14 شهريور 1389 / 25 رمضان 1431 / 5 سپتامبر 2010

1) 14شهريورسال1360هجري شمسي: «آيت الله قدوسي» دادستان كل انقلاب اسلامي بر اثر انفجار بمب به دست عوامل منافقان كوردل در ساختمان مركزي دادستاني كل انقلاب به شهادت رسيد. ايشان پس از پيروزي انقلاب به فرمان حضرت امام خميني(ره) به دادستاني كل انقلاب منصوب شد ودر اين سمت به شهادت رسيد. امام راحل در بخشي از پيامشان به مناسبت اين واقعه فرمودند: اينجانب ساليان طولاني از نزديك بااوسابقه آشنايي داشتم و آن بزرگوار را به تقوي و حسن عمل واستقامت و مقاومت و تعهد درراه هدف مي شناختم. فعاليت هميشگي اوبرضد رژيم طاغوت ازنكات برجسته زندگي اين عالم شهيد است.

2) ادامه تهاجمات رژيم عراق به مرزهاي غربي جمهوري اسلامي ايران (1359 ش): صدام حسين، ديكتاتور بعثي عراق، از همان ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي، بغض و كينه خود را نسبت به ايران آشكار نمود و به طور آشكار و پنهان، درصدد تعرض به انقلاب اسلامي برآمد. اعزام ستون پنجم عراق به خوزستان براي انجام اقدامات تخريبي، اخراج ده‏ها هزار ايراني تبعه عراق و اهداء هزاران قبضه اسلحه سبك به شيوخ منطقه نيز در اين راستا صورت گرفت. همچنين رژيم جنگ‏طلب عراق از اوايل پيروزي انقلاب اسلامي تا شروع جنگ تحميلي، 563 مورد تجاوز زميني، 221 مورد تجاوز هوايي و 24 مورد تجاوز دريايي به سرزمين اسلامي ايران صورت داد و تنها از ابتداي سال 1359 تا پايان شهريور همان سال، جنگ افروزان بعث عراق، حداقل روزي سه بار به حريم كشورمان تجاوز مي‏كردند. اين تجاوزات سرانجام به آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران و در 31 شهريور 1359 شروع هشت سال جنگ خونين انجاميد.

3) شهادت سرتيپ "وحيد دستجردي" رييس كل شهرباني كشور (1360ش): سرهنگ هوشنگ وحيد دستجردي در سال 1304 در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دروس ابتدايي و متوسطه، در سال 1328 وارد آموزشگاه شهرباني شد و پس از 32 سال خدمت در پست‏هاي مختلف باز نشسته شد. اين شهيد بزرگوار كه از طرفداران نهضت اسلامي به رهبري امام خميني(ره) به شمار مي‏رفت، پس از پيروزي انقلاب، در اسفند 1357 به خدمت دعوت گرديد و در 24 اسفند 1359 به رياست شهرباني كل كشور منصوب شد. سرهنگ وحيد دستجردي سرانجام در واقعه انفجار دفتر نخست وزيري در 8 شهريور 1360 به شدت زخمي شد و شش روز بعد بر اثر جراحات وارده، به شهادت رسيد و در بهشت زهراي تهران به خاك سپرده شد.

4) تيرگي روابط سياسي ايران و كويت (1366 ش): در پي پشتيباني‏هاي مكرر سياسي و اقتصادي دولت كويت از رژيم بعث عراق جهت ادامه تجاوزات اين رژيم به خاك جمهوري اسلامي ايران، از دهم تا چهاردهم شهريور 66، سه فروند موشك "سرگردان" به خاك كويت اصابت كرد كه آخرين آن، خسارت كلي به بار آورد. دولت كويت كه جمهوري اسلامي را مسؤول اين حمله‏ها مي‏دانست، با ارسال شكايتي به سازمان ملل خواستار اقدامات بازدارنده اين سازمان عليه ايران گرديد و در پي آن، ارتباط خويش را با ايران به حداقل رساند.

5) درگذشت دانشمند معاصر دكتر "سيد مرتضي آيت‏اللَّه زاده شيرازي" (1379 ش): دكتر سيد مرتضي آيت‏اللَّه زاده شيرازي از نوادگان ميرزاي بزرگ شيرازي، در سال 1307 ش در نجف اشرف به دنيا آمد. وي پس از آن كه دروس حوزوي را در نجف و سپس تهران پشت سرگذاشت، در 23 سالگي به دانشكده معقول و منقولِ دانشگاه تهران راه يافت و پس از اخذ ليسانس، جهت گذراندن دوره‏هاي فوق ليسانس و دكتري، راهي دانشگاه قاهره گرديد. دكتر شيرازي در طول اقامت ده ساله خود در مصر و اخذ دكتراي زبان و ادبيات عرب، به مدت پنج سال در دانشگاه الازهر به تدريس زبان و ادبيات فارسي اشتغال داشت و سپس براي گذراندن دوره تخصصي زبان‏هاي سامي، وارد دانشگاه كمبريج انگلستان شد. وي در طول حيات علمي‏اش، به مدت 21 سال سردبير نشريه علمي و پژوهشي دانشكده ادبيات بود و به تأليف و ترجمه بيش از 25 اثر و نگارش حدود بيست مقاله در مجلات معتبر داخلي و خارجي توفيق يافت. برخي از آثار استاد شيرازي بدين قرارند: ترجمه كتاب الادب المقارِن با نام ادبيات تطبيقي، فرهنگ اصطلاحات روز و فرهنگ چند زبانه مجمعُ اللُّغات. اين استاد فرزانه سرانجام پس از عمري تلاش خستگي‏ناپذير در چهاردهم شهريور 1379 ش در 72 سالگي بر اثر عارضه قلبي چشم از جهان فروبست و در قبرستان شيخان قم به خاك سپرده شد.

6) وفات "ابن عطيّه" مفسر و محدث مسلمان(541 ق): ابومحمّد عبدالحق بن غالب بن عطيه، مفسر و محدث مشهور مسلمان، در آندلس و در خانداني پرورش يافت كه افراد آن همه از بزرگان علم و ادب به شمار مي‏رفتند. اگرچه ابن عطيه، بيشتر به عنوان يك مفسر و محدث شهرت دارد، اما بسياري از شرح حال نويسان، مهارت او را در فقه، اصول فقه و متون ادبي ستوده‏اند. مهم‏ترين اثر به جا مانده از ابن عطيه، كتابي در تفسير قرآن است كه شامل مقدمه‏اي است كه در نوع خود از بهترين تاليفات علوم قرآني محسوب مي‏شود. اثر ديگر وي، البَرنامَج نام دارد.

7) تولد "امام فخر رازي" متكلم و فيلسوف شهير اسلامي(544 ق): ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن حسين طبرستاني رازي معروف به امام رازي، فخر رازي و امام فخرالدين و شيخ الاسلام، از بزرگ‏ترين علماي شافعي مذهب، جامع علوم عقلي و نقلي و متبحّر در تاريخ، كلام، فقه، اصول، تفسير، حكمت، ادبيات و رياضي است. وي را به سبب شبهاتي كه در مسايل گوناگون وارد مي‏كرد "امام المُشَكَّكين" مي‏نامند. كتاب‏هاي فخر رازي در زمان خودِ وي مورد اقبال مردم واقع شد و به صورت كتاب درسي درآمد. در حوزه‏ي درس امام رازي بيش از دو هزار تن دانشمند براي استفاده حاضر مي‏شدند. حتي موقع سواري نيز نزديك به سيصد نفر از فقها و شاگردان، براي استفاده در ركابش مي‏رفتند. گويند كه او به صراحت از اسماعيليان بد مي‏گفت اما با تهديد يكي از شاگردانش كه اسماعيلي بود، از بدگويي نسبت به اين گروه دست برداشت. از فخر رازي تاليفات بسياري به جا مانده است از قبيل: اسرارُ النجوم، تفسير كبير، شرح اشارات ابن سينا و ده‏ها كتاب ديگر. امام فخر رازي در عيد فطر سال 606 ق در 62 سالگي در هرات درگذشت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

8) رحلت فقيه شيعه "بهاءالدين حسن اصفهاني" معروف به "فاضل هندي" (1137ق): محمدبن حسن بن محمد اصفهاني ملقب به بهاءالدين و معروف به بهاء، تاج الفقها، فاضل اصفهاني و فاضل هندي از افاضل علماي اواخر حكومت صفوي،ف‏در سال 1062 ق به دنيا آمد. فاضل هندي در تمام علوم ديني اصلي و فرعي، يگانه‏ي روزگار و اعجوبه‏ي دهر بود به طوري كه گويند قبل از 12 سالگي شروع به تاليف نمود. از جمله‏ي آثارش تفسير القرآن، التَّمحيص و شرح الكافيه و كتاب مشهور كِشْفُ الِّلثام از كتب استدلالي فقه است. بهاءالدين را به سبب اين كه در اوايل زندگي به همراه پدر در هندوستان بوده است، فاضل هندي نيز گفته‏اند. وي در تخت فولاد اصفهان مدفون است.

9) مفقود شدن روحاني مبارز "امام موسي صدر" رهبر شيعيان لبنان در ليبي(1398 ق): سيدموسي صدر در سال 1347 ق (1309 ش) در عصر حكومت رضاخان در قم به دنيا آمد. پدر وي آيت‏اللَّه العظمي سيدصدرالدين صدر عالمي نامدار و از از مراجع ثلاث پس از آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي بود. در سال 1360 ق (1320ش) وارد حوزه‏ي علميه‏ي قم گرديد و پس از طي مقدمات و سطوح، در حلقه‏ي درس آيات عظام سيد احمد خوانساري و حجت شركت جست و همچنين از درس پدر خويش و نيز حضرت امام خميني بهره بُرد. پس از فوت پدر راهي نجف اشرف گرديد و در آن جا در زمره‏ي مجتهدان قرارگرفت. احساس وظيفه، او را به لبنان كشاند و رهبري مردمي را پس از علامه شرف الدين به عهده گرفت. امام موسي صدر، در آنجا خدمات فراواني را به انجام رساند و قصد سر و سامان دادن به اوضاع مسلمانان، او را لحظه‏اي از تلاش غافل نمي‏كرد. سرانجام طي دعوتي رسمي راهي ليبي گرديد و پس از يك هفته اقامت، در 25 رمضان 1398 ق در حالي كه قصد مراجعت به لبنان را داشت به طور مشكوكي ناپديد گرديد.

10) 5 سپتامبرسال1993ميلادي: شگفت انگيزترين مسجد جهان در مراكش گشايش يافت. اين مسجد پس ازكعبه و مسجد النّبي بيشترين وسعت را دارد و درشهركازابلانكا واقع است. معماراين مسجد مهندسي فرانسوي است كه اين بناي زيبا را با آميزه اي ازفن آوري عالي و هنراسلامي ساخته است. مناره هاي اين مسجد به سبك هنراسلامي ساخته شده است. اين مسجد دو وضوخانه، يك كتابخانه پيشرفته و مجهز و يك حوزه علميه دارد. گفتني است كه سقف اين مسجد متحرك است و شبستان و صحن آن نيزصدها هزارنمازگزار را درخود جاي مي دهد.

11) آغاز طغيان رودخانه بزرگ "هوانْگْ هو" در چين (1887م) سيل عظيمي كه بر اثر طغيان رود بزرگ هوانْگْ‏هو در پنجم سپتامبر 1887م در چين آغاز شد، بيش از يك ماه جاري بود. در اثر اين سيل و پيامدهاي آن، در حدود نهصد هزارنفر جان خود را از دست دادند. هم‏چنين چندين شهر، صدها روستا و زمين‏هاي زراعيِ بسياري در اثر طغيان رود هوانگ هو از بين رفت. رودخانه هوانگ هو به طول 5200 كيلومتر، در شرق چين جريان دارد.

12) امضاي معاهده "پورْتْسْموت" و پايان جنگ بين روسيه و ژاپن (1905م): طي قرن نوزدهم، روسيه همانند ديگر قدرت‏هاي اروپايى، با دست اندازي به خاك چين، مرزهاي شرقي خويش را توسعه مي‏داد. در همان حال، چون ژاپن از طرفي چين را لقمه چرب و نرمي براي توسعه‏طلبي‏هاي خود مي‏يافت و از سوي ديگر در مورد مناطق شبه‏جزيره كره و سرزمين منچوري با روسيه اختلاف داشت، به دنبال بهانه‏اي براي آغاز جنگ و درآويختن با روسيه بود. در اين حال، در روز هشتم فوريه 1904م، نيروهاي ژاپن بدون اعلان جنگ و به طور غافل‏گيرانه، ناوگان روسي را در بندر پِرْتْ آرتور كه در اجاره روس‏ها بود، مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق متصرفي روسيه در منچوري، نيرو پياده كردند. در طي اين نبرد، قواي روسيه متحمل شكست‏هاي پي‏درپي شدند و براي اولين بار، يك دولت آسيايى توانسته بود يك قدرت غربي را شكست دهد. به دنبال اين شكست‏ها، دولت روسيه كه توان ادامه جنگ را نداشت سرانجام با ميانجي‏گري امريكا، در پنجم سپتامبر 1905م قرارداد صلح پورْتْسْموت را با ژاپن امضا كرد. به موجب اين قرارداد، نيمه جنوبي جزيره ساخالين و بندر پرت آرتور در شرق روسيه و نيز شبه‏جزيره كره تحت‏الحمايه ژاپن شد. لطمه‏اي كه با امضاي اين قرارداد بر حيثيت نيكلاي دوم، تزار روس وارد آمد، زمينه‏ساز انقلاب 1905م روسيه را فراهم آورد. (ر.ك: 8 فوريه)

13) وقوع خونين‏ترين نبرد ميان فرانسه و آلمان در جريان جنگ جهاني اول (1915م)

14) مرگ "شارْلْ پگي" نويسنده و اديب فرانسوي (1941م) (ر.ك: 7 ژانويه)

15) درگذشت دكتر "آلبرت شوايْتْزِر" پزشك نوعدوست و فيلسوف فرانسوي (1965م): دكتر آلبِرْتْ شوايْتْزِر پزشك انسان‏دوست فرانسوي در 14 ژانويه سال 1875م در شهر كايْزْبِرْگْ اِلْزاس فرانسه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي خود، به علم و هنر پرداخت و از آن پس، زندگي خود را وقف خدمت به بشريت نمود. اعتقاد شوايتزر بر اين بود كه دنيا رؤياي شگرفي از عشق به زندگي است كه خودش عليه خودش دسته‏بندي كرده است. براي مبارزه با چنين طرز تفكري، او دارويى پيشنهاد كرد كه "احترام به زندگي" نام گرفت. شوايتزر بر اين عقيده بود كه بايد براي سايرين كار كرد و آنان را ياري نمود. هر كس مي‏تواند براي روح خود، مطمئن‏ترين منبع صلح و رضايت خاطر را فراهم آورد، زيرا آن‏چه كه امروز دنيا به آن نياز دارد و فاقد آن است، كمك به همنوعان مي‏باشد. شوايتزر علي‏رغم دعوت دانشگاه‏هاي مختلف امريكا و اروپا براي تدريس در رشته‏هاي فلسفه، الهيات، تاريخ و ادبيات، اين امتيازات دنيايى را رها كرد و به تكميل تحصيلات خود در علم پزشكي پرداخت. وي هم‏چنين هنگامي كه مردم قاره افريقا را محتاج‏تر از ديگران براي درمان‏هاي روحي و جسمي يافت، با وجود موانع فراوان، راهي كشور افريقايى گابن گرديد و خدمت به مردم محروم و ستم‏ديده آن كشور را آغاز كرد. وي بر اساس فلسفه نويني كه براي احياي شرافت بشري ارائه كرده بود، هم‏زمان با درمان بيماران افريقايى، سعي در جاي‏گزين كردن آداب جديد به جاي رسوم خرافي كهن رايج در قبايل گابن داشت. او در طي پنجاه سال كار درمان در ميان قبايل بدوي افريقا، جان هزاران نفر را از مرگ نجات داد و خدمات بسزايى به انجام رساند. شوايتزر هم‏چنين به تأسيس و ساخت بيمارستان‏هاي متعدد اقدام كرد و در ارتقاء بهداشت منطقه كوشش نمود. دكتر شوايتزر به جهت فعاليت‏هاي گسترده‏اي كه در راستاي كمك به نيازمندان افريقايى انجام داد در سال 1952م به كسب جايزه صلح نوبل نائل آمد. وي هم‏چنين آثاري را به رشته تحرير درآورد كه خاطرات كودكي و جواني من، فلسفه تمدن، تمدن و اخلاقيات و احترام به زندگي از آن جمله‏اند. اين پزشك انسان دوست سرانجام در پنجم سپتامبر 1965م در نود سالگي، روي تخت آهني، در اطاق كوچكي كه اطاق خواب، نشيمن و مطالعه او بود بدرود حيات گفت و با حضور گسترده دوست‏داران خود، به طرزي باشكوه تشييع گرديد.

16) حمله به ورزشكاران اسرائيلي در المپيك مونيخ از سوي كماندوهاي فلسطيني (1972م): در طي برگزاري بازي‏هاي المپيك مونيخ 1972م، هشت فلسطيني در پنجم سپتامبر 1972م عازم خوابگاه ورزشكاران اسرائيل‏ي در دهكده المپيك شده و دوازده نفر از آنان را به گروگان گرفتند. آن‏ها سپس اخطار كردند اگر رژيم صهيونيستي 260 تن از همكاران فلسطيني آنان را از زندان‏هاي خود آزاد نسازد، گروگان‏ها را به قتل خواهند رساند. پس از محاصره محل گروگان‏گيري توسط پليس آلمان، فلسطينيان خواسته خود را تغيير داده و خواهان عزيمت به يك كشور عربي به همراه گروگان‏ها شدند. در اجراي ظاهري خواسته فلسطيني‏ها، دو فروند بالگرد همراه با گروگان‏ها راهي يكي از فرودگاه‏هاي نظامي آلمان شدند. اما به محض پياده شدن از بالگرد، برق فرودگاه قطع شد و ماموران آلماني به سوي فلسطينيان آتش گشودند. فلسطيني‏ها نيز با مشاهده اين وضعيت ابتدا هر دوازده گروگان اسرائيل‏ي را يك جا اعدام كرده و پس از آن در محوطه فرودگاه با ماموران به زد و خورد مسلّحانه پرداختند. در اين عمليات يك مامور آلماني و 5 فلسطيني جان خود را از دست دادند و سه فلسطيني ديگر نيز دستگير شدند. هم‏چنين دو بالگرد آلماني كه چريك‏ها و گروگان‏ها با آن‏ها از دهكده المپيك به فرودگاه آمده بودند طي درگيري، توسط فلسطيني‏ها به آتش كشيده شد. پس از اين رويداد، هواپيماهاي رژيم صهيونيستي به تلافي كشتار مونيخ، مواضع فلسطيني‏ها را در لبنان به شدت بمباران كردند. طراح اصلي اين عمليات ابوحسن سلامه بود كه هفت سال پس از حادثه مونيخ در بيست و دوم ژانويه 1979م توسط عوامل سازمان جاسوسي اسرائيل، موساد ترور شد. (ر.ك: 22 ژانويه)

17) گشايش مسجد بزرگ دارالبيضاء در كشور افريقايي مراكش (1993م): بناي مسجد بزرگ دارالبيضاء در مراكش، آميزه‏اي از تكنيك امروزي و مناره‏هايى به سبك هنر اسلامي است. شبستان اصلي مسجد، 25 هزار نمازگزار و صحن اطرافِ آن، 750 هزار نمازگزار را در خود جاي مي‏دهد. گچ‏بري‏هاي زيبا با طرح‏هاي هندسي، نمازخانه اصلي را زينت داده‏اند. هم‏چنين در مجاورت مسجد، يك كتابخانه و يك حوزه علميه بنا شده است. اين مسجد با شكوه، در روز پنجم سپتامبر 1993م طي مراسمي گشايش يافت.

18) درگذشت "مادر تِرزا" بانوي خدمت‏گزار بشريت (1997م): خانم آگنِس گوك بژازين معروف به مادر تِرزا كه به خاطر اعمال انساني خود در تمام دنيا آوازه دارد، در سال 1910م در يوگسلاوي به دنيا آمد. وي در كودكي به صومعه پيوست و در 18 سالگي به همراه يك گروه مذهبي به هند اعزام شد. ترزا پس از 19 سال تبليغ مذهبي در نقاط مختلف هند، تصميم به خدمت دائمي به محرومان گرفت. از اين رو در هندوستان اقامت گزيد، زيرا محروم‏ترين و فقيرترين مردمان را در اين سرزمين ديده بود. مادر تِرِزا با تاييد و حمايت مهاتماگاندي، رهبرهند، و جواهرلعل‏نهرو، نخست وزير اين كشور، مؤسسه خيريه‏اي به نام بنياد خيريه مبلّغين در كلكته تأسيس كرد و با دريافت كمك‏هاي مردمي، امدادهاي خود را در سراسر هند وسعت داد. از آغاز دهه 1970م مادر تِرِزا فعاليت خود را در پهنه جهان گسترش داد و در هر مصيبت بزرگي از قحطي در افريقا گرفته تا زلزله در ارمنستان و فاجعه چرنوبيل در شوروي و گسترش بلاي ايدز در نقاط مختلف جهان، او و گروه‏هاي زير نظرش، از نخستين امداد رساناني بودند كه خود را به محل واقعه مي‏رساندند. به دليل همين خدمات انسان دوستانه بود كه در سال 1979م كميته انتخاب شايسته‏ترين نامزدها براي دريافت جايزه صلح نوبل، از ميان نامزدهاي دريافت اين جايزه مادر تِرِزا را بهترين و شايسته‏ترين فرد تشخيص داد. با اين حال وي تمام پول اين جايزه را به امور خيريه اختصاص داد. وي كه به دليل علاقه شديد به مردم تهي‏دست هند، به تابعيت اين كشور درآمده بود و در زماني كه بيش از پنجاه سال در راه بهبود زندگاني مردم اين كشور كوشيد، در نهايت در سال 1992م موفق به اخذ جايزه سال هند به نام بهارات شير و مالي از دست رئيس‏جمهور هند گرديد. مادر ترزا در طول ساليان فعاليت خود، بيش از 350 مؤسسه خيريه را در نقاط مختلف جهان تأسيس كرد كه بيشتر آن‏ها به خدمات درماني اشتغال دارند. بنياد خيريه مبلغين در سال‏هاي پس از مرگ مادر ترزا نيز شعبات خود را افزايش داد به طوري كه در 125 كشور جهان، داراي بيش از 570 مركز مي‏باشد. مادر ترزا در ميان چهره‏هاي مشهور جهان در قرن بيستم، بي‏ترديد يكي از ساده‏ترين و معمولي‏ترينِ آن‏هاست و خود او نيز تا پايان عمر بر اين نكته تاكيد داشت كه هيچ خصوصيت و مزيّت برجسته‏اي بر ساده‏ترين مردم جهان ندارد. وي بهترين عبادت را خدمت به فقرا و محرومان مي‏دانست و مي‏گفت: اگر چه امكان دارد ياري فردي به تنگدستانْ چون قطره‏اي در اقيانوس شمرده شود، ولي بدون اين قطره‏ها، هيچ‏گاه اقيانوس پديد نمي‏آيد. يكي از مجلات معتبر در نشريه ويژه مردان و زنان بزرگ قرن بيستم، او را قديسه قرن خواند. مادر ترزا سرانجام پس از عمري خدمت به مردم دنيا، در پنجم سپتامبر 1997م در سن 87 سالگي درگذشت و پس از شركت هزاران نفر از نقاط مختلف جهان در مراسم خاكسپاري او، در كلكته به خاك سپرده شد.