23 مهر 1389 / 7 ذیقعده 1431 / 15 اکتبر 2010 |
1) شهادت عالم مجاهد "عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني" پنجمين شهيد محراب در باختران (1361ش): آيتاللَّه عطاءاللَّه اشرفي اصفهاني در سال 1283ش در خمينيشهر (سده) اصفهان به دنيا آمد و پس از تحصيل مقدمات در زادگاهش و اصفهان به قم عزيمت نمود. وي در آنجا از محضر استاداني چون حضرات آيات عبدالكريم حائري يزدي، سيد محمد حجت كوه كمرهاي، سيد صدرالدين صدر، سيد محمد تقي خوانساري و امام خميني(ره) بهرهمند گرديد و به اجتهاد رسيد. اين عالم رباني در سال 1335 حسبالامر آيتاللَّه بروجردي به كرمانشاه مهاجرت كرد و در حوزه جديدالتأسيس آن به تدريس معارف اسلامي پرداخت. آيتاللَّه اشرفي پس از قيام مردمي 15 خرداد 1342 و به تبعيت از امام خميني(ره)، مبارزات خود را در منطقه غرب كشور آغاز كرد و با نشر اعلاميه و نوار سخنراني، زمينه گسترش قيام را فراهم آورد. اين عالم مجاهد در هدايت مردم و روشنگري عليه رژيم طاغوت نقش مهمي ايفا كرد و رهبري نهضت را در منطقه غرب ايران برعهده گرفت. وي پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي امام(ره) و امامت جمعه كرمانشاه منصوب شد و به امور شرعي، اجتماعي و فرهنگي مردم همت گماشت. ايشان همچنين با آغاز جنگ تحميلي، عليرغم كهولت سن، مسافت طولاني و راههاي صعبالعبور را به عشق ديدار دلاورمردان جبهه توحيد ميپيمود و حضور ايشان، سبب دلگرمي رزمندگان ميگرديد. آيتاللَّه اشرفي در طول دوران نمايندگي حضرت امام در استان كرمانشاه، دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت و سرانجام در روز جمعه 23 مهر 1361 شمسي پس از هشتاد سال جهاد، تقوا، پرهيزگاري و خدمت، در محراب عبادت نماز جمعه به دست منافقين كوردل به شهادت رسيد. پيكر مطهر اين عالم مجاهد پس از تشييع باشكوه در كرمانشاه و خمينيشهر، در گلزار شهداي تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد. |
2) آغاز احداث راه آهن سراسري ايران (1306 ش) |
3) لغو سانسور مطبوعات به وسيله دولت شريف امامي براي كم كردن اعتراضات (1357 ش) |
4) عمليات كلاسيك دزفول توسط ارتش جمهوري اسلامي (1359ش): ارتش عراق از همان روزهاي نخست تجاوز، سعي در تصرف پايگاه مهم وحدتي (پايگاه هوايي) دزفول داشت كه با مقابله نيروهاي مردمي، آرزوهايش به ياس مبدل شد و براي تلافي شكستهاي خود در جبهههاي دزفول، اين شهر را زير آتش توپخانه خود گرفت. از اين رو، براي دور كردن آتش دشمن از شهر و در امان ماندن پايگاه نيروي هوايي، طرح حملهاي به صورت كلاسيك توسط نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ريخته شد كه اين حمله در روز 23 مهر 1359، در غرب دزفول انجام شد. اين عمليات عليرغم فداكاري و جانبازي نيروهاي اسلام، به دليل عدم پشتيباني و شناسايي دقيق منطقه، به عقبنشيني قواي خودي منجر گشت ولي سربازان اسلام را به فكر عملياتهاي بعدي انداخت تا دشمن متجاوز را از خاك ميهن اسلامي عقب برانند. |
5) اشغال جاده آبادان - ماهشهر و تنگ شدن حلقه محاصره بيشتر آبادان (1359ش) |
6) رحلت آيتاللَّه "سيد مصطفي صفايي خوانساري" استاد برجسته حوزه علميه قم (1371ش): آيتاللَّه سيدمصطفي صفايي خوانساري در سال 1281 ش (1321 ق) در خوانسار به دنيا آمد و مقدمات و سطوح و مقداري از فلسفه و حكمت را نزد دايي و پدرش فرا گرفت. ايشان سپس براي ادامه تحصيل، در درس آيتاللَّه حائري يزدي در قم حضور يافت و از ايشان اجازه اجتهاد گرفت. آيتاللَّه صفايي خوانساري همچنين از نوزده تن از مراجع عظام زمان از جمله سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد حسين بروجردي، آقاضياء عراقي، سيد محمد حجت، سيدمحمدتقي خوانساري، محمد فيض و مرعشي نجفي، اجازه اجتهاد و روايت دريافت كرده است. اين فقيه بزرگوار با ورود آيتاللَّه بروجردي به قم، از اصحاب استفتاء و خواص حواريون ايشان گشت و به تدريس فقه و اصول و تاليف كتاب اشتغال يافت. حاشيه بر وسيلةالنجاة، حاشيه بر دُرَرُالاصول و رسائل كفايه و... از جمله تأليفات ايشان ميباشند. آيتاللَّه صفايي خوانساري سرانجام در صبح روز جمعه 23 مهر 1371 برابر با 18 ربيعالثاني 1413 ق در 90 سالگي چشم از جهان فرو بست و در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد. |
7) وفات "ابوالحسن لاعب" محدث مسلمان(439 ق): ابوالحسن لاعب از محدثين مشهور مسلمان، داراي حوزهي درسي گستردهاي بود، به طوري كه جمع كثيري از علماي عرب از دانش وي بهره برده و استماع حديث ميكردند. خطيب بغدادي، دانشمند و مورخ مشهور آن زمان دركلاس درس لاعب شركت ميكرد و بعدها در آثار خود از استاد به نيكي ياد نموده است. |
8) درگذشت "ابن بُصَيْص" خوشنويس و شَيخُ الكُتّابِ دمشق(716 ق): شيخ نجم الدين موسي بن علي بن محمد حَلَبي معروف به ابن بُصَيْص در سال 651 ق متولد شد. او به مدت 50 سال به كار آموزش خط پرداخت و مردم دمشق از دانش و هنر او بهرهي فراوان بردند. ابن بصيص شيوههاي مختلف خط را به صورتي بسيار زيبا مينوشت. اين خوشنويس مسلمان در سالهاي پيري،نسخهاي ازقرآن مجيد را با آب طلا به زيبايى نگاشت. اين نسخهي نفيس قرآن، همراه با برخي از آثار وي، هنوز باقي است. ابن بُصَيص، صوفي مشرب بود و اشعار صوفيانه از او بر جاي مانده است. وي پيري نيك منظر بود و او را به مَنِشهاي نيكو، امانت و پرهيزكاري ستودهاند. ابن بُصيص در 65 سالگي در دمشق درگذشت و او را در گورستان بابُ الصَّغيرِ دمشق به خاك سپردند. |
9) رحلت فقيه بزرگ آيت اللَّه "ملامحمد اسماعيل فدايي آستاني" (1262 ق): آيت اللَّه ملامحمد اسماعيل فدايى آستاني در سنين كودكي، قرآن و علوم ديني را فرا گرفت. سپس جهت ادامهي تحصيل به شهرهاي مختلف سفر كرد و در فقه و اصول فقه، استادي برجسته شد. آيت اللَّه فدايى، آن گاه به كار تدريس مشغول شد و كتب متعددي را به رشتهي تحرير درآورد. شرحِ الجعفريّه، اَلّلآلي، منظومهي العقيدَةُ الوحيده و ديوان شعر از آن جملهاند. شرح حال نويسان، او را به رفتار نيكو، بردباري، امانت داري و پرهيزگاري ستودهاند. ازآيت اللَّه فدايي، ديوان اشعاري نيز بر جاي مانده است. |
10) 15اكتبرسال1905ميلادي: نروژ پس ازجدايي ازسوئد، مستقل شد و حكومت سلطنتي دراين كشوربرقرارشد. نروژ ازسال1814ميلادي بنا به تصميم كنگره وين و به پاس خدمات سوئد درشكست دادن ناپلئون ضميمه خاك سوئد شده بود. اما ازهمان زمان مردم نروژ براي كسب استقلال كشورشان مبارزه را آغازكردند و سرانجام شاهزاده اي ازكشوردانمارك را به پادشاهي برگزيدند. گفتني است كه درسال1905ميلادي سلطنت دوگانه د ركشورنروژ برچيده شد و نروژ به استقلال كامل رسيد. |
11) 15اكتبرسال1938ميلادي: قانون عصاي سفيد را دكترناول پري رياضيدان افريقايي و همكارش دكتر بروك اعلام كردند. ازآن پس15اكتبرروزجهاني عصاي سفيد يا روزجهاني نابينايان ناميده شد. قانون عصاي سفيد با دردسترس گذاشتن امكانات بيشتر، تصويري جديد ازنابينايان درجامعه ترسيم مي كند و ازافراد نابينا مي خواهد كه به منظورحمايت ازمنافع خود علاوه برآگاهي ازمُفاد اين قانون، آن را به تأييد دولت خود برساند و سپس اجرا كنند. عصاي سفيد درواقع نمادي است براي حفظ حقوق نابينايان كه بايد درهمه جوامع مورد توجه قرارگيرد. شوراي جهاني رفاه نابينايان كه درسال1949ميلادي تأسيس شد ازجمله سازمانهايي است كه درجهت احقاق حق نابينايان درجوامع گوناگون فعاليت مي كند و قعرآن به پاس خدمات لويي بريل مخترع الفباي خط نابينايان درشهرپاريس است. |
12) 15اكتبرسال1946ميلادي: مراسم مجازات ده تن از متهمان و مجرمان جنگي آلمان نازي درزندان نورنبرگ برگزارشد. اين ده تن به موجب حكم دادگاه نورنبرگ درمراسمي بدارآويخته شدند. دراين محاكمه نمايندگان 4كشورفرانسه، شوروي، امريكا و انگلستان،22تن ازسران نظامي، سياسي و اقتصادي آلمان نازي را محاكمه كردند. درپايان اين محاكمه ده تن به اعدام و نه نفربه حبس باد و سه نفرديگرهم آزاد شدند. |
13) تولد "پابْليوس ويرژيل" بزرگترين شاعر روم باستان (70 ق.م) (ر.ك: 19 مارس) |
14) عبور نخستين بالن از فراز اقيانوس اطلس (1928م) |
15) بركناري "نيكيتا خروشچف" رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق از قدرت (1964م): پس از مرگ ژوزف استالين ديكتاتور شوروي سابق در سال 1953م، نيكيتا خروشچُف به مقام دبير كلي حزب كمونيست و رهبري شوروي انتخاب شد. شهرت خروشچف در تاريخ اتحاد جماهير شوروي سابق، بيشتر به سبب افشاگريهاي مهمي بود كه وي پس از مرگ استالين عليه او در اين كشور كرد و پرده از جنايات بيرحمانه دوران استالين برداشت. خروشچف در ادامه اين سياست كه به استالين زدايى معروف شده بود، بسياري از اردوگاههاي كار اجباري را تعطيل كرد و صدها هزار زنداني دوران استالين را گروه گروه آزاد ساخت. وي بودجه ارتش را نيز به نحوي بيسابقه كاهش داد و تا حدودي به تامين رفاه و آسايش سياسي و اجتماعي مردم پرداخت. اختلاف با سران متفقين درباره آلمان و ايجاد ديوار برلين، سقوط هواپيماي جاسوسي امريكا در شوروي و تيرگي روابط دو طرف، بحران بين شوروي و چين و نيز بحران خطرناك موشكي امريكا و شوروي بر سر كوبا از حوادث و رويدادهاي مهم زمان حكومت خروشچف بود. اما بزرگترين مشكل شوروي در اين سالها، شكست برنامههاي توسعه كشاورزي خروشچف بود كه در كنار مسائل خارجي، باعث تضعيف موقعيت داخلي و بينالمللي وي گرديد. اين مسائل باعث شد تا از اواسط سال 1964م توطئهاي عليه خروشچف در كميته مركزي حزب كمونيست شوروي شكل گيرد و هيأت رئيسه كميته مركزي حزب به اتفاق آراء به بركناري او از مقام دبير اولي حزب و نخستوزيري شوروي راي دهد. خروشچف در نهايت در روز پانزدهم اكتبر 1964م با يك توطئه قبلي، از طرف همكاران خود در دفتر سياسي حزب كمونيست از كار بركنار شد. علت بركناري خروشچف ظاهراً ناكاميهاي او در سياست خارجي، به ويژه تجديد اختلاف با چين بود، ولي دليل واقعي كنار گذاشتن او اين بود كه خروشچف به افكار و نظريات همكارانش اعتنا نميكرد و آنها را در برابر عمل انجام شده قرار ميداد. پس از خروشچف، لئونيد برژِنِفْ كه طراح اصلي توطئه بركناري خروشچف بود، به دبير اولي حزب انتخاب شد و پس از چندي زمام كليه امور كشور را به دست گرفت. |
16) اعلام استقلال بوسني و هرزگوين از يوگسلاوي (1991م): جمهوري بوسني و هرزگوين در جنوب اروپا و در همسايگي كشورهاي كرواسي و يوگسلاوي و بر كرانه درياي آدرياتيك واقع است. پس از پايان جنگ جهاني دوم، بوسني و هرزگوين ضميمه كشور يوگسلاوي گرديد. اگرچه سرزمين مزبور تا اندازهاي از خود مختاري برخوردار بود ولي نارضايتي در ميان مردم كاملا محسوس بود تا اينكه اين جمهوري به دنبال منازعات دنباله دار استقلالطلبانه، به همراه كشورهاي صربستان، كرواسي و اسلووني و... از يوگسلاوي تجزيه و مستقل شد. در 15 اكتبر 1991م مجلس ملي بوسني و هرزگوين اعلاميهاي صادر نمود و طي آن استقلال اين كشور را اعلام داشت و در پي آن در ژانويه سال 1992م به طور رسمي از جمهوري فدرال يوگسلاوي خارج گرديد. در پي آن و در طي رفراندوم اول مارس 1992م، مسلمانان با 99/4 درصد آراء، رأي به استقلال ميهن خود دادند و در هفتم آوريل همان سال جامعه اروپا استقلال بوسني را به رسميت شناخت. اين در حالي بود كه صربهاي بوسني علاقهمند بودند تا همچنان در جمهوري فدرال يوگسلاوي باقي بمانند. از اينرو، پس از استقلال بوسني، جنگهاي داخلي بين نيروهاي مسلمان و صرب آغاز گشت و باعث كشتار وسيع و ويرانيهاي فراواني گرديد. اين جنگها سرانجام با امضاي قرارداد صلح دِيتون در سالهاي 1995م به پايان رسيد و كشور به آرامش دست يافت. (ر.ك: 1 مارس) |
17) آغاز هفته جهاني نابينايان و روز جهاني عصاي سفيد: توجه به ايمني نابينايان و رعايت حقوق اجتماعي آنان، همواره مورد توجه مردم خيرانديش و مجامع بينالمللي بوده و هست و هر از چندگاه، ضرورت توجه به نابينايان در طيف گستردهاي مطرح ميشود. در سال 1950م، سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد، يونسكو، و شوراي جهاني نابينايان در جلسهاي مشترك، قانون عصاي سفيد را بررسي و تصويب نمودند و روز 15 اكتبر را روز جهاني عصاي سفيد يا روز جهاني ايمني نابينايان اعلام كردند. قانون عصاي سفيد، تصويري جديد از نابينايان را در جامعه ترسيم كرده و از افراد نابينا ميخواهد كه به منظور حمايت از منافع خود، از تمام مفاد اين قانون مطلع باشند. حق استفاده از كليه امكانات رفاهي معمول در جامعه توسط نابينايان، تشويق نابينايان به مشاركت در امور دولتي و اشتغال توسط دولت و رعايت كامل حقوق نابينايان به هنگام عبور و مرور توسط رانندگان وسايل نقليه از جمله مفاد اين قانون ميباشند. همچنين مسئولان دولتي، هر ساله بايد روز پانزدهم اكتبر (برابر با 23 مهر) را به عنوان بزرگداشت روز نابينايان و قانون عصاي سفيد، به نحو شايستهاي ارج نهند و از مردم بخواهند كه رفتار معقولانهاي با نابينايان داشته باشند. |
18) تولد هانری ورنوی فیلم ساز فرانسوی (2002-1920) م |
19) روز ملی مبارزه با سل : بيست و سوم مهرماه به عنوان روز ملي مبارزه با سل نامگذاري شده است. فرصتي مناسب براي يادآوري بيماري خفته اي که اکنون در حال بيدار شدن به صورت جهاني مي باشد و کشور ما هم از اين قاعده مستثني نيست. سل يک بيماري عفوني است که توسط باکتري مايکوباکتريوم توبرکلوزيس ايجاد مي شود. سل اغلب ريه ها را تحت تأثير قرار مي دهد ولي در هر جايي از بدن ممکن است رخ دهد. |