مصرف امگا 3 در بارداری چه تاثیراتی بر جنین و مادر دارد؟

مصرف امگا ۳ در بارداری

در طول بارداری مغز شما نیازمند سوخت اضافی است و نقش اصلی برای تأمین سوخت مغزتان به عهدهٔ DHA است که یکی از اسیدهای چرب امگا۳ است و به عملکرد مغز و ترمیم سلول‌های آن کمک می‌کند و برای مادر و جنین لازم است.

جنین در مورد گرفتن اسیدهای چرب امگا۳ از مادر کاملاً مصر و قاطع است و از آنجا که ۸۰ درصد مغز از چربی تشکیل شده است، در طول بارداری مخزن این اسیدهای چرب مهم تخلیه می‌شود، مگر اینکه آن را از طریق رژیم غذایی یا مکمل جبران کنید.

به نظر می‌رسد اسید چرب DHA سلول‌های مغزی یا اتصالات مغز را که به خاطر استرس آسیب دیده‌اند ترمیم می‌کند. برخی پزشکان توصیه می‌کنند برای پر کردن مجدد مخزن این اسیدها در دوران بارداری مکمل DHA یا امگا۳ بخورید. همچنین DHA در جلوگیری و مقابله با استرس، تقویت حافظه و همچنین به مدیریت افسردگی هم کمک می‌کند.

در طول سه ماههٔ اول بارداری که مغز جنین در حال شکل‌گیری است شما روزانه حداقل به ۲۵۰ میلی‌گرم از این اسید چرب نیاز دارید. پس اگر پزشکتان چیزی در این مورد به شما نگفته است، با او صحبت کنید تا در صورت لزوم مکملی برای شما تجویز کند که علاوه بر دیگر مواد مغذی ضروری برای داشتن بارداری و کودکی سالم،‌ حاوی DHA هم باشد. به علاوه، شما می‌توانید مواد غذایی غنی از DHA را در رژیم غذایی‌تان افزایش دهید.

به خاطر داشته باشید که کودکتان در گرفتن هر چیز مفیدی از مادرش کاملاً مهارت دارد و اگر شما مقدار روزانهٔ توصیه‌شده برای این اسید چرب را نخورید، خود ‌شما هستید که با کمبود آن مواجه می‌شوید و اگر ذخایر DHA شما در طول بارداری تخلیه شود، احتمال بیشتری برای نوسانات خلقی بعد از زایمان دارید.1

چه زمانی امگا 3 مصرف کنید

روغن ماهی امگا 3 با کیفیت مناسب باید در مکملی که خانم باردار مصرف می کند، باشد. هر دو نوع اسید چرب DHA وEPA مهم هستند اما وجود اسید چرب DHA در دوران بارداری و در مراحل اولیه زندگی نوزاد بسیار مهم است.

این چربی های امگا 3 چربی های ضروری نامیده می شوند زیرا توسط بدن تولید نمی شوند و باید از طریق مکمل به دست بیاید. زنان باید حداقل 6 ماه قبل از تخمک گذاری باید مصرف امگا3 را در رژیم غذایی شان قرار دهند.3

فواید مصرف امگا 3 در بارداری برای مادر

نتایج تحقیقات پژوهشگران امریکایی که در نشریه تخصصی مامایی و زنان به چاپ رسید حاکی از اهمیت بسیار زیاد و حیاتی مصرف امگا 3 در دوران بارداری است.

1- کاهش خطر زایمان زودرس

محققان برای انجام این مطالعه میزان مصرف ماهی تا پیش از هفته 22 بارداری را در میان 852 خانم باردار که سابقه زایمان زودرس داشتند مورد بررسی قرار دادند.

شواهد به دست آمده از این تحقیق نشان داد که خطر زایمان زودرس در آن دسته از خانم های بارداری که در ماه بیش از یک وعده ماهی مصرف می کنند در حدود 9/35 درصد است در حالیکه این رقم در مادران بارداری که میزان مصرف آنها کمتر از این مقدار است به میزان 6/48 درصد افزایش می یابد. بر اساس نتایج این تحقیق مصرف دو الی سه وعده ماهی در طول نخستین هفته های بارداری با کاهش 40 درصدی خطر زایمان زودرس همراه است.

در واقع مصرف 2 الی 3 وعده ماهی در هفته در طول نخستین ماه های بارداری به خصوص در مادران مستعد ابتلا به زایمان زودرس نقش بسیار موثری در پیشگیری و کاهش خطر زایمان زودرس دارد. به همین علت کارشناسان تغذیه مصرف 2 وعده ماهی در هفته به خصوص ماهی هایی که دارای سطوح جیوه کمتری هستند را به مادران باردار توصیه می کنند.

2- پیشگیری از افزایش فشار خون

افزایش فشار خون طی بارداری بسیار خطرناک است، مشکلی که به‌عنوان پره اکلامپسی شناخته می‌شود. امگا 3 و اسیدهای چرب روغن ماهی به برقراری فشار خون سالم و کاهش چشمگیر هرگونه خطر برای سلامتی مادر و فرزند کمک می‌کند.

3- کاهش هورمون استرس

حاصل مطالعه ای که در نشریه تخصصی مامایی و زنان به چاپ رسید نشان می دهد که مصرف کافی اسید چرب امگا 3 در دوران بارداری برای مادرانی که در شرایط استرس زای شدیدی به سر می برند بسیار موثر است. زیرا مصرف این اسید چرب ضروری با کاهش کورتیزول (هورمون استرس) محیط رحم را برای رشد جنین مساعدتر می کند.

محققان محور اصلی مطالعات خود را بر این موضوع متمرکز کردند که آیا مصرف مکمل امگا 3 (DHA) در دوران بارداری به خصوص در آن دسته از مادرانی که در شرایط دشوار اجتماعی اقتصادی به سر می برند می تواند از اثرات سوء استرس دوران جنینی بر نسل های بعد پیشگیری کند. آنها برای این منظور به انجام مطالعه ای بر روی 64 خانم آفریقایی آمریکایی در محدوده سنی 20 تا 30 سال که در هفته های 16 تا 21 بارداری به سر می بردند پرداختند.

داوطلبان مورد مطالعه در این تحقیق که ساکن محیط شهری بوده و از درآمدی اندک و ناکافی برخوردار بودند به صورتی کاملا تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول که متشکل از 43 نفر از مادران باردار بود هر روز به طور منظم 45 میلی گرم امگا 3 دریافت کردند در حالیکه در مدت مشابه به 21 داوطلب گروه دوم پلاسیبو یا دارونما داده شد.

در پایان مطالعات آن دسته از مادران بارداری که مکمل امگا 3 دریافت کرده بودند اعلام کردند که در هفته سی ام بارداری خود استرس کمتری را تجربه کرده اند. علاوه بر آنکه در این عده از داوطلبان ترشح هورمون کورتیزول در پاسخ به محرک های استرس 20 درصد کمتر از داوطلبانی بود که این مکمل را دریافت نکرده بودند.

ترشح کم هورمون کورتیزول در خانم های بارداری که در این دوران مکمل امگا 3 دریافت کرده بودند در روند رشد و تکامل جنین و سلامت بلند مدت نوزادان آنها اثرات سودمندی داشت. در حالیکه نوزادان آن دسته از مادرانی که در هفته های پایانی بارداری خود دارای سطوح کورتیزول بالایی بودند بسیار بی قرار و ناآرام بوده و زمان زیادی از روز را به گریه می گذراندند.

از سویی دیگر بنابر عقیده محققان سطوح بالای استرس فیزیولوژیک در مادران باردار با بروز مشکلات عدیده ای در روند رشد و تکامل کودک مانند افزایش اضطراب و اختلال کم توجهی بیش فعالی مرتبط است.2

فواید اسید چرب امگا 3 برای جنین

دریافت امگا 3 کافی در دوران بارداری می تواند بر رفتار، تمرکز و یادگیری کودک بعد از تولد اثر بگذارد. از جمله مزایای دیگر امگا 3 در دوران بارداری کاهش خطر ابتلا نوزاد به آلرژی و تاثیرات مثبت آن بر رشد ایمنی بدن است.

سطوح پایین امگا 3 منجر به نقص شناختی و افزایش شاخص های رفتاری اضطراب، پرخاشگری و افسردگی در کودکان می شود. روغن ماهی یک منبع ایمن برای امگا3 است. متخصصان مصرف روزانه 300 تا 600 میلی گرم قرص امگا 3 را برای زنان باردار و شیرده توصیه می کنند.3

امگا 3 در چه مواد غذایی موجود است؟

تکامل عصبی بهینه جنین وابسته به منابع کافی از امگا 3 می باشد. غنی ترین منبع آن غذا های دریایی و مکمل روغن ماهی می باشد. از سایر منابع غذایی سرشار از امگا 3 می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ماهی کولی

- کلم

- روغن کانولا (کلزا)

- گل کلم

- میخک

- بذرکتان و روغن بذرکتان

- تخم خردل

- پونه کوهی

- ساردین‌ها

- لوبیای سویا و روغن لوبیای سویا

- تافو

- مغز گردو و روغن مغز گردو.4

مضرات مصرف امگا ۳

با وجود همه‌ی خواص مفیدی که امگا ۳ برای سلامتی انسان دارد، باید توجه کنید که مصرف آن به خصوص در دوران حساس بارداری باید حتما تحت نظر پزشک صورت گیرد. برخی از مضرات این نوع چربی به این شرح است:

۱. کبد چرب

مقادیر مازاد امگا ۳ در بدن اکسید شده و با آسیب به عروق و به خصوص کبد می‌تواند کبد چرب را در شخص ایجاد کند.

۲. تضعیف سیستم ایمنی

از طرف دیگر مقدار بیش از امگا ۳ با تضعیف سیستم ایمنی موجب می‌شود که پاسخ‌های دفاعی در برابر میکروب‌ها کند شده و شخص به شدت در معرض ابتلا به انواع عفونت‌ها قرار بگیرد.

۳. دیگر مضرات

تنفس بد

احساس طعم ناخوشایند در دهان

سوزش سر دل

اسهال

تهوع

عرق بد بو.5

ممنوعیت مصرف

همچنین مصرف امگا ۳ برای افرادی که فشار خون بالا و کنترل نشده دارند، دارو‌های رقیق کننده خون مثل آسپرین مصرف می‌کنند و یا مبتلا به اختلالات خونی هستند، ممنوع است.5

پینوشتها
1.www.madarsho.com
2.www.niniplus.com
3.www.saednews.com
4.www.niniban.com
5.www.setare.com