- فشارخون پایین سالمندان نشان دهنده مشکلاتی مانند ضعف قلب، مشکل آریتمی یا نامنظمی ضربان قلب است.
- فشارخون پایین می تواند منجر به سنکوپ (Syncope) یا اغما شود. این مشکل ممکن است باعث سقوط ناگهانی شود و در نتیجه این سقوط آسیب های جدی بر روی استخوان ها، مفاصل، و سایر بخش های بدن وارد خواهد آمد.
- فشارخون پایین به عنوان نشانه ای از مشکلات کلیوی شناخته می شود. عملکرد نادرست کلیه به اختلال در حفظ میزان ثبات فشارخون منجر می شود که این موضوع در بعضی افراد در حالت فشارخون بالا خود را نشان می دهد و در بعضی نشانه های فشارخون پایین را دارد.
- با افزایش سن، انعطاف پذیری عروق خونی کاهش می یابد که همین موضوع می تواند باعث فشارخون پایین شود. این موضوع ممکن است منجر به علائمی مانند سرگیجه، خستگی، و ضعیفی عضلات شود.
- مصرف برخی از داروها، به ویژه در سالمندان، باعث کاهش فشارخون می شود. این داروها ممکن است برای کنترل فشارخون بالا یا برخی از بیماری ها مصرف شوند.
دانستن علائم فشارخون پایین با پرستار سالمند و خود او کمک می کند تا قبل از بروز هر گونه اتفاق بد، درمان خود را آغاز کنند. از جمله نشانه های مهم که در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه شود به موارد زیر باید اشاره داشت:
- + سردرد یکی از علائم شایع فشارخون پایین است. این ممکن است به دلیل کاهش جریان خون به مغز باشد.
- + منجر به احساس سرگیجه و گیجی شود.
- + باعث احساس ضعف یا خستگی شود.
- + کاهش فشارخون می تواند تاری دید، اختلال در دید یا احساس افت فشار داخل چشم ها را ایجاد کند.
- + باعث احساس سرفه، مشکلات گوارشی، یا حتی تهوع و استفراغ شود.
- + تنگی نفس یا افزایش ضربان قلب را تجربه می کنید.
- + با تغییرات در ضربان قلب همراه است. ضربان قلب ممکن است کاهش یابد یا حتی ناپایدار باشد.
- + باعث کاهش جریان خون به کلیه ها می شود که ممکن است منجر به ادرار کم یا تغییرات در رنگ ادرار شود.
- + عدم تعادل یا احساس گیجی پس از تغییر از حالت نشسته به ایستاده می شود
در سالمندان، سیستم قلبی-عروقی و دستگاه عصبی به شکل طبیعی کارایی کمتری دارد و این موضوع به تغییرات در فشارخون منجر می شود. برخی از علل متداول کاهش فشارخون در سالمندان را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
- + در سالمندان، احتمال داشته باشد که پلاکت ها کارایی کمتری داشته باشند و این یکی از علل اصلی کاهش فشارخون است.
- + کم کاری قلبی یا ضعف عضله قلب می تواند باعث کاهش ضربان قلب و در نتیجه کاهش فشارخون شود.
- + سالمندانی که به هر دلیل مقدار کافی مایع مصرف نمی کنند حجم خون و فشارخون کمی خواهند داشت.
- + استرس و فشار عصبی ممکن است بر تعادل فشارخون تأثیر بگذارد و باعث کاهش آن شود.
- + مصرف برخی از داروها، به خصوص داروهایی که بر روی فشارخون تأثیر دارند، می تواند باعث کاهش فشارخون در سالمندان شود.
- + برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری های کلیه، یا بیماری های قلبی می توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث کاهش فشارخون شوند
توجه داشته باشید که بهتر است با پزشک خود در مورد مراقبت های متناسب با وضعیت بیمار صحبت کنید. استخدام یک پرستار سالمند را در صورت تنها بودن بیمار در نظر داشته باشید. چرا که در صورت کاهش فشارخون ممکن است سالمند به زمین بخورد و این می تواند باعث ایجاد شکستی استخوان های او شود. از فعالیت های خانگی که با انجام آن ها می توانید از عوارض فشارخون پایین پیشگیری نمایید از موارد زیر می توان نام برد:
- + توصیه می شود که سالمندان مبتلا به فشارخون پایین وعده های کوچک و مکرر را مصرف کنند تا بتوانند قند خون مورد نیاز خود را تأمین نمایند.
- + مصرف آب کافی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که غلظت خون را تنظیم می کند.
- + از به پا خاستن ناگهانی اجتناب شود. قبل از خروج از تخت یا صندلی، بهتر است که سالمند ابتدا نشسته و سپس آرام آرام بلند شود.
- + در صورتی که سالمند ناچار است برای مدت طولانی بنشیند، استفاده از جوراب های مخصوص می تواند به حفظ فشارخون او کمک کند.
- + یکی از علل کاهش فشارخون در سالمندان کمبود ویتامین B12 است. بررسی میزان این ویتامین در خون سالمندان اغلب نادیده گرفته می شود.
- + هنگام خوابیدن یا استراحت به حالت دراز کشیده، بهتر است که سر و گردن پایین تر از سطح بدن نباشد.
- + اگر سالمند داروهایی مصرف می کند که در عوارض آن کاهش فشارخون درج شده است، بهتر است با پزشک صحبت کنید تا تدابیر لازم را بی اندیشد.
- + به برنامه ریزی برای مراجعه دوره ای به پزشک به منظور بررسی وضعیت فشارخون اهمیت دهید.
فشارخون پایین به مشکلات مختلفی منجر می شود. البته این موضوع به وضعیت سلامت عمومی فرد، علت فشارخون پایین و سرعت کاهش فشارخون وابسته است. در برخی افراد، فشارخون پایین بدون هیچ مشکل همیشه همراه آن ها است؛ اما در موارد دیگر، فشارخون پایین می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. برخی از موارد خطرناک این بیماری عبارت اند از:
- فشارخون پایین در بعضی افراد منجر به کاهش رسیدن خون به مغز می شود. این مشکل باعث سردرد، سرگیجه، ضعف، و در موارد شدیدتر ممکن است به افت کوتاه مدت آگاهی (از دست دادن هوشیاری) یا حتی افت طولانی تر مدت آگاهی (از دست دادن هوش) شود.
- فشارخون پایین می تواند باعث احساس سرگیجه، یا افت تعادل شود. این مشکل در افراد مسن منجر به افتادن و آسیب جدی می گردد.
- ایجاد مشکلات در عملکرد قلب را مهم ترین خطر فشارخون پایین خواهد بود.
- فشارخون پایین بر روی عملکرد کلیه ها تأثیر می گذارد.
- افراد با فشارخون پایین ممکن است احساس اضطراب، خستگی، و کاهش انرژی کنند.
همان طور که در این مقاله بیان شد، فشارخون پایین نیز به اندازه بالا بودن فشارخون خطرناک است. تداخل در عملکرد قلب و خون رسانی به مغز را می توان مهم ترین خطر پایین بودن فشارخون در سالمندان دانست. این افراد اصولاً در نشستن و برخاستن دچار مشکل هستند، چرا که نباید به صورت ناگهانی از جای خود بلند شوند. نداشتن تعادل و یا به هم خوردن تعادل از دیگر خطراتی که افراد سالمند را تهدید می کند. از این رو اگر یکی از عزیزانتان به بیماری کاهش فشارخون مبتلا شده است؛ پیشنهاد می کنیم از یک پرستار سالمند استفاده کنید. این پرستاران با پیگیری میزان فشارخون در طول روز از بروز هر گونه مشکل برای آن ها پیشگیری خواهند کرد.
