18 مهر 1389 / 2 ذيقعده 1431 / 10 اكتبر 2010

1) 18مهرماه سال1360هجري شمسي: حكم رياست جمهوري حضرت آيت الله العظمي خامنه اي را حضرت امام خميني(ره) رهبرفقيد انقلاب اسلامي تنفيذ كردند. حضرت آيت الله العظمي خامنه اي درانتخابات سومين دوره رياست جمهوري با كسب بيش از 16ميليون رأي با اكثريت آرا به مقام رياست جمهوري برگزيده شدند. درحكم حضرت امام خميني(ره) چنين آمده است: « خداوند متعال برما منت نهاد كه افكارعمومي را براي انتخاب رئيس جمهوري متعهد و مبارز و در خط مستقيم اسلام و عالم به دين و سياست هداست فرمود».

2) 18مهرماه سال 1372هجري شمسي: حجة الاسلام و المسلمين سيد حسين حسيني شاهرودي نماينده مجلس و مسئول سازمان تبليغات اسلامي استان سمنان درگذشت. حجة الاسلام شاهرودي علاوه بر دانش حوزوي زبانهاي انگليسي و عربي، جامعه شناسي و روانشناسي عمومي و همچنين فلسفه غرب گرايي را آموخته بود. وي پس ازپيروزي انقلاب اسلامي علاوه بر نمانيدگي مردم شاهرود درچندين دوره مجلس شوراي اسلامي دركميسيونهاي مختلف مجلس نيز مسئوليت داشت. حجة الاسلام شاهرودي درمقام رياست جهاد سازندگي شاهرود نيز منشأ خدمات بسياربود.

3) درگذشت "سلطان الواعظين شيرازي" محقق، مؤلف و واعظ شهير مسلمان (1350ش): سيد محمد شيرازي فرزند اشرف الواعظين حاج علي اكبر (معروف به اكبرشاه) در حدود سال 1275 ش (1314 ق) در تهران متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت. وي در 12 سالگي به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در كربلا، سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به كرمانشاه عزيمت نمود و به تبليغ شريعت پرداخت. سيد محمد سپس براي تكميل علم و كمال خويش به كشورهاي عراق، سوريه، فلسطين، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه‏هاي بسياري از يهوديان، مسيحيان، برهمائيان و مسلمانان اهل سنّت و... مناظرات ديني و مذهبي داشته است. مناظره سلطان الواعظين شيرازي با دو عالم بزرگ اهل سنت در پيشاور به مدت 10 شب و هر شب به مدت بيش از 8 ساعت در حضور گاندي، رهبر هند، بسيار معروف است. جريان مناظره‏هاي وي، در تمام جرايد آن زمان هند درج گرديد و مطالب اين مناظره در كتابي با نام شب‏هاي پيشاور در بيش از هزار صفحه به چاپ رسيد. علاوه بر آن، آثار گران‏بهايي از وي به جاي مانده كه صد مقاله سلطاني در ردّ بر يهود و نصارا و نيز گروه رستگاران يا فرقه ناجيه در دو جلد از آن جمله‏اند. سيدمحمد سلطان الواعظين شيرازي سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش برابر با بيستم شعبان 1391 ق در 75 سالگي در تهران درگذشت و با تشييع باشكوهي در مقبره ابوحسين به خاك سپرده شد.

4) اشغال منطقه موسيان توسط ارتش رژيم بعث عراق در روزهاي آغاز جنگ (1359 ش): شهر موسيان در شش كيلومتري مرز ايران و عراق در استان خوزستان و از شهرهاي عرب زبان ايران است كه كمتر از بيست روز پس از آغاز جنگ، به همراه روستاهاي اطراف آن به تصرف ارتش عراق درآمد. كل جمعيت اين شهر كه در زمان حمله نيروهاي عراقي شامل پانصد و هشتاد خانواده بودند به اسارت قواي متجاوز درآمدند. همچنين پس از اشغال منطقه، ارتش جنايتكار بعث طبق روش هميشگي خود، اين شهر و سي و سه روستاي اطراف آن را به وسيله مواد منفجره و بلدوزر ويران نمود و به تلي از خاك تبديل كرد. شهر مرزي موسيان به همراه بخش‏هاي ديگري از سرزمين ايران، بعد از حدود هفتاد ماه اشغال، در اولين روزهاي عمليات غرور آفرين فتح المبين، در فروردين 1361ش از دست قواي بعثي آزاد شد و به آغوش ميهن اسلامي بازگشت.

5) درگذشت استاد "سيدكريم اميري فيروز كوهي" شاعر و اديب معاصر (1363 ش): استاد سيدكريم اميري فيروزكوهي متخلّص به امير، در سال 1288 ش در دهكده فرح آباد فيروزكوه به دنيا آمد. وي علاوه بر تحصيلات كلاسيك، به فراگيري زبان عربي، ادبيات، منطق، كلام، حكمت و فقه و اصول همت گماشت و توانست به عربي هم شعر بگويد. آثار قلمي او حاشيه و تعليقه بر كتب فلسفي، كلامي، رجالي و ادبي فراوان مي‏باشد. همچنين در اغلب قالب‏هاي شعري از قبيل قصيده، غزل، مثنوي و... به استواري شعر گفته است. زمينه اصلي كار او غزل و قصيده و از حاميان و پيروان سبك هندي بود. غزليات امير در عين حال كه داراي استحكام آثار استادان كهن است، لطافت شعر دوره صفوي و سبك هندي و مضامين بكر و خاص انديشه اين استاد را به همراه دارد. از جمله آثار اميري فيروزكوهي مي‏توان به تصحيح ديوان صائب و مقدمه‏اي بر آن و نيز ترجمه‏اي از نفس المهموم شيخ عباس قمي و ترجمه مكاتيب نهج‏البلاغه اشاره كرد. استاد اميري فيروزكوهي در مهرماه 1363 ش در 75 سالگي در تهران دار فاني را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظيم حسني در ري مدفون گرديد.

6) درگذشت دكتر "مصطفي مقرّبي" اديب و زبان شناس معاصر (1377 ش): دكتر مصطفي مقرّبي در سال 1293 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دوران ابتدايي، وارد دانشسراي عالي شد و در 1315 ش ليسانس زبان و ادب فارسي گرفت. ايشان سپس همگام با تدريس به ادامه تحصيل پرداخت و موفق به اخذ دكتراي زبان فارسي شد. دكتر مقربي از آن پس علاوه بر همكاري با سازمان كتاب‏هاي درسي، در تأليف و تدوين دايرة المعارف فارسي فعاليت داشت و به عنوان عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي برگزيده شد. از اين اديب معاصر آثار قلمي فراواني بر جاي مانده كه ترجمه تاريخ جهان براي خردسالان، سقوط قسطنطنيه و تأليف هجده گفتار از آن جمله‏اند. همچنين مقالات زيادي از رشحات قلم و فكر استاد مقربي در مطبوعات كشور به جاي مانده كه مي‏توان به مقالاتي كه در زمينه‏هاي دستور زبان فارسي، زبانشناسي و حافظ پژوهشي و... اشاره نمود. سرانجام اين اديب فرزانه پس از سال‏ها پژوهش و تحقيق در مهرماه 1377 در 86 سالگي در تهران درگذشت و در قطعه فرهيختگان بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

7) درگذشت اردشير محصص 1387 ش : اردشیر محصص (۱۸ شهریور ۱۳۱۷ در رشت - ۱۸ مهر ۱۳۸۷ در نیویورک) طراح ، کاریکاتوریست و نقاش ایرانی-آمریکایی . پدر و مادر او هر دو از متمولین لاهیجان بودند و او نیز بزرگ شدهٔ این شهر است.

8) وفات "ابن خزيمه" محدث و فقيه(311 ق): ابوبكر محمد بن اسحاق بن خزيمه معروف به ابن خزيمه، در سال 223 ق متولد شد و از دوران جواني براي كسب علوم مختلف ديني به سرزمين‏هاي ديگر سفر كرد. ابن‏خزيمه سپس به تاليف كتب متعدد همت گماشت وآثار زيادي از خود بر جاي گذارد. مهم‏ترين اثر چاپي او كتاب التوحيد و اثبات صفات الرّب نام دارد كه در زمينه‏ي بحث‏هاي اعتقادي اسلام نگاشته شده است. ابن خزيمه در اين كتاب مفصلاً عقايد خود را در باب يگانگي خداوند بر مبناي آيات قرآن مجيد و روايات نقل شده از اهل بيت پيامبر گرامي اسلام بيان كرده و سپس صفات خداوند را شرح داده است. ابن خزيمه به هنگام مرگ، 88 سال داشت.

9) درگذشت "ميرخواندخاوند شاه" نويسنده و محقق(903 ق): محمد بن برهان الدين خاوندشاه بلخي معروف به ميرخواند در سال 837 ق در بلخ به دنيا آمد. درجواني به هرات رفت و در دستگاه وزير اميرعليشير نوايى وارد شد واز كمك‏هاي وي برخوردار گرديد. ميرخواند از طرف "سلطان حسين بايقرا" به رياست خانقاه منصوب گرديد و به نوشتن تاريخ جامعي مأمور شد. نام اين كتاب روضةالصفا مي‏باشد كه از آفرينش عالم تا جلوس سلطان حسين به تخت سلطنت را در بر گرفته است. ميرخواند پس از يك بيماري طولاني، در سال 903 ق در 67 سالگي در خانقاه هرات درگذشت.

10) افتتاح دومين دوره‏ي اجلاسيه‏ي مجلس شوراي ملي ايران توسط احمد شاه قاجار(1327 ق)

11) 10اكتبرسال1902ميلادي: نخستين جلسه ديوان داوري بين المللي لاهه درشهري به همين نام تشكيل شد. اين ديوان درسال1899ميلادي تأسيس شد. درديوان لاهه 15قاضي را بدون درنظرگرفتن مليّت آنان مجمع عمومي سازمان ملل و شوراي امنيت اين سازمان انتخاب مي كنند. هردوره خدمت قاضيان ديوان لاهه نه سال بطول مي انجامد و هدفشان رسيدگي به دعاوي و اختلافات كشورهاست.

12) مرگ "سانتي رافائل" نقاش و معمار بزرگ ايتاليايي (1520م): سانتي رافائل، نقاش شهير ايتاليايى در سوم مارس 1483م، در نزديكي شهر فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. وي در ابتدا نقاشي را نزد پدرش آموخت و سپس از استادان زمان خود بهره گرفت. وي در جواني راهي رم شد و پس از چندي در واتيكان، بزرگ‏ترين وبهترين نقاشي‏هاي خود را به وجود آورد. رافائل در واتيكان به رياست معماران و سرپرستي ساختمان‏ها و بناهاي مذهبي دست يافت و در تزيين واتيكان تلاش زيادي از خود نشان داد. هنر او از تعادل و هماهنگي كليه كيفيت‏هاي هنري تشكيل شده بود. نقاشي كامل، حالت جاندار و دلپذير رنگ‏ها، صحت و درستي حركات، هماهنگي با شكوه خطوط و ظرافت و دل‏پذيري رنگ‏ها، همه حكايت از نبوغ بزرگ هنري رافائل به شمار مي‏روند. رافائل در نقاشي صورت، به ويژه صورت حضرت مريم(س) نظير و رقيب نداشت و در اين گونه آثار او، درخشندگي و جواني و عفت مادري مشاهده مي‏شود. بيشتر آثار رافائل از مسيحيت الهام گرفته و او به عنوان يكي از پيش‏گامان رنسانس، تاثير فراواني بر نقاشي‏هاي هم‏وطنان خود در دوره رنسانس گذاشت. سانتي رافائل سرانجام در دهم اكتبر 1520م در 37 سالگي درگذشت. اگر چه مرگْ، گريبان رافائل را در جواني گرفت اما شاه‏كارهاي بزرگ و بي‏نظيري از وي به جاي گذاشت و نام سانتي رافائل را در زمره بزرگان هنر قرار داد. خانواده مقدس، آتش‏سوزي شهر و مدرسه آتن از ديگر آثار مشهور رافائل مي‏باشند كه در موزه‏هاي معروفِ جهان نگهداري مي‏شوند.

13) درگذشت "فريدريش نُواليس" شاعر برجسته آلماني (1801م): فريدريش لئوپولْدْ فون هارْدِنْبِرْگْ، با نام مستعار نُواليس، اديب معروف آلماني در دوم مارس 1772م در خانواده‏اي اصيل در آلمان به دنيا آمد. وي در جريان تحصيلات دانشگاهي خود با اساتيد ادب و فلسفه زمان خود آشنايى يافت و از آنان تأثير فراواني پذيرفت. نواليس پس ازپايان تحصيلاتش در رشته ادب و حقوق قضا، به كار مشغول شد. در همين دوره بود كه انديشه نوشتن در مغز او راه يافت، اما فعاليت ادبي در نظر نواليس، تنها وسيله‏اي براي شكل دادن شخصيت خويش بود. وي عالم عيني را ساخته تخيل و تصورات ذهني مي‏پنداشت و كشف و شهود معنوي را وسيله دست يافتن به واقعيتِ اصلي. در نظر نواليس، رؤيا از قدرتي برخوردار بود كه هر گونه حال و وضع خارجي را مي‏توانست تغيير دهد. خدايى كه او در جستجوي آن بود، خدايى بود كه پيوسته در كُنه وجود بشر جاي دارد و تنها هدف عالي زندگي، نزديك‏تر شدن به اين مركز الهيِ روح است. بنابراين عشق‏هاي زميني آدميان وسيله‏اي هستند براي راه يافتن به عالم الوهيت. نواليس در سال‏هاي پاياني قرن هجدهم ميلادي، منظومه معروف سرودهاي شب را منتشر كرد. در اين منظومه، شبْ، تعبير و تفسيري شاعرانه بود از سعادت ابدي و احساس رهايى از عالم هستي و استغراق در جذبه الهي كه عشق محبوب با نوعي عشق الهي در مي‏آميزد. شاعر خود را به عالم وحدت مافوق بشري مي‏سپارد، ابديت را در وجود خود مي‏بيند و به مبدأ اصلي باز مي‏گردد. نواليس درسال‏هاي بعد، رمان هاينريش فون را نگاشت و قطعاتي به نظم سرود. با اين حال عمر او دوام چنداني نيافت و سرانجام در 10 اكتبر 1801م در 29 سالگي درگذشت. نواليس از بزرگ‏ترين شاعران غنايى و از هنرمندترين نويسندگان رمانتيك آلمان است. علاقه به كشف اسرار طبيعت، عشقي كه جز عشق الهي رنگي نپذيرفت، حسرت بهشت مفقوده، عقيده به وحدت عالم وجود و ابديت بخشيدن به عالم پس از مرگ، موجب شده است كه آثار نواليس از بياني در عالي‏ترين نوع رمانتيسم برخوردار گردد. شعر نواليس به صورتي انكارناپذير از خوش‏آهنگ‏ترين اشعار ادبيات آلمان است. نواليس، موسيقي را هنري عالي مي‏دانست كه بدون واسطه عالم عيني، درون ما را آشكار مي‏سازد. سرودهاي شب اثر نواليس، بعدها به عنوان سرود رسمي كليساي پروتستان آلمان قرار گرفت.

14) تأسيس اتحاد سه گانه ميان اتريش، آلمان و ايتاليا (1881م): پس از آنكه اتحاد دوگانه در سال 1879م بين اتريش و آلمان ايجاد شد و سنگ بناي نظام بين المللي شكل گرفت، ايتاليا نيز در سال 1881م به اين پيمان پيوست و با تأسيس اتحاديه جديد در دهم اكتبر آن سال در ويِن، نام اين تشكُّل به اتحاد سه‏گانه تغيير يافت. اين پيمان كه در دروه‏هاي پنج ساله تجديد مي‏شد، تا اوايل جنگ جهاني اول ادامه داشت. بر اساس اتحاد سه گانه، چنانچه ايتاليا مورد حمله فرانسه قرار مي‏گرفت، آلمان و اتريش به كمكش مي‏شتافتند و در صورت حمله فرانسه به آلمان، ايتاليا به حمايت از آلمان برمي‏خاست. هم‏چنين اگر هر يك از سه كشور مورد حمله دو يا چند قدرت بزرگ قرار مي‏گرفتند، كشورهاي هم پيمان به ياري او، وارد جنگ مي‏شدند. اين پيمان بازتاب نارضايتي ايتاليا از اشغال تونس از سوي فرانسه در آن سال‏ها بود و براي بيسمارك، صدر اعظم آلمان نيز يك موفقيت ديپلماتيك به شمار مي‏رفت، چرا كه در صورت حمله فرانسه به آلمان، آلمان از كمك متحدان خود برخوردار مي‏شد. هم‏چنين به موجب اين اتحاد، سه كشور به كمك هم، مقاصد سياسي خود را در نقاط مختلف دنيا عملي مي‏كردند. با وجود همه اطميناني كه آلمان و اتريش به ايتاليا داشتند، مع هذا، پيمان اتحاد مثلث تا آخر ادامه نيافت و ايتاليا با آغاز جنگ جهاني اول، از عضويت در آن كناره‏گيري كرد، چرا كه معتقد بود تجاوز اوليه از جانب فرانسه نبوده است و آلمان متجاوز مي‏باشد. درنهايتْ اين پيمان در سال 1914م از هم پاشيد.

15) اعلام جمهوري در چين پس از سقوط امپراتوري اين كشور (1912م): در فاصله سال‏هاي 1907م تا 1911م، پنج شورش عليه خاندان امپراتوري منچو در چين صورت گرفت كه همه آن‏ها، كم و بيش از انديشه‏هاي انقلابي سون يات سن، مبارز معروف چيني سرچشمه مي‏گرفت. چهار شورش اول، سركوب شد و هر بار عده‏اي دستگير و تيرباران شدند. ولي شورش پنجم كه در روز نهم اكتبر سال 1911م آغاز شد، با شدت عمل بي‏سابقه دولت و دستگيري و اعدام صدها تن مواجه گرديد و بر خشم و نفرت عمومي افزود. از اين رو، از روز يازدهم اكتبر آن سال، شورش به شهرهاي بزرگ چين نيز منتقل شد. در اين زمان، دربار كه احساس خطر مي‏كرد، مردم را به آرامش دعوت نمود و مخالفان را به آغاز مذاكره و آشتي ملي فرا خواند. مذاكرات نمايندگان دولت و مخالفان در اوايل دسامبر 1911م در ايالت شانگهاي چين آغاز شد ولي از همان ابتدا، دو فكر در برابر هم قرار گرفتند. دولت پيشنهاد مي‏كرد حكومت مطلقه خاندان منچو به حكومت مشروطه سلطنتي تبديل شود و مجلس منتخب مردم نيز بر كارها نظارت داشته باشد، ولي نيروهاي انقلابي به چيزي جز تغيير رژيم و استقرار جمهوري رضايت نمي‏دادند. در نهايت، پس از تشكيل مجلس مؤسسان، اعلام جمهوري چين به تصويب رسيد و پس از انقراض امپراتوري منچو بر چين، سون يات سن، در روز دهم اكتبر 1912م، سال‏روز قيام مردم و آغاز حركتي كه به استقرار رژيم جمهوري انجاميد، تأسيس جمهوري چين را اعلام كرد.

16) روز ملي و تأسيس جمهوري "تايوان" (1949م): جزيره تايوان با 36 هزار كيلومتر مربع مساحت در شرق قاره آسيا، در درياي چين شرقي و در 150 كيلومتري سواحل جنوبي جمهوري خلق چين واقع شده است. اين جزيره از اواخر قرن شانزدهم شاهد ورود بيگانگان اروپايى بود تا اين كه در اواسط قرن هفدهم، تحت سيطره هلند قرار گرفت. اين حضور چندان دوام نيافت و چيني‏ها بر اين جزيره مسلط شدند. پس از پايان جنگِ اولِ چين در ژاپن و شكست چين، تايوان به ژاپن واگذار شد و از اين رو در طي جنگ جهاني دوم، مورد هجوم نيروهاي امريكايى قرار گرفت. با پايان جنگ جهاني دوم، تحولات گسترده‏اي در منطقه روي داد و سرانجام با شكست اعضاء حزب حاكم چينِ ملي، از كمونيست‏ها، آنان دولت خود را در اين جزاير با نام جمهوري چين ملي به رهبري چيان‏كايچك تأسيس كردند. از اين پس بود كه حاكميت تايوان، مستقل از چين ادامه يافت و مورد حمايت امريكا قرار گرفت. اين حمايت تا آنجا بود كه امريكا با اعمال نفوذ خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد، مانع از آن شد كه نمايندگان مائو جانشين نمايندگان چين ملي شوند. از سال 1949 تا 1971م كه سازمان ملل سرانجام حكومت چين كمونيست را به رسميت شناخت، كرسي‏هاي چين در سازمان ملل و شوراي امنيت، به مدت 22 سال در اختيار دولت ضعيف و تبعيدي چيان‏كايچك در تايوان قرار داشت. پايتخت تايوان، تايپه و از شهرهاي مهم آن كائوهيونگ، تايچونگ و تاينان است. از جمعيت بيش از 22 ميليون نفري تايوان، 43% بودايي هستند و ديگر آيين‏ها در اقليتند. مردم تايوانْ مليت چيني داشته و از نژاد زرد هستند. واحد پول تايوان، دلار جديد تايوان است و نظام سياسي حاكم بر آن جمهوري است. دهم اكتبر سال‏روز انقلاب ووچان در سال 1911 روز ملي تايوان نام گرفته است.

17) روز ملي و استقلال "فيجي" از استعمار انگلستان (1970م): جزاير فيجي با 18/274 كيلومتر مربع وسعت در مركز قاره اقيانوسيه در اقيانوس آرام و در غرب جزاير تونگا و شرق وانواتو واقع شده است. فيجي متشكل از 840 جزيره قابل سكونت است. جمعيت آن 820 هزار نفر است كه بيشتر مسيحي و هندو هستند و درصدي مسلمان مي‏باشند. سووا پايتخت و دلار فيجي واحد پول اين كشور است. پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت فيجي تا سال 2025م بيش از يك ميليون نفر خواهد بود. از شهرهاي مهم فيجي، لائوتوكا، نادي و لاباسا است. اين جزاير از 1874 رسماً مستعمره انگلستان گرديد و سرانجام پس از 96 سال در سال 1970 مستقل و داراي حكومت فرمانداري كل شد. فيجي پس از كسب استقلال وابسته به انگلستان و عضو جامعه كشورهاي مشترك‏المنافع انگليس بود. حكومت فيجي در سال 1987م پس از يك كودتاي نظامي تبديل به جمهوري شد و به دنبال آن، جامعه كشورهاي مشترك المنافع را نيز ترك گفت، اما 10 سال بعد، مجدداً به عضويت اين جامعه، پذيرفته شد.

/ن

18 مهر 1389 / 2 ذيقعده 1431 / 10 اكتبر 2010

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته