شکستگی مهره کمر
شکستگیهای ستون فقرات(Spinal fractures) به لحاظ شدت بسیار متنوع هستند. برخی شکستگیها صدمات بسیار جدی هستند که در اثر برخوردهای شدید به وجود میآیند و نیاز به درمان فوری دارند. سایر شکستگیها هم میتوانند در نتیجه برخوردهایی با شدت کمتر مانند زمین افتادنهای جزئی بهخصوص برای سالمندان باشد که در اثر پوکی استخوان، استحکام استخوانی آنها کاهش یافته است.بیشتر شکستگیهای ستون فقرات در ستون فقرات سینهای (توراسیک) و کمری (لومبار) یا در محل اتصال مفصل پشتی-کمری (توراکولومبار) به وجود میآید. درمان این موارد به شدت شکستگی و همچنین همراهی آن با صدمات دیگر بستگی دارد.1
انواع شکستگی های ستون فقرات
شکستگی مهره کمر که به علت پوکی استخوان باشد ، شکستگی فشاری نامیده می شود و گاها با نام های دیگری مانند شکستگی مهره ، شکستگی ناشی از پوکی استخوان و شکستگی گوه ای خوانده می شود.کلمه شکستگی گوه ای به این خاطر به کار می رود که در اکثر موارد شکستگی از لبه ی جلویی مهره اتفاق می افتد و لبه ی جلویی مهره به سمت پایین فشرده و جمع می شود ولی لبه پشتی مهره به همان شکل می ماند و مهره حالت یک گوه را به خود می گیرد. این نوع شکستگی به لحاظ مکانیکی و حرکتی ثابت است.
انواع دیگری از شکستگی های مهره ای نیز وجود دارند که در ادامه می خوانید:
شکستگی crush یا له شدن و خورد شدن مهره
در این نوع شکستگه در تمامی مهره شکستگی ایجاد می شود و نه فقط لبه جلویی مهره .شکستگی burst یا شکستگی انفجاری و فروپاشی مهره
در این نوع شکستگی ، کاهش ارتفاع مهره هم در قسمت جلویی و هم عقبی مهره است. (در حالت معمول قسمت جلویی فشرده می شود و ارتفاع آن کم می شود) این نوع شکستگی ممکن است به لحاظ مکانیکی ناپایدار باشد و منجر به بدشکلی ستون فقرات و مشکلات عصبی (با وارد کردن فشار به نخاع) شود.2علت شکستگی مهره کمر
شکستگیهای ستون فقرات سینهای و کمری ممکن است ناشی از برخوردهای شدید مانند موارد زیر باشند:تصادف با ماشین یا موتورسیکلت
افتادن از ارتفاع خیلی زیاد
سوانح ورزشی
موارد خشونتآمیز مانند جراحت بر اثر گلوله
بسیاری اوقات مصدومان دارای جراحات دیگری نیز هستند که نیاز به درمان فوری دارد. در این موارد بسته به شدت شکستگی، ممکن است اعصاب نخاعی یا خود نخاع آسیب ببیند. شکستگی ستون فقرات ممکن است به دلیل پوکی استخوان و سایر بیماریها نیز به وجود بیاید.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به پوکی استخوان، تومور یا سایر بیماریهای زمینهای که موجب تضعیف استخوانها میشوند، ممکن است حتی در برخوردهای جزئی مانند پیچخوردگی و دررفتگی یا زمین افتادن جزئی دچار شکستگی مهره شوند. این شکستگیها ممکن است به مرور زمان و با عدم توجه، بدون علائم و ناراحتی تا پیش از شکستن استخوان پیشرفت کنند.1
علائم و نشانههای شکستگی مهرههای کمر
در صورتی که بیماری پوکی استخوان، عامل شکستگی مهره کمر باشد، علامت آن معمولاً شروع ناگهانی درد است. بیشتر بیماران مبتلا به شکستگی فشاری در ستون فقرات، میگویند شروع دردشان بلافاصله پس از یک فعالیت نسبتاً عادی و منظم بوده است که با کمی فشار و یا تنش کمر همراه است (مانند بلند کردن، خم شدن و یا افتادن).برای افراد مبتلا به پوکی استخوان پیشرفته، شکستگی مهره های کمر حتی میتواند با فعالیت بسیار جزئی مانند عطسه، سرفه، داخل یا خارج شدن از وان حمام و یا صرفاً با پهلو عوض کردن در رختخواب رخ دهد.
کاهش درد ناشی از شکستگی ستون فقرات به دلیل پوکی استخوان، به طور معمول حدود چهار تا شش هفته طول میکشد. پس از این مدت، درد شدید کمر بسیاری از بیماران فروکش کرده و تبدیل به یک درد مزمن و متمرکز در منطقه شکستگی میشود.3
تشخیص شکستگی ستون فقرات
برای تشخیص چگونگی و نوع شکستگی ستون مهرهها کارهای زیر انجام میشود:معاینه جسمانی
پزشک اورژانس با معاینه جسمانی کامل وضعیت مصدوم را به دقت ارزیابی میکند. این معاینات شامل بررسی سر، قفسهسینه، شکم، لگن، دست و پا و ستون فقرات میشود. پزشک وضعیت عصبی بیمار را نیز ارزیابی میکند. این موارد شامل آزمایش توانایی حرکت، حسها و حس عمقی (حس موقعیت قرارگیری اعضای بدن) میشود. رفلکسهای بیمار نیز آزمایش میشود تا مشخص شود به نخاع یا اعصاب آسیبی وارد شده یا خیر.پزشک همچنین ممکن است وضعیت عضلات مقعد را معاینه کرده تا وضعیت کنترل روده مصدوم را بررسی کند. اختلال در عملکرد روده و مثانه ممکن است نشاندهنده آسیب جدیتری به نخاع باشد.
آزمایشهای تصویربرداری
پس از معاینه جسمی، بررسیهای رادیولوژی مورد نیاز است. بسته به میزان آسیبدیدگی، این تصویربرداریهای پزشکی ممکن است شامل اشعه ایکس، سیتیاسکن یا امآرآی از چندین ناحیه باشد.1درمان شکستگی مهره کمر
درمان اولیه آسیب ستون فقرات کمری در محل وقوع آسیب آغاز میشود. هر بیماری که مشکوک به آسیب نخاعی باشد، باید در وضعیت طبیعی خوابیده به پشت و بیتحرک و با استعمال گردنبند طبی، بر روی یک تخته قرار بگیرد و سریعاً به یک مرکز اورژانس انتقال یابد.معمولاً درمان شکستگی مهره کمر شامل مراقبت غیر جراحی مانند استراحت، مصرف داروهای ضد درد، استفاده از گرما یا سرما برای تسکین دردهای موضعی و بازگشت آرام و تدریجی به فعالیت و تحرک است.
بریس کمر
بریس کمر با محدود کردن حرکت مهره شکسته، از آن محافظت میکند، عملکرد بریس بسیار شبیه به استفاده از گچ برای مچ دست شکسته است. فرم سفت و محکم بریس، حرکت مربوط به ستون فقرات را به طور قابل توجهی کاهش میدهد و میتواند به کاهش درد کمر کمک کند. اگر چه استفاده از بریس و باندهای الاستیک جدید، راحتتر است، اما چندان موثر نیستند و میزان ناراحتی بریس، به طور مستقیم با میزان تاثیر درمانی آن در ارتباط است.با این حال، بریس باید با احتیاط و تنها تحت نظارت پزشک استفاده شود. استفاده بیش از حد از بریس برای مشکلات و ناراحتیهای کمر و درمان شکستگی مهره کمر ، میتواند موجب تضعیف و از دست دادن عضلات کمر شود.
ازن تراپی
گاز اکسیژن-ازن از طریق تزریق به دیسک بیرونزده وارد میشود. این تزریق با یک سوزن به طور مستقیم به دیسک انجام میشود و حجم دیسک را کاهش میدهد. این کاهش حجم به علت اکسیداسیون پروتئوگلیکانها است، که پروتئینهای موجود در مرکز ژلمانند دیسک (موسوم به هسته نرم) هستند. هنگامی که حجم دیسک کاهش مییابد، فشار بر اعصاب نیز کاهش مییابد. این به نوبه خود، باعث کاهش میزان درد میشود.ازنتراپی، استفاده از ازن پزشکی (یک فرم بسیار واکنش پذیر اکسیژن خالص) است که برای تحریک پاسخ درمانی بدن انجام میشود. بدن انسان قابلیت تجدید و بازسازی خود را دارد. رخ دادن بیماری به این دلیل است که این پتانسیل در بدن، محدود شده است. خواص واکنشی ازن، بدن را تحریک میکند که بسیاری از این موانع را برطرف سازد و در نتیجه به بدن اجازه میدهد که بهترین اقدامات لازم را برای التیام خود انجام دهد.
فیزیوتراپی
درمان آسیبهای ناشی از تروما همراه با صدمات عصبی معمولاً نیاز به بستری شدن برای توانبخشی جامع دارد. برنامههای توانبخشی برای تحرک و قدرت، بر اساس قابلیت و ظرفیت هر بیمار تنظیم میشود. همه رشتههای درمانی شامل مشارکت تیم چند رشتهای در برنامه جامع توانبخشی است. در اغلب موارد، توانبخشی بیمار همراه با استفاده از ارتز سینهای -کمری-خاجی (TLSO) آغاز میشود.کاهش فعالیت
شما به احتمال زیاد مجبور به محدود کردن فعالیتهای عادی خود خواهید بود. باید از هر گونه فعالیت شدید یا ورزش اجتناب کنید. همچنین باید از بلند کردن اجسام سنگین و هر چیز دیگری که ممکن است فشار بیش از حد بر روی شکستگی شما قرار دهد، پرهیز کنید. اگر مسن هستید، پزشک باید استراحت در بستر را به شما توصیه کند. استخوان افراد مسن معمولاً نازکتر و ضعیفتر از استخوان جوانان است و دیرتر التیام مییابد. این شکستگی باید مانند هر استخوان شکسته دیگر، با دقت و به طور جدی درمان شود.جراحی
پزشک شما ممکن است عمل جراحی را نیز توصیه کند. دو نوع از رایجترین جراحی برای این نوع از شکستگی، ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی است. هر دو نوع عمل جراحی میتواند به التیام شکستگی کمک کند.ورتبروپلاستی. این درمان غیر تهاجمی برای کمک به کاهش و یا از بین بردن درد ناشی از شکستگی و تثبیت استخوان طراحی شده است. در این روش، سیمان با ویسکوزیته پایین به طور مستقیم، با هدف ایجاد ثبات شکستگی و تسکین درد کمر، به مهره تحت فشار تزریق میشود.
جراحی کیفوپلاستی، مانند ورتبروپلاستی یک پروسه با حداقل تهاجم است که برای کاهش و یا جلوگیری از درد ناشی از شکستگی ستون فقرات، برای ایجاد ثبات در استخوان و بازگرداندن بخشی یا همه ارتفاع کاهش یافته مهره به علت شکستگی فشاری طراحی شده است.3
پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.spinehealth.ir
3.www.doctoryazdani.ir