بیماری بورگر
بیماری بورگر (Buergers disease) یک بیماری نادر است که شریان ها و رگ های بازوها و پاها را درگیر می کند. در بیماری بورگر که به آن ترومبوآنژیت ابلیترانس نیز گفته می شود، رگ های خونی فرد ملتهب شده و ممکن است توسط لخته های خون مسدود شود.این بیماری در نهایت و با پیشرفت موجب از بین رفتن بافت های پوستی و آسیب دیدگی آن ها شده و می تواند منجر به بروز عفونت و گانگرن شود. روند پیشرفتی این بیماری به صورتی است که بیماری بورگر ابتدا علائم خود را در دست و پاها نشان داده و نهایتاً ران ها و بازوها را درگیر خواهد کرد.
تقریباً هر فردی که به بیماری بورگر مبتلا می شود، مصرف کننده سیگار و تنباکو است. در نتیجه ترک تمامی شیوه های استعمال دخانیات یکی از شیوه های اصلی برای متوقف کردن این بیماری است. در افرادی که بعد از ابتلا به این بیماری سیگار خود را همچنان ترک نکرده و به استعمال آن ادامه می دهند، ممکن است در بعضی موارد نیاز به قطع عضو یا بخشی از اندام باشد.1
علت بیماری بورگر
علت دقیق بروز بیماری بورگر مشخص نیست. این در حالی که مصرف دخانیات به طور قطع در پیشرفت این بیماری مؤثر است اما هنوز مشخص نیست که دقیقاً چگونه استعمال دخانیات باعث پیشرفت بیماری می شود.اما تصور کلی بر این است که مواد شیمیایی موجود در تنباکو ممکن است باعث تحریک پوشش رگ های خونی و نهایتاً تورم شریان ها شود. کارشناسان گمان می کنند که احتمالاً برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند. همچنین ممکن است این بیماری در اثر واکنش خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت سالم حمله می کند به وجود آمده باشد.1
علائم و نشانه های بیماری بورگر
این بیماری با تنگی یا انسداد شریان ها و رگ های متوسط و یا کوچک انتهایی مشخص می شوند که منجر به کاهش جریان خون به این مناطق می شود. این بیماری به صورت ناگهانی یا حاد رخ می دهد که ممکن است از یک تا چهار هفته ادامه داشته باشد.در بیشتر موارد، اولین نشانه بیماری Buerger درد شدید در بازوها و یا پاها در هنگام استراحت است. افراد مبتلا ممکن است هنگام راه رفتن نیز گرفتگی در پاها را تجربه کنند.
از دیگر خصوصیات جسمی مرتبط با بیماری بورگر ممکن است شامل زخم در بازوها و پاها، کم رنگ شدن دست ها، بی حسی و سوزن سوزن شدن و عدم وجود جریان خون طبیعی در انگشتان دست و انگشتان پا هنگام قرار گرفتن در معرض سرما است. التهاب و لخته شدن برخی از رگ ها (ترومبوفلبیت) نیز ممکن است رخ دهد.
زخم های خشک که اغلب روی نوک انگشتان دست یا انگشتان پا شکل می گیرد ممکن است بسیار دردناک باشد. درد همراه با این زخم ها ممکن است با بالا بردن دست بدتر شود. در موارد شدید، افراد مبتلا به بیماری Buerger ممکن است مرگ بافتی (گانگرن) مناطق آسیب دیده را نشان دهند.
در برخی موارد، شریان ها و رگ های روده نیز ممکن است درگیر شوند. این امر ممکن است منجر به سنگینی شدید یا درد (آنژین صدری) در شکم و کاهش وزن شود. در موارد بسیار نادر (یعنی کمتر از ۲ درصد)، افراد مبتلا ناهنجاری های عصبی نشان داده اند.
این موارد در ابتلا به این بیماری موثر بوده و متاسفانه درحال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و حتی در صورت کنترل علائم، پس از مدتی دیگر نمی توان جلوی آنها را گرفت.
تحقیقات نشان داده است نیکوتین موجود در سیگار باعث مسدود شدن عروق فرد مبتلا به بیماری برگر می شود. مجرای ظریف و طبیعی رگها به تدریج در اثر نشست رسوبات تنگ می شود و رسوب کلسترول و کلسیم درست همانند رسوبات داخل لوله سماور یا کتری با نشستن بر دیواره داخلی رگها، عبور خون را دشوار می کند و سیگار عاملی مهم در ایجاد رسوبات است.2
تشخیص بیماری بورگر
تشخیص بیماری ممکن است بر اساس شناسایی خصوصیات و علائم جسمی مشخص شود. بسیاری از پزشکان برای تشخیص بیماری به سابقه مصرف اخیر یا فعلی دخانیات نیاز دارند. آنژیوگرافی یا تکنیک های غیر تهاجمی ممکن است برای تأیید تشخیص استفاده شود. در طی آنژیوگرافی، از تزریق یک رنگ مخصوص استفاده می شود تا رگ های خونی در اشعه X قابل مشاهده باشند.3درمان بیماری بورگر
درمان این بیماری به صورت حمایتی است. معمولاً اگر افراد مبتلا، سیگار کشیدن را متوقف کنند علائم بهبود می یابد. در بعضی موارد، وقتی افراد مصرف سیگار را متوقف می کنند، بهبودی کامل این اختلال رخ می دهد.اگر فرد مبتلا سیگار کشیدن را متوقف نکند، گزینه های درمانی متفاوت می شوند. درمان محافظتی ممکن است شامل داروهایی باشد که از لخته شدن خون جلوگیری می کنند (ضد انعقادها)، داروهایی که قطر رگ های خونی را افزایش می دهند (گشاد کننده عروقی)، داروهایی که از التهاب جلوگیری می کنند (ضد التهاب)، آنتی بیوتیک ها و داروهایی که درد را تسکین می دهند.
در بعضی موارد ممکن است عمل جراحی ضروری شود. افراد مبتلا تحت عمل جراحی قرار می گیرند که در آن ترمینال های عصبی (گانگلیون) برای قطع مسیر عصب و بهبود جریان خون به اندام مبتلا (سمپاتکتومی) از بین می روند. در موارد شدید، ممکن است جراح ها مجبور شوند انگشت پا یا بخشی از بازو یا پا را جدا کنند.3
عوارض بیماری بورگر
در صورتی که بیماری بورگر شدت پیدا کند، جریان خون به بازوها و پاها کاهش پیدا خواهد کرد. این به دلیل انسدادی است که رسیدن خون به نوک انگشتان دست و پا را سخت تر از قبل خواهد کرد. بافت هایی که خون دریافت نمی کنند، دیگر نمی توانند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را تأمین کرده و در نتیجه با مشکل روبرو خواهند بود.این انسداد می تواند باعث شود تا پوست و بافت در انتهای انگشتان دست و پا (گانگرن) به مرور زمان از بین رفته و علائم و نشانه های عارضه گانگرن مثل تغییر رنگ پوست، از بین رفتن احساس در انگشتان یا بوی ناخوشایند این قسمت ها ظاهر شوند. گانگرن یک بیماری جدی است که معمولاً نیاز به قطع انگشتان دست یا پا خواهد داشت.1
پیشگیری بیماری بورگر
تقریباً هر شخصی که دچار بیماری بورگر می شود به نوعی استعمال دخانیات داشته است و بیشتر مبتلایان از سیگار استفاده می کردند. در نتیجه برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، کنار گذاشتن مصرف سیگار اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.ترک سیگار می تواند کار سختی باشد. در صورتی که سیگاری باشید، احتمالاً در گذشته یکبار سعی کرده اید که آن را برای همیشه کنار بگذارید. برای دوباره امتحان کردن خیلی دیر نیست. پیشنهاد می کنیم در مورد راهکارها با پزشک خود صحبت کنید تا در ترک آن به شما کمک کنند.2
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.beytoote.com
3.cafepezeshki.ir