گرچه نیاز انسان به قرآن به زمان خاصی اختصاص ندارد؛ اما به جرأت می توان گفت نیاز انسان عصر حاضر به این کتاب حیات بخش به مراتب بیش از گذشته است؛ زیرا در این برهه از زمان، احساس فقر و نیاز انسان دورافتاده از خویشتن خویش و فاصله گرفته از فضایل اخلاقی و عواطف انسانی و محبوس شده در اضطراب ها و نگرانی ها به هدایتگری که به بهترین راه ها هدایت کند، به مراتب بیشتر است. انسان عصر مدرن از عمق جان به دنبال حقیقت ناب و آب حیات است و آن را جز در دین سراسر معنویت اسلام و کتاب روح نواز و هدایتگر آن، قرآن، نخواهد یافت.
کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم، براساس «طرح تحول کوتاه مدت دروس معارف اسلامی» تولید شده است. در این طرح که به دستور ریاست محترم نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و همت معاونت محترم آموزشی نهاد اجرایی شد، مدیریت محترم دروس معارف اسلامی نهاد، پس از نظر خواهی در دو بخش اساتید و دانشجویان، محورها و عناوین مورد مطالبه در این نظرخواهی را به عنوان سرفصل مصوب این درس به گروه های معارف اسلامی سطح کشور و دانشگاه معارف اسلامی ابلاغ کرد. معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی پیرو این ابلاغ، فرایند محقق یابی و تولید اثر را در مدت زمانی کوتاه تر از سایر متون مشابه اجرا و متن مصوب را به صورت حاضر تولید و عرضه کرد.
این کتاب، به قلم جمعی از استادان محترم تفسیر قرآن کریم نگارش یافته است. دو فصل آغازین اثر به قلم استاد ابراهیم کلانتری(1)، فصل سوم به قلم استاد عبدالکریم بهجت پور(2)، فصل چهارم تا ششم به قلم استاد محمد علی رضایی اصفهانی(3)، فصل هفتم و هشتم به قلم استاد علی نصیری(4) و فصل نهم به قلم استاد علیرضا کمالی(5) به رشته تحریر درآمده است.
استاد سید ضیاء الدین علیانسب، استاد جواد اسحاقیان، استاد مصطفی محمودی صاحبی و استاد ناهید مشایی، داوری این اثر وزین قرآنی را برعهده داشتند و نیز آقای دکتر علیرضا کمالی مدیر گروه پژوهشی معارف قرآن و حدیث دانشگاه و آقای دکتر سید سعید روحانی مدیر امور پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی، چشم به راه دیدگاه ها و انتقادهای سازنده و راهگشای اساتید و محققان عرصه معارف وحیانی اسلام درباره این کتاب هستند. در ادامه فهرست مطالب کتاب می آید:
پینوشتها:
1. دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران
2. دانشیار گروه قرآن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
3. استاد گروه قرآن و حدیث جامعة المصطفی العالمیه
4. استاد گروه معارف اسلامی دانشگاه علم و صنعت ایران
5. استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه معارف اسلامی