رژيم مذکر
نويسنده:سارا هاشمي نيک
توصيه هاي تغذيه دکتر نسرين اميدوار به آقايان ميانسال
بيشتر آقايان حتي وقتي پا به سن مي گذارند، حاضر نمي شوند نمکدان را از سر سفره بردارند يا زير بار غذاهاي کم چرب بروند. مردها دوست دارند هميشه قوي باشند و فکر مي کنند در هر سني مي توانند مثل دوران جواني شان غذاهاي چرب و شيرين بخورند و اصلاً به روي خودشان نياورند که ممکن است قند و کلسترول کار دستشان بدهد. ولي متخصصان تغذيه معتقدند آقاياني که وارد سنين ميان سالي مي شوند، بايد در طرز تغذيه شان تجديد نظر کنند.
همه آدم ها وقتي به ميانسالي مي رسند، به صورت طبيعي دچار مشکلاتي مي شوند که تقريباً بين هر دو جنس مونث و مذکر مشترک است ولي در اين ميان تفاوت هايي هم وجود دارد؛ يعني بيماري هايي هست که بين يکي از دو جنس شايع تر است. از آن جا که سوژه گزارش ما، آقايان ميانسال هستند، بالطبع مي خواهيم درباره مشکلاتي حرف بزنيم که بيشتر آنها را درگير مي کند. براي همين سراغ دکتر نسرين اميدوار، متخصص تغذيه و رژيم درماني و دانشيار دانشکده تغذيه و صنايع غذايي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي تهران مي رويم تا برايمان از بيماري ها و مشکلات شايع ميان مردان مسن و رژيم هاي مناسب براي مهار آنها بگويد.
آقايان ميانسال، استرس و شکم هاي بزرگ
اولين مشکلي که دکتر اميدوار مطرح مي کند، چاقي بالاتنه است که اکثر آقايان را در ميانسالي درگير مي کند و به «چاقي مردانه» شهرت دارد: «البته همه آدم ها در سنين بالا چاق مي شوند، ولي الگوي چاقي آقايان با خانم ها متفاوت است. آنها بيشتر از ناحيه شکم چاق مي شوند، در حالي که خانم ها بيشتر از ناحيه ران و باسن دچار اضافه وزن مي شوند. بزرگ شدن شکم که درآقايان رايج است، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي را بيشتر مي کند چون انتقال چربي به قلب سريع تر صورت مي گيرد. علت اين نوع چاقي، نداشتن فعاليت بدني کافي و تغيير نحوه سوخت و ساز بدن و همچنين نوع غذا خوردن است.»
همان طور که حدس مي زنيد، اولين توصيه دکتر اميدوار به آقايان چاق يا آنها که نمي خواهند چاق شوند اين است که ورزش کنند: «يک ورزش منظم يعني ورزشي که هر بار حداقل يک ساعت طول بکشد و بين هر نوبت بيش از 48 ساعت فاصله نيفتد و آقايان به دليل کارهاي بدون تحرک و پشت ميزي چاق مي شوند، پس بهتر است بعضي روزها ماشين با خودشان نبرند يا مثلاً در محل کار از پله ها استفاده کنند، به جاي آسانسور.»
اما نکته مهم تر اين است که آقايان رژيم غذايي مناسبي را رعايت کنند. به توصيه دکتر اميدوار: «بهتر است همه افراد با افزايش سن ميزان دريافت انرژي شان را کمتر کنند. يک راه ساده، کم کردن ميزان چربي و شيريني غذاست؛ مقدار مواد نشاسته اي در غذاي ما ايراني ها زياد است و لازم است آقايان در مصرف اين گروه دقت کنند.» استرس يکي ديگر از عوامل خطر زا براي سلامت آقايان به خصوص در دوران ميانسالي است. دکتر اميدوار اين عامل را بيشتر مربوط به شرايط اجتماعي مي داند تا مسايل بيولوژيک: «در جوامعي مثل جامعه ما، مسووليت اداره خانواده با آقايان است و مشاغل کليدي و پر مسووليت هم بيشتر به عهده آن ها ست. براي همين استرس اجتماعي آقايان خيلي بالاست. با افزايش استرس، هورمون هاي استرس بيشتر ترشح مي شوند و در نتيجه سوخت و ساز چربي در بدن دچار مشکل مي شود و همين اختلال باعث تجمع چربي در بدن و بالا رفتن ريسک بيماري هاي قلبي عروقي خواهد شد. ضمن اينکه وقتي آدمي استرس دارد بيشتر دچار گرسنگي پنهان مي شود و از کمبود ريزمغذي ها رنج مي برد. پس مسلم است که بايد استرس را به خصوص در سنين بالا کنترل کرد اما غذاها چه تاثيري روي استرس مي توانند داشته باشند؟ ميوه ها و سبزي ها درمان اين درد هستند چون با مصرف آنها، آنتي اکسيدان هايي وارد بدن مي شوند که ميزان هورمون هاي ضد استرس را در بدن بالا مي برند و تاثير آرام بخش دارند. ورزش و فعاليت بدني منظم هم يکي ديگر از راه هاي کاهش استرس است.»
شوري و ترشي، قدغن!
اگر جلوي استرس و چاقي آقايان ميانسال گرفته شود، دو عامل اصلي بيماري هاي قلبي عروقي که درمردها شايع تر است، از بين رفتن و با اين حساب، احتمال سکته قلبي کم مي شود. مي ماند دو بيماري نسبتاً خطرناک که باز هم بيشترسراغ آقايان مي رود. يکي از آنها سرطان معده است. به گفته دکتر اميدوار، معلوم نيست چرا مردها بيشتر از زن ها به اين بيماري مبتلا مي شوند اما مي شود علتش را در عادت هاي غذايي آنها جستجو کرد:«هنوز معلوم نيست که اين جا ذايقه موثر است يا ژن؛ ولي به هر حال، آقايان بيشتر مبتلا مي شوند. شايد علتش اين باشد که ذايقه غذايي خانمها سالم تر است و گرايش شان به سبزي و ميوه بيشتر است. ضمن اينکه مردها به خوردن غذاهاي چرب و شور تمايل بيشتري دارند. انواع غذاهاي شور و ترش مثل خيارشور، ترشي ها، گوشت ها و گاهي شور که در شمال کشور رايج است باعث افزايش خطر سرطان معده مي شوند غذاهاي دودي مثل برنج دودي، ماهي دودي، سوسيس و کالباس دودي هم سرطان زا هستند و بهتر است آقايان اين مواد غذايي را کمتر مصرف کنند. ضمن اينکه اگر يک عادت کوچک و ساده گذاشتن نمکدان سر سفره غذا را ترک کنيم کمک زيادي به سلامت خانواده کرده ايم.» بيماري ديگري که مختص آقايان و بين آنها شايع است، سرطان پروستات است.
اين بيماري هم با اينکه هنوز منشأ مشخصي ندارد ولي مي توان با مصرف ميوه ها و سبزي ها از آن پيشگيري کرد. دکتر اميدوار مي گويد: «بعضي آنتي اکسيدان ها و مواد شيميايي که درميوه ها و غذاها وجود دارند مي توانند از اين بيماري پيشگيري کنند. ماده شيميايي به نام ليکوپن که در بعضي سبزي ها و صيفي ها مثل گوجه فرنگي موجود است، در پيشگيري از سرطان پروستات موثر است. ضمن اينکه غذا بايد به اندازه کافي پروتئين داشته باشد که البته آقايان معمولاً در زمينه پروتئين مشکلي ندارند و از طريق گوشت و حبوبات نيازشان را تأمين مي کنند. دريافت روزانه ويتامين E هم يکي ديگر از عوامل پيشگيري از سرطان پروستات است. اين ويتامين را مي شود در مغزها و روغن هاي گياهي يافت. دکتر اميدوار همچنين آقايان ميانسال را به نوشيدن مايعات کافي، حدود يک ليتر تا يک ليتر ونيم توصيه مي کند تا دچار مشکلات پروستات نشوند.
منبع:روزنامه سلامت شماره230
/خ
بيشتر آقايان حتي وقتي پا به سن مي گذارند، حاضر نمي شوند نمکدان را از سر سفره بردارند يا زير بار غذاهاي کم چرب بروند. مردها دوست دارند هميشه قوي باشند و فکر مي کنند در هر سني مي توانند مثل دوران جواني شان غذاهاي چرب و شيرين بخورند و اصلاً به روي خودشان نياورند که ممکن است قند و کلسترول کار دستشان بدهد. ولي متخصصان تغذيه معتقدند آقاياني که وارد سنين ميان سالي مي شوند، بايد در طرز تغذيه شان تجديد نظر کنند.
همه آدم ها وقتي به ميانسالي مي رسند، به صورت طبيعي دچار مشکلاتي مي شوند که تقريباً بين هر دو جنس مونث و مذکر مشترک است ولي در اين ميان تفاوت هايي هم وجود دارد؛ يعني بيماري هايي هست که بين يکي از دو جنس شايع تر است. از آن جا که سوژه گزارش ما، آقايان ميانسال هستند، بالطبع مي خواهيم درباره مشکلاتي حرف بزنيم که بيشتر آنها را درگير مي کند. براي همين سراغ دکتر نسرين اميدوار، متخصص تغذيه و رژيم درماني و دانشيار دانشکده تغذيه و صنايع غذايي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي تهران مي رويم تا برايمان از بيماري ها و مشکلات شايع ميان مردان مسن و رژيم هاي مناسب براي مهار آنها بگويد.
آقايان ميانسال، استرس و شکم هاي بزرگ
اولين مشکلي که دکتر اميدوار مطرح مي کند، چاقي بالاتنه است که اکثر آقايان را در ميانسالي درگير مي کند و به «چاقي مردانه» شهرت دارد: «البته همه آدم ها در سنين بالا چاق مي شوند، ولي الگوي چاقي آقايان با خانم ها متفاوت است. آنها بيشتر از ناحيه شکم چاق مي شوند، در حالي که خانم ها بيشتر از ناحيه ران و باسن دچار اضافه وزن مي شوند. بزرگ شدن شکم که درآقايان رايج است، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي را بيشتر مي کند چون انتقال چربي به قلب سريع تر صورت مي گيرد. علت اين نوع چاقي، نداشتن فعاليت بدني کافي و تغيير نحوه سوخت و ساز بدن و همچنين نوع غذا خوردن است.»
همان طور که حدس مي زنيد، اولين توصيه دکتر اميدوار به آقايان چاق يا آنها که نمي خواهند چاق شوند اين است که ورزش کنند: «يک ورزش منظم يعني ورزشي که هر بار حداقل يک ساعت طول بکشد و بين هر نوبت بيش از 48 ساعت فاصله نيفتد و آقايان به دليل کارهاي بدون تحرک و پشت ميزي چاق مي شوند، پس بهتر است بعضي روزها ماشين با خودشان نبرند يا مثلاً در محل کار از پله ها استفاده کنند، به جاي آسانسور.»
اما نکته مهم تر اين است که آقايان رژيم غذايي مناسبي را رعايت کنند. به توصيه دکتر اميدوار: «بهتر است همه افراد با افزايش سن ميزان دريافت انرژي شان را کمتر کنند. يک راه ساده، کم کردن ميزان چربي و شيريني غذاست؛ مقدار مواد نشاسته اي در غذاي ما ايراني ها زياد است و لازم است آقايان در مصرف اين گروه دقت کنند.» استرس يکي ديگر از عوامل خطر زا براي سلامت آقايان به خصوص در دوران ميانسالي است. دکتر اميدوار اين عامل را بيشتر مربوط به شرايط اجتماعي مي داند تا مسايل بيولوژيک: «در جوامعي مثل جامعه ما، مسووليت اداره خانواده با آقايان است و مشاغل کليدي و پر مسووليت هم بيشتر به عهده آن ها ست. براي همين استرس اجتماعي آقايان خيلي بالاست. با افزايش استرس، هورمون هاي استرس بيشتر ترشح مي شوند و در نتيجه سوخت و ساز چربي در بدن دچار مشکل مي شود و همين اختلال باعث تجمع چربي در بدن و بالا رفتن ريسک بيماري هاي قلبي عروقي خواهد شد. ضمن اينکه وقتي آدمي استرس دارد بيشتر دچار گرسنگي پنهان مي شود و از کمبود ريزمغذي ها رنج مي برد. پس مسلم است که بايد استرس را به خصوص در سنين بالا کنترل کرد اما غذاها چه تاثيري روي استرس مي توانند داشته باشند؟ ميوه ها و سبزي ها درمان اين درد هستند چون با مصرف آنها، آنتي اکسيدان هايي وارد بدن مي شوند که ميزان هورمون هاي ضد استرس را در بدن بالا مي برند و تاثير آرام بخش دارند. ورزش و فعاليت بدني منظم هم يکي ديگر از راه هاي کاهش استرس است.»
شوري و ترشي، قدغن!
اگر جلوي استرس و چاقي آقايان ميانسال گرفته شود، دو عامل اصلي بيماري هاي قلبي عروقي که درمردها شايع تر است، از بين رفتن و با اين حساب، احتمال سکته قلبي کم مي شود. مي ماند دو بيماري نسبتاً خطرناک که باز هم بيشترسراغ آقايان مي رود. يکي از آنها سرطان معده است. به گفته دکتر اميدوار، معلوم نيست چرا مردها بيشتر از زن ها به اين بيماري مبتلا مي شوند اما مي شود علتش را در عادت هاي غذايي آنها جستجو کرد:«هنوز معلوم نيست که اين جا ذايقه موثر است يا ژن؛ ولي به هر حال، آقايان بيشتر مبتلا مي شوند. شايد علتش اين باشد که ذايقه غذايي خانمها سالم تر است و گرايش شان به سبزي و ميوه بيشتر است. ضمن اينکه مردها به خوردن غذاهاي چرب و شور تمايل بيشتري دارند. انواع غذاهاي شور و ترش مثل خيارشور، ترشي ها، گوشت ها و گاهي شور که در شمال کشور رايج است باعث افزايش خطر سرطان معده مي شوند غذاهاي دودي مثل برنج دودي، ماهي دودي، سوسيس و کالباس دودي هم سرطان زا هستند و بهتر است آقايان اين مواد غذايي را کمتر مصرف کنند. ضمن اينکه اگر يک عادت کوچک و ساده گذاشتن نمکدان سر سفره غذا را ترک کنيم کمک زيادي به سلامت خانواده کرده ايم.» بيماري ديگري که مختص آقايان و بين آنها شايع است، سرطان پروستات است.
اين بيماري هم با اينکه هنوز منشأ مشخصي ندارد ولي مي توان با مصرف ميوه ها و سبزي ها از آن پيشگيري کرد. دکتر اميدوار مي گويد: «بعضي آنتي اکسيدان ها و مواد شيميايي که درميوه ها و غذاها وجود دارند مي توانند از اين بيماري پيشگيري کنند. ماده شيميايي به نام ليکوپن که در بعضي سبزي ها و صيفي ها مثل گوجه فرنگي موجود است، در پيشگيري از سرطان پروستات موثر است. ضمن اينکه غذا بايد به اندازه کافي پروتئين داشته باشد که البته آقايان معمولاً در زمينه پروتئين مشکلي ندارند و از طريق گوشت و حبوبات نيازشان را تأمين مي کنند. دريافت روزانه ويتامين E هم يکي ديگر از عوامل پيشگيري از سرطان پروستات است. اين ويتامين را مي شود در مغزها و روغن هاي گياهي يافت. دکتر اميدوار همچنين آقايان ميانسال را به نوشيدن مايعات کافي، حدود يک ليتر تا يک ليتر ونيم توصيه مي کند تا دچار مشکلات پروستات نشوند.
منبع:روزنامه سلامت شماره230
/خ
