان و مشکلات قلبی و عروقی را افزایش می دهد. متخصصان تغذیه پیشنهاد می کنند که زنان یائسه گندم سیاه را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنند تا خطر ابتلا به این بیماری ها در آن ها کمتر شود.3
موارد احتیاط
از آنجا که گندم سیاه جایگزین رایجی در بعضی از نقاط جهان نیست، ممکن است که شما هرگز با آن مواجه نشده باشید و به آن حساسیت ناداسته ای داشته باشید. برخی افراد پس از قرار گیری طولانی در معرض گندم سیاه دچار حساسیت به آن می‌شوند.قبل از افزودن خوراکی‌های جدید به رژیم غذایی خود، به روش صحیح، با پزشک خود صحبت کنید و آگاه باشید که گندم سیاه برای برخی افراد به شدت آلرژی زا است. واکنش‌های آلرژیک می‌توانند جدی باشند، از آبریزش بینی و برخی ناراحتی‌های روده‌ای گرفته تا شوک و آنافیلاکتیک و مرگ. فقط مراقب باشید و به سلامت خود اهمیت دهید! 4
پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.coca.ir
3.www.yazdorganic.com
4.www.rastineh.com
