5 مرداد 1389 / 15 شعبان 1431 / 27 جولای 2010

1) 5 مرداد ماه سال 1360هجري شمسي : عمليات رمضان توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و همراهي ارتش جمهوري اسلامي ايران در محور حميديه ـ كرخه نور آغاز شد . در اين عمليات رزمندگان اسلام حدود چهار كيلومتر پيشروي كردند و ضمن انهدام چهل دستگاه تانك و نفر بر ؛ حدود دويست تن از افراد دشمن را هلاك كرده ،يكصد و نود و هفت تن ديگر را نيز اسير كردند .

2) تولد هوشنگ پزشک نیا 1296 ش نقاش و هنرمند ایرانی

3) اقامه اولين نماز جمعه رسمي جمهوري اسلامي ايران در تهران به امامت آيت‏اللَّه طالقاني (1358 ش): روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 برابر با سوم ماه مبارك رمضان سال 1399 ق، اولين نماز جمعه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به امامت مرحوم آيت‏اللَّه سيدمحمود طالقاني در دانشگاه تهران برگزار شد. امام خميني(رحمة الله علیه) ، چند روز قبل از اين تاريخ، اين مهم را به ايشان سپردند و حكم برپايي و اقامه نماز جمعه را صادر فرمودند. واگذاري اين تكليف عظيم و سنگين توسط رهبر فرزانه انقلاب در حساس‏ترين بُرهه از زمان انقلاب اسلامي برعهده آيت‏اللَّه طالقاني كه زبان گويايي براي بازگويي حقايق و رسوا نمودن دشمنان انقلاب داشت، امر خطيري بود. جمعيت انبوه و ميليوني كه از نخستين ساعات بامداد اين روز از نقاط مختلف شهر تهران به دانشگاه و خيابان‏هاي اطراف هجوم آورده بودند، با مشاهده امام جمعه، تكبيرگويان، حمايت خويش را از رهبري امام خميني (رحمة الله علیه) و نهضت الهي ايشان اعلام داشتند. با آغاز اقامه نماز جمعه، گروهك‏هاي مغرور و منافق كه براي فريفتن مردم و براي واژگون نشان دادن مسائل و به انحراف كشيدن انقلاب، دست به تبليغات بسيار عظيم و خطرناك و حساب شده زده بودند، ناگهان با يك معجزه بزرگ الهي و اسلامي روبرو شدند و نقشه‏هاي خود را نقش برآب ديدند. اتحاد و اجتماع صفوف نمازگزاران نماز جمعه، توطئه‏هاي حساب شده و ترتيب يافته منافقان را خنثي ساخت و حيله و تزوير آنان را در هم شكست. شياطين و منافقين در همه جا راه يافتند اما در صفوف به هم پيوسته نماز رسوخ پيدا نكردند. سرانجام از همين صفوف نماز جمعه بود كه مشت‏هاي گره كرده به سوي منافقان و احزاب و گروهك‏هاي مغرور و مستكبر و از خدا بي‏خبر نشانه رفت و آنان را متواري و نابود ساخت. نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب، همواره محلي براي هوشياري و آگاهي‏بخشي به مردم و نيز مكاني براي تزكيه نفس و خشوع و خضوع در برابر ذات خداوندي بوده و هست.

4) مرگ "محمدرضا پهلوي" پادشاه خائن ايران در قاهره (1359 ش): محمدرضا پهلوي در چهارم آبان ماه 1298 ش در تهران به دنيا آمد. پس از تاسيس سلسله پهلوي توسط رضاخان ميرپنج، وي به عنوان وليعهد انتخاب شد و اين مقام را تا سال 1320 ش بر عهده داشت. با ورود متفقين به ايران و بركناري وتبعيد رضاخان به آفريقاي جنوبي، دولت‏هاي استكباري كه محمدرضا را مهره‏اي آرام و مطيع ديدند، او را به سلطنت ايران نشاندند. از اين پس، محمدرضا به عنوان پادشاه ايران، سلطنت خود را آغاز كرد. تا قبل از كودتاي 28 مرداد 1332، نفوذ انگلستان در كشور بيشتر بود، ولي پس از كودتا، آمريكا به عنوان قدرت اصلي در مملكت، شاه را به هرطرف كه منافع آن دولت طلب مي‏كرد، مي‏كشاند. با آغاز حركت انقلاب اسلامي در خرداد 1342، شاه، با قساوتي تمام، مردم را به خاك و خون كشيد و رهبر انقلاب اسلامي را در 13 آبان 1343 به تبعيدي ناخواسته فرستاد. پس از اين تبعيد، محمدرضا پهلوي يكه‏تاز ميدان حكومت ايران شد و به ديكتاتوري خود محور بَدل گشت. در طول اين ساليان، ساواك هرگونه مخالفتي را با شدت سركوب مي‏كرد و مستشاران آمريكايي در تمام اركان كشور نفوذ كرده بودند. شاه براي تثبيت بيشتر مقام خود، در سال 1350 جشن‏هاي 2500 ساله شاهنشاهي ايران را برگزار نمود و عده زيادي از سلاطين و رؤساي جمهور و نمايندگان كشورها در آن شركت كردند. هزينه اين جشن‏ها در رسانه‏هاي غربي بازتاب بدي پيدا كرد و آنان ضمن نشان دادن فيلم‏هاي جشن، گوشه‏هايي از زندگاني رقت‏بار جنوب تهران را به نمايش گذاشتند. اقدامات اسلام ستيزانه محمدرضا پهلوي در سال‏هاي بعد شكل گسترده‏تري به خود گرفت و حتي تاريخ هجري شمسي را به تاريخ مجعول و موهوم شاهنشاهي بدل ساخت. در اواخر سال 1356، و پس از درج مقاله اهانت‏آميز عليه امام خميني، امواج توفنده انقلاب، بار ديگر پايه‏هاي پوسيده نظام شاهنشاهي را در بر گرفت. در اين ميان شاه سعي كرد با اقدامات عوام فريبانه، خشم مقدس ملت ايران را فرو نشاند. از اين رو با بركناري نخست‏وزير و دستگيري برخي از مهره‏هاي سرشناس پهلوي، درصدد بود تا تقصير را بر گردن آنها بيندازد. وقتي اين تلاش‏ها به جايي نرسيد، محمدرضا خود در صفحه تلويزيون ظاهر شد و نطقي استرحام‏آميز ايراد نمود و خطاب به مردم گفت كه صداي انقلاب شما را شنيدم. او همچنين از مراجع تقليد ملتمسانه درخواست كرد كه مردم را هدايت نمايند و قول همه‏گونه آزادي داد. ولي نه دولت نظامي و نه نطق شاه، بازدارنده روند انقلاب نبود. در اين حال محمدرضا شاه كه براي خود چاره‏اي جز سركوب و كشتار نمي‏ديد، دست به ارتكاب جنايات متعددي زد. اين كشتارها مانع از سقوط رژيم ستم‏شاهي نگرديد و پس از فرار مفتضحانه او سرانجام در 22 بهمن 1357 ش، طومار سلطنت ننگين پهلوي و 2500 سال حكومت شاهنشاهي در هم پيچيده شد. شاه كه چند هفته قبل از پيروزي انقلاب، ماندن در ايران را صلاح نمي‏ديد، در 26 دي 1357، از كشور خارج شد و پس از ماه‏ها آوارگي، سرانجام در پنجم مردادماه 1359 ش در قاهره پايتخت مصر در ميان غُربَت و بيماري و كوله‏باري از جنايت و وحشي‏گري به اسلاف خود پيوست.

5) آغاز عمليات غرورآفرين "مرصاد" در منطقه اسلام‏آباد غرب (1367 ش): گروهك منافقين در پي حملات عراق به خاك ميهن اسلامي و عقب‏نشيني‏هاي موقت رزمندگان اسلام، با تصور اين‏كه پذيرش قطعنامه 598 ناشي از جدايي ملت و دولت است، به خيال واهي، فرصت را غنيمت شمرده و سعي در رسيدن به اهداف پليد خود نمود. منافقين با جمع‏آوري ديگر ضد انقلابيون سرخورده، از كشورهاي مختلف اروپايي، نيرويي به استعداد تقريبي 15 هزار نفر فراهم كرده و با بهره‏گيري از جنگ‏افزارهاي اهدايي صدام و ديگر اربابان خود، حمله خود را از غرب كشور به خاك جمهوري اسلامي ايران آغاز كردند. نيروي هوايي عراق با حمايت مقدماتي، آنها را براي ورود به عمق خاك ايران و در نهايت، فتح تهران، ترغيب مي‏كند. با اين اتحاد شوم، قسمت‏هايي از اراضي ميهن اسلامي مورد تجاوز قرار مي‏گيرد. ملت سلحشور و مسلمان ايران، پس از اطلاع از تجاوز منافقين به ميهن اسلامي، به خروش آمده و به جبهه‏هاي جنگ اعزام مي‏شوند. سرانجام عمليات مرصاد در پنجم مرداد ماه 1367، با رمز مبارك يا علي(ع) و به منظور مقابله با منافقين در منطقه اسلام‏آباد و كرند غرب در استان كرمانشاه، آغاز گرديد. منافقين خلق، خوشحال از پيروزي‏هاي مقدماتي و در يك اقدام عجولانه، راهي باختران (كرمانشاه) شده و به خيال باطل خود، قصد حركت به سمت تهران و سرنگوني نظام جمهوري اسلامي ايران را نمودند. راديو منافقين، با ارسال پيام به مردم باختران، از آنها مي‏خواهد كه زمينه را براي ورود ارتش به اصطلاح آزادي‏بخش مهيا سازند و آماده جذب در گردان‏ها و لشكرها باشند. از آن طرف رزمندگان اسلام در 34 كيلومتري باختران، ناگهان راه را بر ستون‏هاي منافقين مي‏بندند و واحدهاي زرهي رزمندگان، در يك اقدام متهورانه، تعداد زيادي از ادوات سنگين زرهي منافقين را هدف قرار داده و به آتش مي‏كشند. جاده باختران - اسلام‏آباد در همان لحظات اوليه، انباشته از ادوات سوخته شده مي‏شود و عكس‏العمل سريع رزمندگان، منافقين را به فراري مفتضحانه وادار مي‏سازد. اين عمليات در روز بعد نيز با حمله هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران با سركوبي شديد منافقان ادامه يافت و دشمن را دچار شكست سخت و سنگيني نمود. بدين ترتيب، منافقان شكست خورده، در اين تجاوز نابخردانه، متحمل تلفات و خسارات عظيمي شدند كه بيش از 120 دستگاه تانك، 400 دستگاه نفربر، 90 قبضه خمپاره‏انداز 80 ميلي‏متري، 150 قبضه خمپاره‏انداز 60 ميلي‏متري و 30 قبضه توپ 106 ميلي‏متري منهدم شد. علاوه بر آن ده‏ها دستگاه تانك، نفربر، خودرو و نيز صدها قبضه سلاح سبك و نيز مقاديري تجهيزات پيشرفته الكترونيكي و مخابراتي به غنيمت نيروهاي اسلامي درآمد. در اين عمليات، 4800 نفر از منافقان نيز كشته و زخمي شدند.

6) رحلت آيت‏اللَّه "سيد جواد حسني خرمشاهي" عالم مشهور كرمانشاه (1375ش): آيت‏اللَّه سيدجواد حسني خرمشاهي از عالمان نامدار كرمانشاه، در خانداني كه نسبشان به امام حسن‏مجتبي(ع) مي‏رسيد، در سال 1284 ش (1325 ق) به دنيا آمد. وي در كودكي پدرو مادرش را از دست داد و تحت سرپرستي و كفالت آيت‏اللَّه آقا رحيم آل آقا، روحاني بزرگ شهر قرار گرفت. سيد جواد، تحصيلات خويش را در مكتبخانه آغاز كرد و پس از آن به فراگيري علوم ديني پرداخت. وي در كنار شاگردي در محضر بزرگان، به مطالعه مداوم احاديث و اخبار و تاريخ و تفسير همت گماشت و بر غناي معلومات خويش افزود. از آن پس، خدمات ديني خود را با تاليف، تبليغ دين، امامت جماعت و ارشاد مردم آغاز كرد و بيش از پنجاه سال بر اريكه منبر و در جايگاه وعظ، مردم مسلمان را از بيانات خويش بهره‏مند نمود. مسجد آيت‏اللَّه خرمشاهي در زمان جنگ تحميلي و هشت سال دفاع مقدس (با نام مسجد مير عبدالباقي) از بزرگ‏ترين مراكز كمك رساني به جبهه‏هاي نبرد بود و خود او نيز با وجود كهولت سن در جبهه‏ها حاضر مي‏شد و با حضور خويش، روحيه بيشتري به رزمندگان اسلام مي‏داد. از اين عالم وارسته تاليفاتي چند به يادگار مانده از جمله: مفاتيح آيات قرآن، كتاب انسابِ سادات، فرهنگ لغت قرآن و ديوان اشعار. آيت‏اللَّه خرمشاهي سرانجام پس از عمري نزديك به 92 سال در پنجم مرداد 1375 ش برابر با 9 ربيع الاول 1417 ق درگذشت و در كرمانشاه به خاك سپرده شد.

7) ولادت با سعادت منجي عالم بشريت حضرت ولي‏عصر، امام زمان(علیه السلام) (255 ق): معصوم چهاردهم، حجت دوازدهم، ولي اللَّه المنتظر، بقيةاللَّه الاعظم، حضرت امام زمان، مهدي موعود(علیه السلام) در نيمه‏ي شعبان سال 255 هجري قمري در سامرا به دنيا آمد. پدرش امام حسن عسگري(علیه السلام) و مادر آن حضرت،نرجس خاتون مي‏باشد. آن امام، هم‏نام و هم‏كنيه‏ي پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و داراي القاب قائم، منتظر، حجت، مهدي، خلف صالح، صاحب الزمان، بقيةاللَّه و... مي‏باشد. رهبري پيشوايان الهي به منظور هدايت مردم به سر منزل كمالِ مطلوب است و اين امر در صورتي ميسَّر است كه آنها آمادگي بهره‏برداري از اين هدايت الهي را داشته باشند. اگرچنين زمينه‏ي مساعدي در مردم وجود نداشته باشد، حضور پيشوايان آسماني در بين مردم ثمري نخواهد داشت. فشارها و تضييقاتي كه از جانب خلفاي جور بني‏عباس، به ويژه از زمان امام جواد(علیه السلام) به بعد، بر امامان معصوم وارد شد و محدوديت‏هاي فوق‏العاده‏اي كه از طرف دستگاه حاكم برقرار گرديد، فعاليت‏هاي امامان را به حداقل رسانيد. وجود اين وضعيت خاص در زمان امامت حضرت مهدي(علیه السلام) و همچنين احتمال به شهادت رساندن آن حضرت در آن شرايط حساس، نشان داد كه زمينه‏ي مساعدي جهت بهره‏مندي از هدايت‏ها و راهبري‏هاي امامان در جامعه وجود ندارد. از اينرو حكمت الهي اقتضا كرد كه حضرت مهدي(علیه السلام) به اذن خداوند متعال غيبت اختيار كند تا موقعي كه آمادگي لازم در جامعه به وجود آيد. او روزي خواهد آمد و زمين را كه از ظلم و جور پر شده است، از عدل و داد پُر خواهد كرد.

8) درگذشت "علي بن محمد سَمَري" نايب خاص امام‏زمان و پايان غيبت صُغري (329ق): ابوالحسن علي بن محمد سَمَري چهارمين و آخرين سفير و نايب خاص حضرت صاحب الزمان(عج) است كه به امر آن حضرت در سال 326 ق به سفارت آن امام برگزيده شد. سَمَري به مدت سه سال نيابت خاص امام عصر را برعهده داشت و چند روز قبل از وفات، نامه‏اي از جانب امام به او رسيد كه وي را آخرين نايب حضرت معرفي نمود. با وفات او، باب وكالت و سفارت و نيابت خاصه مسدود شد و با به انتها رسيدن غيبت صغري، غيبت كبري آغاز گرديد.

9) انقراض سلسله‏ي آل‏بويه توسط "طغرل سلجوقي" مؤسس سلسله‏ي سلجوقي(447 ق): بغداد از ساليان قبل توسط اُمراي آل بويه اداره مي‏شد تا اين كه طغرل سلجوقي، نيشابور، گرگان و طبرستان و... را فتح كرد. طغرل، در سال 447 ق بغداد را از مَلِك رحيم ديلمي، آخرين حاكم آل‏بويه گرفت و اين سلسله را برانداخت و خاندان سلجوقي را بنيان نهاد.

10) روز جهاني مستضعفان

11) 27ژوئيه سال 1772 ميلادي : قرار داد تقسيم لهستان ميان سه قدرت بزرگ اروپاي قرن هجدهم ميلادي به امضاء رسيد . اين سرزمين كه امروز از كشورهاي مستقل اروپاي شرقي است با امضاي قرار داد مزبور از سوي نمايندگان روسيه ، اتريش و نمايندگان شاه پروس تقسيم شد . سردمداران اين امپراتوري ها بنام حفظ مملكت لهستان از فساد و اضمحلال ، هر يك بخش هايي از خاك اين كشور را تصرف كردند و بدين ترتيب نقشه لهستان عملأاز قاره اروپا محو شد . گفتني است اين نخستين قرارداد تقسيم لهستان بود .

12) 27ژوئيه سال 1779ميلادي : دوچرخه توسط يكي از اهالي مانهايم آلمان ساخته شد . اين دوچرخه از جنس چوب و فاقد ركاب و زنجير بود و تنها با فشار پا و دويدن شخصي كه بر روي آن قرار داشت به حركت درمي‏آمد. بعدها يعني در سال 1839 ميلادي دوچرخه ركاب دار توسط مك ميلان آهنگر هلندي ساخته شد و سرانجام بسال 1888ميلادي دوچرخه اي با چرخ هاي مساوي و داراي تاير ساخته شد .

13) 27ژوئيه سال 1862 ميلادي : فريدريش روكرت شاعر ، اديب و فيلسوف آلماني در قرن نوزدهم ميلادي پس از 74سال زندگي درگذشت . روكرت به زبانهاي فارسي ، عربي و چيني بخوبي آشنا بود و در دانشگاه بر اين به تدريس زبان عربي پرداخت . از آثار برجسته او كتاب شرقيات را مي‏توان نام برد .

14) 27ژوئيه سال 1890ميلادي : ونسان ون گوگ نقاش هلندي درگذشت . او پس از سالها رنج و مرارت و مبارزه با اصول و قواعد رنگ آميزي كهن سرانجام موفق شد سبكي نوين در نقاشي ايجاد كند . از قرن گوگ تابلوهاي متعددي بجاي مانده كه مهمترين آنها گلهاي آفتابگردان ، مردي با گوشهاي بريده و سيب زميني خورها مي‏باشند .

15) اعدام "ماكسيميليان روبْسْپير" يكي از رهبران انقلاب كبير فرانسه (1793م): ماكسيميليان روبْسْپير، يكي از رهبران انقلاب كبير فرانسه، در سال 1757م در اين كشور به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات خود، به وكالت پرداخت. وي در جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي شد و با ورود به مجلس طبقات عمومي فرانسه، مخالفت رسمي خود را با مفاسد لويى شانزدهم، پادشاه اين كشور ابراز داشت. روبسپير در همين اوان، حزب ژاكوِبْن را بنياد نهاد و با ايراد نطق‏هاي مهيج و بيانات آتشين، مردم محروم و طبقه زحمتكش فرانسه را عليه دستگاه ظالمانه دربار تحريك كرد. هنگامي كه لويى شانزدهم از طرف انقلابيون توقيف شده بود، روبسپير با نفوذ خود توانست نمايندگان مجلس را مجبور كند تا لويى را محكوم به مرگ كنند. پس از اعدام لويى شانزدهم، روبسپير اختياردار فرانسه شد و راه‏اندازي كميته نجات ملي و با تشكيل دادگاهاي انقلابي براي اعدام‏هاي دسته جمعي، دوره ترور يا وحشت را در فرانسه به راه انداخت. اين دوره يك ساله هنگامي آغاز شد كه به دستور مجلسِ كنوانسيون كه اداره امور فرانسه را پس از پيروزي انقلاب بر عهده داشت، دادگاهي براي مبارزه با مخالفين حكومت داخليِ انقلاب فرانسه تشكيل شد. اما روبسپير كه قصد داشت قدرت را به طور كامل در اين كشور در دست گيرد، با سوء استفاده از اين موقعيت، بسياري از مخالفانِ خود را به تيغ گيوتين سپرد. در دوره وحشت بيش از 17 هزار نفر، بدون محاكمه كشته شدند كه در بين آن‏ها اشخاصي هم‏چون آنتوان لاوازيه شيمي‏دان، آندره شنْيِه شاعر معروف فرانسه و حتي دانتون، هم‏رزم و دوست نزديك روبسپير نيز وجود داشتند. به همين دليل، اين دوره باعث نارضايتي مردم فرانسه و مخدوش شدنِ چهره انقلاب اين كشور گرديد. سرانجام، در نتيجه خشونت و بي‏رحمي روبسپير نسبت به مخالفان و بسياري از همكاران و همفكران سابق خود، نقشه‏اي براي از ميان برداشتن اين رهبر تندرو چيده شد و پس از آنكه او را در 27 ژوئيه 1794م دستگير كردند، بي‏درنگ به تيغ گيوتين سپردند. با مرگ روبسپير، مردم در 28 ژوئيه آن سال، پايان دوره حكومت ترور را جشن گرفتند.

16) درگذشت "ميخائيل لِرْمانتوف" شاعر برجسته روسي (1841م): ميخائيل يوريويچ لِرْمانْتوف، شاعر معروف روسي در 15 اكتبر 1814م در مسكو به دنيا آمد. وي از كودكي به مطالعه عشق مي‏ورزيد و به شاعران رمانتيك علاقه بسيار داشت به طوري كه از سيزده سالگي به سرودن شعر روي آورد. لرمانتوف در جواني وارد دانشگاه مسكو شد اما درس را نيمه كاره رها كرد و به نظام پيوست. وي مدتي تحت تاثير شرايط محيط نظامي، كار ادبي مهمي انجام نداد، ولي پس از دو سال، دوباره سرودن شعر را آغاز نمود. در سال 1837م زماني كه الكساندر پوشكين شاعر بلندآوازه روسي در جريان يك دوئل به قتل رسيد، لرمانتوف نيز با سرودن منظومه‏اي تحت عنوان مرگ شاعر، مسببين قتل نويسنده بزرگ روسيه و پدر ادبيات اين كشور را رسوا و علناً ايشان را تحقير نمود. انتشار اين اثر خشم اشراف را برانگيخت و در نتيجه، لرمانتوف به قفقاز تبعيد شد. وي درتبعيد، منظومه شيطان و كشيش تازه كار را سرود و در اين دو اثر دو نكته اصلي را به صورتي پرقدرت به كاربرده است: يكي وصف غم‏انگيز حال روحي بشر و ديگري توصيف دلپذير طبيعت و حسرت زندگي بدوي و طبيعي و تحقير جوامع متمدن است. احساس شديد ضدمذهبي لرمانتوف در اين آثار موجب شده است كه وي صومعه را كه از نظر او مظهر يكي از قدرت‏هاي فاسد جامعه است، برگزيند. لرمانتوف در اثر ديگري به نام قهرمان عصر ما، قهرمان بدبين و نا اميدي را معرفي مي‏كند كه همه درد قرن در خلال تحليل روح غمزده‏اش احساس مي‏شود. شيوه نگارش اين مجموعه، با زيباترين و با شكوه‏ترين نوشته‏هاي پوشكين قابل قياس است و لرمانتوف را در صف بزرگ‏ترين و هنرمندترين نثرنويسان روسيه در قرن نوزدهم، به عنوان قرن بزرگ ادبي، جاي داده است. لرمانتوف در واقعه ديگري كه به دوئل با پسر سفير فرانسه در مسكو انجاميد، بار ديگر به قفقاز تبعيد شد و هنگامي كه براي مدتي به مرخصي آمده بود، بر اثر يك مشاجره، كارش به دوئل ديگري انجاميد كه در جريان آن، در 27 ژوئيه 1841م در 27 سالگي كشته شد. لرمانتوف با وجود زندگي كوتاه، آثار فراوان و پرارزشي دارد كه او را در مقامي پس از پوشكين قرار مي‏دهد. اشعار غنايى لرمانتوف، از نيروي احساس عميق و شور فراوان برخوردار است. احساس ناكامي و تنهايى و لحن تحقيرآميز درباره اربابان و ملاّكان و حمايت شديد از حقوق و آزادي فردي، چيزي است كه بر سراسر آثار او تسلط دارد. قدرت وصف در آثار منظوم و منثور لرمانتوف، كم نظير است به طوري كه درباره او گفته‏اند: "كسي تاكنون در كشور روسيه نثري چنين درست و زيبا و شيرين به وجود نياورده است". لرمانتوف از شعراي بزرگ قرن نوزدهم روسيه به شمار مي‏رود و آثار او در ادبيات اين كشور، مقام ارجمندي دارد.

17) مرگ "فيودور تيوتْچِفْ" شاعر و اديب مشهور روسي (1873م): فيودور ايوانوويچ تيوتْچِفْ شاعر و اديب شهير روس، در پنجم دسامبر 1803م در يكي از شهرهاي اطراف مسكو در روسيه به دنيا آمد و تحصيلات اوليه را در منزل گذراند. او پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي در رشته زبان‏شناسي تاريخي، در 19 سالگي به عنوان نماينده سياسي روسيه در مونيخ آلمان منصوب شد و بيست و دو سالِ بعد را در اين كشور سپري كرد. سال‏هاي زندگي در آلمان براي تيوتچف، دوراني اساسي بود. براي او، اين سال‏ها، دوران طلايى و تعطيلاتِ دوره عالي جواني بود كه در آن توانست به پختگي برسد و خود را از نظر اجتماعي تثبيت كند. تيوتچف طي سال‏هاي اقامت در خارج از روسيه از حال و هواي فرهنگي رمانتيسم آلمان تاثيرگرفت و انتشار شعرهاي پراكنده او در نشريات روسيه، توجه مردم را در پي نداشت. با پايان دوره ماموريت، تيوتچف به كشورش بازگشت و به سرودن شعر و فعاليت‏هاي ادبي پرداخت. او درباره طبيعت شعر مي‏سرود و به قدري در اين مسير پيش رفت كه به عنوان بزرگ‏ترين شاعر طبيعت كه روسيه به خود ديده است، مطرح گرديد. اين اشعار اغلب سرشار از اشارات فلسفي‏اند. اشعار او در آلمان بيشتر تجلي‏هاي شاعرانه هستند كه خاطره لحظه اندوه‏بار يا شورانگيز خاصي را از عشق مطرح مي‏سازند. شعر سياسي در مجموعه آثار تيوتچف جايگاه مهمي ندارد. اين شعرها كه گاهي خالي از نيش و كنايه وبذله‏گويى نيستند در بيشتر اوقات، كمي بيش از سخن‏سرايى‏هاي موزونْ در ستايش نقشِ نجات‏بخشِ روسيه در تاريخ جهان و به بادِ انتقاد گرفتن دشمن غربيْ، تاثيرگذار هستند. اقبال ادبي تيوتچف به دليل روندهاي فرهنگي و تحولات سياسي، نوسان چشم‏گيري داشته است. او در ميان اهل فن، در مقام بزرگ‏ترين شاعر شعرهاي تغزّلي قرن، پس از پوشكين، شاعر بزرگ هموطنش قرار دارد. مقام او تا آن اندازه است كه او را گوته روسيه دانسته‏اند. از آثار تيوتچف، تنها يك كتاب به يادگار مانده است، ولي همين كتاب نيز شامل عالي‏ترين گوهرهاي گنجينه ادبيات روس است. فيودور تيوتچف سرانجام در بيست و هفتم ژوئيه 1873م در هفتاد سالگي درگذشت.

18) كشف ماده انسولين (1921م): انسولين ،هورموني است كه از لوزالمعده مهره داران ترشُّح مي‏شود و به خون مي‏ريزد. اين پروتئين بر مقدار قند خون نظارت داشته و مقدارش را ثابت نگاه مي‏دارد. بالا رفتن مقدار قند خون، عامل محرك ترشح انسولين است. در واقع انسولين، هورموني است كه ذخيره و سوخت و ساز مواد قندي بدن را تنظيم مي‏نمايد. كمبود اين هورمون در بدن، موجب بروز بيماري ديابت مي‏شود. انسولين براي نخستين بار در 27 ژوئيه 1921م به وسيله فردريك بانتينگ محقق كانادايي و همكارش چارلز بِست كشف گرديد و به همين دليل موفق به اخذ جايزه نوبل پزشكي 1923 شد. (ر.ك: 4 نوامبر)

19) امضاي قرارداد ترك مخاصمه و پايان جنگ خونين دو كره (1953م): در پايان جنگ جهاني دوم، قسمتي از شبه جزيره كره كه زيرمدار 38 درجه بود تحت اشغال امريكا و قسمت شمالي آن در تصرف نيروهاي ارتش سرخ شوروي قرار داشت. قرار بود كه طي سال‏هاي پس از جنگ، دو ناحيه شمالي و جنوبي شبه جزيره كره، متحد شوند. ولي همكاري دو دولت عملي نبود؛ زيرا كه رهبريِ ناحيه شمال را كمونيست‏ها بر عهده داشتند و در جنوب، طرفداران غرب بر سر كار بودند. در اين ميان، تلاش براي اتحاد به جايى نرسيد و عاقبت در سال 1948م، تقسيم دو كره به دو كشور مجزّا، صورت رسمي يافت. تا اواسط سال 1949م، سربازان خارجي از هر دو كره خارج شده بودند اما به دنبال ماه‏ها تحركات دنباله دار امريكا، سرانجام در 25 ژوئيه 1950م، كره شمالي با هدف اتحاد مجدد به نيمه جنوبي خود، به كره جنوبي حمله‏ور شد. نيروهاي كره شمالي، در چهارمين روز حمله به خاك كره جنوبي، سئول پايتخت اين كشور را به تصرف خود درآوردند و پيشروي خود را به طرف جنوب ادامه دادند. در همين حال شوراي امنيت سازمان ملل متحد به پيشنهاد امريكا، تصويب كرد كه نيروهاي چند دولت عضوِ آن سازمان جهت مقابله با حمله كره شمالي، به كمك كره جنوبي بشتابند. به دنبال اين تصميم، امريكا و پانزده كشور ديگر، نيروهاي نظامي خود را براي شركت در جنگ اعزام داشتند و به دامنه جنگ افزودند. با ورود امريكا به اين جنگ، در حالي كه كره شمالي در شُرف سقوط بود، امريكايى‏ها مقدمات انضمام آن را به كره جنوبي فراهم مي‏ساختند. در اين ميان، نيروهاي كمونيست چين در 20 نوامبر 1950م به عنوان داوطلب وارد ميدان شدند و با ورود دويست هزار نفري سربازان چيني، نيروهاي امريكا و متحدين آنها ناچار به عقب‏نشيني گرديدند. نيروهاي چيني و كره شمالي تا اواخر ماه دسامبر سال 1950م تقريباً تمام خاك كره شمالي را به تصرف خود درآوردند و روز 28 دسامبر آن سال از مدار 38 درجه و مرز بين كره شمالي و جنوبي گذشتند. جنگ كره از اواسط سال 1951م عملاً متوقف شد و مذاكرات صلح كه از ماه ژوئيه 1951م آغاز شده بود، تا سال 1953م به طول انجاميد. در نهايت، قرارداد ترك مخاصمه در 27 ژوئيه سال 1953م به امضا رسيد و نيروهاي متخاصم تا مدار 38 درجه از مواضع يك‏ديگر عقب نشستند. جنگ كره در مجموع، نزديك به چهار ميليون تلفات نظامي و غيرنظامي به بار آورد. هم‏چنين از يك‏صد و شصت هزار نفر از نيروهاي سازمان ملل متحد كه در اين جنگ كشته و زخمي شدند، 142 هزار نفر امريكايى بودند، كه بزرگ‏ترين تلفات نيروهاي امريكايى در يك جنگ خارجي، پس از جنگ اول و دوم جهاني به شمار مي‏آيد. هرچند پس از پايان جنگ دو كره، پيمان صلح و آتش بس امضا شد و براساس آن، مرزهاي سابق دو كشور پا برجاماند، اما تاكنون قرارداد رسمي صلح ميان دو كشور امضاء نشده است و رقابت بين كره شمالي و كره جنوبي ادامه دارد. با وجود اين، به دليل تمايل مردم اين دو كشور به اتحاد مجدد، تلاش‏هايي نيز در جهت يك‏پارچگي دو كره آغاز شده است كه دراين راستا، در ژوئن سال 2000م، براي اولين بارْ، رئيس جمهور كره جنوبي به كره شمالي سفر كرد و مردم دو كشور پس از پنجاه سال، به مناطق دو طرف سفر كرد و در دو كشور نيز وزارت وحدت دو كره تأسيس شد.

20) روز ملي "روسيه سفيد" (بلاروس) (ر.ك: 25 اوت)

/ن