10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010 |
|
1) انعقاد عهدنامه "ارز روم" ميان دولت ايران و امپراتوري عثمان (1226 ش):
در زمان سلطنت محمدشاه قاجار، والي بغداد به تحريك بازرگانان بصره كه از رونق گرفتن بندر خرمشهر زيان ديده بودند، اين بندر را مورد تجاوز قرار داد و پس از كشته و زخمي كردن عدهاي، اموال بازرگانان را به غارت برد. در پي آن، دولت ايران نمايندهاي به عثماني فرستاد تا با آنان به مذاكره پرداخته، جبران خسارات وارده را خواستار شود. در اين اثنا، دولت عثماني مدعي شد كه بندر خرمشهر جزء خاك عثماني است و اين حادثه را مسالهاي داخلي ميداند. در پي اين ادعا، دولت ايران نيز تهديد كرد كه به تلافي حمله به خرمشهر، شهر بغداد را هدف حملات خود قرار خواهد داد. اما دولت عثماني كه پس از جنگهاي خود با روسيه، تمايلي به جنگ با ايران نداشت، نمايندهاش را به ايران فرستاد و بندر خرمشهر را تخليه كرد. پس از آن، مذاكرات دو طرف آغاز شد در اين اثنا بار ديگر كشتاري در كربلا روي داد و در آن ايرانيان مقيم كربلا قتل عام شدند. اين حادثه، دولت ايران را به شدت عصباني كرد اما با تلاشهاي سياسي، مذاكرات صلح آغاز شد و پس از گذشت دو سال، قرارداد ارز روم در دهم خرداد 1226 ش برابر با 16 جمادي الثاني 1262 ق بين ايران و عثماني امضا گرديد. نماينده ايران در اين كنفرانس، ميرزا تقي خان فراهاني معروف به اميركبير بود كه تلاش و تدبير او، شگفتي و تحسين نمايندگان روس و انگليس را برانگيخت. به موجب اين پيمان دولت ايران از ادعاي خود نسبت به سليمانيه چشم پوشيد و در عوض دولت عثماني مالكيت ايران بر بندر خرمشهر و حق كشتيراني در رودخانه شطالعرب را به رسميت شناخت و مقرر شد كه دولت عثماني از بدرفتاري با زائران و بازرگانان ايراني پرهيز كند. |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
2) رحلت فقيه جليل آيتاللَّه "حاج شيخ عزيز اللَّه خسروي زنجاني" (1374 ش):
آيتاللَّه حاج شيخ عزيز اللَّه خسروي زنجاني در سال 1287 ش (1326 ق) در يكي از روستاي توابع زنجان به دنيا آمد و پس از فراگيري علوم مقدماتي، وارد حوزه علميه زنجان شد. وي پس از ده سال، راهي قم گرديد و در مدت دوازده سال در دروس خارج فقه و اصول و فلسفه و حكمت متعاليه استادان نامداري همچون حضرات آيات: سيد صدرالدين صدر، محمد فيض قمي، سيد محمد حجت كوه كمرهاي، سيد حسين بروجردي و حضرت امام خميني(رحمة الله علیه) شركت جست. اين عالم وارسته در سال 1334ش، به امر آيتاللَّه بروجردي، به منظور ترويج احكام قرآن و معارف اهل بيت (علیه السلام) به منطقهاي دور افتاده و محروم به نام تكاب در آذربايجان غربي عزيمت نمود و تا پايان عمر خود به مدت چهل سال تمام به تدريس، وعظ، خطابه، ارشاد مردم و ايجاد وحدت پرداخت. حضور ايشان به رغم شرايط دشوار منطقه، نقش بسيار مؤثري در گسترش مكتب اهل بيت(علیه السلام) و تعميق ريشههاي اعتقادات شيعي داشت. آيتاللَّه زنجاني در جريان نهضت اسلامي مردم به رهبري حضرت امام، به عنوان روحاني مخالفِ دستگاه حاكم، در منطقه شناخته ميشد و در هيچ دورهاي، كوچكترين تمايل به سازش با رژيم پهلوي از خود بروز نداد. وي پس از قيام پانزده خرداد 42، به دليل گام برداشتن در جهت اهداف استاد و رهبر خود، حضرت امام خميني(رحمة الله علیه) ، در مجالس عمومي، بارها مورد تهديد و تطميع واقع گرديد ولي تا پايان، با اعتماد و اتكاء به خدا، ثابت و استوار ايستاد. سرانجام اين عالم مجاهد و پرهيزگار در دهم خرداد 1374 ش برابر با اول محرم 1416 ق در 87 سالگي دعوت حق را اجابت كرد و در گلزار شهداي تكاب به خاك سپرده شد. |
|
3) به سلطنت رسيدن "طغرل بيك" اولين پادشاه سلسلهي سلجوقيان در نيشابور(429 ق):
سلجوقيان كه نَسَب ايشان به سلجوق بن دَقّاق ميرسد، طايفهاي از تركمانان غَز بودند كه در روزگار سامانيان، در دشتهاي خوارزم و سواحل درياي خزر سكونت داشتند. در حدود سال 416 ق، تركمانان سلجوقي در ماوراءالنهر سر به عصيان برداشتند ولي از محمود غزنوي شكست خورده، تار و مار شدند. پس از مرگ سلطان محمود غزنوي، در سال 426 ق، قريب ده هزار تن از جنگاوران سلجوقي به سركردگي طغرل بيك وديگران از ماوراءالنهر به حدود خراسان آمدند و با سلطان مسعود غزنوي درگير شدند. اين جنگ و جنگهاي بعدي به ضعف و شكست مسعود غزنوي انجاميد. سرانجام طغرل بيك در سال 429 ق به نيشابور آمد و بر تخت سلطنت نشست. |
|
4) درگذشت "بارع بغدادي" اديب و شاعر مشهور عرب(524 ق):
ابوعبداللَّه، حسين بن محمد بن عبدالوهاب معروف به بارع بغدادي، اديبِ مشهور، نحوي، لغوي، قاري و فاضل شهير عرب در سال 443 ق در بغداد به دنيا آمد. او در علم نحو و لغت از علماي برجستهي دوران به شمار ميرفت و تنها اثر به جاي مانده از او، ديوان اشعار اوست. بارع در آخر عمرِ 81 سالهي خود، نابينا شد. |
|
5) امضاي قرارداد سياسي "عَكّا" در جريان جنگهاي صليبي(587 ق):
در جريان جنگهاي صليبي بين مسلمانان و جنگجويان مسيحي، قراداد سياسي "عَكّا" براي تسليم شهر "عَكّا"به مسيحيان و استرداد سه هزار اسير مسلمان، بين مسلمانان و مسيحيان به امضا رسيد. ولي مسيحيان، اسيرانِ مسلمان را كشته و دوباره جنگهاي صليبي آغاز شد كه با شكست مسيحيان پايان يافت. شهر عَكّا در سال پانزدهم هجري توسط مسلمانان فتح شده بود اما در سال 497 ق به تسخير فرنگيها درآمد. اين شهر در سال 583 ق توسط صلاحالدين ايوبي از صليبيون باز پس گرفته شد ولي در سال 587 ق باز هم به چنگ فرنگيها افتاد و تاكنون در دست آنان باقي مانده است. |
|
6) رحلت خاتَمُ المُحدِّثين "حاج ميرزا حسين نوري" صاحب مُستَدْرَكُ الوسايل(1320ق):
ميرزا حسين بن محمد تقي بن محمد علي نوري مازندراني معروف به ميرزا حسين نوري در سال 1254 ق در شهرستان نور در مازندران به دنيا آمد. ميرزاي نوري، فقيه امامي، محدث، مفسر و شاعر، نزد شيخ العراقين عبدالحسين تهراني، شيخ مرتضي انصاري، حاج ملاعلي كَني، ميرزا محمدحسن شيرازي و سيدمهدي قزويني تلمذ نمود. ميرزا حسين نوري همچنين از استادان شيخ آقابزرگ تهراني، حاج شيخ عباس قمي، محمد حسين كاشف الغطاء و سيد شرفالدين عاملي در حديث نيز بوده است. ميرزاي نوري در ترويج اصول مذهب جعفري و نشر آثار ائمهي اطهار(ع)، كوشش بسيار كرد. همچنين اين عالم فاضل در عبادت، پرهيزگاري، تقوي و كمالات نفساني، انساني نمونه بود. از آثار وي: مُستَدرك الوسايل در فقه(در 3 جلد) است كه به جهت تأليف اين كتاب به ايشان "صاحب مُستَدرَكُ الوَسايل" ميگويند. مَعالِمُ الصَّبر، جَنَّةُالمأوي و نَفَسُ الرَّحمن في فضائلِ سَلمان، نيز از اوست. ميرزاي نوري داراي كتابخانهي جامع و معتبري بود كه در ايران و عراقِ عرب نظير آن در كميَّت و كيفيَّت يافت نميشد ولي اين كتابخانه پس از وفات ميرزا، به كلي متفرق شد. ايشان پدر همسر شهيد شيخ فضل اللَّه نوري، عالم مبارز و آگاه دوران مشروطه بود و بسياري از كتب نفيس ميرزا حسين، نزد فرزندانِ شيخ فضلاللَّه نوري، ماند. بعدها مقداري از اين كتابها، توسط آيت اللَّه بروجردي خريداري و به كتابخانهي معظم له در نجف اشرف منتقل شد. ميرزا حسين نوري سرانجام در 17 يا 27 جمادي الثاني سال 1320 ق در 66 سالگي بدرود حيات گفت و در نجف اشرف مدفون گشت. |
|
7) رسميت يافتن دين مسيح(ع) در روم به فرمان امپراتوري روم (529م) |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
8) مرگ "ژوزف هايدن" استاد موسيقي و آهنگساز بزرگ اتريشي (1809م) (ر.ك: 31 مارس) |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
9) كشف عامل بيماري سياهزخم توسط "لويي پاستور" پزشك فرانسوي (1881م) (ر.ك: 8 سپتامبر) |
|
10) مرگ "گوستاو كييِر شِهوف" فيزيكدان آلماني و كاشف طيف خورشيد (1887م):
گوستاو روبرت كييرشهوف در 31 مارس 1824م در آلمان به دنيا آمد. وي از كودكي به تحقيق پرداخته بود و زماني كه از دانشگاه فارغ التحصيل شد، درباره برق و خواص آن، پژوهشهاي ارزشمندي انجام داد. او در اين زمان ثابت كرد كه تغيير ناگهاني ولتاژ يك دستگاه نيز با سرعت نور حركت ميكند. در ادامه كارهاي علمي كيير شهوف، او در سال 1859 موفق به تجزيه رنگينكمان گرديد كه اين عمل، راهنماي وي در كشف دو عنصر سزيوم و روبيديوم شد. او سپس قانون معروفش را عرضه داشت كه از دو سند تشكيل شده بود. در اين قانون، جريانهاي الكتريكي و نيروهاي مولد برق در يك شبكه و نيز قدرت نشر كننده هر بدن، در درجه حرارت معين، مورد بحث قرار گرفته است. او همچنين تحقيقاتي درباره خاصيت انتقال حرارت و رنگينكمانهاي خورشيدي و چگونگي ايجاد خطوط طيفي به انجام رساند و با آزمايش خود به وسيله طيفنما كه براي مطالعه و تجزيه نور به كار ميرود، حداقل شش عنصر از عناصر شناخته شده در زمين و در طيف خورشيد را كشف كرد. گوستاو كيير شهوف سرانجام در 31 مه 1887م در 53 سالگي درگذشت. |
|
11) مرگ "ارنست دوسارزك" باستانشناس معروف فرانسوي (1901م):
ارنست شوكن دوسارزك، باستانشناس معروف فرانسوي در يازدهم اوت 1837م در شهر سارزك فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در كنسولگري فرانسه در مصر مشغول به كار شد و بر اثر برخورد با قبايل شرقي، به خاورشناسي علاقهمند گرديد. دوسارزك در سالهاي بعد به عراق رفت و به امر حفريات و كاوش در منطقه باستاني بينالنهرين متمايل شد. وي پس از هفت سال اشتغال به كار حفاري آثار باستاني، آثار متعدد هنري را در خرابههاي به جا مانده از تمدن قديم منطقه پيدا كرد كه از آن جمله، سي هزار خشت نبشته مربوط به 2400 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) بود. دوسارزك همچنين لوحها، استوانهها، قوطيهاي استوانهاي شكل دست نخورده و گرانبهايى را كشف كرد و آنها را به فرانسه فرستاد. وي طي ماهها و سالهاي بعد نيز آثار عتيقه بسيار ارزشمندي از دوران باستان كشف نمود كه در نوع خود كم نظير و حتي بينظير بودند. در اين ميان، هر چند قبايل منطقه خواهان جلوگيري از اين حفريات و انتقال اشيا كشف شده به غرب بودند، اما دولت فرانسه با اعزام نيروهاي نظامي خواستار ادامه كار گرديد. در نتيجه كشفيات سارزك، مشخص شد كه ساكنان هزاره سوم قبل از ميلاد در اين منطقه داراي تمدني برجسته بوده و از دانش بشري پيشرفتهاي برخوردار بودهاند. آنها خط را اختراع نمودهاند، اگرچه در ابتدا به صورت نقاشي و ثبت نقوش بود، اما با مرور زمان، همان نقشها، سادهتر شده و به صورت خط ميخي درآمده است. در اين ميان، دولتهاي استعماري، كارگزاران خود را تحت عناوين مبلغان مذهبي و يا خاورشناس به مناطق شرق اعزام ميكردند و موجبات انتقال آثار كهن فرهنگي آنان به غرب را فراهم ميساختند. سارزك نيز يكي از اين افراد بود كه پس از كشف آثار متعدد و گرانبهاي باستاني، موجبات غارت و ارسال اين ميراث شرق را به موزههاي غرب فراهم ميآورد. دوسارزك يازده سفر علمي - اكتشافي به منطقه بينالنهرين انجام داد و گزارشات مفصلي همراه با نقشهها و عكس براي دولت فرانسه تهيه نمود. ارنست شوكن دوسارزك سرانجام در 31 مه 1901م در 64 سالگي درگذشت. |
|
12) روز استقلال كامل جمهوري "افريقاي جنوبي" (1910م):
افريقاي جنوبي از به هم پيوستن دو مستعمره انگليس در جنوب افريقا تشكيل شد و در 31 مه 1910 استقلال داخلي يافت. اين اتحاديه در 1931 به استقلال كامل دست يافت. اما اقليت سفيدپوست، قدرت را در دست گرفتند. سرانجام بر اثر مبارزات پيگير سياهان اين كشور و فشار كشورهاي خارجي، سفيدپوستان افريقاي جنوبي در 1991 مجبور به پايان دادن به رژيم تبعيض نژادي (آپارتايد) در اين كشور شدند. (ر.ك: 27 آوريل) |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
13) استقلال دوباره افغانستان (1919م):
افغانستان در 1747 براي اولين بار توسط احمدشاه ابدالي مستقل اعلام شد. اما از حدود يك قرن بعد، انگليس براي حفظ مستعمره بزرگ خود يعني هند، شروع به مداخله در افغانستان كرد كه منجر به اولين جنگ اين كشور با انگلستان شد. در اين جنگ، انگليسيها با تحمل تلفات زياد، مجبور به عقبنشيني شدند. با اين حال، انگليس به اعمال نفوذ در افغانستان ادامه داد تا آن كه جنگ ديگري ميان دو طرف درگرفت كه در سال 1905 با انعقاد يك پيمان استعماري پايان يافت. در 1919 اماناللَّه خان به فرمانروايي افغانستان رسيد و قراردادهاي منعقد شده با انگليس را لغو و استقلال كشورش را اعلام كرد. اما اقدامات وي خشم انگليس را برانگيخت و بدين ترتيب، جنگ سوم انگليس با افغانستان شروع شد و منجر به بركناري اماناللَّه خان گرديد. |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
14) روز جهاني مبارزه با دخانيات |
.jpg "10 خرداد 1389 / 17 جمادی الثانی 1431 / 31 می 2010")
15) تولد کلینت ایستوود (1930) بازیگر ، کارگردان آمریکایی |
|
16) تولد ژول شره : طراح فرانسوی 1836 م |
