آزمایش ALT یا SGPT خون چیست؟
آزمایش ALT یا آلانین آمینوترانسفراز، برای اندازه گیری سطح ALT خون به کار می رود. این آزمایش با عنوان SGPT هم شناخته می شود. ALT آنزیمی است که توسط سلول های کبدی ساخته می شود. کبد، بزرگترین غده بدن است و دارای چندین کارکرد مهم می باشد. این کارکردها عبارتند از :درست کردن پروتئین ها
ذخیره ویتامین ها و آهن
حذف مواد سمی از خون
تولید صفرا، که به چرخه هضم غذا کمک می کند.
پروتئین هایی به اسم آنزیم، به کبد کمک می کنند تا سایر پروتئین ها را تجزیه کند. پس از تجزیه شدن، جذب این پروتئین ها توسط بدن راحت تر صورت می گیرد. آزمایش ALT در حقیقت سنجش یکی از این آنزیم ها است که نقش اساسی در متابولیسم ایفا می کند. متابولیسم فرایندی است که در آن غذا به انرژی تبدیل می شود.
ALT به صورت طبیعی در داخل سلول های کبد یافت می شود. البته در مواقعی که کبد آسیب دیده باشد یا دچار التهاب شده باشد این احتمال وجود دارد که ALT وارد جریان خون شود. آزمایش ALT یکی از اجزای غربالگری اولیه برای تشخیص بیماری های کبدی محسوب می شود.
از آزمایش ALT با اسامی دیگری همچون آزمایش ترانس آمیناز گلوماتیک – پیرویک سرم (SGPT)، یا آزمایش ترانس آمیناز آلانین هم یاد می شود.1
چه زمانی پزشکان این آزمایش را تجویز می‌کنند؟
اگر علائمی از بیماری یا آسیب دیدگی کبدی مانند علائم زیر داشته باشید :درد یا تورم معده
حالت تهوع
استفراغ
پوست یا چشم زرد (بیماری به نام زردی)
ضعف
خستگی شدید
ادرار تیره رنگ
مدفوع رنگ روشن
خارش پوست
دلایل دیگری که ممکن است شما این آزمایش را انجام دهید:
شما در معرض ویروس هپاتیت قرار گرفته اید.
شما الکل زیادی می نوشید.
شما سابقه خانوادگی بیماری کبد دارید.
شما دارویی مصرف می کنید که به آسیب کبدی مشهور است.
آزمایش ALT خون می‌تواند به عنوان بخشی از آزمایش پانل خون در طی یک معاینه منظم انجام شود. اگر قبلاً به بیماری کبد مبتلا شده اید ، پزشک می تواند از آزمایش ALT استفاده کند تا ببیند روند درمان شما چقدر خوب است.2
.jpg "آزمایش آزمایش ALT چیست و چرا انجام میشود؟")
چگونه می توان خود را برای انجام آزمایش ALT آماده کرد؟
آزمایش ALT با تهیه یک نمونه خونی کوچک اجرا می شود. روند تهیه این نمونه به شرح زیر است :متخصص آزمایشگاه با استفاده از ماده ضدعفونی کننده محل ورود سوزن به پوست را تمیز می کند.
یک نوار انعطاف پذیر به قسمت فوقانی بازو بسته می شود. با انجام این کار، جریان خون متوقف می شود و رگ های بازو بهتر قابل رویت خواهند بود.
پس از بدست آوردن رگ، سوزن خون گیری به آن تزریق می شود. در این مرحله، احساس درد یا سوزش لحظه ای پدید می آید. خون در لوله متصل به انتهای سوزن جمع آوری می شود. در برخی نمونه گیری ها، به بیش از یک لوله نیاز است.
متخصص آزمایشگاهی پس از گردآوری مقدار خون کافی نوار انعطاف پذیر و سوزن را از بدن بیمار جدا می کند. یک پارچه پنبه ای یا گاز استریل روی محل دریافت خون قرار می گیرد. محل فوق با بانداژ یا نوار کاملاً ثابت نگه داشته می شود.
نمونه خونی برای انجام تحلیل های مورد نیاز به آزمایشگاه فرستاده می شود.
آزمایشگاه نتایج آزمایش را برای پزشک ارسال می کند. پزشک وقت ویزیتی را برای شما در نظر می گیرد تا با جزئیات بیشتر راجع به نتایج با شما صحبت نماید.1
نحوه انجام آزمایش خون ALT
برای انجام آزمایش ALT نیازی به ناشتا بودن نیست. این آزمایش هم مانند سایر آزمایشات خونی انجام میشود. ابتدا محل خون‌گیری با الکل ضدعفونی شده و در صورتی که ورید‌های دست مشخص نباشند از یک باند یا لیگاتور برای بستن قسمت فوقانی بازو استفاده میشود. نمونه خون مستقیما از ورید گرفته شده و به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.3تفسیر جواب آزمایش خون ALT یا SGPT
مقادیر یا رنج نرمال و طبیعی ALT یا SGPT در خون
آنزیم ALT بطور طبیعی در کبد ذخیره شده است و نباید در خون وجود داشته باشد. میزان طبیعی آن در خون بین ۱۰ تا ۴۰ واحد در لیتر (U/L) است. این مقدار ممکن است بر اساس سن و جنس اندکی متفاوت باشد، لذا حتما باید توسط پزشک، و بر اساس تشخیصی که گذاشته شده است تفسیر گردد.در بعضی مقالات مقدار طبیعی AST و ALT، در خانم‌های بالغ بین ۱۹ تا ۲۵ و در مردان بالغ بین ۲۹ تا ۳۳ واحد در لیتر در نظر گرفته شده است.
همچنین سطح نرمال و طبیعی این آنزیم‌ها در کودکان پسر، بین ۱۷ تا ۲۱ و در کودکان دختر، ۱۴ تا ۲۰ واحد در لیتر گزارش شده است.
افزایش ALT یا SGPT در آزمایش خون
آسیب سلول‌های کبدی باعث آزاد شدن مقادیر فراوانی ALT به درون خون میشود. لذا مقادیر بیشتر از ۴۰ واحد در لیتر (U/L) غیرطبیعی در نظر گرفته میشود. هر چند که در آسیب‌های حاد و شدید کبدی معمولا مقدار ALT به بیش از ۸ برابر و در بعضی موارد به بیش از ۲۵ برابر نرمال می‌رسد و عملا زمانی می‌توان با اطمینان آسیب کبدی را شناسایی کرد که حداقل میزان افزایش ALT در آزمایش خون بیشتر از ۸ برابر طبیعی باشد.3
چگونه میزان ALT خون را کاهش دهیم؟
پزشک بر اساس تشخصی که در نظر دارد برای شما این آزمایش را درخواست کرده است. لذا در ابتدا باید به توصیه‌های پزشکتان جهت بهبود آسیب کبدی گوش کنید.مهمترین اصل درمانی در آسیب‌های کبدی آن است که عامل زمینه‌ای که باعث ایجاد آسیب شده است شناسایی و رفع گردد. بیماریهای ویروسی معمولا خود محدود شونده هستند و بدون درمان بهبود می‌یابند. اگر علت افزایش ALT داروها باشند باید دارو فورا قطع شود و سطح آنزیم‌ها بطور دوره‌ای چک شود. اگر بیماریهای وراثتی یا اتوایمیون علت افزایش آنزیم‌های کبدی باشد معمولا درمان مشخصی ندارند.3
.jpg "آزمایش آزمایش ALT چیست و چرا انجام میشود؟")
مخاطرات آزمایش ALT یا SGPT کدام هستند؟
آزمایش ALT یکی از آزمایش خون های ساده است که مخاطرات اندکی همراه دارد. برخی اوقات در محل نفوذ سوزن به پوست، کوفتگی ایجاد می شود. اگر محل ورود سوزن به پوست را پس از جداسازی سوزن برای مدت چند دقیقه فشار بدهید، خطر کوفتگی به حداقل می رسد.در مواردی نادر و بشدت غیرمتحمل، عوارض زیر در طول آزمایش یا پس از آن ظاهر می شوند :
خونریزی شدید در محل تزریق سوزن
جمع شدن خون زیر پوست، که با اسم هماتوما از آن یاد می شود
غش کردن یا سبک سری (سیاهی رفتن چشم) در لحظه روبرو شدن با خون
عفونت در محل تزریق.2
پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.labtavana.ir
3.www.extern.ir
